کلیات
فوتبال به عنوان یکی از ورزشهای مفرح همچنین پرطرفدارترین ورزش و بازی جهانی محسوب میشود که همه سال میلیونها شهروند را در نقاط مختلف جهان متوجه خود میکند و در اکثر کشورهای جهان به صورت جدی مسابقات این ورزش دنبال میشود.
تاریخچه
در چین نوعی بازی شبیه به فوتبال در ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح وجود داشت. عکسهای مصریان نیز نوعی بازی شبیه به فوتبال را نشان میدهد، ولی در یونان یک بازی به نام اسپیشکیروز به طرز جالبی به فوتبال امروزی شبیه است. فوتبال از سال ۱۸۹۴ در کشور برزیل شروع شد. این ورزش به وسیله چارلز میلر برزیلی که اجداد او انگلیسی بودند به مردم برزیل معرفی شد.
در ابتدا اختلافات بسیاری میان علاقه مندان راگبی و فوتبال وجود داشت. زیرا راگبی با دست و فوتبال با پا اجرا میشد. این مسئله در سال۱۸۶۳زمانی که طرفداران فوتبال شروع به اجرای این ورزش توسط پاها کردند اتفاق افتاد. فدراسیون بینالمللی فوتبال در سال ۱۹۰۴ تاسیس شد. در سال ۱۹۲۰ بازیکنان فوتبال در مسابقات المپیک بلژیک شرکت کردند و در سال ۱۹۳۰ اولین جامجهانی در کشور اوروگوئه برگزار شد.
در تاریخ آمده است، سربازان چینی در حدود ۲۰۰۰ سال پیش ورزشی میکردند که آن را تسوچو مینامیدند. تسو یعنی ضربهزدن با پا و چو یعنی توپ یا هر شیء گوی مانند آن. ۶۰۰ سال بعد هم ژاپنیها یک ورزشی شبیه به فوتبال داشتند که آن را کماری مینامیدند.
حتی قبل از چینی ها، یونانیها ورزشی اختراع کرده بودند که آن را هارپاستون مینامیدند. البته بازی آن با توپی بود که درونش ماسه و یا شن وجود داشت. وقتی انگلیسیها به یونان رفتند ورزشی آوردند به نام هارپاستیوم که آن هم با توپ اجرا میشد و این زمینهای بود تا فوتبال در انگلیس به شکل امروزی برسد.
هیچکس دقیقا زمان شروع فوتبال را نمیداند. تا آنجاییکه مورخان نوشته اند، در روستاهای انگلیس حدود ۱۰۰۰ سال قبل بازی با توپ وجود داشته است و بعد از مدتی تیمهای مختلف روستایی شروع به مسابقه با هم کردند و ظاهرا شیوه بازی طوری بوده است که تیمها سعی بر این داشتند توپ را به منطقه دفاعی حریف برسانند.
در قرن ۱۴ این بازی به قدری محبوب شد که پادشاه انگلیس آن را غیرقانونی خواند، ولی مردم هیچ توجهی به آن نکردند. ۲۵۰سال بعد طبقه اشراف رفته رفته به این ورزش روی آوردند و از دیدن و بازی کردن فوتبال لذت میبردند و بالاخره به خاطر نفوذی که در طبقه حاکم داشتند و علاقه و تمایلشان به فوتبال باعث شد که تصمیمی برای پیاده کردن یک شیوه کلاسیک در قوانین فوتبال اتخاذ نمایند.
در دهه ۱۸۰۰ میلادی مدرسههای معروف انگلیس این ورزش را به عنوان تفریح محصلین در برنامه درسی گنجاندند. هر مدرسه، قانون مخصوص به خود را داشت. سپس در سال ۱۸۲۳ فوتبال به صورت معمول رسمیت یافت و از سال ۱۸۴۸ تا ۱۸۶۲ فوتبال در سطح انگلستان یکپارچه شد و حتی کتابی به نام سادهترین ورزش نوشته شد که مشتمل بر قوانین اصولی فوتبال آن زمان بود.
