کلیات
سینما در اصل واژهای است یونانی به معنای حرکت، اما در اصطلاح، سینما، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل میکند.
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است. در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گونهای توانسته آنها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.
تاریخچه
برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ سینماتوگراف (اولین دوربین فیلم برداری) را اختراع کردند. هرچند نمیتوان این دو برادر فرانسوی را یگانه افرادی دانست که به پیدایش هنر سینما کمک کردند. پیدایش سینما و فن فیلمبرداری خود مرهون پیشرفتهای بسیار زیادی هم در عرصهُ تکامل نگاتیو بود و هم تکامل دستگاههای اولیه عکاسی. به طوریکه نمیتوان قاطعانه از یک نفر بهعنوان مخترع سینما نام برد. دستگاههایی همچون کینتوسکوپ (ساخته توماس ادیسون)، ویتاسکوپ و بایوسکوپ همگی در پیدایش دستگاه سینماتوگراف مؤثر بودهاند. برادران لومیر خود دهها فیلم کوتاه ساختند که همهُ آنها صرفاً از یک نما تشکیل میشد و قطع و وصل و تدوین در آنها وجود نداشت. از جمله این فیلمها میتوانیم به ورود قطار به ایستگاه که به عنوان اولین فیلم ساخته شده به دست بشر محسوب میشود، خروج قایق از لنگرگاه، غذا خوردن کودک و خروج کارگران از کارخانه اشاره کرد.
پس از لومیرها، ژرژ مهلیس باعث تکامل فن سینما شد. دیدگاه مهلیس نسبت به سینما یک دیدگاه تئاتری بود. او پردههای گوناگونی از نمایش را فیلمبرداری میکرد و سپس این پردهها را به یکدیگر متصل میکرد. ژرژ مهلیس همچنین پدیدآورنده فن تروکاژ در سینماست.
پس از مهلیس، ادوین اس پورتر باعث تکامل بنیادین و ساختاری سینما شد. او با ساختن فیلمهای زندگی آتشنشان آمریکایی و سرقت بزرگ قطار سینما را به عنوان پدیدهای که امروزه میشناسیم معرفی کرد.
سینمای پورتر دیگر ارتباطی به تئاتر نداشت، بلکه به هنری مستقل و جدید تبدیل شده بود. پورتر، پیشگام فن تدوین فیلم نیز میباشد. راهی که او در سینما آغاز کرد در نهایت به سینمای داستانگوی هالیوود منجر شد.
ساختار سینما
در آغاز
سینما را بیشتر یک پدیده علمی صنعتی میدانستند. در سالهای جنگ جهانی اول سینما، به عنوان یک وسیله نمایشی و سرگرمی، رونق تجاری یافت. سپس قابلیتهای هنری آن توسط فیلم سازان اروپایی و آمریکایی کشف شد. در همین سالها ریچیوتو کانودو منتقد و نظریهپرداز ایتالیایی، سینما را «هنر هفتم» معرفی کرد. زیرا به عقیده او سینما هنری ترکیبی است که در آن همه هنرها حضور دارند.
سینما به معنی ثبت حرکات است و همانطور که در مباحث قبل گفتیم، پیدایش تصویر متحرک در نتیجه تکامل تکنولوژی ابزارهای عکاسی بود. به همین سبب شیوه ضبط تصویر (فیلمبرداری) آن، عکسبرداری پشت سر هم، البته با فواصل زمانی ثابت و متوالی است. هیچ هنری به استثنای رسانه تلویزیون، نتوانسته از لحاظ محبوبیت، فراگیری و نیروی تأثیر بر عواطف و افکار مخاطب، با سینما رقابت کند. به همین دلایل و همچنین به آن علت که سینما به صنعت فن و ابزارهای فنی اتکای زیادی دارد، آن را «هنر قرن بیستم» نامیده اند. منشأ اصطلاح سینماتوگرافی واژهای یونانی (کینه ما) به معنای حرکت است. سینماتوگرافی به معنای «حرکت نگاری» یا فن ضبط حرکت است. تاریخ تکامل و تحول سینما را به طور کلی می توان به سه دوره عمده (با تأکید بر فنون و تکنیکهای سینمایی) تقسیم بندی کرد:
دوره سینمای صامت: در سال ۱۸۹۵ دوره سینمای صامت آغاز شد. این دوره به زمان سینمایی بدون صدا و ساخت فیلم سیاه و سفید مربوط می شود.
