کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکتها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولتهای یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکتها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکتها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالت
علی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصیسازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
او در عین حال تأکید کرده که هنوز «ابهام‌های مختصری درباره شناسایی مشمولان، سبد سهام، سازو کار‌های ساماندهی آن برای آزادسازی سهام عدالت وجود دارد.» برای حل این مشکل، دولت لایحه تهیه کردهاست و قرار است آن را به مجلس بفرستد و پس از آن «تکلیف سهام عدالت روشنتر میشود.»
در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکتها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکتها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بودهاست.
موافقت رهبر انقلاب با آزادسازی سهام عدالت
۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رییس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم درآمد، موارد سه‌گانه‌ای را به عنوان امور لازم الرعایه در این واگذاری‌ها مورد تأکید قرار دادند و خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریعتر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.
متن ابلاغیه رهبر معظم انقلاب به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
درپی تصمیم واگذاری درصدی از سهام اصل ۴۴ قانون اساسی در قالب سهام عدالت با هدف گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوارهای کم درآمد، انتظار این بود که توسط مسئولین مربوط در دولتهای مختلف با اجرای دقیق مواد ۸ گانه ابلاغی ۱۳۸۵/۴/۱۲ هرچه سریعتر مقدمات لازم برای آزادسازی سهام عدالت و واگذاری تعیین قیمت آن به بورس فراهم گردیده و آیین‌نامه‌های اجرایی تهیه و به اجرا درآید. در هر صورت با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و عزم دولت برای عمل به تکالیفی که به عهده اوست، با آزادسازی سهام عدالت با رعایت امور زیر، موافقت میشود:
دارندگان سهام عدالت مجازند در محدوده زمانی مشخص مالکیت مستقیم سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر را انتخاب نمایند و به تناسب، نقش مدیریتی خود را ایفا کنند.
مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت توسط شورایعالی بورس تدوین و تصویب شود. این مصوبات برای کلیه دستگاههای اجرایی لازم‌الاجراست.
نسبت به سهام باقیمانده در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، شورایعالی بورس موظف است ضمن تشویق ماندگاری صاحبان سهام در شرکت‌های مذکور، از طریق مبادی ذیربط هرچه زودتر زمینه‌ی ورود آن شرکتها را در بورس فراهم نماید.
با توجه به تأخیری که در طول زمان نسبت به تحقق اهداف واگذاری این سهام پیش آمده است، و به دلیل ضرورت بهره‌مندی هرچه سریعتر مردم از منافع سهام خود، لازم است دولت محترم هرچه زودتر اقدامات مقتضی در جهت تحقق موارد مذکور در بندهای سه گانه فوق را به‌عمل آورد.
سیّد علی خامنه‌ای
در مورد سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
عشقی با اعلام مبلغ سود سهام عدالت گفت حساب دریافت کنندگان تا شب یلدا شارژ خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۰۷۵۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۹
روز سه شنبه ۷ آذر ۱۴۰۲ نشست خبری مجید عشقی، رئیس سازمان بورس برگزار شد. او در این نشست به تشریح آخرین وضعیت شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت استانی پرداخت و به پرسش خبرنگاران پاسخ داد. و اما نماد شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت استانی کی بازگشایی میشود؟
کد خبر: ۱۲۰۷۲۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
رئیس سازمان بورس از پرداخت مرحله اول سود سهام عدالت در آذرماه خبر داد و گفت: هدف این است که در ۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیر بورسی مجامع برگزار شود.
کد خبر: ۱۲۰۷۱۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات اولین روز کاری هفته با کاهش ۲ هزار و ۳۱۴ واحد همراه شد و همراستا با آن ارزش سهام عدالت کاهشی شد.
