مزیت‌های شفافیت صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی چیست؟

به گزارش تابناک اقتصادی؛ شرکت‌های دولتی به شرکت‌های تحت مالکیت و اداره دولت می‌گویند که بخش بزرگی از اقتصاد کشور‌ها را شامل می‌شود و از این روی نیز نقش بسزایی در اقتصاد بسیاری از کشور‌ها دارند و عملکرد مالی آن‌ها تأثیر مستقیمی بر رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد. در ایران نیز سهم بزرگی از بودجه سالیانه به شرکت‌های دولتی اختصاص می‌یابد؛ بنابراین، ایجاد شفافیت در صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی برای شفافیت این بخش مهم اقتصادی در حوزه عملکردی و دارایی‌های زیرنظر این بخش بزرگ از اقتصاد بسیار مهم است.

در بیشتر کشورها، هدف اصلی این شرکت‌ها، تامین نیاز‌های عمومی و ارائه خدمات به شهروندان است؛ اما در ایران، شرکت‌های دولتی به دلیل فراوانی و تنوع بالا از جمله ارائه کنندگان خدمات ارزی، تولید کنندگان محصولات صنعتی و معدنی و حتی شرکت‌های بزرگ نفتی و گازی هستند؛ بنابراین، شفافیت در شرکت‌های دولتی به منظور بهبود عملکرد مدیران دولتی، بهره‌وری بیشتر در استفاده از دارایی‌های دولتی بسیار اهمیت دارد.

ایجاد حاکمیت شرکتی، بهبود عملکرد مدیران دولتی، حرکت به سمت بهره‌وری بیشتر، افزایش کارایی در استفاده از دارایی‌های دولتی و ایجاد منابع جدید برای دولت ضروری است؛ بودجه با سود بیشتر شرکت‌های دولتی.

نجف دولابی، کارشناس ارشد حوزه اقتصاد مالی در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی در رابطه با اهمیت شرکت‌های دولتی در اقتصاد ایران و همچنین لزوم شفافیت عملکرد این شرکت‌ها از طریق شفافیت صورت‌های مالی و دارایی‌های شرکت‌های دولتی اظهار داشت: در اقتصاد ایران، بخش مهمی از اقتصاد کشور را شرکت‌های دولتی تشکیل می‌دهند و در بودجه سنواتی نیز بیش از ۶۰ درصد بودجه سالیانه به بخش شرکت‌های دولتی اختصاص می‌یابد که نشان از اهمیت بالای این بخش دارد. یکی از معضلاتی که تا دو سال پیش با آن برخورد داشتیم، نبود شفافیت در عملکرد این شرکت‌ها بود که مشکلات بسیاری را در زمینه عملکردی این شرکت‌ها ایجاد کرده بود؛ از همین روی، یکی از اقدامات مثبت و مهم دولت سیزدهم ایجاد شفافیت در عملکرد شرکت‌های دولتی است.

این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: یکی از مزایای مهم شفافیت در صورت‌های مالی و عملکرد شرکت‌های دولتی، بحث استقرار حاکمیت شرکتی است. حاکمیت شرکتی سیستمی از قوانین، رویه‌ها و فرآیند‌هاست که توسط آن یک شرکت هدایت و کنترل می‌شود. این موضوع شامل روابط بین مدیریت یک شرکت، هیات مدیره، سهامداران و سایر ذینفعان است. شفافیت در صورت‌های مالی زمینه اجرا و استقرار این رکن اساسی مدیریت بهره‌ور شرکتی را فراهم خواهد کرد.

از طریق حاکمیت شرکتی، ذینفعان قادر خواهند بود تا سلامت مالی شرکت را ارزیابی و عملکرد آن را ارزیابی کنند و در مورد سرمایه گذاری یا معامله با شرکت تصمیمات آگاهانه تصمیم بگیرند و بر اساس عملکرد پاداش یا تنبیه صورت بگیرد. از همین روی، شفافیت شرکت‌های دولتی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا دولت مالک نهایی این شرکت‌هاست و مردم حق دارند بدانند که دارایی‌های این شرکت‌ها چگونه مدیریت و استفاده می‌شود.

