کلیات
استان خراسان شمالی به مرکزیت شهر بجنورد در شمال شرق ایران است. بزرگترین شهر استان، بجنورد است. این استان با مصوبه دولت در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم استان خراسان به سه استان، ایجاد شد. اکثریت مردم خراسان شمالی شیعه هستند که شامل کردها، ترکها و فارسهای استان میباشند، اگرچه اقلیتی از اهل سنت (عموماً ترکمن) نیز در استان ساکن هستند. مساحت این استان ۲۸۴۳۴ کیلومتر مربع است که از این نظر پانزدهمین استان ایران است.
جمعیت آن ۸۱۱۵۷۲ نفر است. بجنورد پرجمعیتترین شهر استان خراسان شمالی است و پس از آن شهر شیروان پرجمعیتترین شهر استان خراسان شمالی است.
آمار جمعیتی
براساس آمار سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، نرخ باسوادی در این استان برابر ۷۹٫۱۳ درصد، نرخ شهرنشینی برابر با ۴۸٫۳۶ درصد، نرخ بیکاری ۵٫۹ و نرخ مشارکت اقتصادی ۴۰٫۷ درصد بودهاست.
بجنورد پرجمعیتترین شهر استان خراسان شمالی است و پس از آن شهر شیروان پرجمعیتترین شهر استان خراسان شمالی است.
موقعیت جغرافیایی
استان خراسان شمالی با مساحتی حدود ۲۸۱۷۹ کیلومتر مربع، از ۸ شهرستان: بجنورد (مرکز استان)، شیروان، اسفراین، مانه و سملقان، راز و جرگلان، جاجرم، فاروج و گرمه تشکیل شدهاست.
آثار کشف شده در این استان نشان از قدمت تاریخی کهن آن دارد. محوطه باستانی معروف به پهلوان و تپه حیدران جاجرم، قدمتی بیش از ۱۲ هزار سال دارند. قدیمیترین اثر باستانی پابرجای قبل از اسلام (بنای سنگی اسپاخو) در غرب شهرستان مانه و سملقان در فاصله ۵ کیلومتری شمال شاهراه آسیایی در روستای اسپاخو نیز دلیل دیگری بر صحت این ادعا است.
این استان، از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال با کشور ترکمنستان (با ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک)، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استانگلستان هممرز است.
اقوام و زبانها
اقوام ساکن در استان خراسان شمالی شامل فارسیزبانان، تاتزبانان، رازی زبانان، کردهای کرمانج، ترکمنها و ترکها میباشند.
زبانهای رایج نیز فارسی، تاتی، رازی، کردی کرمانجی، ترکمنی و ترکی خراسانی میباشد.
بهطور کل کردهای کرمانج ۴۶٫۱ درصد ترکیب جمعیت استان را تشکیل میدهند. فارسیزبانها ۲۷٫۸ درصد، ترکها ۲۰٫۱ درصد و ترکمنها ۵ درصد و اقوام خاوری، عرب و بلوچ و لر نیز در این استان سکونت دارند. تاتها بومیان این استان هستند. تاتزبانان در محلاتی از شهر بجنورد، در شهر سنخواست و پیرامون، شوقان و ... رواج دارد.
همچنین مردم روستاهای روئین، ارکان، کسرق، بیدواز، نیشکیش، گنجدان، کوران و قلعهنو در شهرستان اسفراین، ۱۴ درصد مردم شهر اسفراین، مردم روستاهای گیفان، طبر، محمدآباد در شهرستان بجنورد، و روستاهای مهرآباد، برزلآباد، حصار سهیکآب، فیضآباد، اسلامآباد، امانآباد، کارخانه قند، منصوران، امامزاده مشهد طرقی بالا و پایین، و گلیان و برزلی و ورک در شهرستان شیروان.
