سیل
سیل یکی از حوادث طبیعی غیر مترقبه محسوب می شود که در اثر طغیان آب و زیرآب رفتن بخش قابل توجهی از زمین رخ می دهد. در معنای «آب جاری شده»، کاربرد این واژه بر ریزش جریان دلالت داشته و مخالف معنی عدم ریزش یا «فرونشینی» است. «سیل»، طوفان جهانی افسانه و احتمالاً" تاریخ، به عنوان طوفان در اساطیر بکار رفتهاست.
در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود سر ریز و دشت سیلابی و مناطق اطراف را دربر میگیرد. با بررسی دشت سیلابی قدیمی و آبرفتهای آن، شاید بتوان با درجهای از تقریب احتمال وقوع و بزرگی سیلهای آتی منطقه را مشخص کرد. اصولاً بزرگی سیلها و تکرار آنها در طول زمان تابع شدت بارندگی، نفوذپذیری زمین و وضع توپوگرافی منطقه است.
نقش عوامل انسانی در وقوع سیل
با اینکه سیل و طغیان رودخانه ها پدیده ای طبیعی است و در گذر زمان رخ داده است، امروزه به دلیل دخالتهای بی رویه در بسیاری نقاط که قبلاً سیل نمیآمده، طغیانهای بزرگی مشاهده میشود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش میدهد. از آن جمله میتوان به ساختمانسازی در دشت سیلابی رود که مستلزم اشغال بخشهایی از آن است و باعث کاهش ظرفیت طبیعی رود میشود، اشاره کرد. به این ترتیب محدودهای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب میرود، گستردهتر میگردد.
شهرسازیها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی میشود. حجم زیاد آب از یک طرف بر برزگی طغیان میافزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود میآورد که با برجای گذاشتن آنها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش مییابد. موارد پیش معمولاً تأثیر تدریجی دارند، ولی سیلهای ناگهانی و فاجعه آمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بندها، ایجاد میشوند.
عوامل اصلی ایجاد سیل
از زمانهای ماقبل تاریخ، مردم به جهت دسترسی به سیستم حمل و نقل ارزان و راحت و همچنین داشتن دسترسی به منابع غذائی و تجارت، در کنار دریاها و رودخانهها مسکن میگزیدند؛ چنانچه جمعیت انسانی در کنار منابع طبیعی آبی متمرکز نبودند، هیچ نگرانی از بروز سیل وجود نداشت. ولی بهر حال وجود خاک حاصلخیز کنار رودخانهها منوط به جاری شدن سیلابهای متعدد و وجود انواع رسوب گذاریهای عادی همراه با آن میباشد.
سیلابهای برخاسته از دریا قدرت ایجاد طغیانها یا در هم نوردیدن استحکامات ضد سیل مانند سیل شکنها و همچنین صاف کردن تپههای شنی یا پر کردننواحی گود زمین را دارا است؛ بنابراین در زمینهای ماورای این استحکامات ساحلی امکان سیل گرفتگی و آسیب دیدگی متصور است. عواملی مانند طوفانهای سهمگین طوفانهای برق آسا، جزر و مد بلند، پدیده تسونامی یا ترکیب اینها، باعث ایجاد سیلابهای دریایی میگردند. از آنجائیکه اکثر مناطق شهری در کنار ساحل بنا شدهاند، این تهدید جدی در تمام نقاط جهان وجود دارد.
طغیان رودخانه ها
بسیاری از رودخانهها که در مرزهای زمینهای نسبتاً مسطح جاری هستند، دشتهای سیلابی را تشکیل میدهند. در هنگام شدید بودن سیل، جمع شدن گل ولای بروی زمینهای زراعی باعث کاهش حاصل خیزی آنها خواهد شد. در فرهنگهای کشاورزی اولیه، ارتباط چرخه سالیانه سیل و سال زراعی از اهمیت بالائی برخوردار بوده بخصوص در مورد مصریان باستان ساکن در مجاورت رود نیل و ساکنان بین النهرین در کنار رود خانههای دجله و فرات.
سیل معمولاً زمانی بوقوع میپیوندد که یک سطح پست زمین از آب پر شده باشد. بدترین حالتهای سیل رودخانهای معمولاً در زمینهای حاشیهای یک رود جاری میشود. به عنوان نمونه میتوان از سیلهای کوئینزلند در ژانویه سال ۱۹۹۹ نام برد که در آن بخش جنوب شرق کوئینزلند بزیر آب فرو رفت. سیل زمانی رخ میدهد که خاک و پوشش گیاهی یک منطقه توانائی جذب کامل آب را نداشته باشد. در این زمان حجم آب به صورت غیرقابل کنترل از طریق کانالهای رودخانهای یا حفرههای طبیعی یا مخازن آب دستساز بشر، ریزش مینماید.
