کلیات
حج، عبادتی واجب و از فروع دین اسلام است. حج مجموعهای از اعمال است که در ماه ذیالحجه، در شهر مکه و اطراف آن انجام میشود. مراسم حج بزرگترین اجتماع مسلمانان است. گروههایی از تمام فرقههای اسلامی در ایام حج در مکه گرد هم میآیند.
حج اقسامی دارد که رایجترین آن، حج تمتع و برای مسلمانانی است که در غیر مکه و اطراف آن زندگی میکنند. سفر حج، با وجود شرایط، تنها یک بار بر هر مسلمان واجب میشود. حج با اِحرامبستن آغاز میگردد و با این کار، برخی اعمال بر حاجی حرام میشود و انجامدادن مناسک حج بر او واجب.
در قرآن آیات بسیاری درباره حج سخن میگویند و سورهای به نام سوره حج وجود دارد. همچنین بیش از نه هزارروایت درباره حج و احکام و اعمال آن نقل شده است که بنابر برخی از آنها، حج پس از نماز، برتر از تمام عبادتهااست. حج افزون بر بُعد عبادی، دارای ابعاد دیگری نیز است. اندیشمندان مسلمان تلاش کردهاند علاوه بر اعمال ظاهری، حقیقت حج را تبیین و تفسیر کنند که رسیدن به حقیقت توحید و یکتاپرستی از مهمترین آنها است.
پیش از اسلام منصبهایی، چون پذیرای از حاجیان فقیر، کلیدداری کعبه و آبرسانی به حاجیان، در حج وجود داشته که اسلام برخی از آنها را تأیید کرده است. امروزه بر اساس نیازهای زمان، مسئولیتهای جدیدی در حج به وجود آمده است.
حج تمتع به جهت محدودیتهای مکانی و زمانی، گنجایش تعداد محدودی از حاجیان را دارد؛ به همین دلیل بر اساس جمعیت مسلمانان هر کشور، به آنان سهمیههایی داده شده است (سهمیه ایران: ۸۱ هزار نفر). میزان گردش مالی حج برای کشورها مختلف است. در گزارشها آمده است در سال ۱۴۳۷ق (۱۳۹۴ش) بیش از هشت میلیون زائر به زیارت خانه خدا سفر کردهاند و درآمد مستقیم حکومت عربستان حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده است. حج موضوع بسیاری از کتابهای معاصر در ایران و دیگرکشورهای اسلامی بوده و است.

چیستی، جایگاه و اهمیت
حج در نگاه اسلام، اهمیت و ارزش بسیار والایی دارد و همین سبب شده است حج را در فروع دین اسلام جای دهند. حج عبادت مخصوصى است که به منظور اطاعت و تقرّب به خداوند و در مکانی مقدس به نام مکه و در ماه ذیالحجه انجام میشود. بر هر مسلمانی واجب است ـ. در صورت مهیاشدن شرایط ـ. به حج برود. قرآن سورهای با نام سوره حج دارد و در آیات بسیاری به مسائل حج پرداخته است. بر اساس آیه ۲۷ سوره حج، حضرت ابراهیم (ع) مأمور شد حکم حج را به مردم ابلاغ کند. قرآن حج را از شعائر الهی معرفی کرده است. همچنین در قرآن به معین بودن ماههای برگزاری حج تصریح شده است.
روایات بسیاری به حج پرداختهاند. دو کتاب وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل بیش از ۹۱۵۰ حدیث درباره جایگاه و احکام حج نقل کردهاند که نشاندهنده اهمیت آن در دین اسلام و فراوانی احکام و پیچیدگیهای آن است. امام صادق (ع) حج را برتر از روزه و جهاد، بلکه هر عبادتی به جز نماز برشمرده است. بنابر روایات، زمانی که حاجیان در مِنا مستقر میشوند، منادی از جانب خدا ندا میدهد که «اگر خواستار خشنودی من هستید، من راضی شدم». از امام علی (ع) نقل شده که خداوند حج را نشانه خاکسارى در برابر عظمت، و اعتراف به عزت خداوندیاش قرار داد. شنوندگانى از بندگانش را برگزید که دعوتش را لبیک گفتند، و سخن او را تصدیق کردند.
پیش از اسلام
حج سنت ابداعی اسلام نیست، بلکه بنابر روایات، برخی از پیامبران طوافِ کعبه انجام دادهاند. حتی مشرکان مکه نیز پیش از اسلام به حج و طواف کعبه میپرداختند و سنتهای خاص خود را داشتند که اسلام برخی از آنها را تأیید نکرد، همچون طواف عریان و تغییر روزهای حج. برخی ادیان الهی و غیر الهی نیز مناسکی همچون حج مسلمانان داشتهاند. یهودیان تا زمان بقای معبد سلیمان موظف به حضور در آنجا در سه عید معیّن بودند.

