در مورد حرم امام حسین در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
حرم امام حسین(ع) محل دفن امام حسین(ع) و شماری از بنیهاشم و شهدای کربلا است. اولین بنا بر مرقد امام حسین(ع)، توسط مختار ثقفی ساخته شد. در دورههای بعد شیعیان و محبان اهل بیت(ع) به ویژه پادشاهان و حاکمان، اهتمام ویژهای بر بازسازی، ترمیم و توسعه این حرم داشتهاند. حرم امام حسین بارها از سوی مخالفان از جمله خلفای عباسی و وهابیان تخریب شده است. مهمترین تخریب حرم امام حسین (ع) در زمان متوکل و آخرین آنها در سال ۱۴۱۱ق توسط حکومت بعث عراق در پی انتفاضه شعبانیه صورت گرفت.
زیارت حرم امام حسین(ع) مورد تأکید احادیث امامان شیعه و یکی از اعمال مورد توجه شیعیان است. بیشترین زیارت کنندگان در روزهای عاشورا، اربعین و نیمه شعبان در حرم امام حسین(ع) گردهم میآیند. در فقه شیعه، حرم و تربت امام حسین(ع) احکام خاصی دارد.
افزون بر شهدای کربلا، بسیاری از علما و حاکمان و افراد مشهور در حرم امام حسین(ع) به خاک سپرده شدهاند.
امام حسین (ع)
حسین بن علی بن ابی طالب (علیه السلام)(۴-۶۱ق)، امام سوم شیعیان، از اصحاب کساء، فرزند دوم امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)، نوه پیامبر(ص) و مشهور به اباعبدالله است. او در ۱۰ محرم سال ۶۱ قمری، به همراه یارانش به دستور یزید بن معاویه به شهادت رسید.
تاریخچه
گاهشمار مرقد امام حسین(ع)[۱] |
|
۶۱ق. |
(۱۲ محرم) دفن امام حسین(ع) به دست بنی اسد |
۶۵ق. |
ساخت بنایی بر روی قبر همراه با گنبدی از آجر و گچ و دو در توسط مختار |
۱۳۲ق. |
ساخت بنای سرپوشیدهای در کنار مرقد توسط ابوالعباس سفاح |
۱۴۶ق. |
ویران شدن بنای سرپوشیده توسط ابوجعفر منصور |
۱۵۸ق. |
نوسازی بنا توسط مهدی عباسی |
۱۷۱ق. |
ویران شدن بنا در عصر هارون الرشید |
۱۹۳ق. |
نوسازی حرم توسط امین |
۲۳۶ق. |
ویران شدن بنای حرم توسط متوکل عباسی و شخم زدن زمین آن |
۲۴۷ق. |
نوسازی بنای حرم توسط منتصر عباسی |
۲۷۳ق. |
تجدید بنا به دست محمد بن محمد بن زید، رهبر قیام طبرستان. |
۲۸۰ق. |
ساخت گنبد بر فراز قبر توسط داعی علوی گنبدی |
۳۶۷ق. |
ساخت گنبد و چهار رواق و ضریحی از عاج توسط عضد الدوله دیلمی |
۳۹۷ق. |
ساخت مسجد متصل به حرم توسط عمران بن شاهین |
۴۰۷ق. |
آتشسوزی در حرم بر اثر سقوط دو شمع و بازسازی حرم توسط حسن بن سهل وزیر |
۴۷۹ق. |
نوسازی دیوار پیرامون حرم توسط ملکشاه سلجوقی |
۶۲۰ق. |
ساخت ضریح توسط الناصر لدین الله عباسی |
۷۶۷ق. |
ساخت گنبد داخلی و صحن توسط سلطان اویس جلایری |
۷8۶ق. |
توسعه صحن و ساخت دو گلدسته طلا توسط سلطان احمد اویس |
۹۱۴ق. |
