کلیات
جایزه نوبل معتبرترین جایزهای است که در حوزههای علمی به یک دانشمند تعلق میگیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانهدار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت میشناسند پایهگذاری شد.
در سال ۱۹۰۱ (میلادی)، نخستین جوایز این بنیاد داده شدند. طبق وصیت وی، پنج جایزه بهطور سالانه در رشتههای فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات، اقتصاد و صلح؛ به افرادی تعلق میگیرد که بیشترین خدمت را به مردم کرده باشند.
اگرچه وصیتنامه نوبل، بنیانگذار این جوایز بود، اما طرح او کامل نبود و به دلیل پارهای موانع ۵ سال طول کشید تا بنیاد نوبل تأسیس شود. در ۱۰ دسامبر سال ۱۹۰۱ نخستین جوایز نوبل اهدا شد. ششمین جایزه یعنی جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی نیز در سال ۱۹۶۸ میلادی، توسط بانک مرکزی سوئد پایهگذاری شد که البته در لیست جوایز مرتبط با بنیاد نوبل جایی ندارد.
جشنهای اهدای جوایز
کمیتهها و مؤسساتی که جزو هیئت انتخاب جوایز هستند، اغلب نام برندگان را در ماه اکتبر اعلام میکنند. این جوایز در یک مراسم رسمی که در ۱۰ دسامبر، یعنی سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار میشود، به برندگان اهدا میشود.
مراسم جایزه صلح نوبل از ۱۹۰۵ تا ۱۹۴۶ در مؤسسهٔ نوبل نروژ، پس از آن در ابتدا در دانشگاه اسلو، و از سال ۱۹۹۰ در عمارت شهرداری اسلو برگزار شدهاست. سایر مراسمهای اهدای جوایز از سال ۲۰۰۵ در تالار کنسرت استکهلم برگزار شدهاند.
هر سال هر یک از جوایز حداکثر به سه نفر اهدا میشود. هر جایزه عبارت است از یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار، و مبلغی پول. در حال حاضر، مبلغ اهدایی در حدود ۱۰ میلیون کرون سوئد (اندکی بیش از یک میلیون یورو یا ۱٫۳ میلیون دلار آمریکا) است. اصولاً اهدای این مبلغ با این هدف صورت گرفته که برندگان نوبل، به دور از فشار تأمین هزینهها، به کار و پژوهش ادامه دهند. اما واقعیت این است که بسیاری از برندگان، پیش از دریافت این مبلغ بازنشسته میشوند. اگر در یک گروه دو نفر برنده شوند، مبلغ یادشده میان دو نفر نصف میشود. اگر شمار برندگان سه نفر باشد، کمیته اهدای جوایز مختار است که این مبلغ را بهطور برابر میان سه نفر تقسیم کند یا اینکه به یک از برندگان یکدوم و به هریک از دو نفرِ دیگر یکچهارم مبلغ مذکور را اهدا کند. معمولاً دریافتکنندگان این مبلغ، آن را برای اهداف علمی، فرهنگی، یا انساندوستانه وقف میکنند.
از سال ۱۹۰۲، پادشاه سوئد، بهجز جایزه صلح نوبل، رسماً کلیه جوایز را در استکهلم اهدا کردهاست. پادشاه اسکار دوم، در ابتدا با اهدای جوایز بزرگ ملی به خارجیها مخالف بود. اما گفته میشود پس از آنکه به ارزش تبلیغاتیِ این جوایز برای کشورش پی برد، نظرش عوض شد.
نخستین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ توسط رئیس مجلس نروژ اهدا شد تا اینکه در سال ۱۹۰۴ کمیته نوبل نروژ تشکیل شد. پنج عضو این کمیته توسط استورتینگه (پارلمان نروژ) گمارده میشوند و انجام امور مقدماتیِ مربوط به داوری و نیز اهدای جایزه صلح نوبل بر عهده این کمیته است. اعضای این کمیته مستقل هستند و به قانونگذاران پاسخگو نیستند. اعضای دولت نروژ حق عضویت در این کمیته را ندارند.
