ادعای دلارزدایی و قرارداد دلاری/کشور‌های اسلامی؛ از نشست‌های نمایشی تا اقدامات عملی/عملیات وعده صادق و تحول در تاریخ غرب آسیا

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که تأکید بر پایان جنگ در توافقنامه جنگ غزه، واکنش سایت حسن روحانی به اظهارات سخنگوی شورای نگهبان، شکل‌گیری جنبش اعتراضی دانشجویان ایالات متحده امریکا در اعتراض به رژیم صهیونیستی و حذف محترمانه ایران از میدان گازی آرش توسط کویت و عربستان در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

عملیات وعده صادق و تحول در تاریخ غرب آسیا

عباس حاجی‌نجاری طی یادداشتی در شماره امروز جوان با عنوان عملیات وعده صادق و تحول در تاریخ غرب آسیا نوشت:  با گذشت بیش از دو هفته از عملیات کم‌نظیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه دو مرکز نظامی رژیم صهیونیستی، ابعاد و پیامد‌های این عملیات به محور اصلی سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های دوستان و دشمنان انقلاب اسلامی تبدیل‌شده است. 

یکی از آخرین نمونه‌های آن اعتراف کانال۱۲ رژیم صهیونیستی است که در گزارشی از مذاکرات برای تبادل اسرا میان فلسطینی‌ها و صهیونیست‌ها می‌گوید بعد از حمله ایران حماس اعتماد بیشتری پیدا کرده و راحت‌تر در مذاکرات نه می‌گوید. در نقطه مقابل سخنان آقای بلینکن وزیرامورخارجه امریکا در نشست اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس است که در آن متأثر از ضربه‌ای که سیستم دفاعی غرب در منطقه از این عملیات متحمل شده، صریحاً خواستار یکپارچگی دفاعی جدی‌تر اعراب خلیج‌فارس در مقابل ایران می‌شود. بلینکن در این سفر که هفتمین سفر بعد از عملیات طوفان الاقصی و نخستین سفر بعد از حمله رژیم صهیونیستی به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق و عملیات وعده صادق است، در نشستی در ریاض در شورای همکاری خلیج‌فارس تأکید می‌کند که ایالات‌متحده در هفته‌های آتی با این بلوک متشکل از شش کشور عربی در مورد یکپارچه‌سازی دفاع هوایی و موشکی و همچنین تقویت امنیت دریایی گفتگو خواهد کرد. او با اشاره به حملات موشکی ایران علیه دو مرکز نظامی صهیونیست‌ها می‌گوید: «این حمله ضمن نشان دادن تهدید حاد و فزاینده ایران به ما یادآور می‌سازد که همکاری در زمینه دفاع یکپارچه تا چه اندازه ضروری است.» 

بازتاب‌ها و پیامد‌های عملیات وعده صادق نشان می‌دهد که تأثیر آن در روند تحولات منطقه غرب آسیا به‌گونه‌ای است که از دیدگاه بسیاری از کارشناسان این منطقه، باید تاریخ تحولات آن را به دو بخش قبل و بعد از عملیات تقسیم کرد. 

این مدعا آنگاه بهتر قابل‌درک خواهد بود که اهداف راهبردی غرب در ایجاد رژیم صهیونیستی در سرزمین فلسطین بیشتر مورد توجه قرار گیرد. رژیمی که در نقطه آغاز برای زمینه‌سازی تسلط غرب بر کشور‌های اسلامی و از بین بردن دغدغه نسبت به گسترش اسلام به سمت غرب ایجاد و به غده‌ای سرطانی برای درگیر‌سازی کشور‌های اسلامی باهم تبدیل و به‌ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، غرب تمام توان خود را برای شکست اعراب و فلسطینی‌ها در جنگ‌های چندجانبه اعراب اسرائیل و جلوگیری از پیروزی آن‌ها به کار گرفت و به توفیقات زیادی در رسانیدن صهیونیست‌ها به آرمان نیل تا فرات نزدیک شده بود، اما با پیروزی انقلاب اسلامی و در امتداد آن شکل‌گیری نیرو‌های جبهه مقاومت در فلسطین و دیگر کشور‌های منطقه و تقابل ۴۴ ساله با این رژیم که اوج آن عملیات طوفان الاقصی بود، هیمنه اطلاعاتی و امنیتی رژیم دچار فروپاشی شد، و به همین دلیل امریکا و رژیم صهیونیستی بعد از این عملیات به دلیل شکست از مقاومت، به بی‌سابقه‌ترین جنایت‌ها دست یازیدند و چهره واقعی تمدن غرب را با اقدامات وحشیانه و تروریستی علیه زنان و کودکان فلسطینی به جهانیان نشان دادند و این اقدامات نیز به رسوایی بیشتر غرب و شکل‌گیری موج جدیدی از قیام علیه راهبرد‌های غرب و آن‌هم در دانشگاه‌های آن‌ها انجامیده است. 