تذهیب حاشیههای حرم و اهدای ۱۲ چراغدان طلا از سوی شاه اسماعیل صفوی |
۹۲۰ق. |
ساخت صندوقی از چوب ساج برای ضریح توسط شاه اسماعیل صفوی |
۹۳۲ق. |
ساخت ضریح مشبک از نقره توسط شاه اسماعیل صفوی دوم |
۹۸۳ق. |
بازسازی گنبد توسط علی پاشا، ملقب به وندزاده |
۱۰۳۲ق. |
ساخت ضریح مسی و کاشیکاری گنبد توسط شاه عباس صفوی |
۱۰۴۸ق. |
گچ کردن گنبد از بیرون به دستور سلطان مراد چهارم (عثمانی) |
۱۱۵۵ق. |
تزیین بناهای موجود توسط نادرشاه افشار |
۱۲۱۱ق. |
طلاکاری گنبد به دستور آقا محمدخان قاجار |
۱۲۱۶ق. |
ویران شدن ضریح و رواق در پی یورش وهابیها به کربلا |
۱۲۲۷ق. |
نوسازی حرم و تعویض طلاهای گنبد به دستور فتحعلیشاه قاجار |
۱۲۳۲ق. |
ساخت ضریح نقرهای و طلاکاری ایوان به دستور فتحعلیشاه قاجار |
۱۲۵۰ق. |
نوسازی گنبد و بارگاه به دستور فتحعلیشاه قاجار |
۱۲۷۳ق. |
بازسازی گنبد و بخشی از طلاکاری آن توسط ناصر الدین شاه |
۱۴۱۸ق. |
تخریب بخشی از طلاکاری گنبد در پی قیام مردم عراق به دستور صدام |
۱۴۲۸ق. |
مسقف شدن صحن با سبک جدید. |
پس از شهادت امام حسین(ع) و یاران او، طایفهای از بنیاسد پیکر امام و یارانش را در همانجایی که به شهادت رسیده بودند، به خاک سپردند. در آن دوره، بنایی که آرامگاه امام حسین(ع) را به مردم مینمایاند، برآمدگیهایی از خاک بود.
اولین بنا
زمانی که مختار ثقفی در شعبان سال ۶۵ قمری در قیام خونخواهی امام حسین(ع) به پیروزی رسید، بر آرامگاه امام(ع) بنایی ساخت و بر آن گنبدی از آجر و گچ قرار داد. مختار در روزگار فرمانروایی خود نخستین کسی بود که بر آن مضجع، بنایی ساخت. این بنا شامل یک سرپوشیده و یک مسجد بود و مسجد هم دو در داشت؛ دری به سمت مشرق و دری دیگر به سمت مغرب.
به خاطر اینکه شیعیان زیادی به زیارت امام حسین(ع) میرفتند، هارون عباسی عدهای را روانه کرد تا مرقد امام را ویران سازند. فرستادگان هارون مسجدی را که بر مرقد امام بنا شده و همچنین مسجدی را که بر مرقد ابوالفضل(ع) برپا شده بود، ویران کردند. هارون همچنین از آنان خواسته بود درخت سدری را که در کنار مرقد امام(ع) روییده بود، قطع کنند و جای قبر را نیز با خاک یکسان سازند و آنان نیز چنین کردند.
دومین بنا
هنگامی که مأمون عباسی خلافت را در اختیار گرفت، همه عبّاسیان در برابر او ایستادند و او نیز برای آن که حکومت خود را ثبات دهد و خود را از مخالفت عبّاسیان برهاند، به فرزندان علی(ع) و شیعیان او توسّل جست و خواهان نزدیکی بیشتر به آنان شد و به همین خاطر امام رضا(ع) را به ولایتعهدی گماشت.
مأمون در سال ۱۹۳ق. دستور داد قبر امام حسین(ع) بازسازی شود و به شیعیان اجازه داده شود به زیارت مرقد امامان شیعه بروند.