دوره سینمای ناطق: در سال ۱۹۲۷ عصر فیلم صدادار آغاز شد و عامل صدا، عملاً سینما را به صورت یک هنر سمعی-بصری درآورد.
دوره سینمای رنگی: از اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با اختراع فیلم رنگی آغاز شد.
اهمیت سینما
هنوز
سینما دورههای آغازین خود را طی میکرد که لنین (از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی) درباره سینما گفت: «سینما با ما، همه ارتشهای دنیا بر علیه ما، سرانجام پیروز خواهیم شد.»
همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست.
سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاهها و اندیشههای سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما، این وسیله سمعی و بصری جذاب، بزرگترین کارکردش در خلق رویا، خلق ماجرا، خلق شخصیتهای دوست داشتنی، نفرت انگیز، ترحم بر انگیز و... و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.
دیگر
سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.
فضای سینمایی
فضای سینمایی همان فضا و حیطهای است که در فیلم خلق میشود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را میتوان به شیوههای زیر از فضای واقعی جدا کرد:
۱ – فضای سینمایی، دو بعدی است و تصاویری خلق میکند که به اصطلا ح. عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازهها، فواصل و روابط اشیا تاثیر میگذارد، به همین خاطر، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب، استفاده از عدسیهای مخصوص، حرکت دوربینهای مختلف و تدوین استفاده میکنند، تا به نحوی این واپیچیدگیها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.
۲ – تدوین نماها از زوایای مختلف میتواند فضایی تازه و یگانه خلق کند، و تجربهای جدید برای تماشاگر باشد.
۳- فضای واقعی و عینی، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین میتواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما میتوانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحنهای را از زوایا و فاصلههای مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین میبرد، و یا دگرگون میکند.
۴ - در سینما میتوان با دکورهای مختلف، استفاده از طراحی صحنههای پیچیده و، امروز با گرافیکهای کامپیو تری فضاهایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.
زمان سینمایی
توالی زمانی و رویدادهای تاریخی در فیلم به گذر زمان در دنیای واقعی ربطی ندارد. در حالی که تماشاگر در زندگی روزمره خود با سیر بی رحم ثانیهها، ساعتها و روزها سرو کار دارد، سینما این توانایی را دارد که به شیوههای زیر این سیر منطقی را به هم بزند و یا حتی توالی زمانی تازهای را خلق کند:
۱ – نشان دادن هم زمان رویدادهای مختلف که در زمانهای گوناگون اتفاق افتاده اند، به نحوی که هم زمان به نظر برسند.
۲- حذف زمانهای غیر مهم در صحنهها و سکانس ها. در این لحظهها هیچ حادثهای که به درد سینما بخورد رخ نمی دهد. مثلا در صحنه ای، ما شروع حرکت اتومبیلی را به مقصدی مشخص می بینیم و در صحنه بعد بدون این که شاهد حرکت آن اتومبیل در مسیرش باشیم آن را در مقصد میبینیم.
۳ – بر عکس آنچه در مورد ۲ گفته شد، گاهی هم، زمان واقعی بسط داده میشود. این کار در مورد نماهای مهم و حساس انجام میشود. برای این کار نماهایی را که از چند زاویه و فاصله مختلف از یک رویداد واحد گرفته شده در کنار هم نشان میدهند و به این ترتیب زمان واقعی رویداد را افزایش میدهند.
۴ – بسط دادن و یا کوتاه کردن حس زمانی تماشاگر از طریق قطع سریع و حرکت دوربین.