کد خبر: ۱۲۰۶۵۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۴
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «این مدارس تعطیل شدند»، «خبر خوب برای معلمان جدید / تعهد ۱۰ ساله غیرقانونی شد»، «حاضر جوابی دانش آموز به معلم در برگۀ امتحانی دیدنی شد+ عکس»، «بازداشت دانش آموز 9 ساله در مدرسه خبرساز شد + فیلم»، «نیت کن و فال آغاز هفته ات را بخوان؛ سحر بلبل حکایت با صبا کرد»، «عکسی از نامه خنده دار یک دانش‌آموز به معلمش»، «این فیلم واقعیست/دعوای زنان در فروشگاه برای خرید لباس»، «این پشنهادها برای کسانی است که موهای چرب دارند»، «اگه خیلی باهوشی 10 ثانیه ای این معمای جنایی رو حل کن»، «این کوکی خوشمزه به درد کسایی میخوره که فر ندارن»، «بیتا فرهی درگذشت»، « سهام عدالت افراد فوت شده را چگونه بفروشیم؟» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۲۰۶۵۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۴
با سپری شدن مدت زمان بسیار طولانی از دوران صدور برگه سهام عدالت برای شهروندان ایرانی، اکنون بسیاری از دارندگان برگ سهام عدالت دیگر در قید حیات نیستند و نحوه فروش سهام عدالت آنها پرسش بسیاری از وراث است.
کد خبر: ۱۲۰۶۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۴
مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت ، ضمن تشریح فرایند دریافت خدمت تقسیم دارایی سهام عدالت متوفیان و هزینه های جابجایی و میزان سود توضیحاتی ارائه داد که در این مطلب به آن می پردازیم.
کد خبر: ۱۲۰۵۹۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت ، فرایند دریافت خدمت تقسیم دارایی سهام عدالت متوفیان را تشریح کرد.
کد خبر: ۱۲۰۵۸۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت ، ضمن تشریح فرایند دریافت خدمت تقسیم دارایی سهام عدالت متوفیان تاکید کرد: کلیه مراحل مربوط به انحصار وراثت سهام عدالت متوفیان رایگان است و نیازی به پرداخت هیچ مبلغی نیست.
کد خبر: ۱۲۰۵۷۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
به گفته رئیس اتاق تعاون ایران، سهام عدالت با برگزاری تدریجی مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، تا شهریور سال آینده قابل معامله میشود.
کد خبر: ۱۲۰۵۶۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۹
هفته گذشته از سوی مقامات مسئول جزئیات و نحوه انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث اعلام شد.
کد خبر: ۱۲۰۳۲۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۶
به گفته مسئولان، انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث با سامانه «میراث» رایگان صورت می‌گیرد.
کد خبر: ۱۲۰۳۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۶
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، فرآیند دریافت خدمت تقسیم دارایی سهام عدالت متوفیان را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۰۲۹۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۵
معاون شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: طبق زمان بندی این شرکت، تا پایان سال سهام عدالت متوفیان به وراث آنان تخصیص می‌یابد و اوایل سال آینده سود انباشت شده سنواتی نیز بین وراث تقسیم خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۰۱۹۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۰
رئیس فراکسیون سهام عدالت مجلس از پرداخت سود قطعی به دارندگان سهام عدالت تا پایان آذرماه امسال خبرداد
کد خبر: ۱۲۰۱۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹
معاون سمات با اشاره به انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث با سامانه میراث، گفت: پیش بینی می‌کنیم تا قبل از پایان سال جاری انتقال سهام عدالت همه متوفیان به وراث تعیین تکلیف شود.
کد خبر: ۱۲۰۱۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۸
رئیس سازمان بورس گفت: سهام عدالت متوفیان برای تخصیص به وراث، به زودی از طریق کارگزاری‌ها تعیین تکلیف میشود.
کد خبر: ۱۲۰۱۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷
کد خبر: ۱۲۰۰۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۵
سازمان خصوصی سازی در اطلاعیه ای با تاکید بر لزوم هوشیاری عموم مردم نسبت به اقدامات مجرمانه کلاهبرداران از طریق پیامک و یا شبکه های اجتماعی، هرگونه فراخوان برای ثبت نام و یا واریز سود سهام عدالت را جعلی و غیرقانونی اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۰۰۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۳۰
چند ماه تا بودجه ۱۴۰۳ و قانونی که روی زمین مانده است؛
تنها چند روز پس از ابلاغیه مخبر، رئیس وقت سازمان خصوصیسازی از درخواست لغو تصویب‌نامه تخصیص سهام عدالت به جاماندگان خبر داد و گفت: دولت دیگر سهام ارزنده‌ای با ارزش ۳۵ هزار میلیارد تومان ندارد که به جاماندگان سهام عدالت تخصیص دهد.
کد خبر: ۱۱۹۹۷۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
