کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکتها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولتهای یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکتها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکتها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالت
علی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصیسازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
او در عین حال تأکید کرده که هنوز «ابهام‌های مختصری درباره شناسایی مشمولان، سبد سهام، سازو کار‌های ساماندهی آن برای آزادسازی سهام عدالت وجود دارد.» برای حل این مشکل، دولت لایحه تهیه کردهاست و قرار است آن را به مجلس بفرستد و پس از آن «تکلیف سهام عدالت روشنتر میشود.»
در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکتها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکتها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بودهاست.
موافقت رهبر انقلاب با آزادسازی سهام عدالت
۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رییس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم درآمد، موارد سه‌گانه‌ای را به عنوان امور لازم الرعایه در این واگذاری‌ها مورد تأکید قرار دادند و خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریعتر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.
متن ابلاغیه رهبر معظم انقلاب به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
درپی تصمیم واگذاری درصدی از سهام اصل ۴۴ قانون اساسی در قالب سهام عدالت با هدف گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوارهای کم درآمد، انتظار این بود که توسط مسئولین مربوط در دولتهای مختلف با اجرای دقیق مواد ۸ گانه ابلاغی ۱۳۸۵/۴/۱۲ هرچه سریعتر مقدمات لازم برای آزادسازی سهام عدالت و واگذاری تعیین قیمت آن به بورس فراهم گردیده و آیین‌نامه‌های اجرایی تهیه و به اجرا درآید. در هر صورت با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و عزم دولت برای عمل به تکالیفی که به عهده اوست، با آزادسازی سهام عدالت با رعایت امور زیر، موافقت میشود:
دارندگان سهام عدالت مجازند در محدوده زمانی مشخص مالکیت مستقیم سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر را انتخاب نمایند و به تناسب، نقش مدیریتی خود را ایفا کنند.
مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت توسط شورایعالی بورس تدوین و تصویب شود. این مصوبات برای کلیه دستگاههای اجرایی لازم‌الاجراست.
نسبت به سهام باقیمانده در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، شورایعالی بورس موظف است ضمن تشویق ماندگاری صاحبان سهام در شرکت‌های مذکور، از طریق مبادی ذیربط هرچه زودتر زمینه‌ی ورود آن شرکتها را در بورس فراهم نماید.
با توجه به تأخیری که در طول زمان نسبت به تحقق اهداف واگذاری این سهام پیش آمده است، و به دلیل ضرورت بهره‌مندی هرچه سریعتر مردم از منافع سهام خود، لازم است دولت محترم هرچه زودتر اقدامات مقتضی در جهت تحقق موارد مذکور در بندهای سه گانه فوق را به‌عمل آورد.
سیّد علی خامنه‌ای
در مورد سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از واریز سود بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالت تا پایان امشب خبر داد.
کد خبر: ۱۱۰۹۲۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۱
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از واریز سود بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالت تا پایان امشب خبر داد.
کد خبر: ۱۱۰۹۱۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۱
امروز ۲۱ اسفند ماه دومین نشست خبری سازمان بورس با حضور رئیس سازمان و اصحاب رسانه در حال برگزاری است. مجید عشقی در پاسخ به پرسش خبرنگار بورس تابناک، مبنی بر اینکه گام بعدی و مهم سازمان بورس بعد از افزایش دامنه نوسان چه خواهد بود، گفت: اصلاح بازارگردانی بسیار مهم است و در برنامه سازمان بورس قرار دارد. تغییرات متناسب بر بازار را در برنامه داریم، اما به علت قطعی نشدن در این رابطه صحبتی نمی کنیم.
کد خبر: ۱۱۰۹۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۱
کد خبر: ۱۱۰۹۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۱
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیتر‌هایی همچون برای ریشه‌کنی فقر مطلق در کشور تلاش خواهیم کرد، صف طولانی شرکت‌های خارجی برای بازگشت به ایران، واردات خودرو اهرمی برای بهبود کیفیت چهارچرخ‌ها، غول مالی آلمان در روسیه می‌ماند و افزایش دامنه نوسان معاملات بورس از سال آینده را در بر دارد.
کد خبر: ۱۱۰۹۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۱
فرایند پرداخت سود سهام عدالت سال ۱۳۹۹ فردا آغاز میشود و بر این اساس سهامدارانی که ارزش اولیه سهام عدالت آنها ۵۳۲ هزار تومان است، فردا شنبه ۲۱ اسفندماه ۵۷۵ هزار تومان سود دریافت می‌کنند.