۵ – پیش رفتن و یا عقب نشستن در زمان از طریق فلاش بک
۶- بر هم نمایی دو رویداد مختلف در دو زمان متفاوت برای خلق حس تضاد
باید در نظر داشت همه این قوانین به صورت نا خودآگاه در طول تاریخ سینما در ذهن تماشاگر جای گرفته و به نوعی سینما، تماشاگرش را برای ایجاد ارتباط با خودش، تربیت کرده و آموزش داده. در حالی که اولین تماشاگران سینما قادر به درک کوچکترین پیچیده گی زمانی و مکانی در فیلمها نبودند، تماشاگر امروزی قادر به درک و قبول پیچیدهترین تمهیدات سینمایی است.
شکافها میان مطالبات گروههای مختلف آنچنان قابل توجه است که تامین نظر همه گروههای موثر ناممکن بوده و منجر به تنشهای عمدتاً غیرعلنی میشود که در نهایت سینما ی ایران در چند دوره اخیر از این ناحیه آسیب جدی دیده است. در این دوران مدیریت سینما به کیفیت ممیزیها و تولید تعداد فیلمی در راستای اهداف نظام تقلیل یافته و مدیران سینما یی کارنامه پربارتری نداشتهاند.
کد خبر: ۱۰۸۸۷۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
با نظر مساعد آقای فرهادی، مقرر میشود ایشان که خود اهل شیراز بوده، نسبت به مصاحبه و تصویربرداری از این فرد اقدام نماید. با اتمام دوره کلاسی، این هنرجو کار کلاسی خود را که با ایده و طرح و تحت نظارت و راهنمایی آقای فرهادی ساخته شده بود با عنوان مستند «دو سر برد، دو سر باخت» تدوین نهایی و در چند جشنواره فیلم کوتاه بدون اشاره و ذکر نام آقای اصغر فرهادی به نمایش درمیآوردند.
کد خبر: ۱۰۸۷۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲
در مقررات این دوره تاکید شده است: «فیلمها در هیچ یک از رویدادها، جشنوارهها و بازارهای سینما یی داخلی و خارجی به نمایش درنیامده باشند.» با این رویکرد شماری از فیلمهای سینما یی که در ماههای اخیر در جشنوارههای بین المللی حضور داشتهاند یا در ماههای پیشین در این رویدادها حضور خواهند داشت، از این فرصت محروم خواهند شد.
کد خبر: ۱۰۸۷۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۰
ریتم؛
فیلم سینما یی «شیرین» به کارگردانی عباس کیارستمی و نویسندگی فریده گلبو بر اساس داستان خسرو و شیرین نظامی گنجوی محصول سال 1387 است. فیلم تصویرگر نگاه 113 بازیگر زن، بدون هیچ سخنی به دوربین فیلمبرداری است، در حالی که صداهایی از خواندن منظومه خسرو و شیرین نظامی گنجوی به گوش میرسد. همه بازیگران فیلم به جز ژولیت بینوش، ایرانی و همگی از هنرپیشگان حرفهای سینما ی ایران هستند. در فیلم شیرین زنان هنرپیشه در برابر دوربین ظاهر شده و نگاهها و واکنشهای خود را هنگام تماشای فیلمی براساس بخشی از داستان عاشقانه ایرانی افسانه ای خسرو و شیرین با مضامین ایثار زنان به نمایش گذاشتهاند. البته مردان هم در سالن سینما دیده میشدند اما در حاشیه دوربین دیده میشوند و دوربین فقط روی بازیگران زن تمرکز میکند. محمود کلاری و هومن بهمنش فیلمبرداری این فیلم را برعهده داشتند و عباس کیارستمی و آرش صادقی این اثر را تدوین کردند. این فیلم با نقدهای تندی پس از نمایش در جشنواره ونیز و اکران عمومی مواجه شد. سکانسهایی از این فیلم سینما یی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۸۶۴۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
سینما ی ایران پس از یک سال و نیم رکود در حالی در انتظار رونق گرفتن گیشه است که «دینامیت» با فروش بیش از ۱۷ میلیارد تومان پرفروشترین فیلم سال تا امروز است.
کد خبر: ۱۰۸۴۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۴
در شرایطی که حرف از ارائه کارت واکسن در مکانهای عمومی و کمک به قطع زنجیره همهگیری کروناست، دستورالعملی برای ورود تماشاگران دارای کارت واکسن به سینما ها صادر نشده است.
