راکتور اراک؛ دستاویز تازه غربی ها
در حالی که گروه ۱+۵ برای از سرگیری گفت‌وگوهای هسته‌ای پیش قدم شده، اما جنجال‌های سیاسی و رسانه‌ای با دستاویز تازه‌ای آغاز شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، پس از نیروگاه اتمی «دیمونا» که در سال 1963 راه‌اندازی شد، هیچ کشوری در خاورمیانه تاکنون نتوانسته راکتور تولید پلوتونیوم راه‌اندازی کند. جنگنده‌های اسرائیلی در سال 1981 با حمله به راکتور آب سنگین «اوسیراک» عراق اجازه ندادند که این راکتور راه‌اندازی شود.
در سال 2007 نیز اسرائیلی‌ها با حمله به سوریه، مدعی شدند یک راکتور آب سنگین در نزدیکی «الکبار» را از بین برده‌اند.
ایران نیز چند سالی است که به عنوان یکی از کشورهای خاورمیانه مشغول ساخت یک راکتور تحقیقاتی آب سنگین 40 مگاواتی در اراک می‌باشد که هدف از آن جایگزین شدن با راکتور تحقیقاتی تهران است. راکتور تحقیقاتی تهران دیگر یک راکتور قدیمی محسوب می‌شود و باید با راکتور به روزتری تعویض شود.
در راکتور تحقیقاتی تهران «رادیو ایزوتوپ‌های» لازم برای مصارف درمانی و بیمارستانی چند صد هزار بیمار در سراسر ایران تامین می‌شود.
مسئولان سازمان انرژی اتمی اعلام کرده‌اند که قصد دارند تا سال 2013 راکتور اراک را تکمیل کرده و فعالیت‌های راکتور تهران را در این راکتور جدید دنبال کنند.
موضوع راه اندازی این راکتور چندی است که در مرکز توجه رسانه‌های غربی و جنجال سازی آنها قرار گرفته و باید دید که چرا راکتور اراک تا این حد موجب جنجال آفرینی رسانه‌های غربی شده است.
راکتور اراک بر خلاف راکتورهای تهران و بوشهر یک راکتور آب سنگین است. در راکتورهای آب سبک از اورانیوم غنی شده به عنوان سوخت استفاده می‌شود، اما اورانیومی که به عنوان سوخت در راکتورهای آب سنگین به کار گرفته می‌شود، نیازی به غنی سازی ندارد و به شکل خام استفاده می‌شود.
خروجی راکتورهای آب سبک زباله است، در حالی که خروجی راکتورهای آب سنگین، پلوتونیوم است.
کشورهای غربی ادعا می‌کنند که چون راکتور آب سنگین اراک می‌تواند یک تولید کننده عمده پلوتونیوم باشد، ایران می‌تواند از آن برای ساخت بمب هسته‌ای استفاده کند؛ به طوری که مسئله راکتور اراک تا آنجا که به موضوع سلاح هسته‌ای مربوط می‌شود از فردو و نطنز هم خطرناک‌تر است.
فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی در واکنش به ادعای رسانه‌های غربی مبنی بر «تلاش ایران برای ساخت بمب پلوتونیومی» به فارس گفت: مگر این رسانه‌ها هر چه بگویند درست است؟
وی با تاکید بر اینکه در ایران چنین موادی نداریم و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نیز مواد هسته‌ای کشورمان را بازرسی کرده است، اظهار داشت: پلوتونیوم باید در راکتور تولید شود و پس از آن باز فرآوری سوخت صورت بگیرد. تاکنون نیز چنین اقداماتی در ایران صورت نگرفته و آژانس هم بر این امر صحه گذاشته است.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به طور مرتب تاسیسات کشور را بازرسی می‌کند، گزارشی درباره اینکه سوخت راکتور، خارج از راکتور باز فرآوری شده، نداشته است.
وی این اخبار را جوسازی جدید رسانه‌های غربی پیش از مذاکرات کشورمان دانست و افزود: چون مذاکرات آژانس نزدیک است یا احیاناً آن 6 کشور می‌خواهند بنشیند با هم صحبت کنند، خبرگزاری‌ها ادعاهایی را مطرح می‌کنند.
*تنها به دلیل ملاحظات امنیتی با احتیاط جلو می‌رویم
چندی پیش اخباری ناشی از تاخیر در راه اندازی راکتور تحقیقاتی اراک در رسانه‌ها منعکس شد و در همین راستا شایعاتی نیز مبنی بر نقص فنی در مسیر راه‌اندازی دلیل این تاخیر عنوان شد.
در این مورد نیز فریدون عباسی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با رد این شایعات عنوان کرد که «قاطعانه می‌گویم که به همت همه متخصصان و به لطف خدا راکتور اراک طبق برنامه و بدون هیچ مشکلی در حال پیشرفت است. تنها به دلیل ملاحظات امنیتی با احتیاط جلو می‌رویم؛ چراکه دشمن قصد آسیب زدن به این راکتور را دارد وگرنه مشکل فنی یا بودجه‌ای نداریم.»
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین از تست راکتور اراک با سوخت مجازی در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
*راکتور اراک دستاویز جدید و بازی دیپلمات‌های غربی
جمعه گذشته و در پایان نشست 2 روزه شورای حکام، علی‌اصغر سلطانیه بیانیه‌ای را صادر کرد که در آن به نکات جالب توجهی اشاره شده است.
سلطانیه تهدید خروج از پیمان منع اشاعه هسته‌ای را مطرح کرد، هرچند نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده در صورت اقدام نظامی علیه ایران جمهوری اسلامی، بازرسی‌ها را متوقف کرده و از «ان پی تی» خارج می‌شود، بر اساس اعلام سازمان بین‌المللی انرژی اتمی قرار است مقامات آژانس تا 10 روز دیگر به ایران بیایند تا پس از وقفه‌ای چند ماهه مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی را از سر بگیرند.
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی عنوان کرد که ایران به 50 پرسش مطرح از سوی آژانس پاسخ داده و پرونده باید بسته شود، اما خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات مدعی شد بدبینی‌های عمیقی در مورد آینده مذاکرات وجود دارد.
با این حال جمعه گذشته و پس از پایان نشست شورای حکام، 4 دیپلمات غربی مطلع از روند مذاکرات هسته‌ای با ایران در گفت‌وگو با «بلومبرگ» مدعی شده‌اند که ایران راه اندازی مرکز اراک را تا 2014 به تعویق انداخته است تا زمانی برای مذاکره فراهم شود.
در گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نخستین بار به این موضوع اشاره شده بود که ایران در سال جاری راکتور اراک را راه اندازی نمی‌کند.
این در حالی است که راکتور اراک در صورت راه اندازی نیز کاملاً تحت نظر آژانس فعالیت خواهد کرد و بنابراین امکان انحراف در آن وجود ندارد. به نظر می‌رسد در صورت عدم کسب نتیجه مورد نظر طرف غربی، در تحلیل‌های امنیتی غرب، اراک نیز در کنار فردو، پارچین و نطنز قرار خواهد گرفت.