در دوره مأمون بنایی بر مضجع امام حسین(ع) ساخته شد و این بنا تا سال ۲۳۲ق یعنی دوران زمامداری متوکل برجای ماند. چون متوکل به قدرت رسید بر شیعه سخت گرفت و آنان را در تنگنا قرار داد، فرمان تعقیب علویان را صادر کرد و آنان را از زیارت مرقد امام حسین(ع) باز داشت. او به گذاشتن پاسگاههای منع و تعقیب زائران که در همه پانزده سال فرمانرواییاش به سختی دست به کار این تعقیب و منع بودند بسنده نکرد، بلکه به نابود کردن، با خاک یکسان ساختن و آب بستن به مرقد امام حسین(ع) فرمان داد. طبری این واقعه را در ذیل حوادث سال ۲۳۶ ق آورده است.
سوّمین بنا
منتصر در اواخر سال ۲۴۷ق بر کرسی خلافت عباسی نشست و فرمان داد گنبدی بر مرقد امام حسین(ع) بسازند. خلیفه، همچنین اموالی در اختیار علویان قرار داد و آنان را به زیارت امام حسین(ع) فراخواند. در پی این گشایش، گروهی به کربلا هجرت کردند. بنایی که منتصر ساخت، تا سال ۲۷۳ ق. یعنی دوره خلافت معتضد عباسی بر جای ماند.
چهارمین بنا
در ۹ ذیالحجه سال ۲۷۳ق و در حالی که زائران در روز عرفه در مرقد امام حسین(ع) گرد آمده بودند، بنایی که منتصر بر آن آرامگاه ساخته بود، بر سر آنان خراب شد و عدهای کشته شدند.
پس از آن مرقد امام به مدّت ده سال همچنان بدون بنا باقی ماند، تا آن که داعی صغیر به حکومت رسید. او به ساختن بنایی مناسب برای مرقد امام علی(ع) و مرقد امام حسین(ع) فرمان داد. تاریخ این بنا به سالهای میان ۲۷۹ و ۲۸۹ قمری مربوط میشود. داعی صغیر حرمی که در کربلا ساخته بود گنبدی بلند و دو درب داشت و در هر یک از دو سوی آن نیز یک سرپوشیده قرار داشت. وی همچنین بارویی را که بر پیرامون حرم امام حسین(ع) و خانههای مجاور بود را بازسازی کرد.
پنجمین بنا
در دوران خلافت طائع پسر مطیع عبّاسی، عضد الدوله بویهی حکمرانی بغداد را در دست گرفت. او در پنج سال دوره حکمرانیاش یک بار در جمادی الاول در سال ۳۷۱ق کربلا را زیارت کرد، اوقافی به مرقد امام(ع) اختصاص داد و فرمان داد تا آن را نوسازی کنند. همچنین در زیارت خود به مردمان و زائران امام(ع) عطایایی بخشید و مبالغی هم به صندوق حرم اهدا کرد. عضد الدوله افزون بر نوسازی بنا، به تزیین آن نیز پرداخت، رواقهایی بر اطراف ضریح امام ساخت. ضریح را به ساج و دیبا تزیین کرد و روکشی از چوب برایش ساخت و چراغدانها و شمعدانهایی برای روشن کردن حرم اهدا نمود. این توجّهِ عضد الدوله، رونق و شکوفایی و پیشرفت کربلا در زمینههای دینی، اجتماعی و تجاری را در پی آورد. رواق معروف به رواق عمران بن شاهین در مرقد امام علی(ع) در نجف و همچنین مسجدی که در سمت غرب حائر حسینی بنا شده، در همین دوران ساخته شده است.
معزالدوله بویهی در سال ۳۶۹ق فرمانروایی بطیح جایی در نزدیکی واسط را به عمران بن شاهین واگذاشت و عمران دست به کار ساختن مسجد و رواقی در نجف و همچنین مسجد و رواقی دیگر در کربلا و کاظمین شد. رواقی که ابن شاهین بنا کرد، به رواق «سید ابراهیم مجاب» مشهور شد، و مسجدی که در جوار رواق ساخته بود تا دوران حکومت شاهان صفوی برپا ماند و در این دوره بنا به فتوایی که ضمیمه کردن مسجد به صحن حرم امام حسین(ع) را مجاز اعلام میکرد، در توسعه و نوسازی حرم، آن را جزو صحن قرار دادند. البته قسمتی از این مسجد همچنان جزو بناهای حرم امام(ع) مانده و امروزه مخزن فرشهای حرم و در پشت ایوانِ معروف به ایوان ناصری واقع است.