سیلهای دورهای به صورت طبیعی در بسیاری از رودخانهها رخ داده و باعث بوجود آمدن مناطقی بنام دشتهای سیلابی میگردد. علت وقوع این سیلابها بارش بارانهای شدید و گاهی نیز توام با ذوب برف است که باعث طغیان رود خانه و جاری شدن آب در زمینهای حاشیهای رود میشود. نام سیلابی که به یکباره و بدون هیچ فرصت قبلی ایجاد و جاری میشود، سیل آنی است. سیلابهای آنی معمولاً در اثر بارش بیش از حد در یک منطقه نسبتاً کوچک ایجاد میگردند. از سوی دیگر سیل نواحی ساحلی نیز بر اثر بادهای شدید سطح اقیانوس یا بواسطه امواج حاصله از زمین لرزههای کف دریا بوجود میآید. البته شمار عوامل ایجاد سیل زیاد است.
سیل های آنی
سیلهای آنی ناشی از ذوب برف کوهها، تحت شرایطی نادر و با امتزاج با امواج گرم، به عاملی مخرب تبدیل میشوند که باعث ازبین رفتن جان ومال مردم میشوند. بارش های ناگهانی و متناوب نیز در صورتی که شرایط طبیعی برای جذب آن در زمین فراهم نباشد، زمینه را برای وقوع سیل های بزرگ فراهم می کند.
پیشبینی سیل
هدف از پیشبینی سیل برآورد دبی جریان و سطح سیلابی است که در یک دوره بازگشت مشخص (مثلاً در یک دوره ۲۵، ۵۰ یا ۱۰۰ ساله) احتمال وقوع آن وجود دارد. نتایج این پیشبینی که سیلاب طراحی نام دارد، به عنوان مبنایی برای انتخاب روشهای مقابله با سیل مورد استفاده قرار میگیرد. سیلاب طراحی معمولاً بر مبنای هزینه لازم برای کنترل آن و میزان ریسک و خطری که تخریب سیستم کنترل سیلاب پیشنهادی برای جان انسانها دارد، انتخاب میشود.
در مواردی که گسیختگی سازه آبی منجر به از دست رفتن جان انسانها و اموال زیادی بشود، طراحی بر مبنای سیلابها با احتمال رخداد کمتر و دوره بازگشت طولانی تر، مثلاً سیلاب ۱۰۰۰ ساله و حتی بیشتر، انجام میشود. سطح گسترش و ارتفاع این سیلابها بیش از سیلابهایی است که از احتمال رخداد بیشتری برخور دارند. پیشبینی سیلاب طراحی به دو صورت تحلیلی و زمینشناسی انجام میشود که اغلب مکمل یکدیگرند.
عوامل موثر برای پیشبینی تحلیلی سیلاب
برای پیش بینی سیل امکان و زمینه های مختلفی وجود دارد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بررسی توپوگرافی بخشی از حوضه آبریز که جریان آب را به منطقه مورد مطالعه تأمین میکند.
تعیین نوع پوشش سطح زمین (سنگ، خاک، گیاهان)، جهت تخمین نسبت آب جاری شده به آب نفوذی و تبخیرشده.
تعیین بزرگترین رگبار و بارندگی محتمل با توجه به دادههای موجود.
توجه به فصل، زیرا شرایطی مثل اشباع بودن زمین از آب یا پوشیده بودن سطح آن از برف تأثیر مستقیمی بر جریان سطحی آب دارند.
تعیین ظرفیت ذخیره بستر اصلی رود و دشت سیلابی اطراف آن، تغییرات احتمالی در ظرفیت ذخیره بخشهای پائین رود در آینده نیز مورد توجه قرار گیرد.
محاسبه حداکثر سیل محتمل
بطور کلی محاسبه حداکثر سیل محتمل محتاج برآورد پتانسیل بارش و مقدار و نحوه توزیع بارش در داخل حوضه آبریز است. مقدار آبدهی یا سطح آب رودخانه بر حسب زمان، معمولاً توسط منحنیهای خاصی به نام هیدروگراف نشان میدهند. به این منظور اغلب از هیدروگراف واحد استفاده میشود. مقدار آبدهی رود در یک مدت زمان مشخص از روی هیدروگراف قابل محاسبه است.