حکم، اقسام و مناسک
رفتن به سفر حج، به صورت عادی (در غیر حالت نذر و قَسَم) بر هر مسلمان فقط یک بار واجب است. حج را بر یک معیار به سه قسم تقسیم کردهاند: حج تَمتُّع، حج قِران و حج اِفراد.
حج تمتّع: این حج وظیفه کسانی است که در فاصله شانزده یا دوازده فرسخی (حدود ۸۸ یا ۶۶ کیلومتری) مکه یا دورتر سکونت دارند. اعمال و مناسک حج تمتع از دو بخش عُمره تمتع و اصل حج تمتع تشکیل شده است:
عمرهی تمتع پنج جزء دارد: ۱. احرام. ۲. طواف. ۳. نماز طواف. ۴. سعی بین صفا و مروه. ۵. تقصیر.. اصل حج تمتع سیزده جزء دارد: ۱. احرام ۲. وقوف در عرفات ۳. وقوف در مشعرالحرام ۴. رمی جمره ۵. قربانی ۶. حلقیا تقصیر ۷. طواف. ۸. نماز طواف. ۹. سعی بین صفا و مروه. ۱۰. طواف نساء ۱۱. نماز طواف نساء. ۱۲. بیتوته در منا ۱۳. رمی جمرات.
حج قِران و حج اِفراد: این دو حج وظیفه اهالی مکه و نیز کسانی است که فاصله محلّ سکونتشان تا مکه کمتر از مسافت گفتهشده در حج تمتع است.
مناسک یا همان اعمال حج، بخش مهمی از حج است که حجم بسیاری از مطالب نوشته شده در مورد حج را شامل میشود. قرآن در آیات متعددی به مناسک و احکام فقهی حج پرداخته است. از جمله احکامی که در قرآن به آنها اشاره شده این موارد است: تشریع حج تمتع برای غیر اهالی مکه و مجاوران حَرَم، وقوف در مشعر الحرام و عرفات همراه با آداب آن، احکام مربوط به قربانی کردن و شکارکردن، وجوب طواف خانه خدا و سعی میان صفا و مروه، جایز نبودن تراشیدن موی سر پیش از انجام قربانی، جواز کسب و تجارت در حج، ممنوعیت همبستر شدن با همسر.
فلسفه حج
برای حج ظاهر و باطنی معرفی کردهاند. ظاهر حج را مجموعهای از اعمال مختلف دانستهاند که «مناسک حج» نامیده میشود؛ اما ورای این ظاهر، باطنی نیز تبیین شده است که اسرار بسیاری را در خود نهفته دارد. برخی معتقدند حقیقت حج را نمیتوان با بحثهای فقهی و مناسکی تحلیل کرد، بلکه حج و امثال آن را باید با توجه به اسرارش تحلیل و بررسی کرد.
یکی از مهمترین فلسفههای حج که بسیار بر آن تأکید شده، رسیدن به حقیقت توحید و یکتاپرستی است. ائمه معصوم دستور دادهاند پیش از آغاز حج، باید دل را از هر آنچه غیر خداوند است، خالی کرد و تمام امور خود را به خداوند سپرد.
علی شریعتی در کتاب «تحلیلی از مناسک حج» با نگاهی ذوقی درباره حج مینویسد: «حج، بودنِ تو را که، چون کلافی، سر در خویش گم کرده، باز میکند. این دایره بسته با یک نیت انقلابی باز میشود، افقی میشود، راه میافتد. در یک خط سیر مستقیم، هجرت به سوی ابدیت به سوی دیگری به سوی او». در بحث فلسفه حج، علاوه بر توحید، به ابعاد دیگر حج همچون وحدت مسلمانان، آثار اجتماعی، آثار سیاسی توجه شده است.
گردش مالی
بر اساس گزارشهای مختلف، در سال ۱۴۳۷ق (۱۳۹۴ش) بیش از هشت میلیون زائر به زیارت خانه خدا سفر کردهاند و درآمد مستقیم حکومت عربستان حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده است. [۵۷]این درآمد، حدود ۹ درصد درآمد نفت عربستان بوده است. بر اساس گزارش اتاق بازرگانی مکه هر زائر خارجی حج تمتع، حدود ۴۶۰۰ دلار هزینه میکند. این رقم برای زائران داخلی کمتر از ۱۵۰۰ دلار برآورد شده است. کسب درآمد از حج، منحصر به دولت عربستان نیست. کشورهای دیگر نیز به اندازه خود از گردش مالی حج بهرهمند میشوند: در سال ۱۳۹۳ هجری شمسی، سعید اوحدی رییس وقت سازمان حج و زیارت ایران، دارایی زائران ایرانی در سیستم بانکی کشور ایران را بیش از ۹۰هزار میلیارد ریال اعلام کرده است. او همچنین گردش مالی سازمان حج و زیارت در بانکهای کشور را یکمیلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار دانست و معتقد بود هیچ ارگان، نهاد و دستگاهی این میزان گردش مالی را در سیستم بانکی ندارد.