عملیات وعده صادق نشانگر تحول در راهبرد‌های نظام جمهوری اسلامی ایران در مقابل رژیم صهیونیستی و امریکا و دیگر قدرت‌های سلطه‌گر غربی است، برنامه‌ریزی دقیق و هوشمندانه ایران در قالب یک جنگ ترکیبی چندجانبه نظامی رسانه‌ای دیپلماسی، نشان داد که ایران در عین بهره‌گیری توانمندی نظامی درون‌زا از ظرفیت بالایی در هماهنگی میان دیپلماسی و میدان برخوردار است. 

رخ‌نمایی از قدرت بازدارندگی ایران و اثبات غیرقابل‌پیش‌بینی بودن پاسخ‌های بعدی ایران و اینکه دیگر ایران هیچ حمله‌ای را بدون پاسخ نخواهد گذاشت از دیگر ویژگی‌های این عملیات است. این عملیات نشانگر قدرت و توان ایران در مقابله با چهار قدرت بزرگ اتمی جهان و حمایت چندین کشور دیگر است. 
عملیات وعده صادق که با سلاح‌های تمام ایرانی انجام شد، نشانگر قابلیت و توانمندی تولیدات دفاعی ایران و اثبات وعده‌های گذشته ایران در پاسخ به تهدیدات دشمن در صورت تعرض به ایران است. با توجه به اینکه این اقدام ایران تنها تنبیه متجاوز با بهره‌گیری از ۲۰ درصد ظرفیت‌های آماده به کار نیروی هوا و فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. 

عملیات موفقیت‌آمیز وعده صادق توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از داخل ایران منجر به تنظیم و تثبیت معادله جدید بازدارندگی بر اساس شرایط بعد از عملیات طوفان الاقصی در منطقه غرب آسیا خواهد شد و در چارچوب این معادله جدید رژیم صهیونیستی دیگر نمی‌تواند از شرایط «آسیب بزن و در امان باش» استفاده کند و پس‌ازاین می‌بایست پاسخ مستقیم ایران را در محاسبات اقدامات خود در منطقه مدنظر قرار دهند. 
عملیات وعده صادق در محیط داخلی منجر به تقویت انسجام ملی و افزایش اطمینان و اعتماد مردم به توانمندی نیرو‌های مسلح در دفاع از منافع ملی شده و در سطح منطقه نیز موجب تقویت موقعیت منطقه‌ای ایران و بازتولید سرمایه سیاسی و اجتماعی در محیط منطقه‌ای برای قدرت سخت و نرم ایران و جبهه مقاومت گشته و ارتقای جایگاه ایران در افکار عمومی مردم منطقه را در پی داشته و خواهد داشت.

ادعای دلارزدایی و قرارداد دلاری

محمد‌صادق جنان صفت طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت با عنوان ادعای دلارزدایی و قرارداد دلاری نوشت: نهاد دولت در ایران از انجام هیچ کاری ترس ندارد. بخشی از سر نترس دولت به این دلیل است که به ریشه‌ها و پیامد‌های کارش آگاه نیست. به‌طور مثال بسیار دیده شده که هرگاه راه ورود درآمد‌های نفت صادراتی مسدود یا تنگ و تاریک می‌شود، صادرات به مقوله‌ای ارزشمند تبدیل شده و به صادرکنندگان جایزه و رانت داده می‌شود.

