کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکتها به سازمان‌ها و نهادهای شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولتهای یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکتها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهادهای نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکتها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالت
علی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصیسازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
او در عین حال تأکید کرده که هنوز «ابهام‌های مختصری درباره شناسایی مشمولان، سبد سهام، سازو کار‌های ساماندهی آن برای آزادسازی سهام عدالت وجود دارد.» برای حل این مشکل، دولت لایحه تهیه کردهاست و قرار است آن را به مجلس بفرستد و پس از آن «تکلیف سهام عدالت روشنتر میشود.»
در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکتها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکتها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بودهاست.
موافقت رهبر انقلاب با آزادسازی سهام عدالت
۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رییس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم درآمد، موارد سه‌گانه‌ای را به عنوان امور لازم الرعایه در این واگذاری‌ها مورد تأکید قرار دادند و خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریعتر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.
متن ابلاغیه رهبر معظم انقلاب به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
درپی تصمیم واگذاری درصدی از سهام اصل ۴۴ قانون اساسی در قالب سهام عدالت با هدف گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوارهای کم درآمد، انتظار این بود که توسط مسئولین مربوط در دولتهای مختلف با اجرای دقیق مواد ۸ گانه ابلاغی ۱۳۸۵/۴/۱۲ هرچه سریعتر مقدمات لازم برای آزادسازی سهام عدالت و واگذاری تعیین قیمت آن به بورس فراهم گردیده و آیین‌نامه‌های اجرایی تهیه و به اجرا درآید. در هر صورت با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و عزم دولت برای عمل به تکالیفی که به عهده اوست، با آزادسازی سهام عدالت با رعایت امور زیر، موافقت میشود:
دارندگان سهام عدالت مجازند در محدوده زمانی مشخص مالکیت مستقیم سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر را انتخاب نمایند و به تناسب، نقش مدیریتی خود را ایفا کنند.
مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت توسط شورایعالی بورس تدوین و تصویب شود. این مصوبات برای کلیه دستگاههای اجرایی لازم‌الاجراست.
نسبت به سهام باقیمانده در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، شورایعالی بورس موظف است ضمن تشویق ماندگاری صاحبان سهام در شرکت‌های مذکور، از طریق مبادی ذیربط هرچه زودتر زمینه‌ی ورود آن شرکتها را در بورس فراهم نماید.
با توجه به تأخیری که در طول زمان نسبت به تحقق اهداف واگذاری این سهام پیش آمده است، و به دلیل ضرورت بهره‌مندی هرچه سریعتر مردم از منافع سهام خود، لازم است دولت محترم هرچه زودتر اقدامات مقتضی در جهت تحقق موارد مذکور در بندهای سه گانه فوق را به‌عمل آورد.
سیّد علی خامنه‌ای
در مورد سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
امروز مطالبی همچون تداوم روند کاهشی دلار در صرافی‌های مجاز/ توجه معامله گران به اخبار مثبت، خبر مهم برای نماد خودرو، پیش بینی بورس فردا دوشنبه ۱۱ بهمن، مجمع توسن | در مجمع توسن چه گذشت؟، سود ۲۵۰۰ درصدی از یک نماد گرفتم، سهامداران پالایشی یکم و دارایکم بخوانند، مدیرعامل جدید ایران خودرو کیست؟، رمزریال چیست؟، زمان واریز سود سهام عدالت مشخص شد، ریزش بورس چه بر سر تعداد سهامداران آورد؟؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۱۰۲۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۰
رئیس کل سازمان خصوصیسازی از پرداخت مرحله جدید سود سهامداران سهام عدالت تا پیش از پایان سال خبرداد.
کد خبر: ۱۱۰۱۸۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
کد خبر: ۱۱۰۱۳۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۶
معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: بر اساس پیگیری کارگروه سهام عدالت ، سود سهام عدالت مربوط به عملکرد سال ۹۹ تا پایان سال جاری برای مشمولان سهام عدالت پرداخت میشود.
کد خبر: ۱۱۰۱۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۶
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیتر‌هایی همچون زمان جدید برای عرضه اولیه سرخابی‌ها، طلای سیاه گران شد، افزایش ملایم قیمت طلا در بازار جهانی، نفت ۱۰۰ دلاری آمریکایی‌ها را وسوسه کرد، وام مسکن چند؟ و سقوط ادامه دار ارزش سهام عدالت را در بر دارد.
کد خبر: ۱۱۰۱۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۵
محمد خزاعی کوه‌پر، دبیرکل کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی از تشکیل کارگروه ویژه برای پیگیری امور سهام عدالت خبر داد و گفت: این کارگروه تلاش می‌کند سود سهام عدالت مربوط به سال گذشته را تا پایان سال به حساب ذینفعان سهام عدالت واریز کند.
کد خبر: ۱۱۰۰۹۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۴
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: امیدواریم بتوانیم تا شب عید خبر خوبی برای جاماندگان سهام عدالت داشته باشیم و واگذاری سهام برای این افراد انجام شود.