عمره مفرده قرار است در صورت موافقت دولت عربستان، بعد از ماه مبارک رمضان با ظرفیتی محدود با حضور زائرانی از کشورهای اسلامی برگزار شود که البته شرط سعودیها برای پذیرش زائر خارجی تزریق واکسن مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است.
کد خبر: ۱۰۴۶۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
کد خبر: ۱۰۴۱۰۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۵
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۳۸۲۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۲
وزیر بهداشت عربستان پذیرش شرکتکنندگان در مراسم حج سال آینده را مشروط به تزریق واکسن کرونا دانست و از آن به عنوان شرط اصلی مشارکت در مناسک حج نام برد.
کد خبر: ۱۰۳۸۱۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۲
کد خبر: ۱۰۳۴۶۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۷
کد خبر: ۱۰۲۷۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۴
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۲۴۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۰
کد خبر: ۱۰۲۲۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۱
کد خبر: ۱۰۱۸۳۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
عربستان از ابتدای ماه نوامبر به زائران داخلی و خارجی اجازه اجرای مراسم حج را با ظرفیت کامل میدهد. این به معنای ۲۰ هزار زائر و شصت هزار نمازگزار در روز است.
کد خبر: ۱۰۱۱۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۶
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۰۴۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۲
عربستان نخست اعلام کرد حج را با یکهزار زائر برگزار میکند که ۷۰ درصد آنها خارجیهای مقیم این کشور هستند اما بعد رسانههای این کشور خبر دادند که جمعیت حج اج از ۱۰ هزار نفر فراتر رفته است.
کد خبر: ۹۹۴۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۳
در عید قربان سال ۱۳۹۴ زمانی که زائران خانه خدا به سمت منا حرکت میکنند تا پس از سنگ زدن به شیطان، قربانی خود را تقدیم درگاه الهی کنند و به شکرانه آن شادی کنند و استجابت دعاهایشان را طلب کنند محشری به پا می شود و زائران بعد از ساعت ها تشنگی قربانی فاجعه بزرگی شدند./ نور نیوز
کد خبر: ۹۹۳۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۰
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۹۳۵۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۸
پیام مهم رهبر انقلاب به مناسبت فرا رسیدن ایام حج
پیام مهم حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب به مناسبت فرا رسیدن ایام حج ابراهیمی منتشر شد. ایشان در بخشی از این پیام گفتند: حضور آمریکا در غرب آسیا را به زیان ملت های این منطقه و موجب ناامنی و ویرانی و عقب ماندگی کشورها می دانیم. در قضایای کنونی آمریکا و حرکت ضد تبعیض نژادی در آن هم، موضع قاطع ما جانبداری از مردم و محکوم کردن رفتار قساوتآمیز دولت نژادپرست آن کشور است.
کد خبر: ۹۹۳۵۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۸
کد خبر: ۹۹۳۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۷
مقامات دیوان عالی عربستان روز دوشنبه اعلام کردند مناسک حج امسال که به دلیل شیوع بیماری کووید-۱۹ با حضور حدود ۱۰۰۰ نفر برگزار خواهد شد، از روز هشتم مرداد آغاز میشود.
کد خبر: ۹۹۳۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۷
عربستان سعودی از روز چهارشنبه میزبان جمعی از زائران مسلمان است که به سنت هرساله برای شرکت در مراسم حج به شهر مکه میروند.
کد خبر: ۹۹۳۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۷
مراسم حج امسال از تاریخ ۲۹ جولای (هشتم مرداد) با رعایت سختگیرانه آئیننامههای بهداشتی برپا خواهد شد و تنها هزار نفر قادر خواهند بود در این مراسم مذهبی شرکت کنند، این افراد پس از پایان حج باید به قرنطینه بروند. همچنین بر اساس اعلام پیشین وزارت بهداشت عربستان، تنها کسانی میتوانند در حج امسال شرکت کنند که کمتر از ۶۵ سال داشته باشند و بیماری مزمن یا زمینهای در ارتباط با ویروس کرونا نداشته باشند.
کد خبر: ۹۹۲۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۵
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۹۲۷۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۴