سیل
سیل یکی از حوادث طبیعی غیر مترقبه محسوب می شود که در اثر طغیان آب و زیرآب رفتن بخش قابل توجهی از زمین رخ می دهد. در معنای «آب جاری شده»، کاربرد این واژه بر ریزش جریان دلالت داشته و مخالف معنی عدم ریزش یا «فرونشینی» است. «سیل»، طوفان جهانی افسانه و احتمالاً" تاریخ، به عنوان طوفان در اساطیر بکار رفتهاست.
در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود سر ریز و دشت سیلابی و مناطق اطراف را دربر میگیرد. با بررسی دشت سیلابی قدیمی و آبرفتهای آن، شاید بتوان با درجهای از تقریب احتمال وقوع و بزرگی سیلهای آتی منطقه را مشخص کرد. اصولاً بزرگی سیلها و تکرار آنها در طول زمان تابع شدت بارندگی، نفوذپذیری زمین و وضع توپوگرافی منطقه است.
نقش عوامل انسانی در وقوع سیل
با اینکه سیل و طغیان رودخانه ها پدیده ای طبیعی است و در گذر زمان رخ داده است، امروزه به دلیل دخالتهای بی رویه در بسیاری نقاط که قبلاً سیل نمیآمده، طغیانهای بزرگی مشاهده میشود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش میدهد. از آن جمله میتوان به ساختمانسازی در دشت سیلابی رود که مستلزم اشغال بخشهایی از آن است و باعث کاهش ظرفیت طبیعی رود میشود، اشاره کرد. به این ترتیب محدودهای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب میرود، گستردهتر میگردد.
شهرسازیها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی میشود. حجم زیاد آب از یک طرف بر برزگی طغیان میافزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود میآورد که با برجای گذاشتن آنها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش مییابد. موارد پیش معمولاً تأثیر تدریجی دارند، ولی سیلهای ناگهانی و فاجعه آمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بندها، ایجاد میشوند.
عوامل اصلی ایجاد سیل
از زمانهای ماقبل تاریخ، مردم به جهت دسترسی به سیستم حمل و نقل ارزان و راحت و همچنین داشتن دسترسی به منابع غذائی و تجارت، در کنار دریاها و رودخانهها مسکن میگزیدند؛ چنانچه جمعیت انسانی در کنار منابع طبیعی آبی متمرکز نبودند، هیچ نگرانی از بروز سیل وجود نداشت. ولی بهر حال وجود خاک حاصلخیز کنار رودخانهها منوط به جاری شدن سیلابهای متعدد و وجود انواع رسوب گذاریهای عادی همراه با آن میباشد.
سیلابهای برخاسته از دریا قدرت ایجاد طغیانها یا در هم نوردیدن استحکامات ضد سیل مانند سیل شکنها و همچنین صاف کردن تپههای شنی یا پر کردننواحی گود زمین را دارا است؛ بنابراین در زمینهای ماورای این استحکامات ساحلی امکان سیل گرفتگی و آسیب دیدگی متصور است. عواملی مانند طوفانهای سهمگین طوفانهای برق آسا، جزر و مد بلند، پدیده تسونامی یا ترکیب اینها، باعث ایجاد سیلابهای دریایی میگردند. از آنجائیکه اکثر مناطق شهری در کنار ساحل بنا شدهاند، این تهدید جدی در تمام نقاط جهان وجود دارد.
طغیان رودخانه ها
بسیاری از رودخانهها که در مرزهای زمینهای نسبتاً مسطح جاری هستند، دشتهای سیلابی را تشکیل میدهند. در هنگام شدید بودن سیل، جمع شدن گل ولای بروی زمینهای زراعی باعث کاهش حاصل خیزی آنها خواهد شد. در فرهنگهای کشاورزی اولیه، ارتباط چرخه سالیانه سیل و سال زراعی از اهمیت بالائی برخوردار بوده بخصوص در مورد مصریان باستان ساکن در مجاورت رود نیل و ساکنان بین النهرین در کنار رود خانههای دجله و فرات.
سیل معمولاً زمانی بوقوع میپیوندد که یک سطح پست زمین از آب پر شده باشد. بدترین حالتهای سیل رودخانهای معمولاً در زمینهای حاشیهای یک رود جاری میشود. به عنوان نمونه میتوان از سیلهای کوئینزلند در ژانویه سال ۱۹۹۹ نام برد که در آن بخش جنوب شرق کوئینزلند بزیر آب فرو رفت. سیل زمانی رخ میدهد که خاک و پوشش گیاهی یک منطقه توانائی جذب کامل آب را نداشته باشد. در این زمان حجم آب به صورت غیرقابل کنترل از طریق کانالهای رودخانهای یا حفرههای طبیعی یا مخازن آب دستساز بشر، ریزش مینماید.
