کلیات
زوال عقل یک اصطلاح برای کاهش تواناییهای ذهنی است که باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره میشود. از علل دمانس میتوان آلزایمر را نام برد. زوال عقل یا دمانس یا خِرَدسودگی در پزشکی و روانپزشکی، اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز که با تغییر شخصیت و نئاندرتال شدن و موقعیتناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است.
شایعترین نوع دمانس، زوال عقل سالخوردگی یا بیماری آلزایمر است. از دیگر عوامل ایجاد دمانس میتوان به سکته مغزی، روانآشفتگی (دلیریوم) ناشی از سمی شدن بدن در اثر مواد مخدر و روانگردان و بیماریهای ناشایع ولی معروف مانند جنون گاوی اشاره نمود. طبق تعریف، خردسودگی عبارت است از تخریب پیش رونده کارکردهای شناختی که در زمینهای از هشیاری کامل (بدون وجود دلیریوم بسته به نوع عامل آن) بروز میکند.
دمانس یک بیماری خاص نیست. بهجای آن میتوان اصطلاح زوال عقل را بکار برد. زوال عقل به کاهش حافظه، تفکر و تواناییهای اجتماعی اشاره میکند که باعث اختلال در عملکرد روزانه میشود. زوال عقل عموماً شامل از دست رفتن حافظه میشود، از دست دادن حافظه علل مختلفی دارد؛ بنابراین از دست دادن حافظه به تنهایی، به این معنی نیست که شما دمانس را تجربه میکنید. بیماری آلزایمر شایعترین علل زوال عقل پیشرونده در افراد مسن است.

علائم زوال عقل
در حالی که علائم این پدیده میتواند به شدت متفاوت باشد، حداقل دو مورد از عملکرد ذهنی اصلی زیر باید به طور معنی داری تحت تاثیر دمانس قرار گیرد:
حافظه
ارتباطات و زبان
توانایی تمرکز و توجه
استدلال و قضاوت
ادراک بصری
افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است با حافظه کوتاه مدت مانند پیدا کردن کیف پول، پرداخت صورتحساب، برنامهریزی، تهیه غذا، به یاد آوردن وقت ملاقات یا سفر مشکلاتی داشته باشند. بسیاری از دمانسها پیشرونده هستند. بدین معنا که شروع علائم به آرامی است و به تدریج و با گذشت زمان، علائم بدتر میشوند.
علائم دمانس با توجه به علل این پدیده متفاوت است، اما علائم و نشانههای رایج عبارتاند از:
از دست دادن حافظه
دشواری ارتباط برقرار کردن یا پیدا کردن کلمات
دشواری استدلال یا حل مسئله
دشواری انجام وظایف پیچیده
دشواری در برنامهریزی و سازماندهی
دشواری هماهنگی و عملکرد حرکتی
سردرگمی و عدم تمرکز
افسردگی
اضطراب
رفتار نامناسب
پارانویا
تحریک پذیری
هذیان گویی
علل زوال عقل
زوال عقل ناشی از آسیب به سلولهای مغزی است. آسیب به سلولهای مغزی باعث کاهش توانایی ارتباطی سلولهای مغز میشود. هنگامی که سلولهای مغز قادر به برقراری ارتباط طبیعی نیستند، تفکر، رفتار و احساسات تحت تأثیر قرار میگیرد.
انواع دمانس
انواع دمانسهایی که پیشرفت میکنند و قابل برگشت نیستند عبارتاند از:
بیماری آلزایمر: در افراد بالای ۶۵ سال، بیماری آلزایمر شایعترین علل زوال عقل است. اگر چه علت بیماری آلزایمر شناخته شده نیست، اغلب در مغز افراد مبتلا به آلزایمر پلاکهایی یافت میشود. پلاکها یک توده پروتئینی به نام بتا آمیلوئید هستند. بعضی از عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در افراد آلزایمر ایجاد کند.
دمانس عروقی: این پدیده نیز از علل زوال عقل در اثر آسیب رسیدن به عروقهایی است که خون را به مغز میرسانند. مشکلات عروق خونی ممکن است ناشی از سکته مغزی یا سایر بیماریهای خونی باشد. آسیب به سلولهای گیجگاهی: این دسته، گروهی از بیماریها شامل تخریب سلولهای عصبی در قسمتهای جلویی و مرکزی مغز هستند. این مناطق معمولاً با شخصیت، رفتار و زبان مرتبط هستند که با علائم زوال عقل مشخص میشود. مطالعات انجام شده روی افراد ۸۰ ساله و مبتلا به زوال عقل نشان میدهد که بسیاری از آنها دارای ترکیبی از بیماری آلزایمر و دمانس عروقی بودند.