کردهای کرمانج (بادینی) بیشترین جمعیت را در این استان دارا میباشند. در دورانهای بعد بعضی مانند مردم ترکزبان گرایلی (اویغورها) (گراییت_که در زمان حمله مغول به ایران آمدهاند) نیز به این مناطق کوچیدند و بعداً در زمان شاهاسماعیل و شاهعباس صفوی گروهی از مردم کرمانج (شاخهای از کردها) از غرب ایران و برخی از ترکزبانهای آذربایجان نیز به خراسان شمالی کوچانده شدند.
طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونهگیری شد در استان خراسان شمالی به قرار زیر بود:
٪۲۷٫۸ فارس (۲۴٫۱٪ مرد، ۳۰٫۸٪ زن)،
٪۲۰٫۶ ترک (۱۹٫۵٪ مرد، ۲۰٫۹٪ زن)،
٪۴۶٫۱ کرد (۴۹٫۴٪ مرد، ۴۴٪ زن)،
٪۳٫۳ شمالی شامل ترکمن، گیلک، مازنی و تالشی (۴٫۶٪ مرد، ۲٫۲٪ زن) و ۲٫۲٪ سایر
شرایط اقلیمی
خراسان شمالی از نظر ناهمواریها به دو قسمت: الف) نواحی کوهستانی ب) پست و هموار تقسیم میشود.
مرتفعترین نقطه أن قله شاه جهان در رشته کوههای آلاداغ ۳۰۵۱ متر و پستترین نقطه آن در روستای تازه یاب در قسمت خروجی رودخانه اترک با ارتفاع ۴۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد. ارتفاع متوسط استان ۱۳۲۶ متر از سطح دریا میباشد.
کوههای استان از نظر زمینشناسی حاصل آخرین حرکات کوهزایی دوران سوم و از کوههای جوان میباشند. این کوهها به دو بخش عمده: ۱- رشته کوه کپه داغ ۲- رشته کوه آلاداغ تقسیم میشوند.
رشته کوه کپه داغ: این رشته کوه در شمال استان واقع شده و به وسیلهٔ گسل عشق آباد (گسل کپه داغ) از دشتهای پست ترکمنستان و به وسیلهٔ رودخانه اترک و دشتهای مانه و سملقان، بجنورد، شیروان، فاروج از رشته کوه جنوبی آلاداغ جدا میشود.
این ارتفاعات شباهت زیادی از نظر ساختار زمینشناسی با زاگرس دارند و وجود گسلهای متعدد ساختار رسوبی، نامتقارن بودن چینها، فقدان فعالیتهای آتشفشانی و وجود سنگهای دارای درز و شکاف آن شرایط مساعدی برای ذخایر آب زیرزمینی و منابع نفت و گاز ایجاد مینماید.
رشته کوه آلاداغ: این ارتفاعات توسط دشتهای مانه و سملقان، بجنورد، شیروان، فاروج، از رشته کوه کپه داغ جدا شدهاست. آلاداغ در غربیترین منطقه در حوالی جاجرم به وسیلهٔ یکسری کوههای کم ارتفاع به رشته کوهستانی شاه کوه البرز میپیوندد. جبهه شمالی آلاداغ با یکسری پرتگاههای گسلی به رود اترک و جبهه جنوبی آن از طریق گسلهایی با دشت جاجرم ارتباط پیدا کردهاست.
صنعت ومعدن
مجتمع پتروشیمی، کارخانه سیمان و کارخانههای پلاستیک بجنورد، و کارخانه آرد و شرکت آذین فورج. کارخانه تولید انواع لوله و پروفیل فلزی بجنورد، کارخانه ساخت و تولید دستگاههای جوش القائی و کوره القائی بجنورد.
مجتمع فولاداسفراین، کارخانه لوله گستر اسفراین.
کارخانه آلومینای جاجرم.
نیروگاه برق، کارخانه قند و کارخانه الیاف شیروان.
کارخانه فراوردههای گوشتی شهراد فاروج، کارخانه کشت و صنعت خرم فاروج، کارخانجات خوراک دام، صنایع کشمش و زعفران فاروج.
کارخانههای متعدد پنبه پاک کنی، صنایع غذایی، کشاورزی، ساختمانی، کارخانه لبنیات مهر شیر درق و… از صنایع برجسته این استان به شمار میروند.