فوتبال مدرن از کشور انگلستان سرچشمه گرفته است. در سال ۱۸۵۰ فوتبال به دوردستترین شهرهای دنیا از قبیل: مانیلا در فیلیپین و سایر کشورها رسید.
در جام جهانی۱۹۷۰ مسابقه ای بین ایتالیا و برزیل برگزار شد که ۸۰۰ میلیون نفر از مردم سراسر جهان ناظر بر اجرای مسابقه بودند. امروزه اکثر مردم جهان به فوتبال بیشتر از سایر ورزشها علاقه نشان میدهند.
فوتبال در ایران
گسترش و توجه کشورها به تیمهای پایه و اشتیاق کودکان به این ورزش، موجب تاسیس مدارس فوتبال متعددی شده است. مدارس فوتبال در ایران هم جایگاه خود را خانوادهها و کودکان پیدا کرده و بخش زیادی از خردسالان اوقات فراغت خود را در این مدارس سپری میکنند. انتخاب یک مدرسه فوتبال نزدیک به استانداردهای روز دنیا یکی از معضلات موجود است.
اقتصاد فوتبال
در بعد اقتصادی نیز فوتبال به یکی از بنگاهها کسب درآمد بزرگ جهان تبدیل شده و اقتصاددانان این ورزش را ماشین چاپ پول میدانند که ناخودآگاه پای دلالان و سودجیان را هم به این ورزش باز کرده است؛ به طوریکه فوتبال برای عاشقان این رشته و طرفداران تا حدودی ماهیت ورزشی خود را حفظ کرده، اما برای مدیران، مربیان، بازیکنان و تمامی کسانی که از کنار این ورزش درآمدزایی میکنند، چیزی فرارتر از یک رشته ورزشی است.
با وجود تمامی این دیدگاهها، فوتبال هنوز رویای شب و روز کودکان بسیاری است؛ در گرمای آفریقا، سرمای سیبری، مدارس فوق پیشرفته اروپا، در سرزمینهای کمتر شناخته شده و در بحبوحه جنگهای داخلی و خارجی هم کودکان یک رویا را در سر میپرورانند؛ فوتبالیست شدن و گل زدن خواب شیرین هر کودکی است.
معرفی فوتبال
بازی فوتبال ورزشی است تیمی که در آن دو گروه یازده نفره در مقابل هم بازی میکنند و در دو زمان ۴۵ دقیقهای به میدان میروند و برد، باخت و تساوی بستگی به تعداد گلهای زده دو تیم دارد و هدف اصلی هر تیمی گلزنی است.
هر تیم فوتبال متشکل از دروازهبان، مدافع، هافبک و مهاجم است که همگی زیر نظر سرمربی تیم به میدان میروند. همه بازیکنان فوتبال به جز دروازهبان برای کنترل توپ و ضربه زدن نمیتوانند از دست استفاده کنند.
دروازهبان مسوولیت حضانت از دروازه را بر عهده دارد و سعی و تلاش او بر گل نخوردن و عبور نکردن توپ از چارچوب دروازه است. مدافعان هم در این کار به دروازهبان کمک میکنند. برخی از مدافعان در حملات هم حضور دارند. هافبکها بخش زیادی از زمین را در بر میگیرند. از هافبک دفاعی که به مدافعان کمک میکند تا هافبک هجومی که در حملات به مهاجمان کمک میکنند، همگی وظیفه ایجاد ارتباط بین دفاع و حمله را دارند. در نهایت نوبت به مهاجمان میرسد که کمترین سهم را در دفاع و بیشترین سهم را در گلزنی دارند. هدایت همه این بازیکنان بر عهده مربی تیم است که با اتخاذ سیستمهای مختلف که معروفترین آن ۲-۴-۴، ۳-۴-۴، ۲-۵-۳ و ۱-۳-۲-۴ هستند، به دنبال گرفتن بهترین نتایج است.