کد خبر: ۱۱۰۹۰۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۰
بیشترین جست و جو‌های ایرانیان در گوگل در ۴۸ ساعت گذشته
در بازه زمانی مورد اشاره، مفاهیم و عباراتی چون «جهاد تبیین»، «گواهی سابقه سکونت مسکن ملی»، «بمب خلأ»، «حقوق کارگران ۱۴۰۱»، «واریز سهام عدالت »، «کریم بنزما»، «مارال و مونا فرجاد» و... از مهم‌ترین موضوعاتی بود که کاربران ایرانی در اینترنت به دنبال اطلاعاتی در مورد آنها بودند.
کد خبر: ۱۱۰۸۹۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۰
به‌رغم وعده دولت برای پرداخت سود سهام عدالت در هفته آخر اسفند، ۸ شرکت بزرگ هنوز سود را به‌حساب سپرده‌گذاری مرکزی واریز نکرده‌اند.اما علت این عدم تحقق پرداخت در چیست؟
کد خبر: ۱۱۰۸۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۵
قرار بود که سود سهام عدالت در روزهای ابتدایی اسفندماه واریز شود اما این اتفاق رخ نداد و سرانجام امروز مدیر نظارت بر بورس ها و ناشران زمان واریز سود سهام عدالت را اعلام کرد. هر نفر قرار است چقدر سود دریافت کند؟ آیا برای دریافت سود نیاز به انجام کاری هست؟
کد خبر: ۱۱۰۸۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۵
شورای عالی بورس اعلام کرد: نماد معاملاتی شرکت‌های سپرده‌گذاری استانی سهام عدالت پس از ارایه مدل پیشنهادی جهت بازبینی آییننامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت بازگشایی شود.
کد خبر: ۱۱۰۷۹۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۴
چند ماهی است که مسئولین وعده پرداخت سود سهام عدالت را به سهامداران می دهند و قرار بود این سود در روزهای ابتدایی اسفندماه به حساب سهامداران واریز شود. چرا سود سهام عدالت هنوز به حساب سهامداران واریز نشده است؟
کد خبر: ۱۱۰۷۷۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۴
امروز مطالبی همچون چرا سهمیه جدید بنزین برای برخی واریز نشد؟، بفرمایید دلار؛ خرید الکترونیکی شد | نرخ یورو با افزایش مواجه شد، سهامداران شستا بخوانند، پالایشی‌ها در مدار صعود باقی خواهند ماند؟، بازگشت شستا به بورس، خبری مهم برای سهامداران پالایش یکم و دارایکم، تحلیل تکنیکال دو نماد بورسی، خودرو تک نرخی میشود؟، مالک این شرکت هندی، به ثروتمندترین فرد آسیا تبدیل شد!، چرا قیمت نفت افزایش یافت؟؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۱۰۷۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱
براساس پیگیری‌های انجام شده، تاکنون هشت شرکت سود سهام عدالت را به حساب شرکت سپرده‌گذاری پرداخت نکرده‌اند و این امر باعث شده تا مشکلاتی در مسیر پرداخت سود به حساب مشمولان این سهام قرار بگیرد.
کد خبر: ۱۱۰۷۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱
کد خبر: ۱۱۰۷۴۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در مورد آخرین وضعیت دریافت سود عملکرد سال 99 شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت گفته همچنان در حال پیگیری وصول سود سهام هستیم.
کد خبر: ۱۱۰۶۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
افرادی که اطلاع دقیقی نسبت به پرداخت یا عدم پرداخت سودهای واریز شده سهام عدالت خود ندارند، می‌توانند با مراجعه به سایت sahamedalat.ir و با ورود به گزینه مشاهده دارایی سهام عدالت ، اطلاعات کامل نسبت به پرداختی‌های خود را به دست آورند.
کد خبر: ۱۱۰۶۶۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۷
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از تعیین تکلیف شدن سهام عدالت بیش از ۳ میلیون متوفی تا ۶ ماه آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۱۰۶۶۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۷
محمدرضا پورابراهیمی با اظهار تأسف از واگذار نشدن سهام عدالت به جاماندگان گفت: با تغییر دولت و مذاکراتی که با آقای رئیسی داشتم، رئیس جمهور با کلیات این طرح موافقت کرده و موضوع را به سازمان برنامه و بودجه ارجاع داده است.
کد خبر: ۱۱۰۶۰۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۳
مدیر برنامه‌ریزی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بااشاره به اینکه سود سهام عدالت مربوط به عملکرد سال ۹۹ تا پایان سال به حساب مشمولان واریز میشود، گفت: سود پارسال سهام عدالت هم به همراه سود جدید واریز میشود.
کد خبر: ۱۱۰۵۷۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۱
مدیر برنامه‌ریزی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار گفت: برخی از افراد که درصدی از سهام عدالت خود را به فروش رسانده‌اند، به همان نسبت سود آنها کاهش پیدا می‌کند و سود سهام به دارندگان جدید سهام عدالت واریز میشود.
کد خبر: ۱۱۰۵۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۱