براساس نتایج سرشماری کارگاههای صنعتی ۱۳۸۱ کشور، خراسان شمالی دارای ۳۶۰۰ کارگاه صنعتی با ۱۲۵۴۵ شاغل است که دارای ۸۷۳۶۱۰ میلیون ریال ارزش افزوده میباشد. تعداد ۱۰۷ واحدصنعتی با ۱۰ نفر کارکن و بیشتر در سطح استان فعال است.
در حال حاضر ۳۰ معدن فعال ازجمله معادن اکسیدآلومینیوم، کلسیت، بنتونیت، باریت، ماسه سیلیسی، سنگهای تزئینی و … در سطح استان بهرهبرداری میشود و به عبارتی ۰/۸۹٪ معادن فعال کشور، در این استان واقع میباشد.
آموزش و پرورش
در سال تحصیلی ۸۳–۸۲ تعداد کل دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی در سطح استان ۱۷۴۳۳۳ نفر بودهاست؛ که از این تعداد ۴۶٫۸ ٪ در مقطع ابتدایی و ۲۷ ٪ در مقطع راهنمایی و ۱۵٫۹ ٪ در مقطع متوسطه و ۶٫۷ ٪ در مقطع متوسطه رشتههای فنی و حرفهای مشغول تحصیل هستند.
شاخص تراکم دانش آموز در کلاس در دو مقطع ابتدائی و راهنمایی وضعیت مطلوبتری را از متوسط کشور نشان میدهد، اما در مقطع متوسطه در مقابل متوسط ۲۵/۵ نفر در کلاس، وضعیت در استان ۲۷ نفر میباشد.
رئیس اداره پیش بینی هواشناسی خراسان شمالی با اشاره به صدور هشدار نارنجی، گفت: احتمال بارش باران و کاهش ۱۰ درجه ای دما وجود دارد.
کد خبر: ۱۱۸۹۳۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۲
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان شمالی گفت: امدادگران این جمعیت از عصر روز گذشته(شنبه) تاکنون به ۲۰ خانوار سیل زده و آسیب دیده از باران شهرستان شیروان امدادرسانی کردند.
کد خبر: ۱۱۸۶۵۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۵
۱۰ دقیقه بارش عصر روز چهاردهم مردادماه جاری کافی بود تا بار دیگر خراسانشمالی بر روی خط بحرانهای طبیعی قرار گیرد و سیلاب زندگی مردم روستایی این خطه را تحت تاثیر قرار دهد؛ اما این حد از خسارت در مدت زمان کوتاهی از بارش تامل برانگیز است و باید برای مقابله با خطاهای انسانی و پدیده فرسایش خاک چارهاندیشی شود.
کد خبر: ۱۱۸۶۵۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۵
مدیرکل مدیریت بحران خراسان شمالی گفت: ادارات خراسان شمالی امروز چهارشنبه به علت آلودگی هوا تعطیل است.
کد خبر: ۱۱۸۳۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۸
مدیرکل مدیریت بحران خراسان شمالی گفت: به علت آلودگی شدید هوا، کلیه ادارات خراسان شمالی امروز از ساعت ۹ صبح تعطیل خواهند بود.
کد خبر: ۱۱۸۳۷۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۷
پاپایا از محصولات گرمسیری محسوب میشود که از نواحی گرمسیری آمریکای مرکزی به ایران راه یافته است. این میوه پوستی بسیار نازک و مزه شیرین دارد که علاوه بر مصرف خوراکی، قابل استفاده در صنایع تبدیلی نیز است.ایجاد گلخانه پاپایا در محل مجتمع گلخانه ای امام رضا (ع) خراسان شمالی ، کاری تحقیقاتی و تجاری بوده که از سال گذشته در فضایی به وسعت ۷ هزارمترمربع آغاز شده و هم اکنون به مرحله تولید رسیده است.
کد خبر: ۱۱۸۳۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۳
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی گفت: خشکسالی و کمبود آب موجب شده هم اکنون کار آبرسانی به ۸۱ روستای استان با تانکر سیار انجام شود.