قوانین فوتبال
فوتبال دارای ۱۷ قانون کلی است که هر قانون در نحوه اجرا جزییاتی هم دارد که مهمترین آنها به این شرح است:
زمین بازی: بازی باید روی چمن طبیعی یا مصنوعی به رنگ سبز انجام گیرد. از چمن مصنوعی در بازیهای جام کنفدراسیونها و یا مسابقات بینالمللی باشگاهی استفاده میشود. زمینها باید حداقل کیفیت بینالمللی تعیین شده توسط فیفا را داشته باشند. زمین فوتبال در مسابقات بینالمللی دارای ۱۰۰ تا ۱۱۰ متر و عرض ۶۴ تا ۷۵ متر است.
توپ: توپ بازی باید از چرم یا مواد مناسب دیگر ساخته شده باشد و محیط آن بیش از ۷۰ سانتیمتر یا کمتر از ۶۸ سانتیمتر نباشد.تعداد بازیکنان: هرتیم در هر بازی باید ۱۱ بازیکن درون زمین داشته باشد که یکی از آنها دروازهبان است. تیمی که افراد درون زمینش کمتر از ۷ بازیکن باشد، حق ادامه بازی را ندارد.
تجهیزات بازیکنان: بازیکن حق استفاده یا پوشیدن هرگونه چیز خطرناکی مانند جواهرات را ندارد.
داور: هر بازی توسط یک داور که اقتدار کامل بر اجرای قوانین بازی را داشته باشد، کنترل میشود.
کمک داوران: دو کمک داور در زمین وجود دارند که میتوانند در این موارد به تصمیم داور کمک کنند.
مدت زمان بازی: بازی فوتبال در دو نیمه ۴۵ دقیقهای انجام میگیرد، مگر اینکه داور و دو تیم بر تغییر مدت زمان بازی توافق کرده باشند.
رقابتهای بین المللی
جام جهانی: جام جهانی فوتبال بزرگترین رویداد ورزشی جهان است و تیمهای ملی از کنفدراسیونهای فوتبال برگزیده میشوند و در این جام شرکت میکنند. این مسابقات هر چهار سال یکبار انجام میگیرد. نخستین مسابقات جام جهانی فوتبال مردان در سال ۱۹۳۰ برگزار شد و در سال ۲۰۱۸ در روسیه برگزار خواهد شد.
جام ملتهای قارهها: جامهای ملتهای قارهها مهمترین مسابقات بینالمللی فوتبال هستند که توسط کنفدراسیونهای هر قاره میان تیمهای ملی آن قاره برگزار میشود. این مسابقات شامل: جام ملتهای اروپا، جام آمریکای شمالی و مرکزی، جام ملتهای آفریقا، جام ملتهای آسیا و جام آمریکای جنوبی است.
جام کنفدراسیونها: جام کنفدراسیونها یکی دیگر از جامهای بینالمللی است که قهرمانان هر قاره با میزبان جام جهانی فوتبال آینده و قهرمان جام جهانی گذشته در دو گروه تقسیمبندی میشوند و به رقابت با یکدیگر میپردازند.
شکل گیری فوتبال در ایران
فوتبال برای اولین بار توسط انگلیسیها به ایران آمد. کارگران و مهندسان انگلیسی که برای حفر چاه و استخراج به ایران آمده بودند، بازی فوتبال را انجام دادند تا این که رفته رفته در بین مردم مسجدسلیمان شایع شد. اولین استادیوم در این شهر به دست مهندسین انگلیسی به بهرهبرداری رسید و اولین مسابقه فوتبال در آنجا بین مردم بومی مسجدسلیمان و انگلیسیها برگزار شد.
نخستین ایرانی که در یک تیم فوتبال بهطور رسمی بازی کرد، شخصی به نام کریم زندی بود که در سالهای ۱۲۸۷ تا ۱۲۹۷ هجری خورشیدی در بین انگلیسیها و در تیمهایی که آنها در ایران ترتیب داده بودند بازی کرد.