وصیت نوبل
پایهگذاری جوایز نوبل در پی وصیت آلفرد نوبل شیمیدان، کارآفرین سوئدی و مخترع دینامیت صورت گرفت. آلفرد نوبل در طول زندگیاش چندین وصیتنامه نوشت. آخرین وصیتنامه وی در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ اندکی بیش از یکسال قبل از مرگش نوشته شد. او در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ وصیتنامه مذکور را در باشگاه سوئد-نروژ پاریس امضا کرد. اختراع نوبل مستقیماً در ساخت مواد منفجره مورد استفاده قرار گرفت و او از استفاده نظامی از اختراعش به شدت ناراحت بود. گفته میشود در آن زمان، یک روزنامه فرانسوی به مناسبت مرگ لودویگ برادر نوبل، به اشتباه یک اعلامیههای درگذشت کودکان را به چاپ رساند و در آن آلفرد نوبل را «سوداگر مرگ» لقب داد؛ نوبل با خواندن این مطلب تصمیم گرفت که آخرین وصیتنامه خود را بنویسید. بر اساس این وصیتنامه، نوبل ۹۶ درصد از ثروت خود را به پایهگذاری مراسم اهدای پنج جایزه اختصاص داد:
کلیه داراییهای نقدشدنی اینجانب باید صرف امور زیر شود:
این سرمایه باید توسط مجریان وصیتنامه اینجانب، برای خرید اوراق بهادار مطمئن سرمایهگذاری شود تا از سود آن هر ساله به افرادی که در سالهای آینده به حال بشریت بهترین بهرهها را به ارمغان میآورند جوایزی اعطا شود. سود حاصل از سرمایه مذکور باید به پنج قسمت مساوی تقسیم شده و به پنج مورد زیر اختصاص یابد: یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف یا اختراع در زمینه فیزیک دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف یا پیشرفت در زمینه شیمی دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف در زمینه فیزیولوژی یا پزشکی دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که در عرصه ادبیات باارزشترین اثر را با گرایشی آرمانگرایانه خلق کرده باشد؛ و یک قسمت به شخصی که برای ایجاد برادری در میان ملتها و انحلال یا کاهش نیروهای نظامی یا برگزاری یا حمایت از همایشهای صلحطلبانه بزرگترین و بهترین کار را انجام میدهد.
جوایز فیزیک و شیمی باید توسط فرهنگستان علوم سوئد؛ جوایز فیزیولوژی و پزشکی توسط مؤسسه کارولین در استکهلم؛ جوایز ادبیات توسط فرهنگستان استکهلم و جوایز قهرمانان صلح توسط کمیتهای که توسط استورتینگ انتخاب شده اهدا شوند. خواسته آشکار من این است که در اهدای این جوایز، ملیت شخص مورد توجه قرار نگیرد تا صرفنظر از آنکه او اهل اسکاندیناوی است یا نه، شایستهترین فرد این جایزه را دریافت کند.
جان هوپفیلد و جفری هینتون برای کاربرد یادگیری ماشینی (زیرمجموعه ای هوش مصنوعی) در شبکه های عصبی برنده نوبل فیزیک ۲۰۲۴ شدند.
کد خبر: ۱۲۶۴۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۱۷
برنده یا برندگان رشتههای مختلف جایزه نوبل ۲۰۲۴، طی روزهای هفتم تا چهاردهم اکتبر (۱۶ تا ۲۳ مهر) معرفی و مهمانی اعطای جوایز نیز مطابق معمول ۱۰ دسامبر (۱۹ آذر) برگزار میشود.
کد خبر: ۱۲۶۲۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۷
مراسم اهدای جوایز «ایگ نوبل» روز پنجشنبه ۱۲ سپتامبر (۲۱ شهریور) در موسسه فناوری ماساچوست آمریکا، امآیتی، برگزار شد و رشتههای مختلف برندگان خود را شناختند.
کد خبر: ۱۲۵۹۶۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۴
نبض خبر
محمدجواد ظریف با توضیح پشت پرده استعفایش، مدعی شد اگر استعفاء نمیداد، برنده جایزه صلح نوبل بابت مذاکرات هستهای و برجام بود! حرفهای وزیر امور خارجه پیشین ایران را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۲۸۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۶
درحالی که تنها ساعاتی به اعلام برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۲۳ باقی مانده است، گمانهزنیها درباره برنده احتمالی امسال این جایزه همچنان ادامه دارد.
