کلیات
امروزه بسیاری از افراد هنگام استفاده از واژه «
فضای مجازی» مقصود واژه «اینترنت» را در ذهن بازنمایی میکنند. این در حالی است که واژه فضای مجازی مدتها پیش از آنکه اینترنت در جهان رواج پیدا کند وجود داشت. هر چند اکنون منظور از فضای مجازی فضایی تئوری و علمی است که ارتباطات کامپیوتری در آن رخ میدهد، اما این واژه در دهه ۱۹۸۰ وارد ادبیات علمی – تخیلی شد و شاغلان در زمینه کامپیوتر پس از مدتی این واژه را در حوزه فعالیتهای خود بکار گرفتند. لفظ مادرِ فضای سایبر، سایبرنتیک است که از یونانی باستان به معنای فرماندار یا راننده مشتق شده است؛ واژهای که کهنوربرت وینر برای کار پیشگامانه اش در مخابرات الکترونیک و علم کنترل به کار برد.
تفاوت میان فضای مجازی با اینترنت
به رغم تلفیق بیش از حد دو واژه اینترنت و
فضای مجازی در دوران کنونی، به نظر میرسد نباید فضای مجازی را با اینترنت اشتباه گرفت. این لفظ غالباً در اشاره به اشیا و شخصیتهایی که تا حد زیادی در خود شبکه مخابراتی وجود دارد به کار میرود تا جایی که برای مثال ممکن است به طور استعاری گفته شود یک وبگاه، «در فضای مجازی وجود دارد». بنابر این و بر اساس این تعبیر، اتفاقاتی که در اینترنت رخ میدهد در «فضای مجازی» به وقوع میپیوندند نه جاهایی که شرکت کنندگان یا سرورها به طور فیزیکی واقع شدهاند. میشل فوکو فیلسوف از لفظ هتروتوپیا در توصیف چنان فضاهایی که به طور همزمان فیزیکی و ذهنی هستند استفاده کرد.
کاربرد روز افزون انسانها از فضای مجازی
امروزه به دلیل گستردگی و فراگیری
فضای مجازی و اینترنتی در دنیا و قرار گرفتن بسیاری از مباحث و مطالب در حوزههای مختلف مورد نیاز انسانها در درون این شبکه جهانی، ضرورت استفاده از قابلیتها و امکانات آن، برای همه افراد و سازمانها ضروری و لازم بنظر میرسد. به گونهای که امروزه دیگر انجام بسیاری از فعالیت روزمره انسان، بدون کمک از قابلیتهای این شبکه عملاً با مشکل مواجه خواهد شد؛ فضایی که گفته میشود به اندازه هزار میلیارد کتاب در آن مطلب وجود دارد.
تفاوت بین فضای مجازی و رسانه
همانطور که اشاره شد بر خلاف معانی قدیمی فضای مجازی، امروزه این واژه به صورت گسترده تری استفاده میشود که در اغلب موارد صحیح نیست. یکی از این موارد بکارگیری لفظ فضای مجازی به جای رسانه است که «دکتر سعید رضا عاملی» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد تفاوت این دو لفظ به رسانهها گفته است: میخواهند بگویند که رسانههای جدید برابر با اینترنت است. میتوان گفت: رسانههای جدید و اینترنت به لحاظ ماهیت یک پدیده است، چون هر دو آنها دیجیتال و تعاملی هستند و هر دو از خصیصه هایپرلینک بودن برخور دارند، ظرفیت شبکه ای، ماهیت ماژولار و غیر مرکزی دارند، ولی بین فضای مجازی و رسانههای جدید تفاوت وجود دارد. لزوما اینترنت مساوی با رسانههای جدید نیست. اینترنت و فضای مجازی در دل خود نیز رسانههای جدید را دارد. فضای مجازی در واقع یک فضای دومی است که بسیاری از قابلیتهای جهان اول را که جهان فیزیکی است در درون خود هضم کرده است؛ لذا شبکه ارتباطی، شبکه تراکنش و شبکه ماژولار است. اقدامات اداری و مالی در آن صورت میگیرد، که به صورت هوشمند محیطهای مختلف را کنترل میکند. حمل و نقل هواپیمایی، ماشینهای اتوماتیک، ترافیک، همگی از این مسیر مدیریت میشوند. امروز بحث اینترنت همه چیزها، بحث از این میکند که دیوایسهای ارتباط با محیط مجازی به اشیا، به اطلاعات، به فرایندها، به آدمها متصل میشود و در واقع هر چیزی که در جهان واقعی بروز دارد موضوع اتصال به دیوایس است. در واقع آن ارتباطی که در گذشته از طریق موبایل، کامپیوتر و ... صورت میگرفت، امروز فراگیر شده و آن انحصار شکسته شده است. عملا ما با یک جهان، یک نظام کامپیوتری فراگیر مواجه شده ایم. در این نظام همه پدیدهها وصل به این محیط میشوند و دیوایس یک ظرفیتی است که لایههای حجیم اطلاعات و اقدامات در آن جمع میشود.