سیلهای دورهای به صورت طبیعی در بسیاری از رودخانهها رخ داده و باعث بوجود آمدن مناطقی بنام دشتهای سیلابی میگردد. علت وقوع این سیلابها بارش بارانهای شدید و گاهی نیز توام با ذوب برف است که باعث طغیان رود خانه و جاری شدن آب در زمینهای حاشیهای رود میشود. نام سیلابی که به یکباره و بدون هیچ فرصت قبلی ایجاد و جاری میشود، سیل آنی است. سیلابهای آنی معمولاً در اثر بارش بیش از حد در یک منطقه نسبتاً کوچک ایجاد میگردند. از سوی دیگر سیل نواحی ساحلی نیز بر اثر بادهای شدید سطح اقیانوس یا بواسطه امواج حاصله از زمین لرزههای کف دریا بوجود میآید. البته شمار عوامل ایجاد سیل زیاد است.
سیل های آنی
سیلهای آنی ناشی از ذوب برف کوهها، تحت شرایطی نادر و با امتزاج با امواج گرم، به عاملی مخرب تبدیل میشوند که باعث ازبین رفتن جان ومال مردم میشوند. بارش های ناگهانی و متناوب نیز در صورتی که شرایط طبیعی برای جذب آن در زمین فراهم نباشد، زمینه را برای وقوع سیل های بزرگ فراهم می کند.
پیشبینی سیل
هدف از پیشبینی سیل برآورد دبی جریان و سطح سیلابی است که در یک دوره بازگشت مشخص (مثلاً در یک دوره ۲۵، ۵۰ یا ۱۰۰ ساله) احتمال وقوع آن وجود دارد. نتایج این پیشبینی که سیلاب طراحی نام دارد، به عنوان مبنایی برای انتخاب روشهای مقابله با سیل مورد استفاده قرار میگیرد. سیلاب طراحی معمولاً بر مبنای هزینه لازم برای کنترل آن و میزان ریسک و خطری که تخریب سیستم کنترل سیلاب پیشنهادی برای جان انسانها دارد، انتخاب میشود.
در مواردی که گسیختگی سازه آبی منجر به از دست رفتن جان انسانها و اموال زیادی بشود، طراحی بر مبنای سیلابها با احتمال رخداد کمتر و دوره بازگشت طولانی تر، مثلاً سیلاب ۱۰۰۰ ساله و حتی بیشتر، انجام میشود. سطح گسترش و ارتفاع این سیلابها بیش از سیلابهایی است که از احتمال رخداد بیشتری برخور دارند. پیشبینی سیلاب طراحی به دو صورت تحلیلی و زمینشناسی انجام میشود که اغلب مکمل یکدیگرند.
عوامل موثر برای پیشبینی تحلیلی سیلاب
برای پیش بینی سیل امکان و زمینه های مختلفی وجود دارد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بررسی توپوگرافی بخشی از حوضه آبریز که جریان آب را به منطقه مورد مطالعه تأمین میکند.
تعیین نوع پوشش سطح زمین (سنگ، خاک، گیاهان)، جهت تخمین نسبت آب جاری شده به آب نفوذی و تبخیرشده.
تعیین بزرگترین رگبار و بارندگی محتمل با توجه به دادههای موجود.
توجه به فصل، زیرا شرایطی مثل اشباع بودن زمین از آب یا پوشیده بودن سطح آن از برف تأثیر مستقیمی بر جریان سطحی آب دارند.
تعیین ظرفیت ذخیره بستر اصلی رود و دشت سیلابی اطراف آن، تغییرات احتمالی در ظرفیت ذخیره بخشهای پائین رود در آینده نیز مورد توجه قرار گیرد.
محاسبه حداکثر سیل محتمل
بطور کلی محاسبه حداکثر سیل محتمل محتاج برآورد پتانسیل بارش و مقدار و نحوه توزیع بارش در داخل حوضه آبریز است. مقدار آبدهی یا سطح آب رودخانه بر حسب زمان، معمولاً توسط منحنیهای خاصی به نام هیدروگراف نشان میدهند. به این منظور اغلب از هیدروگراف واحد استفاده میشود. مقدار آبدهی رود در یک مدت زمان مشخص از روی هیدروگراف قابل محاسبه است.
