کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکتها به سازمان‌ها و نهادهای شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولتهای یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکتها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهادهای نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکتها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالت
علی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصیسازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
او در عین حال تأکید کرده که هنوز «ابهام‌های مختصری درباره شناسایی مشمولان، سبد سهام، سازو کار‌های ساماندهی آن برای آزادسازی سهام عدالت وجود دارد.» برای حل این مشکل، دولت لایحه تهیه کردهاست و قرار است آن را به مجلس بفرستد و پس از آن «تکلیف سهام عدالت روشنتر میشود.»
در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکتها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکتها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بودهاست.
موافقت رهبر انقلاب با آزادسازی سهام عدالت
۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رییس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم درآمد، موارد سه‌گانه‌ای را به عنوان امور لازم الرعایه در این واگذاری‌ها مورد تأکید قرار دادند و خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریعتر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.
متن ابلاغیه رهبر معظم انقلاب به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
درپی تصمیم واگذاری درصدی از سهام اصل ۴۴ قانون اساسی در قالب سهام عدالت با هدف گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوارهای کم درآمد، انتظار این بود که توسط مسئولین مربوط در دولتهای مختلف با اجرای دقیق مواد ۸ گانه ابلاغی ۱۳۸۵/۴/۱۲ هرچه سریعتر مقدمات لازم برای آزادسازی سهام عدالت و واگذاری تعیین قیمت آن به بورس فراهم گردیده و آیین‌نامه‌های اجرایی تهیه و به اجرا درآید. در هر صورت با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و عزم دولت برای عمل به تکالیفی که به عهده اوست، با آزادسازی سهام عدالت با رعایت امور زیر، موافقت میشود:
دارندگان سهام عدالت مجازند در محدوده زمانی مشخص مالکیت مستقیم سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر را انتخاب نمایند و به تناسب، نقش مدیریتی خود را ایفا کنند.
مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت توسط شورایعالی بورس تدوین و تصویب شود. این مصوبات برای کلیه دستگاههای اجرایی لازم‌الاجراست.
نسبت به سهام باقیمانده در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، شورایعالی بورس موظف است ضمن تشویق ماندگاری صاحبان سهام در شرکت‌های مذکور، از طریق مبادی ذیربط هرچه زودتر زمینه‌ی ورود آن شرکتها را در بورس فراهم نماید.
با توجه به تأخیری که در طول زمان نسبت به تحقق اهداف واگذاری این سهام پیش آمده است، و به دلیل ضرورت بهره‌مندی هرچه سریعتر مردم از منافع سهام خود، لازم است دولت محترم هرچه زودتر اقدامات مقتضی در جهت تحقق موارد مذکور در بندهای سه گانه فوق را به‌عمل آورد.
سیّد علی خامنه‌ای
در مورد سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
امروز مطالبی همچون آخرین خبر از طرح بنزین در کیش و قشم، دلار آزاد ارزان‌تر شد، پیش بینی بورس فردا | همچنان فروشندگان دست بالا را خواهند داشت؟، ارزش سهام عدالت امروز چقدر شد؟، بلاکچین چیست و چگونه در حال تغییر اقتصاد است؟، افزایش سرمایه ۱۰۵۲ درصدی شستا تصویب شد، خبری برای سهامداران شستا، تحلیل تکنیکال دو نماد بورسی، تحلیل بنیادی تاصیکو | خالص ارزش دارایی‌های شرکت چقدر است؟؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۹۶۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
سود سهام عدالت سال۹۸، طی دو مرحله (۵۰درصد در مرحله اول و ۴۴درصد در مرحله دوم) به حساب مشمولان واریز شد. اما موضوع پرداخت نشدن سود به صورت کامل، هنوز حل نشده است و همچنان ابهاماتی درباره واریز باقیمانده سود سهام عدالت وجود دارد.
کد خبر: ۱۰۹۵۳۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۵
ارزش سبد سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی امروز ۵ دی ۱۴۰۰ با افزایش ۰.۲ درصدی روبرو شد و به ۱۲ میلیون و ۶۱۳ هزار تومان رسید.
کد خبر: ۱۰۹۵۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۵
مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس گفت: پیشنهاد میشود سهامداران عدالت که روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده‌اند، از طریق صندوق‌ها بر سهام خود مدیریت کنند.
کد خبر: ۱۰۹۵۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۴
تغییرات وضعیت شرکت‌های بورسی سهام عدالت و نوسان قیمت هر سهم در هفته‌ای که گذشت را در این گزارش بخوانید.
کد خبر: ۱۰۹۴۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۲
پرداخت سود سهام عدالت سال ۱۳۹۸ درحالی برای نخستین مرتبه در سه مرحله صورت گرفت که دو مرحله آن تحقق یافته اما مرحله سوم آن که باید از سوی یکی از شرکتها صورت می گرفت، همچنان در هاله ای از ابهام است.