کد خبر: ۱۱۹۶۸۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۳
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتواهای آموزشی پیرامون «دانش آموز نخبه ایرانی، برنده جایزه نوبل شد»، «تکنیک هایی جالب برای ست کردن کیف و کفش»، «جزئیاتی از آسیب بینایی دانش آموز پس از تنبیه معلم»، «شیرین زبانی دانش آموز کاشانی با موضوع خواستگاری»، «مثلِ آب در کوزه و ما تشنه لبان میگردیم»، «زیباترین مدل های ساعت مچی زنانه و دخترانه»، «فیلم خنده دار پاره شدن شلوار در کلاس غیرحضوری»، «روغن حیوانی برای سلامتی مفید است یا مضر؟»، «این علائم در انگشتان دست نشانه دیابت است؛ جدی بگیرید» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۱۶۱۶۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۸
دانش آموز قزوینی که در بین ۱۰ دانشآموز برتر جهان قرار گرفته بود، جایزه نوبل خود را دریافت کرد.
کد خبر: ۱۱۶۱۵۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۸
برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ انتخاب شدند. بن برنانکه آمریکا، داگلاس دایموند و فیلیپ دیبویچ به عنوان برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ انتخاب شدند. هر سه برنده نوبل اقتصاد امسال نیز آمریکایی هستند.
کد خبر: ۱۱۴۴۴۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۸
آکادمی سلطنتی علوم سوئد برندگان نوبل شیمی را اعلام کرد. جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۲ به کارولین برتوزی، مورتن ملدال و کارل بری شارپلس اهدا شد.
کد خبر: ۱۱۴۳۶۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۴
جایزه نوبل سال ۲۰۲۱ میلادی به سی یو کورو مانابه و کلاوس هاسلمن به دلیل مدلسازی فیزیکی آب و هوای زمین، کمیسازی تغییرات و پیشبینی قابل اعتماد گرمایش جهانی و جورجیو پاریسی به دلیل کشف برهمکنش اختلال و نوسانات در سیستمهای فیزیکی از مقیاس اتمی تا سیارهای تعلق گرفت.
کد خبر: ۱۰۸۰۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۳
کد خبر: ۱۰۶۷۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۲
کد خبر: ۱۰۱۵۱۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۹
بنیاد نوبل اعلام کرد به دلیل شیوع ویروس کرونا، ضیافت نوبل را برای نخستینبار در نیم قرن گذشته لغو خواهد کرد.
کد خبر: ۹۹۲۳۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۲
گفتوگو با برنده نوبل اقتصاد؛
کد خبر: ۹۳۵۳۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۱۶
برنده جایزه نوبل:
یک اقتصاددان که سقوط بازارهای سهام در سالهای 2000 و 2007 را پیشبینی کرده بود میگوید در شرایط کنونی هم بازارهای سهام و مسکن آمریکا درگیر حباب هستند.
کد خبر: ۹۳۲۹۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۰۵
مرور روزنامههای شنبه بیستم مهرماه؛
درآمد ۴۵۰۰ میلیاردی مؤسسات کنکور در تهران، کدام نماینده زن اصلا از مجلس حقوق نگرفت؟، پشت پرده انفجار نفتکش ایرانی، نگرانی از فاجعه جدید بشری در شمال سوریه، جای خالی سد دیپلماسی مقابل «ایلیسو»، ورود نیم میلیونی زوار به عراق در روز پنج شنبه، نوبل ادبیات؛ دو برنده و چند نگاه و امتناع صداوسیما از پخش جوابیه دولت از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۹۲۹۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۲۰
جدیدترین اخبار گوناگون را در «تابناک با تو» از دست ندهید. در این سایت شما هر روز گزیدهای از آخرین اخبار پیرامون موضوعات خانواده، سلامت و بهداشت، سرگرمی و دانستنیها، آشپزی، فیلم و عکسهایی از سراسر جهان، دکوراسیون و ... را دنبال خواهید کرد. همچنین «تابناک باتو» هر روزه آماده است، مطالب ارسالی شما را نیز متناسب با موضوعات نامبرده در سایت منتشر کند. گزارش کامل از گزیدهخبرهای امروز «تابناک با تو» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۹۲۹۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۹
جدیدترین اخبار گوناگون را در «تابناک با تو» از دست ندهید. در این سایت شما هر روز گزیدهای از آخرین اخبار پیرامون موضوعات خانواده، سلامت و بهداشت، سرگرمی و دانستنیها، آشپزی، فیلم و عکسهایی از سراسر جهان، دکوراسیون و ... را دنبال خواهید کرد. همچنین «تابناک باتو» هر روزه آماده است، مطالب ارسالی شما را نیز متناسب با موضوعات نامبرده در سایت منتشر کند. گزارش کامل از گزیدهخبرهای امروز «تابناک با تو» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۹۲۹۱۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۹
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۲۸۴۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۶
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۲۳۵۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۳