«امواج مدیا» بررسی کرد

احیای جاه طلبی هسته‌ای عراق با کمک چین/ واکنش ایران چیست؟

همکاری هسته‌ای چین و عراق احتمالاً فراتر از هدف اعلام شده به عنوان یک پروژه تحقیقاتی خواهد بود بلکه نمایانگر بازسازی فنی و تأیید حاکمیت است.
کد خبر: ۱۳۲۰۴۰۹
|
۱۰ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۰:۰۷ 01 August 2025
|
92378 بازدید
|

با سرمایه‌گذاری در ساخت راکتور آموزشی زیر بحرانی در بغداد، چین خود را به عنوان بازیگری کلیدی در یکی از حساس‌ترین محیط‌های ژئوپولیتیکی جهان معرفی خواهد کرد. 

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سایت «امواج مدیا» در مقاله‌ای به بررسی همکاری هسته‌ای چین و عراق پرداخته که در ادامه آمده است.

در میان تنش‌های رو به افزایش منطقه‌ای درباره برنامه هسته‌ای ایران، رئیس کمیسیون انرژی اتمی عراق (IAEC) گامی بسیار نمادین و راهبردی را اعلام کرده است: ساخت اولین راکتور هسته‌ای کشور در چند دهه اخیر، با حمایت ظاهری چین. این توسعه اعلام‌شده — که به نظر می‌رسد هنوز توسط دولت‌های عراق و چین تأیید نشده باشد — در زمانی پیچیده برای بغداد و موقعیت آن در منطقه رخ می‌دهد، به‌ویژه با توجه به اینکه اسرائیل و آمریکا ماه گذشته سایت‌های هسته‌ای ایران را بمباران کردند.

اگرچه احتمال کمی وجود دارد که در آینده نزدیک انرژی هسته‌ای منبع اصلی انرژی بغداد باشد، همکاری اعلام‌شده با چین اهمیت زیادی دارد و سؤالات گسترده‌تری را درباره توانایی عراق برای به دست آوردن موقعیت مستقل در منطقه‌ای ناپایدار مطرح می‌کند

با وجود افزایش نگرانی‌ها درباره گسترش بیشتر فناوری هسته‌ای، بغداد هدف‌های صلح‌آمیز و آموزشی این اقدام را تأکید کرده است. با این حال، این ابتکار بحث‌های باقی‌مانده درباره تلاش‌های مستمر عراق برای دستیابی به استقلال انرژی را تشدید کرده است. 

اگرچه احتمال کمی وجود دارد که در آینده نزدیک انرژی هسته‌ای منبع اصلی انرژی بغداد باشد، همکاری اعلام‌شده با چین اهمیت زیادی دارد و سؤالات گسترده‌تری را درباره توانایی عراق برای به دست آوردن موقعیت مستقل در منطقه‌ای ناپایدار مطرح می‌کند.

زندگی بهتر از طریق شیمی هسته‌ای

عراق اولین بار در دهه ۱۹۵۰ برنامه هسته‌ای خود را آغاز کرد و کمیسیون انرژی اتمی عراق (IAEC) در سال ۱۹۵۶ تأسیس شد. 

تلاش‌ها در دهه‌های بعدی سرعت گرفت؛ در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، بغداد به شدت در زیرساخت‌های هسته‌ای خود سرمایه‌گذاری کرد، از جمله تأسیسات راکتور اوسیراک که توسط فرانسه ساخته شده بود. اما پیش از اینکه این سایت عملیاتی شود، در سال ۱۹۸۱ توسط اسرائیل در عملیاتی موسوم به «عملیات اپرا» نابود شد.

بی‌توجه به این شکست، صدام حسین (۱۹۷۹ تا ۲۰۰۳) به جاه‌طلبی‌های هسته‌ای خود ادامه داد و تلاش کرد توانایی غنی‌سازی اورانیوم را توسعه دهد. با این حال، همه این تلاش‌ها ناموفق بود و سایت‌های مرتبط مشکوک در جنگ خلیج فارس ۱۹۹۱ توسط آمریکا هدف قرار گرفتند. 

پس از این جنگ، سازه‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای در چندین سایت تحت نظارت سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) تخریب شدند و این نهاد سازمان ملل، عراق را در سال ۱۹۹۷ کشور عاری از سلاح هسته‌ای اعلام کرد. با این وجود، دولت جورج دبلیو بوش (۲۰۰۱–۲۰۰۹) در سال ۲۰۰۳، احیای ادعایی برنامه هسته‌ای عراق را به عنوان توجیه اصلی برای حمله به این کشور مطرح کرد.

بیش از دو دهه بعد، هر اشاره‌ای به فعالیت هسته‌ای عراق همچنان باعث ایجاد شک و تردید شدید می‌شود، به‌ویژه در میان اسرائیل و عربستان سعودی

هیچ‌گونه شواهدی از سلاح‌های اتمی، یا ذخایر گسترده ادعایی سلاح‌های شیمیایی که توسط اطلاعات بریتانیا و آمریکا مطرح شده بود، هرگز یافت نشد — حتی پس از اشغال عراق توسط نیرو‌های آمریکایی. 