کد خبر: ۱۱۰۰۵۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۲
مدت هاست که برای مشمولان سهام عدالت فرقی نمیکند که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده باشند یا غیرمستقیم، در هر صورت هردو گروه امکان فروش سهام خود را ندارند. مستقیم ها به دلیل شرایط بازار و غیرمستقیم ها به دلیل تعلیق شدن نماد شرکت ها. موضوعی که به گفته سخنگوی کانون شرکت‌های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت انتظار میرود تا پایان سال جاری تعیین تکلیف شود.
کد خبر: ۱۱۰۰۵۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۲
سهام عدالت مانند بورس حال و روز خوشی ندارد و در هفته‌های گذشته با کاهش ارزش شدیدی مواجه شده است.
کد خبر: ۱۱۰۰۳۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۱
امروز مطالبی همچون تداوم روند کاهشی دلار در کانال ۲۵ هزار تومان، مجمع بالبر | شرکت برنامه‌ای برای افزایش سرمایه دارد؟، فرار حقیقی‌ها از این سه نماد!، کاهش سهام عدالت به زیر ۱۰ میلیون تومان، پیش بینی بورس فردا چهارشنبه ۲۹ دی، گفتگو با زینب کیشانی | بانویی از دنیای رمزارزها، مجمع امین | میزان سود تقسیمی چقدر بود؟، تحلیل بنیادی فخوز | سود فخوز چقدر رشد داشت؟؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۹۹۹۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس؛ تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت یکی از اقدامات کوتاه مدت در نیمه دوم امسال خواهد بود
کد خبر: ۱۰۹۹۷۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
کد خبر: ۱۰۹۹۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
پرونده جاماندگان سهام عدالت همچنان باز است و در مورد تعیین تکلیف آن وعده های زیادی داده شده است. البته منابع آن شفاف نیست و حتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ هم جایی نداشته است. با این حال سخنگوی کانون شرکت‌های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت بر این باور است که منابع مورد نیاز در اختیار دولت قرار دارد.
کد خبر: ۱۰۹۸۹۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۴
چرا هزینه هوس‌های فوتبالی زنوزی را از جیب قشر ضعیف پرداخت می‌کنید؟
وزیر صمت خرید باشگاه تراکتور توسط شرکت ملی مس را تایید کرده و قرار است ۵۰۰ میلیارد به زنوزی پرداخت شود، اما این پول از جیب دارندگان سهام عدالت یعنی مردم پرداخت میشود. چرا باید هزینه هوس‌های فوتبالی او را مردم بدهند؟
کد خبر: ۱۰۹۸۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
تغییرات وضعیت شرکت‌های بورسی سهام عدالت و نوسان قیمت هر سهم در هفته‌ای که گذشت را در این گزارش بخوانید.
کد خبر: ۱۰۹۷۴۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیتر‌هایی همچون ارزش سهام عدالت چقدر شد؟ دریافت مالیات از تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو در نخستین انتقال، تاکنون برق هیچ صنعتی قطع نشده است، درآمد ۲۰ میلیارد دلاری شرکت‌های پتروشیمی و تاثیر منفی اُمیکرون بر رشد اقتصادی منطقه یورو را در بر دارد.
کد خبر: ۱۰۹۷۴۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
امروز مطالبی همچون آخرین خبر از طرح بنزین در کیش و قشم، دلار آزاد ارزان‌تر شد، پیش بینی بورس فردا | همچنان فروشندگان دست بالا را خواهند داشت؟، ارزش سهام عدالت امروز چقدر شد؟، بلاکچین چیست و چگونه در حال تغییر اقتصاد است؟، افزایش سرمایه ۱۰۵۲ درصدی شستا تصویب شد، خبری برای سهامداران شستا، تحلیل تکنیکال دو نماد بورسی، تحلیل بنیادی تاصیکو | خالص ارزش دارایی‌های شرکت چقدر است؟؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۹۶۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
سود سهام عدالت سال۹۸، طی دو مرحله (۵۰درصد در مرحله اول و ۴۴درصد در مرحله دوم) به حساب مشمولان واریز شد. اما موضوع پرداخت نشدن سود به صورت کامل، هنوز حل نشده است و همچنان ابهاماتی درباره واریز باقیمانده سود سهام عدالت وجود دارد.
کد خبر: ۱۰۹۵۳۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۵
ارزش سبد سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی امروز ۵ دی ۱۴۰۰ با افزایش ۰.۲ درصدی روبرو شد و به ۱۲ میلیون و ۶۱۳ هزار تومان رسید.
کد خبر: ۱۰۹۵۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۵
مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس گفت: پیشنهاد میشود سهامداران عدالت که روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده‌اند، از طریق صندوق‌ها بر سهام خود مدیریت کنند.
کد خبر: ۱۰۹۵۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۴