کد خبر: ۱۱۷۹۳۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۶
«محمدباقر قالیباف» رئیس قوه مقننه چهارشنبه( ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ ) در صدر هیئتی پارلمانی و نظارتی به استان خراسان شمالی سفر کرد.
کد خبر: ۱۱۷۷۵۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۱
رییس مجلس شورای اسلامی گفت: دستگاه ها از قانون فروش فضاهای مازاد استفاده نکردند.
کد خبر: ۱۱۷۷۵۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۱
بارش شدید باران شامگاه شنبه (۶ خردادماه ۱۴۰۲) موجب جاری شدن سیل در روستاهای شیروان و فاروج خراسان شمالی شد و خسارات مالی و جانی به بار آورد. براساس برآورد اولیه، سیل ۱۷ میلیارد تومان به بخش کشاورزی خسارت وارد کرد.
کد خبر: ۱۱۷۷۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۸
سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی گفت: بارندگی شدید و وقوع سیل شامگاه شنبه ۲ کشته دیگر در شهرستان شیروان بر جا گذاشت و شمار جانباختگان این سیل به چهار نفر رسید.
کد خبر: ۱۱۷۶۹۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۷
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان شمالی گفت: امداد رسانی به ۱۰۰ خانوار سرمازده عشایر شهرستان های شیروان، فاروج و اسفراین انجام و اسکان اضطراری داده شدند.
کد خبر: ۱۱۷۵۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۷
براساس آخرین فهرست رنگبندی کرونایی شهرها که از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام شد، پس از حدود چهار ماه بار دیگر با تغییر رنگ، شهرستان فاروج به وضعیت بسیار پرخطر کرونایی بازگشت.
کد خبر: ۱۱۶۹۵۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۲
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: تلاش ما اعتلای فرهنگ و هنر در همه بخشهای کشور است.
کد خبر: ۱۱۶۸۲۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۷
صنعت گردشگری در ایران از ظرفیتهای بسیار بالایی برای رشد و گسترش برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبههای طبیعی را در جهان دارا است. نوروز هرسال فرصت مناسبی است برای علاقمندان سفر که از تعطیلات استفاده و از جاذبه های گردشگری بازدید کنند.
استان خراسان شمالی در شمال شرقی ایران مساحتی معادل ۲۸۱۷۹ کیلومتر مربع دارد. در این استان ۹۸ شهرستان بزرگ و ۲۲ شهر وجود دارد. تعداد زیادی روستا و ده نیز در این استان قرار گرفته است که همگی آنها بسیار دیدنی و زیبا هستند. آثار تاریخی و باستانی بسیار زیادی در مناطق مختلف استان خراسان شمالی کشف شده است که نشان دهنده تاریخ کهن این استان است. برخی از منطقههای باستانی این استان مانند پهلوان و کوه حیدران جاجرم قدمتی بیش از دوازده هزار سال دارند.
کد خبر: ۱۱۶۷۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۴
ساعتی قبل زلزلهای به بزرگی ۴ ریشتر بجنورد را لرزاند.
کد خبر: ۱۱۶۶۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۰
کد خبر: ۱۱۶۵۳۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۶
رییس پلیس راه خراسان شمالی از برفی بودن عموم گردنههای استان در صبح امروز خبر داد و گفت: مردم سفرهای غیر ضروری خود را لغو کنند.
کد خبر: ۱۱۶۳۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۰
پنبه از محصولات مهم و راهبردی خراسان شمالی است که به لحاظ طول الیاف و رنگ از مرغوبیت بالایی برخوردار است. همه ساله برداشت این محصول در خراسان شمالی از اوایل آبان ماه آغاز مش و تا پایان آذر ادامه دارد.
کد خبر: ۱۱۵۳۰۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۲
رئیس اداره محیط زیست بجنورد از کوچ پرندگان مهاجر از مناطق شمالی مثل سیبری و روسیه به سمت خراسانشمالی خبر داد.
کد خبر: ۱۱۵۱۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۳