آتش سوزی در حرم امام حسین(ع)
در سال ۴۰۷ه. ق. یکی از شبها دو شمع بزرگ از شمعهایی که حرم را روشن میساخت بر فرشها افتاد و آتش نخست پردهها و روکشها را به کام خود فرو برد و سپس به رواقها و گنبد سرایت کرد، به گونهای که تنها دیوارها، بخشی از حرم و مسجد عمران بن شاهین از آسیب این آتش ایمن ماند.
ششمین بنا
حسن بن مفضل بن سهلان پس از در دست گرفتن قدرت به بازسازی حرم امام حسین(ع)، که بخشهایی از آن؛ شامل حرم و گنبد و رواقها در آتش سوخته بود، پرداخت. او در سال ۴۱۲ق گنبدِ حرم امام حسین(ع) را بازسازی و قسمتهای سوخته در آتش را ترمیم کرد و فرمان داد دیواری بر پیرامون حرم بسازند.
بنای هفتم
در سال ۶۲۰ه. ق. محمد بن عبدالکریم کندی وزارت ناصرلدین الله را به عهده گرفت. او در دوران وزارت خود به ترمیم حرم و نوسازی و بازسازی قسمتهای ویران شده آن پرداخت، دیوارها و چار رواق حرم را پوششی از چوب ساج پوشاند، صندوقی چوبی که با دیبا و پارچههای حریر زینت یافته بود، بر روی قبر نهاد.
بنای هشتم
اویس بن حسن جلائری در سال ۷۶۷ق بنای مسجد و حرم را نوسازی کرد و بر فراز ضریح گنبدی نیم دایرهای بنا نهاد. این گنبد بر چهار طاق در چهار سمت مضجع امام استوار بود و سمت بیرونی هر یک از این طاقها رواقی از رواقهای حرم را تشکیل میداد. گنبدی بلند بر این چهار طاق ساخته شد و شکل هندسی بدیعی را تشکیل داد. این بنا که یکی از پسران اویس به نام احمد آن را در سال ۷۸۶ق تکمیل کرد؛ به گونهای بود که اگر کسی بیرون از آن و در سمت درِ قبله میایستاد تمام حرم و مضجع و ضریح امام را به طور کامل میدید و افزون بر این، امکان گردش زائران بر گرد ضریح وجود داشت.
احمد جلائری ایوان روبروی صحن را که به ایوان طلا مشهور است و همچنین مسجد صحن را، که به شکل مربعی برگرد حرم قرار گرفته است ساخت و به آراستن رواقها و داخل حرم به وسیله آینهکاری و خاتم کاری و نیز کاشیهای کاشانی که بر آنها منظرههایی طبیعی نقش بسته اهتمام ورزید. بنا به فرمان احمد جلایری، دو گلدسته حرم را نیز به آجرهای زرد کاشانی آراستند.
منبع: تاریخچه
در مورد حرم امام حسین در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
گلآرایی حرم امام حسین (ع) در ایام ولادت پیامبر اکرم (ص)
کد خبر: ۱۲۶۰۴۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۸
نبض خبر
مسعود پزشکیان در ادامه سفرش به عراق، به کربلا رفت و در حرم امام حسین (ع) حاضر شد. نکته قابل توجه آنکه حرم را نبسته بودند و او در اقدامی شجاعانه در میان انبوه جمعیت وارد حرم شد که خلاف رویه معمول برای مقاماتی در سطح اوست. این لحظات را میبینید.
کد خبر: ۱۲۵۹۲۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۳
در شب اربعین حسینی (ع) میلیونها زائر از سرتاسر جهان خود را به کربلا رسانده تا در مراسم روز اربعین در کربلا حضور یابند.