کد خبر: ۱۰۸۳۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۳۰
سکانس طلایی؛
فیلم سینما یی در جستجوی قهرمانی به کارگردانی حمیدرضا آشتیانی پور و نویسندگی سیدمجید امامی محصول سال 1367 است. ک دانشجوی رشته سینما بنام وحید در جستجوی انتخاب موضوع برای نوشتن یک فیلمنامه است او در خلال نوشتن فیلمنامه جنگی، از همسرش میشنود که موضوعاتی که در این فیلمنامه عنوان کرده تفاوتهای زیادی با جنگ در ایران دارد و نوشتههای او را بیشتر شبیه فیلمهای آلمانی و آمریکایی میبیند. وحید وقتی موفقیتی در نوشتههای خود نمییابد با پیشنهاد یکی از دوستان به جبهه میرود ولی بر اثر یک اتفاق به خط مقدم میرود و در یک درگیری با دشمن زمانی که در تانکی قرار دارد همراه با رزمنده ای دیگر در منطقه گم میشود و عملاً وارد جنگ میشود و به حقایق تازه ای میرسد که در نهایت آنها را در فیلمنامه استفاده میکند. مجید مجیدی، عطاءاله سلمانیان، عبدالحسن برزیده، مجید آشتیانی پور، رضا شفیع مهر، نیلوفر محمودی، رضا سروی، حسن اسدی، حبیب اله رجبعلی، رضا قاسمی و بهزاد خداویسی در این فیلم مقابل دوربین محمد درمنش بازی کردند. کریم گوگردچی موسیقی متن این فیلم را ساخت و حمیدرضا آشتیانی پور و سیدمجید امامی این اثر را تدوین کردند. سکانسهایی از این فیلم سینما یی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۸۲۵۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۰
کیومرث پوراحمد کارگردان پیشکسوت و تهیه کننده سینما که به تازگی پروانه ساخت فیلم سینما یی «پرونده باز است» به تهیه کنندگی علی قائممقامی را دریافت کرده است، به ویروس کرونا مبتلا شد.
کد خبر: ۱۰۷۹۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۶
این مساله از آن جهت اهمیت دارد که جنسی از فیلمهای موثر تنها خروجی حوزه هنری بوده و هیچ نهاد دیگری در این زمینه موفق عمل نمیکرده و در واقع حوزه هنری، یک خط فکری مستقل و منحصربفرد را داشته که این نظرگاه در شماری از آثارش متجلی شده است.
کد خبر: ۱۰۷۷۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
برای فیلم «سگ کشی» به من گفت: که این سناریو را بخوان و کوچکترین اشتباهی نکن؛ اگر کوچکترین اشتباهی کنی نقشت لو میرود. خود سناریو و خود بیضایی به من کمک کردند که آن نقش اینطور درآمد. درست است که بهرام بیضایی یک دهه است که از این مملکت بیرون رفته اما از ایران جدا نشده، از فرهنگ و ادبیات و تاریخ ایران جدان نشده، و هنرمندی است که در این مملکت ریشه دارد. ریشههای او امثال من و کسانی هستند که کتابهایش را میخوانند، کسانی که راجع به او تحقیق میکنند و نمایشنامههایش را کار میکنند؛ ما ریشههای آن آدمی هستیم که واقعا ایرانی خالص است و قلبش برای ایران میتپد.
کد خبر: ۱۰۷۷۳۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
این هنرمند با اشاره به اینکه یکی از مواردی که پیش از هر چیز سینما ی ایران در حوزه قانون گذاری به آن نیاز دارد، مساله بیمه و تعریف شغلی برای فعالان حوزه فرهنگ و هنر است، بیان کرد: بخش اعظم مشکلاتی که در حال حاضر در این حوزه برای هنرمندان وجود دارد، به دلیل نقص در قوانین است. در واقع در بخش قوانین مربوط به بیمه و کار در حوزه هنر به خصوص سینما ، مشکل این است که این قوانین قدیمی است و بسیاری از مشکلات و مسائلی که امروز با آن مواجه هستیم در آن دیده نشده است. به عنوان مثال در حوزه بیمه به خصوص در بخش بیمه تأمین اجتماعی (سوبسیدها و بازنشستگی برای هنرمندان) سطح قوانین در کف قرار دارد به همین دلیل برای قوانین موجود در این زمینه نیازمند اصلاحیه و لایحههای بهروز هستیم که توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شود تا بتوان بر اساس آن شرایط مناسبی را فراهم کرد.