برای نخستینبار یک انجمن با نام انجمن ترقی و ترویج فوتبال در سال ۱۳۰۰ در تهران تشکیل شد. در راستای این فعالیتها برای اولینبار مدرسه آمریکایی یا دبیرستان البرز فعلی آموزش فوتبال را بهصورت رسمی آغاز کرد.
در سال ۱۳۰۸ اولین مسابقه رسمی در ایران با تیم بادکوبه شوروی برگزار شد. در سالهای ۱۳۱۲ و ۱۳۱۳ تغییرات زیادی در فوتبال و ورزش ایران اتفاق افتاد و انجمن ملی تربیت بدنی و پیشآهنگی تأسیس شد تا این که در سال ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ به ترتیب تعداد ۱۵۲ و ۳۶۷ تیم در ایران موجود بود. در سال ۱۳۱۶ حسین صدقیانی پس از بازگشت از اروپا مسوول گسترش فوتبال در ایران شد.
در سالهای ۱۳۱۷ و ۱۳۱۸ تیم ملی فوتبال ایران تشکیل شد و برای نخستین مسابقه با افغانستان دیدار کرد. ورزشگاه امجدیه در این سال راه اندازی شد.
در سال ۱۳۲۵ فدراسیون فوتبال ایران تأسیس و یک سال بعد به عضویت فیفا پذیرفته شد.
نخستین رییس فدراسیون فوتبال ایران علی کنی نام داشت.
تیم ملی ایران برای نخستینبار در سال ۱۳۵۷ به جام جهانی راه یافت و در همان سالها در اوج فوتبال آسیا قرار گرفت.
در مورد فوتبال در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
رییس سابق فدراسیون فوتبال با انتقاد شدید از محمدرضا زنوزی مالک باشگاه تراکتور، گفت: برخوردهای زنوزی مسبوق به سابقه است و او با این حرفها به تماشاگران خط میدهد.
کد خبر: ۱۳۴۸۲۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۶
مسئولان شهر مشهد که هر بار موضوع برگزاری یک بازی مهم فوتبال در ورزشگاه امام رضا (ع) مطرح میشود، یاد مشکل ترافیک این شهر میافتند، میتوانند با تخریب این ورزشگاه هم مشکل ترافیک را برطرف کنند و هم پارکینگ بزرگی را بسازند.
کد خبر: ۱۳۴۸۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۶
کد خبر: ۱۳۴۸۰۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۵
پوستر ویژه پرسپولیس برای دیدار با مس رفسنجان با تصویری از پیروانی و باقری
کد خبر: ۱۳۴۸۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۵
دو داور فوتبال تهران تا اطلاع ثانوی از قضاوت در مسابقات محروم شدند.
کد خبر: ۱۳۴۷۶۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
لوئیس انریکه، سرمربی پاریسنژرمن، از مصدومیت غیرمنتظره دروازهبان تیمش ماتوی سافونوف ابراز شگفتی کرد و گفت حتی خود بازیکن نمیداند چگونه دچار این آسیب شده است.
کد خبر: ۱۳۴۶۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۸
کد خبر: ۱۳۴۶۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۸
دیدار فینال جام بینقارهای فوتبال ۲۰۲۵ (چهارشنبه ۲۶ آذر) در ورزشگاه احمد بنعلی قطر میان تیمهای پاریسنژرمن فرانسه و فلامینگوی برزیل برگزار شد که در نهایت نماینده فرانسه پس از تساوی یک بر یک در وقتهای قانونی و اضافه در ضربات پنالتی با نتیجه ۲ بر یک به برتری دست یافت و جام قهرمانی را بالای سر برد
کد خبر: ۱۳۴۶۶۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۷
کمیته انضباطی باز هم دست به کار شد؛ آقایان قیمت جدید فحش را مشخص کردند. خاطیان فوتبال جریمه مالی شدند؛ هر کدام هم ۵۰۰ میلیون تومان، اصلاً کاری با نامشان و اینکه چکار کرده بودند، نداریم، فقط یک سؤال از کمیته انضباطی و کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال داریم: «یعنی با این کار همه چیز درست شد؟»
کد خبر: ۱۳۴۶۳۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۶
مجری پر حاشیه در حاشیه دیدار اتلتیکو مادرید و والنسیا، با این مقدمه که دانشجوی جامعهشناسی است و کتابهایی در همین زمینه خوانده، مدعی شد: آدمی که عادت به رفتارهای اجتماعی داشته باشد، بهعنوان یک انسان پاک، فوتبال یست نمیشود.