به منظور پیشبینی سیل معمولاً مقادیر محاسبه شده برای جریان به تراز (ارتفاع) آب تبدیل میشود. مبنای پیشبینیهای زمینشناسی شامل تعیین مرزهای دشت سیلابی توسط تصاویر فضایی و عکسهای هوایی، جهت تعیین پراکندگی آبرفتها و خاکهای جدید (کواترنر) در دره و شناسایی اشکالی که به وقوع سیل مربوط میشوند، ازجمله پادگانهها، گودالها و مانند آن است، میباشد.
این بررسیها زمان دقیق وقوع یک سیل در گذشته را مشخص نمیسازد. بلکه ضمن تأثیر وقوع آن در زمانهای جدید زمینشناسی احتمال رخداد مجدد آن را گوشزد میکند. نتایج بررسیهای زمینشناسی مخصوصاً در جاهایی که رکود طولانی از وضعیت آب و هوایی وجود ندارد، میتواند از روش تحلیلی دقیقتر باشد.
نقش جنگل در جلوگیری از بروز سیلابها
در هنگام ریزش آب بارانهای سنگینی که باعث بروز سیلابها میشوند، ذرات آب با شاخ و برگ درختان جنگل برخورد میکنند و تا حد زیادی از سرعت آنها کاسته میشود. همچنین خاک جنگل هم پوشیده از شاخ و برگ گیاهان و درختان است که باعث جذب آب میشود و جویبارهایی با آب ذلال را به وجود میآورد.
اطلاع از چگونگی جریان، حجم، شدت، مدت، مکان و بالاخره زمان وقوع سیلها اهمیت ویژهای در طراحی و نگهداری سازههای مهندسی، مخصوصاً تأسیسات آبی و همچنین پیشبینی خطرات و زیانهای احتمالی ناشی از سیل دارد. به دلیل شرایط آب و هوایی کشورمان سیلابها، چه از نوع بهاره و ناشی از ذوب برف باشند و چه از نوع ناگهانی ناشی از رگبار، بخش عمدهای از جریان سطحی اغلب رودهای حوضه مرکزی را تشکیل میدهد.
سیل عید نوروز ۹۸ ایران
<hr>
دوم تا پنجم فروردین سال ۹۸ در بسیاری از استان های ایران به ویژه استان هایی چون گلستان، لرستان، فارس، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد در اثر بارش شدید و ناگهانی باران سیل بزرگی رخ داد که با خسارت های سنگین مالی و جانی فراوان همراه بود.
این سیل در شهرستان های آق قلا و گمیشان از توابع استان گلستان تعداد زیادی از شهر و روستاها را به زیر آب برد و در شهر شیراز نیز به دلیل جا به جا کردن خودروهای مسافروان نوروزی دست کم جان هیجده نفر از شهروندان ایرانی را گرفت.
سیل نوروز ۹۸ در دیگر استان های کشور همچون کرمانشاه و لرستان نیز جان تعدادی از شهروندان را گرفت.
به گزارش خبرگزاری ها، پس از بارندگی شدید که روز پنجشنبه آپالاشیای کنتاکی را درنوردید، دست کم هشت نفر جان باختند و گارد ملی آمریکا برای کمک به سیل زدگان فراخوانده شده است.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
در روزهای گذشته و امروز بارش شدید باران و وقوع سیل اب در استان های مختلف از جمله استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، تهران و چند استان دیگر سبب شده تا بسیاری از محورهای شریانی و غیر شریانی با انسداد مقطعی مواجه شوند.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
سیل تهران طی شبانهروز اخیر حادثه ساز شده و تعدادی از هموطنان در این سیل کشته و مفقود شدهاند. طی عملیات امداد و نجات سگهای زندهیاب هلالاحمر نیز به کار گرفته شدهاند که تصویر یکی از این سگها خبرساز شده است. / خبرآنلاین
کد خبر: ۱۱۳۲۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
رئیس ستاد بحران کشور گفت: در شرق استان تهران در روستای وسکاره ۱۴ خودرو را آب برده بود و یک نفر جان خود را از دست داده است که پیکر آن توسط نیروهای امدادی پیدا شد.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
دفعه پیش که در روستای امامزاده داوود(ع) سیل آمد ۶۸ سال پیش بود؛ سال ۱۳۳۳ شمسی که مردم به سختی و با اسب و قاطر خودشان را به امامزاده میرساندند. آنموقع وضع چگونه بود؟ شاهدان عینی از حادثه سیل آنسال روایت کردهاند برای تاریخ.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
مدیرکل دفتر مخاطرات زیستمحیطی و مهندسی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به بازدید میدانی از منطقه سیل زده امامزاده داود، گفت: عدم رعایت حریم آبراهه و تخریب کانال انتقال آب موجب شد تا در این رخداد آسیبهای زیادی وارد شود ضمن آنکه در این مطالعات اولیه ما زمین لغزشی مشاهده نکردم بلکه رسوباتی بوده که به همراه آب ناشی از بارندگی به پایین دست منتقل شده است.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