کد خبر: ۱۲۵۵۶۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری دولت سیزدهم باحضور در حرم امام حسین (ع) به زیارت پرداخت.
کد خبر: ۱۲۵۵۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۳
حسینیه تابناک
مدیر روابط عمومی حرم امام حسین (ع) به تابناک گت بعد از صدام ملعون متراژ حرم از ۱۵۰۰۰ به ۷۵۰۰۰۰ هزار متر مربع رسید. روایت این مقام را به همراه تصاویری فوق العاده از حرم امام حسین (ع) با آهنگ برخیز که شور محشر آمد با صدای علی اکبر سلطانعلی در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۵۵۶۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۳
حال و هوای کربلای معلی و پیرامون حرم امام حسین (ع) در روزهای اوج زیارت اربعین
کد خبر: ۱۲۵۵۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۱
حسینیه تابناک
در آستانه اربعین حسینی، تصاویر اختصاصی تابناک از ازدحام جمعیت در شب جمعه حرم مطهر امامحسین(ع) و شور زائرین سیدالشهدا در آستانه حماسه عاشورایی را میبینید.
کد خبر: ۱۲۵۳۹۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۵
حسینیه تابناک
امروز در کربلا مصادف با دهم محرم و روز عاشورا بود و عزاداران حسینی سوگواری باشکوهی در حرم حسین بن علی (ع) داشتند. تصاویر اختصاصی تابناک از شکوه عزاداری در حرم امام حسین (ع) را میبینید.
کد خبر: ۱۲۴۸۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۷
تصاویری از حال و هوای کربلا در روز عاشورا را مشاهده میکنید.
کد خبر: ۱۲۴۸۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۷
یکی از قدیمیترین عکسهای موجود از کربلا که به حدود ۱۱۰ سال قبل برمیگردد را، ببینید./ چندثانیه
کد خبر: ۱۲۴۸۱۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۵
حسینیه تابناک
آیین تعویض پرچمهای سرخ گنبدهای امام حسین (علیهالسلام) و حضرت عباس (علیهالسلام) و اهتزاز پرچمهای سیاه عزا امشب در کربلا برگزار شد. حال و هوای بینالحرمین در مراسم تعویض پرچم حرم امام حسین (ع) را میبینید.
کد خبر: ۱۲۴۶۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۸
در آستانه ماه محرم الحرام خادمان آستان نورانی حضرت ابااعبدالله علیهالسلام حرم مطهر سیدالشهدا را سیاهپوش کردند.
کد خبر: ۱۲۴۵۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۲
در این گزارش تصاویر اولین بارش باران بهاری در کربلای معلی را میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۳۴۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۴
حال و هوای بارانی کربلا در شب نیمه شعبان / مشرق
کد خبر: ۱۲۲۳۸۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۶
زائران کربلا در جشن میلاد امام زمان(عج) در بینالحرمین
کد خبر: ۱۲۲۳۵۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۵
نبض خبر
تصاویری از احترام نظامی خلبانان نیروی هوایی ارتش عراق در بالای حرم امام حسین (علیهالسلام) منتشر شده که در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفته است. این تصاویر را میبینید.
کد خبر: ۱۲۲۱۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۵
در این گزارش تصاویر حال و هوای کربلای معلی در اعیاد شعبانیه را می بینید.
کد خبر: ۱۲۲۱۶۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۵
همزمان با شروع ماه شعبان معظم و در آستانه اعیاد مبارک شعبانیه ضریح مطهر و مقدس حضرت سیدالشهداء امام حسین (علیه السلام) گلآرایی شد.
کد خبر: ۱۲۲۱۲۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۳
تصاویری زیبا از بارش باران در کربلا
کد خبر: ۱۲۱۹۳۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۳
ضریح مطهر حرم امام حسین علیه السلام در آستانه میلاد امیرالمومنین حضرت علی علیهالسلام گلآرایی شد.
کد خبر: ۱۲۱۷۶۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۴