از سوی دیگر بسیار دیده‌ایم هنگامی که شیر‌های صادرات نفت باز می‌شوند صادرات از چشم می‌افتد. دولت سیزدهم در این‌باره سرآمد دیگر دولت‌ها بوده و مدیران این دولت با ناهماهنگی‌های درون دولتی کار‌های عجیب و سخت انجام می‌دهند. به‌طور مثال می‌توان به داستان نامعادله بنزین نگاه جدی کرد.
دولت سیزدهم نیک می‌داند اگر قیمت بنزین در همین اندازه بماند شهروندان از مصرف آن شادمانی کرده و بر میزان مصرف خود اضافه می‌کنند و به این ترتیب و با توجه به اینکه ساخت پالایشگاه زمان می‌برد باید بر میزان واردات بیفزایند. از سوی دیگر دولت و نهاد‌های حکومتی هراس دارند قیمت بنزین را ناگهانی و بدون اعلام قبلی افزایش دهند، زیرا می‌دانند شهروندان با نارضایتی از این اقدام احتمالی کار را بر دولت سخت می‌کنند و دولت باید منتظر نارضایتی و اعتراض شهروندان باشد. اینگونه است که دولت سیزدهم دنبال تولید داخلی بنزین افتاده و با عقد قرارداد با مجتمع‌های پتروشیمی از آن‌ها می‌خواهد بخشی از ظرفیت خود را به تولید بنزین اختصاص دهند و به این ترتیب راه واردات را ببندند.

این خواست دولت، اما با یک کار عجیب همراه شده است و آن عقد قرارداد دلاری بین شرکت‌های ایرانی است. این درحالی است که دولت سیزدهم بار‌ها و بار‌ها تاکید داشته قصد دارد دلارزدایی کرده و تجارت خارجی با کشور‌های دوست و همسایه را با پول ملی انجام دهد. جمهوری اسلامی تبلیغات شدیدی برای دلار‌زدایی از تجارت خارجی دارد و در هر فرصتی به طرف‌های تجاری یادآور می‌شود بهتر است با پول‌های ملی دادو‌ستد شود که البته تا اینجای کار به نتیجه‌ای هم نرسیده است. عقد قرارداد دلاری در این وضعیت می‌تواند همه ادعا‌های سیاسی و اقتصادی و کوشش‌های آتی برای دلارزدایی در داد‌وستد را نیست و نابود کند. طرف‌های تجاری ایران حالا می‌گویند جمهوری اسلامی نمی‌تواند با شرکت‌های دولتی و خصولتی خود به نتیجه برسد که قرارداد دلاری برای دادوستد نبندند و آن وقت از ما می‌خواهد دلار‌زدایی کنیم. به‌نظر می‌رسد اصولا عقد قرارداد دلاری شرکت‌های ایرانی با هم با سختگیری قانونی روبه‌رو است و باید دید این اتفاق چگونه مدیریت می‌شود. دولت می‌تواند در این‌باره توضیح دهد که چگونه شده قرارداد دلاری داخلی را مجاز دانسته است.

کشور‌های اسلامی؛ از نشست‌های نمایشی تا اقدامات عملی

هادی محمدی طی یادداشتی در شماره امروز خراسان با تیتر کشور‌های اسلامی؛ از نشست‌های نمایشی تا اقدامات عملی نوشت: پانزدهمین نشست سران کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی روز گذشته در بانجول پایتخت گامبیا در غرب آفریقا به کار خود پایان داد و این کشور کوچک اسلامی برای سه سال رهبری بزرگ‌ترین سازمان کشور‌های مسلمان را برعهده گرفت. در نشست پانزدهم نیز همچون چهارده نشست گذشته و بر مبنای فلسفه وجودی سازمان همکاری اسلامی، موضوع فلسطین مهم‌ترین دغدغه کشور‌های اسلامی عنوان شد و به ویژه پس از هفت ماه از آغاز جنگ نابرابر و ظالمانه رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه بیشتر سخنرانی‌های سران و مقامات ارشد حاضر در نشست و دیدار‌های دوجانبه در حاشیه اجلاس به موضوع فلسطین و غزه اختصاص داشت؛ با این حال آنچه تاسف بار است نتیجه عملی این نوع نشست‌ها و گردهمایی‌های کشور‌های اسلامی است که می‌توان گفت «تقریبا هیچ». در همین هفت ماه دو بار وزرای کشور‌های اسلامی و یک بار سران کشور‌های اسلامی اجلاس اضطراری برگزار کردند، اما نتیجه خاصی برای مردم فلسطین در برنداشته و رژیم صهیونیستی گستاخ‌تر از گذشته به نسل کشی علیه مردم فلسطین ادامه می‌دهد. شاید حداقل کار برخی کشور‌های اسلامی قطع روابط دیپلماتیک یا قطع روابط تجاری و یک تحریم موثر انرژی و کالا بود که تاکنون محقق نشده است، هرچند ترکیه بعد از هفت ماه اخیرا اظهاراتی در مورد این تحریم بیان داشته، اما صاحب نظران منطقه با دیده تردید به این ادعای ترکیه می‌نگرند.