جلسه ستاد مدیریت بحران تهران برگزار شد.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز گفت: براساس گزارش ها سیل اب که از شب گذشته شهرستان طالقان را درگیر کرده اکنون وارد خانه های مردم روستای ناریان شده است.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
به گفته مدیر عامل جمعیت هلال احمر استان تهران یک فروند بالگرد به روستاهای زرین دشت که در محاصره سیل گرفتار شده بودند اعزام شد و همچنین خط راه آهن تهران شمال نیز به دلیل آبگرفتگی مسدود شده و قطار گردشگری خبرنگاران نیز متوقف شد.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
فرماندار فیروزکوه از فوت 6 نفر در پی وقوع سیل در این شهرستان خبر داد.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
نبض خبر؛
سیل ی عظیم کلباء شارجه امارات متحده عربی را در نوردید. تصاویر وقوع سیل در امارات را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
فوتو نیوز تابناک
کارهای خوبی در کشور انجام شده اما در اجرای عدالت و بروکراسی اداری، عقب ماندگی داریم. پیچیدگی روز به روز بیشتر می شود و شرایط پیچیده اداری، موجب کندی کارها شده که باید حل شود؛ مساله بروکراسی اداری از معضلات کشور است.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
چند روزی است که به واسطه بارش های تند و زیاد در نقاط مختلف کشور به ویژه مناطق جنوبی شاهد شکل گیری سیل های مخرب هستیم؛ اتفاقی که رخ دادنش به ویژه در مرداد ماه چندان باور پذیر نیست ولی بر اساس عوامل مختلف نظیر تغییر اقلیم ظهور و بروز پیدا می کند.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
بدلیل بارش باران و جاری شدن سیل اب به همراه گل و لای در جاده هراز از بامداد امروز این جاده مسدود شده است و تردد برای خودروها در این مسیر امکانپذیر نیست. منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
کد خبر: ۱۱۳۲۰۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
نبض خبر؛
بر اثر بارش شدید باران، سیل آسیبهای جدی به محدوده امامزاده داوود وارد کرد و منجر به کشته و زخمی شدن گروهی از مردم شد. سیل امامزاده داوود را از ابتدا تا انتها و تصاویر هوایی و زمینی از مناطق سیل زده و عملیات امدادرسانی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۳۲۰۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم از امدارسانی به سیل زدگان روستای جعفرآباد بخش مرکزی قم توسط ۱۰تیم عملیاتی امدادگران و نجاتگران جمعیت هلال احمر استان قم خبر داد
کد خبر: ۱۱۳۲۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
به دنبال هشدارهای سازمان هواشناسی، از شامگاه شب گذشته بارش شدید باران در استان تهران به وقوع پیوست و در پی آن، در چند نقطه از استان بویژه نقاط غربی و جنوبی رویدادهایی مانند آبگرفتگی، رانش زمین و روان شدن سیل اب و انباشت گل و لای بویژه در منطقه کن (امامزاده داود) رقم خورد؛ وضعیتی ویژه و مرگبار که با اعلام آماده باش نیروهای امدادی، تلاش برای مقابله با آن آغاز شده و در جریان است.
کد خبر: ۱۱۳۲۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
یک کارشناس ایمنی و امداد و نجات با برشمردن برخی از پیامدهای حضور افراد غیرمرتبط در صحنه وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی از مردم خواست که در هنگام وقوع حوادثی نظیر سیل به جای تماشا و تصویربرداری، از محل فاصله گرفته و خود را به نقطهای امن برسانند.
کد خبر: ۱۱۳۲۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
با دستور وزیر کشور استاندار تهران فرمانده عملیات در سیل امام زاده داوود (ع) شد.
کد خبر: ۱۱۳۲۰۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶
حضور میدانی وزیر کشور، شهردار تهران و استاندار در محل حادثه سیل امامزاده داوود
کد خبر: ۱۱۳۲۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۶