به منظور پیشبینی سیل معمولاً مقادیر محاسبه شده برای جریان به تراز (ارتفاع) آب تبدیل میشود. مبنای پیشبینیهای زمینشناسی شامل تعیین مرزهای دشت سیلابی توسط تصاویر فضایی و عکسهای هوایی، جهت تعیین پراکندگی آبرفتها و خاکهای جدید (کواترنر) در دره و شناسایی اشکالی که به وقوع سیل مربوط میشوند، ازجمله پادگانهها، گودالها و مانند آن است، میباشد.
این بررسیها زمان دقیق وقوع یک سیل در گذشته را مشخص نمیسازد. بلکه ضمن تأثیر وقوع آن در زمانهای جدید زمینشناسی احتمال رخداد مجدد آن را گوشزد میکند. نتایج بررسیهای زمینشناسی مخصوصاً در جاهایی که رکود طولانی از وضعیت آب و هوایی وجود ندارد، میتواند از روش تحلیلی دقیقتر باشد.
نقش جنگل در جلوگیری از بروز سیلابها
در هنگام ریزش آب بارانهای سنگینی که باعث بروز سیلابها میشوند، ذرات آب با شاخ و برگ درختان جنگل برخورد میکنند و تا حد زیادی از سرعت آنها کاسته میشود. همچنین خاک جنگل هم پوشیده از شاخ و برگ گیاهان و درختان است که باعث جذب آب میشود و جویبارهایی با آب ذلال را به وجود میآورد.
اطلاع از چگونگی جریان، حجم، شدت، مدت، مکان و بالاخره زمان وقوع سیلها اهمیت ویژهای در طراحی و نگهداری سازههای مهندسی، مخصوصاً تأسیسات آبی و همچنین پیشبینی خطرات و زیانهای احتمالی ناشی از سیل دارد. به دلیل شرایط آب و هوایی کشورمان سیلابها، چه از نوع بهاره و ناشی از ذوب برف باشند و چه از نوع ناگهانی ناشی از رگبار، بخش عمدهای از جریان سطحی اغلب رودهای حوضه مرکزی را تشکیل میدهد.
سیل عید نوروز ۹۸ ایران
<hr>
دوم تا پنجم فروردین سال ۹۸ در بسیاری از استان های ایران به ویژه استان هایی چون گلستان، لرستان، فارس، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد در اثر بارش شدید و ناگهانی باران سیل بزرگی رخ داد که با خسارت های سنگین مالی و جانی فراوان همراه بود.
این سیل در شهرستان های آق قلا و گمیشان از توابع استان گلستان تعداد زیادی از شهر و روستاها را به زیر آب برد و در شهر شیراز نیز به دلیل جا به جا کردن خودروهای مسافروان نوروزی دست کم جان هیجده نفر از شهروندان ایرانی را گرفت.
سیل نوروز ۹۸ در دیگر استان های کشور همچون کرمانشاه و لرستان نیز جان تعدادی از شهروندان را گرفت.
وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد دومین هواپیمای باری این کشور آماده انتقال کمکهای دولتی این کشور به سیل زدگان اخیر در ایران است.
کد خبر: ۱۱۳۲۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
دهه ۶۰ سیل هم که بیاید نوستالژی میشود. سال ۱۳۶۵ شمسی دوبار در تهران بهقول مردم آن روزگار « سیل » آمد و البته در حد آبگرفتگی معابر بود و تصاویری برای تاریخ به یادگار گذاشت که الان که ببینی خودش نوستالژی است از نوعی دیگر!
سال ۱۳۶۵ در تهران دوبار سیل آمد؛ یکبار اوایل سال در ۱۵ اردیبهشت و بار دیگر اواخر سال در ۱۳ اسفند. هر دوبار هم حدود یک ساعت بارندگی شدید در معابر سیل به راه انداخت و خساراتی در محدوده شهری و خسارات بیشتری در برخی نقاط حومه تهران پدید آورد. این سیل ها البته عکسهای جالبی هم پدید آورد از آبگرفتگی و سیل اب در معابر تهران در سالهایی که جنگ تحمیلی بود و زندگیِ نفتی بود و اتوبوسهای دوطبقه و پیکان و تاکسی نارنجی بود و زندگی پُر از نوستالژی بود!
در ادامه تعدادی از عکسهای ثبتشده از سیل های سال ۱۳۶۵ در تهران را ببینید.
کد خبر: ۱۱۳۲۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
سیل از جمله حوادث طبیعی است که در صورت بی توجهی می تواند خسارت های بسیار سنگینی به بار بیاورد. درست مثل سیل اب هایی که در مرداد ماه سال جاری در نقاط مختلف کشور شکل گرفت و خسارت های مالی و جانی فراوانی برجای گذاشت.