کد خبر: ۱۰۷۶۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۳
گروهی از هنرمندان در انتظار نشستهاند تا فعالیت و کیفیت فعالیتشان را با مدیران ارشد مرتبط تنظیم کنند و از این منظر شتاب بخشیدن به تعیین ترکیب مدیران فرهنگی ارشد دولت یک ضرورت است.
کد خبر: ۱۰۷۶۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۲
این اراده حاکمیتی به این معناست که همه گروههای سیاسی با هر جهتگیری فکری، بر لزوم توسعه زیرساخت فرهنگی به ویژه سینما اتفاق نظر داشته باشند و هر دولتی سر کار آمد، این مسیر را ادامه دهند؛ رویکردی که مصداق واضحش را در توسعه اماکن ورزشی در چهار دولت اخیر میتوان مشاهده کرد.
کد خبر: ۱۰۷۵۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۱
طائرپور رئیس انجمن کارفرمایی تهیه کنندگان فیلم (اکت) متولد 1331 هست و بارها مطالبه واکسیناسیون هنرمندان مقابل دوربین را، مطرح کرده بود.
کد خبر: ۱۰۷۰۴۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
انجمن سینما داران با انتشار اطلاعیهای از تعطیلی یک هفتهای سینما ها به احترام ایام عزاداری سالار و سرورشهیدان و تشدید شیوع کرونا خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۹۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
سکانس طلایی؛
فیلم سینما یی «رویای سینما » به کارگردانی علی شاه حاتمی و حمید شاه حاتمی و نویسندگی علی شاهحاتمی محصول سال 1390 است. یک گروه فیلمسازی جهت انتخاب نقش اصلی یک فیلم سینما یی مشترک بین ایران و کانادا به دنبال بازیگری نوجوان میگردد. از میان نوجوانان مشتاق تست بازیگری گرفته و در نهایت کارگردان از میان آنها کاظم و فرهاد را انتخاب میکند. اما تنها یکی از آنها میتواند به عنوان بازیگر اصلی انتخاب شود. رقابت کاظم و فرهاد برای بدست آوردن نقش، ماجرای این فیلم است. علی شادمان، کاظم بلوچی، نیلوفر محمودی، محمدجواد جعفرپور، سهند جاهدی، شهزاد صفوی، فریبا طالبی، پریا مردانیان، پروشا قومی و یوسف مرادیان در این فیلم مقابل دوربین علیرضا زریندست بازی کردند. محمد محمدعلی موسیقی متن این فیلم را ساخت و حسین زندباف این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینما یی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۶۸۶۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۷
اهالی سینما ، مستند و تئاتر در درخواست های متعدد خواستار واکسیناسیون برای از سرگیری فعالیت شان شدهاند، چرا که هم محیط شان پرخطر است و هم در تولید فیلم و تئاتر استفاده از ماسک ممکن نیست؛ درخواستی که اگر قرار بر عادی شدن فعالیتهای این بخشها باشد، ضروری به نظر میرسد.
کد خبر: ۱۰۶۸۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۳
دو عامل تورم و گسترش روزافزون تولید سریال برای شبکه نمایش خانگی با بودجههای کلان، باعث شده هزینه تولید فیلمهای سینما یی سر به فلک بکشد، به گونه ای که بودجه یک فیلم دارای استانداردهای فنی و کیفی قابل قبول، دستکم هشت میلیارد تومان است و یک فیلم دارای گروهی از بازیگران مطرح، دست کم ۱۵ میلیارد تومان هزینه در پی دارد.
کد خبر: ۱۰۶۷۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۰
کد خبر: ۱۰۶۴۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۶
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۶۳۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۳