ظهر سه شنبه در نخستين روزهاي سال جديد ميلادي، ماه و خورشيد به ديدار يكديگر آمدند تا زمينيان شاهد ضيافتي باشكوه باشند؛ فرصتي كه حداقل براي مردم ايران تا 10 سال ديگر تكرار نميشود.
دكتر علي عجب شيري زاده، رييس مركز تحقيقات نجوم و اختر فيزيك مراغه در گفتوگو با ايسنا با اعلام اين كه خورشيد گرفتگي بعدي كه در ايران نيز قابل مشاهده باشد،10 سال ديگر رخ مي دهد، گفت: از نظر علمي خورشيد گرفتگي جزيي چندان اهميت ندارد و تنها براي مشاهده منجمان آماتور حائز اهميت است.
وي با بيان اينكه خورشيد در بين ساير ستارگان جهان به عنوان يك ستاره نمونه اهميت دارد، افزود: در كل حدود 30 سوال در رابطه با خورشيد در جهان مطرح است كه تاكنون به آنها پاسخ مناسبي داده نشده است. خورشيد مانند ساير ستارگان يك كره گازي است و چون گاز كدر بوده، نميتوان درون آن را رصد كرد.
عجب شيري زاده تصريح كرد: از اين رو تنها آثار درون خورشيد در جو خارجي ظاهر ميشود؛ به دليل اينكه نور قرص مانع از ديدن ساختارهاي خارجي در تاج خورشيد ميشود از اين نظر معمولا رصد خورشيد گرفتگي كلي از سطح زمين بسيار اهميت دارد.
وي افزود: البته از فضا هم دائما خورشيد گرفتگي مصنوعي رصد مي شود اما عيب اين خورشيد گرفتگي اين است كه يك پلاك در مقابل خورشيد قرار ميگيرد تا قرص خورشيد را بپوشاند اما قطر اين پلاك دو تا سه برابر خورشيد است كه نواحي تاج داخلي كه اولين لايه خورشيد بوده و از نظر علمي بسيار اهميت دارد، در اين رصد قابل مشاهده نيست اما در رصد خورشيد گرفتگي كامل از سطح زمين به دليل اينكه سايه قرص ماه كاملا خورشيد را ميپوشاند، تاج خورشيد بهتر ديده ميشود.
عضو كميسيون شماره 36 اتحاديه بينالمللي نجوم با بيان اينكه تاج يكي از تظاهرات اصلي خورشيد است، خاطرنشان كرد: چون ميدانهاي مغناطيسي در تاج خورشيد قرار دارند منشا آنها در درون خورشيد است و ما هم بيشتر علاقمند به شناخت درون خورشيد و ساير ستارگان هستيم؛ بنابراين به لحاظ علمي رصد خورشيد گرفتگي كامل بسيار اهميت دارد.
استاد دانشگاه تبريز با بيان اينكه خورشيد گرفتگي جزئي و حلقوي به لحاظ علمي اهميت چنداني ندارند گفت: نوع سوم خورشيد گرفتگي، حلقوي است. در سطح كره زمين در مناطقي كه درست در راس مخروط سايه ماه قرار ميگيرند، خورشيد گرفتگي كامل اتفاق ميافتد يعني تمام خورشيد توسط سايه ماه گرفته ميشود؛ اما برخي مناطق كره زمين كه در كنارههاي راس سايه قرار ميگيرند، خورشيد گرفتگي جزءي دارند. البته برخي مناطقي كه از راس مخروط دور هستند معمولا خورشيد را يك حلقه نوراني ميبينند يعني سايه تمام سطح خورشيد به جز يك حلقه دور ستاره را ميپوشاند.
به گزارش ايسنا، وي در خصوص اهميت رصد خورشيد گرفتگي گفت: هميشه انسان به دنبال اين بوده است كه بفهمد جهان و ستارگان چگونه به وجود آمدهاند و محصولات آن را با استفاده از قوانين علمي به خصوص علم فيزيك پيدا كند. طبيعي است كه براي ميل به چنين هدفي بايد راهكارها و سرنخهايي را دنبال كرد كه بسياري از اين سرنخها در تاج خورشيد نهفته است.
عجب شيري زاده با بيان اينكه در يك سال آينده، شش خورشيد گرفتگي كامل و جزيي و دو ماهگرفتگي در مناطق مختلف جهان رخ خواهد داد گفت: هيچ يك از اين پديدههاي كسوف و خسوف در يك سال آينده در ايران قابل مشاهده نيست و خورشيد گرفتگي بعدي كه در ايران قابل مشاهده خواهد بود به صورت جزئي در 10 سال آينده رخ خواهد داد.
وي با اشاره به خورشيد گرفتگي كامل در بيرجند در سال 1374 گفت: چون در اين سال در بيرجند خورشيد گرفتگي كامل داشتيم ميتوان براساس عدد ساروس كه 18 سال و 11 ماه است گرفتهاي آينده را پيشبيني كرد كه احتمال ميرود در همين محل پس از طي اين دوره، دوباره خورشيد گرفتگي مشاهده شود.