کد خبر: ۱۳۴۵۹۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۴
در فضای غبارآلود فوتبال ایران و مشکلات ریز و درشتی که وجود دارد، اظهارنظرهای جنجالی هم به بخش جداییناپذیر آن اضافه شده است. هنوز ماجرای خداداد عزیزی و بحث درباره آن ادامه داشت که جواد خیابانی با جملاتی حیرتانگیز در نقش یک دانشجوی جامعه شناس، نظرها را به سمت خود جلب کرد.
کد خبر: ۱۳۴۵۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۳
وزیر ورزش و جوانان تاکید کرد به طور جدی پیگیر حل مشکل صدور ویزای ملیپوشان فوتبال ایران هستند.
کد خبر: ۱۳۴۵۴۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۱
بررسی عملکرد نتایج پرسپولیس با دو سرمربی این فصلش مشخص میکند مدیران باشگاه تصمیم به موقعی برای خروج از بحران گرفتند.
کد خبر: ۱۳۴۵۴۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۱
در یکی از شبیهسازیهای انجامشده توسط هوش مصنوعی ChatGPT، نتایج گروه ایران در جام جهانی پیشبینی شد.
کد خبر: ۱۳۴۵۰۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۹
ستاره ایرانی المپیاکوس همراه با کاروان تیمش راهی آستانه شد.
کد خبر: ۱۳۴۴۶۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۷
رئیس فیفا در نقش روابط عمومی رئیس جمهور آمریکا ظاهر شد تا شب باشکوه فوتبال دنیا با حضور انبوهی از ستارهها، در سایه یک اتفاق بحث برانگیز قرار بگیرد. اهدای جایزه خودساخته و سلیقهای اینفانتینو به ترامپ موسوم به جایزه «صلح فیفا»، موجی از واکنشهای جهانی را به دنبال داشت. در این بین پیکان انتقادات به سمت رئیس فیفا نشانه رفته است.
کد خبر: ۱۳۴۴۳۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۵
سرمربی تیم ملی فوتبال مصر گفت: در این گروه، تیم بزرگی در سطح جهان مثل بلژیک حضور دارد، تیمی بزرگ از آسیا چون ایران و تیمی سختکوش مانند نیوزیلند. ما جاهطلبی مشروعی برای دستیابی به بهترین جایگاه ممکن داریم.
کد خبر: ۱۳۴۴۲۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۵
مراسم قرعه کشی جام جهانی ۲۰۲۶ در واشینگتن دیسی آمریکا برگزار شد و بلژیک، مصر و نیوزیلند همگروه ایران شدند.
کد خبر: ۱۳۴۴۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۵
رئال مادرید پس از ماهها تدوین یک گزارش مفصل درباره داوریهای لالیگا و پرونده نگریرا، اسناد و ویدیوهای خود را آماده ارسال رسمی به فیفا کرده تا این پرونده وارد مرحلهای تازه و بینالمللی شود.
کد خبر: ۱۳۴۴۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۴
ملوان بندرانزلی در هفته دوازدهم لیگ برتر با گلهای محمد علینژاد و علیرضا رمضانی، مس رفسنجانِ بحرانزده را 2–1 شکست داد و جایگاهش را در نیمه بالایی جدول محکم کرد.
کد خبر: ۱۳۴۴۱۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۴