سرویس حساب امانی چگونه برای خریدهای آنلاین اعتمادآفرینی می‌کند؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ در آبانماه ۱۴۰۱ «طرح حمایت از سکو‌ها و کسب و کار‌های اقتصاد دیجیتال کشور» در ششمین جلسه کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال (در شان هیئت وزیران) برای حمایت از کسب و کار‌های فضای مجازی تدوین، تصویب و ابلاغ شد. در ماده ۲ این مصوبه در راستای حمایت از ایجاد و توسعه سکو‌های داخلی، بانک مرکزی با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت صنعت، معدن و تجارت و از طریق شرکتهای ارائه دهنده خدمات پرداخت، بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی مکلف به فراهم نمودن امکان «پرداخت مستقیم، حساب امانی و کیف پول الکترونیک و پرداخت مبتنی بر ریال رقومی (دیجیتال)» برای خرید محصولات و خدمات در سکو‌های داخلی شد. بنا بر این مصوبه، مفهوم حساب امانی برای اولینبار در اسناد بالادستی مورد اشاره قرار گرفت و کارگروه اقتصاد دیجیتال، بانک مرکزی را مکلف به ایجاد این سرویس کرد.
از آنجائیکه یکی از مهمترین دغدغه‌های خریداران در بستر مجازی موضوع اعتماد است، به نظر می‌رسد، آئیننامه کارگروه اقتصاد دیجیتال در زمینه عملیاتی سازی حساب امانی این دغدغه را حل و فصل می‌کند. ارائه دهندگان فعلی این سرویس در مورد تصدی گری بانک مرکزی در این زمینه نگرانی دارند و معتقدند که اگر بانک مرکزی به ارائه این سرویس بپردازد، بخش خصوصی توان رقابت با آن را نخواهد داشت و حذف می‌شود. نظرات مهدی عبادی، کارشناس حوزه پرداخت الکترونیک را در این زمینه در ادامه می‌خوانید.
عبادی با اشاره به این موضوع که حساب امانی نسبتاً یک سرویس قدیمی در دنیا به شمار می‌رود، تصریح کرد: کارکرد این نوع خدمت برای کسب و کار‌هایی است که الزاماً خریدار به آن‌ها اعتماد ندارد. در این موارد از حساب امانی توسط فروشگاه استفاده می‌شود. در این روش، به جای اینکه پول به فروشگاه داده شود، به طرف سومی که امین هست و خدمات مالی انجام می‌دهد، داده می‌شود. بعد از تحویل جنس یا ارائه خدمات با تأیید خریدار این مبلغ به فروشنده منتقل می‌شود. با استفاده از این سازوکار می‌توان از کلاهبرداری جلوگیری کرد. در نهایت فروشگاه می‌تواند اعتماد خریدار را جلب کند.
وی در ادامه گفت: سرویس حساب امانی در کشور ما ارائه می‌شود و الان بخش خصوصی این سازوکار را دنبال می‌کند. کارگروه اقتصاد دیجیتال، بانک مرکزی را مسئول عملیاتی کردن این سرویس قرار داده است که برای ما به عنوان بخش خصوصی نگران کننده است. پیش بینی می‌کنیم در آینده بانک مرکزی خودش بخواهد این سرویس را ارائه دهد. اگر این اتفاق بیفتد، قطعاً بخش خصوصی که الان در حال ارائه این سازوکار هست، توان رقابت با بانک مرکزی را نخواهد داشت و از این فعالیت اقتصادی حذف خواهد شد.
عبادی خاطرنشان کرد: سرویس حساب امانی می‌تواند مسائل و چالش‌های زیادی را در حوزه کسب و کار دیجیتال را حل و فصل کند. اولین موضوع این است که مسئله عدم اعتماد برای خریدار و صاحب کسب و کار رفع می‌شود. راه حل‌های مختلفی برای ایجاد اعتماد در فضای کسب و کار وجود دارد که یکی از آن‌ها نماد اعتماد است که عمدتاً توسط بخش خصوصی در دنیا ارائه می‌شود. از طرف دیگر حساب امانی زمینه را برای اعتماد خریدار به فروشنده‌ای که او را نمی‌شناسد، فراهم می‌کند و تخلفات این حوزه را به حداقل برساند.
کارشناس حوزه پرداخت الکترونیک ادامه داد: سرویس حساب امانی به تازگی در کشور راه اندازی شده است و چالش عجیب و غریبی برای گسترش آن وجود ندارد. احتمالاً به مرور این سازوکار در کشور گسترش می‌یابد، اما اگر قرار باشد بانک مرکزی به رقیبی برای بخش خصوصی تبدیل شود، مشکل به وجود می‌آید. تصدی گری بانک مرکزی در این حوزه می‌تواند جلوی گسترش این سازوکار را بگیرد. اگر قرار باشد بانک مرکزی به ارائه این سرویس بپردازد، ممکن است این سازوکار گسترش چشمگیری در کشور نداشته باشد. از سوی دیگر، وقتی بخش خصوصی ببیند که بانک مرکزی به عنوان یک رقیب وارد این حوزه شده است، ممکن است از آن خارج شود.
وی در پایان تأکید کرد: حساب امانی فقط مختص کسب و کار‌های اینترنتی نیست و می‌توان از آن در بخش‌های دیگر مانند اجاره ملک، خرید و فروش آن و خودرو استفاده کرد. حتی این سرویس می‌تواند در داخل مغازه‌ها هم ارائه شود.