تحقیقات نشان میدهد که ارتباط بین سرعت راه رفتن و کاهش عملکرد ذهنی ممکن است به دلیل کوچک شدن هیپوکامپ سمت راست مغز باشد، بخشی از مغز که وظیفه یادگیری، خاطرات و توانایی یافتن راه را بر عهده دارد.
کد خبر: ۱۱۲۲۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۶
کد خبر: ۱۱۲۲۶۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۵
بر اساس تحقیقات جدید، ۷ عادت سالم سبک زندگی ممکن است در کاهش خطر زوال عقل در افرادی که دارای بالاترین خطر ژنتیکی هستند، نقش داشته باشد.
کد خبر: ۱۱۲۱۵۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۹
نشانههای این بیماری معمولاً تدریجی شروع میشوند. مثلاً بسیاری از مبتلایان در شروع بیماری، فقط اتفاقات اخیر را فراموش میکنند یا در انجام کارهای روزمره دچار مشکل میشوند. بعضی علائم دیگر هم ممکن است در مبتلایان بروز پیدا کند
حتی ۳۰سالهها هم میتوانند به آلزایمر مبتلا شوند و نشانههای زودرسبودن بیماری را بروز دهند. تجربه هم نشان داده که سرعت پیشرفت بیماری در جوانترها در مقایسه با بیماران سالمند بیشتر است و اثرات مخرب بیشتری ایجاد میکند.
کد خبر: ۱۱۱۹۸۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۳۰
کد خبر: ۱۱۱۵۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۱
نتایج یک مطالعه تخصصی نشان می دهد که اکثریت مردم از علائم احتمالیِ اولیه آلزایمر آگاه نیستند.
کد خبر: ۱۱۱۰۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۶
هیچ درمان موثری برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما محققان امیدوارند که فاکتورهای پرخطر اولیه را که پزشکان می توانند برای پیشگیری یا کُند کردن پیشرفت آن هدف قرار دهند، شناسایی کنند.
کد خبر: ۱۱۰۷۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۴
از دست دادن حافظه یکی از نشانههای اصلی زوال مغز و زوال عقل است.
کد خبر: ۱۱۰۶۸۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
کد خبر: ۱۰۹۰۵۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
تحقیقات جدید نشان می دهد که چگونه ورزش با کاهش التهاب از افراد مسن در مقابل زوال شناختی محافظت می کند.
کد خبر: ۱۰۹۰۱۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۷
متخصصان تغذیه همواره تاکید دارند که داشتن رژیم غذایی متعادل به حفظ سلامت و بهبود عملکرد حافظه کمک میکند.
کد خبر: ۱۰۸۷۳۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲
پژوهشی جدید نشان میدهد که نشانههای بیماری آلزایمر را میتوان زودهنگام و پیش از آشکار شدن علایم قابلتوجه تشخیص داد.
کد خبر: ۱۰۸۲۰۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
به گفته محققان، داشتن یک رژیم غذایی مناسب مغر می تواند به بهبود عملکرد مغز و سلامت قلب کمک کند. جایگزینی غذاهای چرب و فرآوری شده با غلات کامل و سبزیجات سالم می تواند احساس سلامتی را حفظ کند.
کد خبر: ۱۰۷۷۳۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
کد خبر: ۱۰۷۶۳۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۴
مبنای این نتیجهگیری، پیرتر شدن هر چه بیشتر شهروندان و عدم آمادگی اکثر کشورها برای مواجهه با کهنسالی و پیامدها و عوارض این دوران عمر است.
کد خبر: ۱۰۷۳۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۲
کد خبر: ۱۰۷۳۰۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۸
کد خبر: ۱۰۶۸۴۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۶
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۶۲۳۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۵
برای افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری آلزایمر هستند، ترس از اینکه روزی ندانند چه کسی هستند و کجا قرار دارند، میتواند فکر ترسناکی باشد و شاید حتی بدتر از این، درک زحمتی است که شرایط ذهنی آنان بر دوش عزیزان میگذارد. اگرچه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما دانشمندان برای تولید واکسن آلزایمر ایمن تلاش میکنند تا روند پیشرفت آلزایمر را کند کرده و حتی ممکن است بهطور کامل از آن پیشگیری کنند.
کد خبر: ۱۰۵۸۰۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
نتایج یک بررسی جدید نشان میدهد، ابتلا به دیابت نوع ۲ قبل از ۶۰ سالگی میتواند خطر ابتلا به زوال عقل را دو برابر کند.
کد خبر: ۱۰۴۹۰۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