با این وجود، این انگ همچنان باقی مانده است. بیش از دو دهه بعد، هر اشاره‌ای به فعالیت هسته‌ای عراق همچنان باعث ایجاد شک و تردید شدید می‌شود، به‌ویژه در میان اسرائیل و عربستان سعودی.

اتم‌ها برای صلح

اعلام همکاری هسته‌ای بین‌المللی توسط رئیس کمیسیون انرژی اتمی عراق که با پاکسازی سایت‌های قدیمی ممکن شده است، به نظر می‌رسد هدفش باز کردن صفحه‌ای جدید در تاریخ هسته‌ای این کشور باشد. 

طبق گزارش‌ها، مرکز تحقیقات هسته‌ای التویثه پس از بمباران‌های اسرائیل در سال ۱۹۸۱ و آمریکا در سال ۱۹۹۱ رسماً عاری از خطرات پرتوزا اعلام شده است که این امر راه را برای توافق ظاهری جهت توسعه این سایت با سازمان انرژی اتمی چین هموار کرده است.

مرحله اول پروژه پیش‌بینی شده، ساخت اولین راکتور آموزشی هسته‌ای عراق است که برای آموزش دانشگاهی در زمینه فیزیک هسته‌ای و علوم پرتوزا طراحی شده است. در حالی که هنوز در مرحله طرح است، به گفته نعیم العبودی، رئیس کمیسیون انرژی اتمی عراق امکان ساخت راکتور‌های کوچک مدولار برای تولید برق — با کمک روسیه — نیز پیشنهاد شده است.

اگرچه راکتور آموزشی برای تولید برق در نظر گرفته نشده است، ساخت آن از اهمیت سیاسی قابل توجهی برخوردار خواهد بود

اگرچه راکتور آموزشی برای تولید برق در نظر گرفته نشده است، ساخت آن از اهمیت سیاسی قابل توجهی برخوردار خواهد بود. این ابتکار، فراتر از یک پیشرفت فنی، نماد حرکت مهمی برای بازسازی زیرساخت علمی ملی عراق، تأیید استقلال فناوری آن و آموزش نسل جدیدی از متخصصان محلی است. فراتر از جزئیات فنی، این موارد اجزای اساسی برای اثبات توانایی دولت عراق پس از دهه‌ها فروپاشی نهادی محسوب می‌شوند.

این پروژه همچنین تلاشی است برای بازگرداندن اقتدار شکننده دولت عراق در داخل کشور و در سطح منطقه‌ای. مقام‌های عراقی که توسط دهه‌ها جنگ و درگیری تضعیف شده‌اند، ممکن است از چنین پروژه‌ای برای ارائه چهره‌ای جدید از عراق به جهان و در میان ژئوپولیتیک پیچیده منطقه بهره ببرند.

در عرصه بین‌المللی، این پروژه همچنین نشان‌دهنده جهت‌گیری استراتژیک جدیدی در سیاست عراق به سمت شرق از طریق تقویت روابط با چین است. این امر بازتاب‌دهنده تمایل گسترده‌تر میان سیاست‌گذاران عراقی با گرایش اصلاح‌طلبانه برای تنوع‌بخشی به شراکت‌های بین‌المللی و دور شدن از موقعیت میانی پرتنش میان منافع آمریکا و ایران است.

اژد‌های هسته‌ای

اگر پروژه ساخت راکتور آموزشی اجرا شود، برای پکن نیز دستاورد بزرگی خواهد بود. جایگاه مرکزی چین در چنین تلاشی باید به عنوان بخشی از استراتژی گسترده‌تر آن برای تثبیت نفوذ خود در غرب آسیا از طریق دیپلماسی مبتنی بر فناوری، همکاری علمی و سرمایه‌گذاری بلندمدت درک شود. 

قابل توجه است که پکن این نوع تعاملات را به طور آشکار با مدل غربی متفاوت می‌داند؛ مدلی که توسط قدرت‌های منطقه‌ای به عنوان مبتنی بر مداخلات نظامی و شرط‌گذاری‌های سیاسی شناخته می‌شود.

با سرمایه‌گذاری در ساخت راکتور آموزشی در بغداد، چین خود را به عنوان بازیگری کلیدی در یکی از حساس‌ترین محیط‌های ژئوپولیتیکی جهان معرفی خواهد کرد

با سرمایه‌گذاری در ساخت راکتور آموزشی در بغداد، چین خود را به عنوان بازیگری کلیدی در یکی از حساس‌ترین محیط‌های ژئوپولیتیکی جهان معرفی خواهد کرد.
 