مسئله جی آی اس شهر را در نظر بگیرید، که در واقعه سامانه نظام جغرافیا است. بارگذاری دادههای گستردهای روی جغرافیا صورت میگیرد. همین جایی که ما قرار داریم شبکه برق، شبکه گاز، شبکه فاضلاب وجود دارد، اکوسیستم محیطی هست که شامل محیط زیست، هوا و دیگر عناصر در محیط زیست است. اینها همه لایههای اطلاعات هستند. مثلاً در جی آی اس شهر حدود ۱۲۰ لایه اطلاعاتی وجود دارد. اینها همه موضوعات فضای دوم هستند و به نوعی این اطلاعات تبدیل به داده شده، برای مدیریت شهری و کشوری، ظرفیتی میشود. رابطه هر یک از این دیوایسها با دیوایسهای دیگر، جهان ماژولار را خلق میکند. از این نگاه مثل جهان واقعی، که رسانه، بخشی از جهان واقعی است، در جهانی دوم یعنی فضای مجازی نیز، بخشی از این فضا، فضای رسانهای است. ممکن است آن کسانی که میگویند رسانه مساوی با فضای مجازی است، واژه بازنمایی را مد نظر قرار میدهند. بله جهان دوم جهان بازنمایی شده است، جهان صنعتی است، ولی لزوماً هر بازنمایی، بازنمایی رسانهای نیست هر بازتولید، بازتولید رسانهای نیست.
«امروز دلیل اصلی طلاق گوشیهای تلفن همراه، اینستاگرام و فضای مجازی آزاد و باز است و این مسئله با فیلتر و فیلترشکن رفع نمیشود، بلکه با ایمان و باور درست میشود. با وجود این همه طلاق و جدایی که دلیل اصلی آن گوشیهای تلفن همراه است، زوجها چگونه انتظار دارند همسر آنها به زندگی دل بسته باشد، لذا یا باید به وضع موجود راضی بود یا باید خودکنترل باشیم.»
کد خبر: ۱۲۵۰۰۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵
لباس تیم زنان المپیک ایران در رژه تیمهای ورزشی المپیک مورد شوخی و تمسخر کاربران فضای مجازی قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۲۵۰۰۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۵
فرمانده انتظامی مرودشت استان فارس اعلام کرد: انتشار عکس خصوصی در فضای مجازی به درگیری طایفهای و قتل ۲ نفر در مرودشت منجر شد و قاتلی که ۲ مرد ۳۴ و ۳۶ ساله را با سلاح گرم به قتل رسانده بود دستگیر شد.
کد خبر: ۱۲۴۹۹۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۴
استوری گلایه محمد معتمدی از مافیا و دستهای پنهان مارکت موسیقی ایران
کد خبر: ۱۲۴۹۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲
امید محدث، فعال فضای مجازی به وزیر آینده اطلاعات پیشنهاد کرد با قاطعیت با اکانت های "قرارگاهی" برخورد کند.
کد خبر: ۱۲۴۹۴۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۱
تابناک بررسی می کند/
در دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، واکنشهای متعددی از سوی کاربران توییتر به جزئیات بیانات و اتفاقات این دیدار جلب شد. از تأمل بر واژههای به کار رفته تا جایگاه نشستن افراد، هر نکتهای موضوع بحث و تفسیر قرار گرفت. استفاده از واژه «حفظهالله» و تحلیل عبارات مربوط به «اقدام راهبردی مجلس» و نقش آن در سیاستهای تحریمی از جمله مواردی بود که توجه ویژه کاربران را به خود جلب کرد.