نجف دولابی در ادامه با اشاره به مزایای مهم شفافیت در صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی اظهار کرد: شفافیت در صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی نیز به بهبود عملکرد مدیران دولتی کمک می‌کند. مدیران با ارائه اطلاعات مالی واضح و دقیق می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد تخصیص منابع بگیرند، زمینه‌های بهبود را شناسایی و پروژه‌هایی را که بیشترین تأثیر را بر عملکرد مالی شرکت خواهند داشت، اولویت بندی کنند. این به نوبه خود می‌تواند منجر به بهره وری بیشتر شود، زیرا منابع کارآمدتر و مؤثرتر استفاده می‌شوند. علاوه بر این، شفافیت در صورت‌های مالی به اطمینان از استفاده کارآمد از دارایی‌های دولتی کمک می‌کند.

شرکت‌های دولتی اغلب به منابع ارزشمندی مانند زمین، مواد معدنی و منابع طبیعی دسترسی دارند. این دارایی‌ها توسط دولت به نمایندگی از مردم در امانت نگه داشته می‌شوند و ضروری است از آن‌ها به گونه‌ای استفاده شود که ارزش آن‌ها حداکثر شود و به نفع عموم باشد. با حفظ شفافیت در صورت‌های مالی، دولت می‌تواند بر استفاده از این دارایی‌ها نظارت داشته باشد و اطمینان حاصل کند که از آن‌ها در جهت منافع عمومی استفاده می‌شود.

وی ادامه داد: شفافیت در صورت‌های مالی نیز با سودآوری بیشتر شرکت‌های دولتی همراه است که منابع جدیدی را برای بودجه دولتی ایجاد می‌کند. شرکت‌های دولتی سودآور می‌توانند منبع درآمد قابل توجهی را برای دولت فراهم کنند که می‌تواند برای تامین مالی خدمات عمومی ضروری مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و توسعه زیرساخت‌ها استفاده شود. با تضمین شفافیت در صورت‌های مالی، دولت می‌تواند سرمایه‌گذارانی را جذب کند که تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دولتی سودآور و با مدیریت خوب دارند.

این به نوبه خود می‌تواند سودآوری این شرکت‌ها را افزایش دهد و درآمد بیشتری برای بودجه دولت ایجاد کند. علاوه بر مزایای نامبرده، حفظ شفافیت در صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی نیز مسئولیت‌پذیری را ارتقا می‌دهد، فساد را کاهش می‌دهد و اعتماد عمومی را ایجاد می‌کند. هنگامی که اطلاعات مالی به راحتی قابل دسترسی و قابل درک باشد، ذینفعان می‌توانند دولت و مدیران دولتی را در قبال اقدامات و تصمیمات خود مسئول بدانند. این می‌تواند با افزایش شفافیت و جلوگیری از فعالیت‌های تقلبی که ممکن است در غیر این صورت مورد توجه قرار نگیرد، به کاهش فساد کمک کند. علاوه بر این، شفافیت در صورت‌های مالی می‌تواند به ایجاد اعتماد و اعتماد عمومی به شرکت‌های دولتی و در کل دولت کمک کند.

این کارشناس ارشد اقتصاد مالی در پایان اظهار کرد: شفافیت در صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی برای استقرار حاکمیت شرکتی، بهبود عملکرد مدیران دولتی، حرکت به سمت بهره‌وری بیشتر، افزایش کارایی در استفاده از دارایی‌های دولتی و ایجاد منابع جدید برای بودجه دولت یا بیشتر ضروری است. سودآوری شرکت‌های دولتی با حفظ شفافیت افزایش خواهد یافت و با این شفافیت در عملکرد و حذف تاریکخانه‌های قبلی، دولت می‌تواند سرمایه گذاران جدیدی برای طرح‌های توسعه‌ای ذیل شرکت‌های دولتی جذب کند، مسئولیت پذیری را ارتقا دهد، فساد را کاهش دهد و اعتماد عمومی را ایجاد کند.