کد خبر: ۱۱۳۲۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
یک عضو انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان، ضمن تاکید بر اهمیت سیل ابها در تامین منابع آبی کشور، میزان آب ورودی ناشی از سیل اب اخیر را به منابع آبی کافی ندانست و بر ضرورت باز بودن مسیر سیل ابها و خودداری از تجاوز به حریم و بستر رودخانهها تاکید کرد.
کد خبر: ۱۱۳۲۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
امیدواریم هیجگاه خودتان و عزیزانتان درگیر سیل نشوید، اما بهتر است که برای این بلای طبیعی آمادگی داشته باشید. مهمترین کارهایی که بعد از وقوع سیل بهتر است انجام بدهید را در ادامه بخوانید. / تبیان
کد خبر: ۱۱۳۲۴۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
مدیر عامل سازمان آتش نشانی شهرداری تهران در خصوص آخرین وضعیت امدادرسانی در امام زاده داوود، کشف اجساد، آماده باش نیروهای آتش نشانی و ... توضیحاتی ارائه کرد.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
استاندار فارس گفت: محور ورودی شیراز از سمت اصفهان که به دلیل آبگرفتگی ناشی از بارش باران مسدود شده بود بازگشایی شد و در حال حاضر رفت وآمد در این محور به سهولت صورت میگیرد.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
بر اساس برآورد اولیه سیل روزهای گذشته بیش از ۶ هزار تومان به بخش کشاورزی خسارت وارد کرده است.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس گفت:عملیات بازسازی و ترمیم خسارات ناشی از سیل در استان فارس از شهرستان بختگان آغاز شدو در سایر مناطق نیز ادامه دارد.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
رئیس انجمن آبخیزداری ایران گفت: تحلیل ما این است که اگر احجام بزرگ پشت سازههای آبخیزداری همراه با روان آبها و گلها به داخل شهرها و روستاها میآمد، خسارتها خیلی بیشتر از خسارتهای فعلی بود.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
بارش شدید باران و سیل که از روز چهارشنبه بخشهایی از کشور امارات را در بر گرفته است جان ۶ نفر را گرفت و یک نفر هنوز مفقود است.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
فرماندار مشهد: دو نفر از کشته شدگان مرد و ۵ نفر زن بوده اند و در این حادثه سه نفر نیز مفقود شده اند. راننده خودرو که ایرانی است یکی از فوت شدگان این سیل اب میباشد.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
از اواخر شامگاه چهارشنبه، بارندگیهای سیل آسا در تهران، موجب جاری شدن سیل اب در نقاط مختلف استان از جمله فیروزکوه شد. سیل اب در منطقه کن و امامزاده داود و همچنین روستای مزداران شهرستان فیروزکوه، خسارات جانی و مالی زیادی بر جای گذاشت.
کد خبر: ۱۱۳۲۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتواهای آموزشی پیرامون «معرفی رشته کاردرمانی»، «باستان شناسی رشته ای جذاب با بازار کاری»، «از رشته دکتری پیوسته زیست فناوری چه می دانید؟» و «گریه تلخ دانش آموزان بخاطر تخریب مدرسه توسط سیل »، «آینده شغلی رشته تاریخ » را میخوانید.
کد خبر: ۱۱۳۲۳۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
در پی بارندگیهای متعدد اقصی نقاط کشور، تیمهای عملیاتی و امدادی صنعت آب و برق از ساعات اولیه در آمادهباش کامل بوده و حضور گسترده این نیروها با تجهیزات کامل تا عادی شدن شرایط، تاثیر مناسبی برای بهبود اوضاع دارد.
کد خبر: ۱۱۳۲۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
رئیس سازمان مدیریت بحران با اشاره به تغییرات اقلیمی در دنیا و کشور ما گفت: در استهبان، مردم انتظار سیل نداشتند چون هوا آفتابی بود.
کد خبر: ۱۱۳۲۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
سفیر روسیه در تهران با انتشار بیانیهای، جان باختن عدهای از هموطنان در سیل ابهای چند روز اخیر را به خانواده قربانیان این حادثه تسلیت گفت.
کد خبر: ۱۱۳۲۲۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸
اداره کل میراث فرهنگی یزد از ساکنان بافت تاریخی این شهر خواست باتوجه به حجم بارشها منازل خود را خالی از سکنه کنند.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
پزشکی قانونی استان تهران:
مراجعه کنندگان درصورت ابهام یا سوال میتوانند باشماره ۵۶۵۲۴۸۰۱ مرکز تشخیصی وآزمایشگاهی تماس حاصل نمایند.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷
استاندار تهران از افزایش تعداد فوتی های سیل در فیروزکوه به ۹ نفر رسید و گفت: ۱۶ نفر نیز در اثر وقوع این سیل مفقود شده اند.
کد خبر: ۱۱۳۲۱۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