کد خبر: ۱۲۴۹۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۳۱
تابناک بررسی می کند/
در روزهای اخیر و هفته های بعد از انتخابات ریاست جمهوری، فضای توییتر با موضوعاتی حول محور آیتالله محمد مهدی میرباقری، از اعضای شورای خبرگان رهبری، پر شده است.
کد خبر: ۱۲۴۸۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۳۰
وحید حقانیان: دیدار ظریف با رهبری و تاکیدات ایشان صحت ندارد. / ظریف: گروهی که با مشارکت مردم آرزوهایشان بر باد رفته، دست به ساختن دروغهایی زدهاند تا افسانه فرمايشی بودن انتخابات را دامن بزنند
کد خبر: ۱۲۴۶۶۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۶
فردی که از طریق همراه بانک جعلی اقدام به برداشت ۵ میلیارد ریال از حساب یک شهروند کرمانی کرده بود، شناسایی و به مرجع قضایی معرفی شد.
کد خبر: ۱۲۴۶۲۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۴
واکنش فعالان فضای مجازی به دومین مناظره دور دوم انتخابات؛
دومین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری 1403 از ساعت 21:30 سه شنبه دوازدهم تیرماه روی آنتن سیما رفت.
کد خبر: ۱۲۴۵۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۲
واکنش فعالان فضای مجازی به اولین مناظره دور دوم انتخابات؛
اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری 1403 از ساعت 21:30 دوشنبه یازدهم تیرماه روی آنتن سیما رفت.
کد خبر: ۱۲۴۵۶۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۱
هشدار درباره انتشار تصویر مدارک هویتی در فضای مجازی
سازمان ثبت احوال کشور اعلام کرد: اسناد و مدارک هویتی، سند رسمی و اطلاعات هویتی هر شخص است و طبق ماده ۳۴ قانون ثبت احوال ، افشای اطلاعات مذکور ممنوع است.
کد خبر: ۱۲۴۵۴۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
معاونت اجتماعی و پیشگیری قوه قضاییه اعلام کرد: قبل از انتشار اخبار از اصالت خبر اطمینان حاصل کنید.
کد خبر: ۱۲۴۵۰۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۸
رئیس پلیس فتا استان از پایش و رصد صفحات، کانالها و گروههای هوادار نامزدهای انتخاباتی به عنوان ضابط عام و تخصصی در جهت جلوگیری از انتشار محتوای مجرمانه خبر داد و گفت: مدیران کانالها و گروهها در شبکههای اجتماعی نباید نتایج آرای کاندیداها را پیش از موعد اعلام قطعی در صفحات مجازی خود منتشر کنند.
کد خبر: ۱۲۴۴۹۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۷
شناسایی ۲۲ متخلف انتخاباتی ازسوی پلیس فتا
رییس پلیس فتای فراجا از شناسایی ۲۲ نفر به دلیل ارتکاب تخلف انتخاباتی در فضای مجازی خبر داد.
کد خبر: ۱۲۴۴۰۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۲
خبرنگار معروف ایتالیایی مدعی شد که حضور والتر ماتزاری در پرسپولیس منتفی شده است.
کد خبر: ۱۲۴۳۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۱
امید آثار از خوانندگان تابناک با ارسال مطلبی به حواشی یکی از مناظره های انتخابات ریاست جمهوری واکنش نشان داد .
کد خبر: ۱۲۴۲۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۷
سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد، ارزیابی این مرکز نشان می دهد، حجم زیادی از کاربران توییتر که علیه کاندیداها محتوای توهین آمیز منتشر کرده اند، ربات هستند.
کد خبر: ۱۲۴۲۴۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۴
تصویری از حضور علی ضیا، مجری مشهور تلویزیون در جشن تولد خواهرزادهاش در فضای مجازی پربازدید شد.
کد خبر: ۱۲۴۲۴۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۴
به قول یک کاربر فضای مجازی ، این روزها اکثر مردم دو حالت دارند؛ یا به درخت توت دست دراز کردهاند یا دارند روی گوشی ضربه میزنند تا سکه بگیرند! به راستی تب و تاب این روزهای ربات تلگرامی همستر کامبت چیست و کسب درآمد از آن بر چه اساسی است؟
کد خبر: ۱۲۴۲۱۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