کد خبر: ۱۰۹۴۱۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۸
یک کارشناس بورس با بیان اینکه ۷۰ درصد از جمعیت کشور در بورس حضور دارند، گفت: در عین حال هنوز نرخ پس‌انداز مردم و سرمایه‌گذاری در بورس اندک است.
کد خبر: ۱۰۹۴۱۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۸
پرداخت سود سهام عدالت سال ۱۳۹۸ درحالی برای نخستین مرتبه در سه مرحله صورت گرفت که دو مرحله آن تحقق یافته اما مرحله سوم آن که باید از سوی یکی از شرکتها صورت می گرفت، همچنان در هاله ای از ابهام است.
کد خبر: ۱۰۹۴۰۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۸
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خبرداد: صندوق بازارگردانی اختصاصی برای سهام عدالت ایجاد میشود.
کد خبر: ۱۰۹۳۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۷
امروز مطالبی همچون مالیات در کمین خریداران و فروشندگان ارز، قیمت‌های جدید خودروسازان اعلام شد، تحلیل تکنیکال بیت تورنت (BitTorrent) | آنچه باید درباره بیت تورنت بدانید!، خساپا و خودرو با چند درصد رشد بازگشایی شدند؟، خبری بسیار مهم برای سهامداران خودرویی، تحلیل تکنیکال دو نماد بورسی | سهامداران وساخت و بجهرم بخوانند، سهامداران برای خرید این سه سهم به صف نشستند، دلایل گرانی اخیر دلار در بازار غیررسمی؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۹۲۰۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۷
امروز مطالبی همچون رئیس کل بانک مرکزی وعده جمع شدن صف خرید دلار داد، پیش بینی بورس فردا | کی حال بورس خوب میشود؟، تحلیل تکنیکال دو نماد بورسی، اخبار لحظه‌ای و مهم ارز‌های دیجیتال، بورس امروز | حقیقی‌ها از این سه سهم فرار کردند!، نفت ۱۵۰ دلاری در راه است؟، سهامی که با بی عدالتی در حال سقوط به زیر ده میلیون تومان است!؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۹۱۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۶
عسکر توکلی، رئیس هیئت‌مدیره شرکت تعاونی سهام عدالت کشور اعلام کرد: حدود ۶ درصد دارندگان سهام عدالت در کشور تاکنون فوت شده‌اند و وارث به سود سالانه آن‌ها دسترسی ندارند.
کد خبر: ۱۰۹۱۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۵
امروز مطالبی همچون ارزش ۶۰ درصد سهام عدالت قابل فروش چقدر شد؟، آخرین سیگنال‌ها برای بورس فردا، تحلیل تکنیکال چهار نماد بورسی، بیشترین افت قیمت متعلق به کدام سهم است؟، افزایش نرخ دلار آزاد به ۳۰ هزار تومان | تصور معامله‌گران ارزی چیست؟، نقشه بورس امروز چگونه بود؟، پیش بینی بورس فردا یکشنبه ۱۴ آذر، خبر مهم عشقی درباره دامنه نوسان؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۹۱۳۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۳
مدیرعامل یک کارگزاری بورسی با بیان اینکه رمزارزها باید در تابلوی فرابورس به صورت شفاف معامله شوند، گفت: نمی‌توان از این پدیده چشم‌پوشی کرد.
کد خبر: ۱۰۹۰۹۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۱
سخنگوی کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی گفت: صندوق توسعه و تثبیت بازار با وجود دریافت 2 هزار میلیارد تومان از سود شرکت‌های سهام عدالت بازارگردانی سهام عدالت را انجام نداد و سهام عدالت همانند طفل یتیمی رها شده است.
کد خبر: ۱۰۹۰۲۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۷
مدیر روابط عمومی سازمان بورس گفت: حدود ۴ درصد از سود سهام عدالت به سبب افزایش سرمایه شرکت گل گهر سیرجان به صورت سهام به پرتفوی سهامداران اضافه شد.
کد خبر: ۱۰۹۰۰۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۶
بازار سرمایه این روزها در وضعیت نوسانی قرار گرفته است و سهام عدالت نیز به تبعیت از این بازار با کاهش ارزش همراه شده است.
کد خبر: ۱۰۸۹۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۵
چند درصد سود سهام عدالت به حساب دارندگان سهام عدالت واریز شده است؟
کد خبر: ۱۰۸۹۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۴
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نخستین اظهار نظر خود درمورد سهام عدالت از طراحی یک بسته جدید خبر داده است. وی در این مورد اعلام کرده است که درمورد سهام عدالت باید به مرور تصمیم‌گیری شود.
کد خبر: ۱۰۸۹۷۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۴
با وجود آنکه آزادسازی سهام عدالت وارد نوزدهمین ماه خود شده است هنوز ابهاماتی در زمینه نحوه فروش، شرکت‌های استانی سهام عدالت ، نحوه پرداخت سود و... وجود دارد و به نظر میرسد سازمان بورس از نو درحال طراحی بسته‌ای برای ساماندهی این سهام با ۵۰ میلیون مشمول است.
کد خبر: ۱۰۸۹۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۴