 جمهوری اسلامی ایران در سطوح عالی خود همواره خطر امنیتی اسرائیل در منطقه را هشدار داده و از کشور‌های منطقه و اسلامی درخواست داشته تا روابط سیاسی و اقتصادی خود را حداقل به صورت کوتاه مدت و با هدف فشار به این رژیم برای پایان دادن به جنگ علیه مردم غزه قطع کنند که تاکنون اقدام عملی صورت نگرفته و کشور‌های اسلامی صرفا به بیانیه دادن و نشست‌های نمایشی بی ثمر اکتفا کرده اند. این درحالی است که مردم غزه بیش از چنین نشست‌هایی که خروجی مشخص و ملموسی تاکنون نداشته، نیازمند مقابله واقعی با اسرائیل هستند تا چند خواسته اولیه آن‎ها شامل برقراری آتش‌بس فوری در تمام مناطق غزه، رفع کامل محاصره انسانی غزه، تبادل اسرا، خروج فوری اسرائیل از غزه و آغاز کمک رسانی و بازسازی این منطقه محقق شود. چنین خواسته‌هایی قطعا بدون فشار سیاسی، تبلیغاتی و اقتصادی جهان به ویژه کشور‌های اسلامی، عملی نخواهد شد و در این میان حرکت ایران به تنهایی کافی نبوده و نیست. اما سازمان همکاری اسلامی نیز به نظر می‌رسد نیاز به یک پوست اندازی جدی داشته باشد. جمهوری اسلامی برای این تحول مهم در این سازمان با حضور ۵۷ کشور اسلامی، توسط وزیر خارجه کشورمان چند پیشنهاد عملی و عینی ارائه کرده است.

اول- ملت‌های اسلامی با تمرکز و سرمایه‌گذاری در بخش نیروی انسانی، فناوری و زیرساخت‌ها می‌توانند ظرفیت بزرگ خود را در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار ملل مسلمان به کار گیرند.

دوم- جهت تعمیق سطح همکاری‌ها و تسرّی توسعه پایدار و همه‌جانبه می‌بایست شبکه همکاری‌های اقتصادی، فنی، توسعه‌ای، تجاری و مالی- پولی میان کشور‌های اسلامی در بستر توافقات و سازوکار‌های هدفمند و مشترک، بیش‌ازپیش تقویت گردد.

سوم- ایجاد یک پلتفرم اختصاصی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی جهت اشتراک‌گذاری دانش، تخصص و منابع مرتبط با توسعه پایدار لازمه تحقق طرح‌های توسعه‌ای ملل مسلمان است.

چهارم- ارتقای یکپارچگی اقتصادی و تجاری بین کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بر مبنای ارزش‌ها یک ضرورت است.

پنجم- به‌کارگیری ابتکارات و نوآوری‌های فناورانه و گسترش تحقیقات علمی به منظور پیشبرد دستور کار تحقق اهداف توسعه پایدار در چارچوب سازمان همکاری اسلامی نیازمند طراحی سازوکاری مناسب می‌باشد.

اجرای این پیشنهاد‌های پنج گانه در صورت داشتن اراده کافی از سوی کشور‌های اسلامی می‌تواند این سازمان را به یک قطب اثرگذار و مستقل در موضوعات بین المللی بدل ساخته و کشور‌های دیگر را موظف به توجه به خواسته‌های حدود دومیلیارد مسلمان نماید. در چنین شرایطی بحران‌هایی همچون جنگ غزه می‌تواند توسط یک سازمان قوی به لحاظ سیاسی و اقتصادی مدیریت شده و به سود مسلمانان به نتیجه برسد. در صورت رسیدن به چنین وضعیتی می‌توان امیدوار بود اولا مسلمانان تحت چنین فجایعی دچار نسل کشی قرار نگیرند و ثانیا به جای نشست‌های نمایشی اقدامات عملی و یکپارچه از سوی کشور‌های اسلامی علیه دشمنان مسلمانان صورت گیرد.