این امر به الگوی مداومی می‌افزاید که در آن پکن به عنوان میانجی و شریک بازسازی در منطقه عمل کرده است، که نمونه آن نقش آن در نزدیکی دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳، و همچنین روابط رو به رشد با عراق، قطر و امارات متحده عربی است.

در واقع، پکن به عنوان میانجی‌ای فعال‌تر در شطرنج‌خانه بی‌ثبات منطقه‌ای ظاهر شده است. تعامل چین با بغداد که سال‌ها تحت تأثیر قوی آمریکا بوده و در عین حال روابط تاریخی با تهران دارد، اکنون این پتانسیل را دارد که معادلات استراتژیک موجود را در چارچوب در حال شکل‌گیری حوزه نفوذ مشترک چین و عراق تغییر دهد. 

در این معادله، پکن نه تنها به عنوان تامین‌کننده زیرساخت‌ها و تخصص فناوری وارد می‌شود، بلکه به عنوان بازیگری منطقی که قادر به بازتعریف اتحاد‌های استراتژیکی است که آینده منطقه را شکل می‌دهند، مطرح خواهد شد.

در همین حال، سیاست‌گذاران ایرانی احتمالاً همکاری هسته‌ای عراق و چین را با نوعی دوگانگی نگاه خواهند کرد. حضور بیشتر چین در عراق — و منطقه گسترده‌تر — می‌تواند به عنوان تعادل مفیدی در برابر کاهش هژمونی آمریکا دیده شود. 

از سوی دیگر، دخالت رو به رشد پکن ممکن است به معنای افزایش استقلال متحدی باشد که سابقه نزدیکی با ایران داشته و در نتیجه احتمال کاهش نفوذ حیاتی ایران بر امور بغداد را به همراه دارد.

راه‌حل‌های انرژی یا آرزو‌های استراتژیک؟

راکتور آموزشی راه‌حلی برای بحران مزمن انرژی عراق ارائه نمی‌دهد. با این حال، در حالی که اقدامات فوری و پایدار به شدت مورد نیاز است، این اقدامات نباید به بهای نادیده گرفتن سیاست‌های بلندمدت و برنامه‌ریزی آینده‌نگرانه انجام شود. به عبارت دیگر، برنامه هسته‌ای افق بلندمدتی دارد، اما پیامد‌های سیاسی فوری و مهمی نیز به همراه دارد.

قابل توجه است که موقعیت ژئوپولیتیکی عراق ناگزیر آن را در مرکز تنش‌های منطقه‌ای میان تهران، تل‌آویو و واشنگتن قرار می‌دهد، علاوه بر آرمان‌های منطقه‌ای کشور‌های خلیج فارس. استفاده گروه‌های مسلح متحد با ایران از خاک عراق، که برخی به صورت رسمی یا غیررسمی در ساختار‌های امنیتی دولت ادغام شده‌اند، نیز نگرانی‌ها درباره اینکه عراق ممکن است بار دیگر به میدان جنگ نیابتی تبدیل شود را به شدت افزایش می‌دهد.

در این زمینه، تلاش ظاهری برای احیای برنامه هسته‌ای عراق، بار معنایی استراتژیک مبهم و پرریسکی پیدا می‌کند. از یک سو، می‌توان آن را به طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نگران، به عنوان تلاشی مشروع برای بازسازی نهادی، نوسازی فناوری و تأیید حاکمیت ملی ارائه کرد.

از سوی دیگر، این تلاش ممکن است به عنوان عاملی بالقوه بی‌ثبات‌کننده تلقی شود، به‌ویژه در شرایطی که هر نشانه‌ای از تسلیح مجدد یا افزایش ظرفیت نظامی، احتمالاً از منظر رقابت‌ها و مهار متقابل منطقه‌ای تفسیر خواهد شد. 

در این وضعیت، عراق با پارادوکسی مواجه است: در جستجوی سازوکار‌هایی برای توسعه اقتصادی، زیرساختی و حکومتی است، در حالی که همزمان خود را در معرض فشار‌های خارجی جدید و ناامنی‌های احتمالی قرار می‌دهد.

در نهایت، همکاری هسته‌ای چین و عراق احتمالاً فراتر از هدف اعلام شده به عنوان یک پروژه تحقیقاتی خواهد بود. بلکه نمایانگر بازسازی فنی و تأیید حاکمیت است.

برای چین، این ممکن است گامی حساب‌شده به سوی تثبیت حضور استراتژیک در غرب آسیا باشد و آن را به بازیگری تأثیرگذار در یکی از کانون‌های بی‌ثباتی جهان تبدیل کند. برای همسایگان و قدرت‌های جهانی نیز این دست‌کم نشانه‌ای است از اینکه چشم‌انداز ژئوپولیتیکی منطقه در حال دگرگونی عمیقی است.

اشتراک گذاری
برچسب ها
سلام پرواز
بلیط هواپیما
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۲۲
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۴۵
ناشناس
|
United States of America
|
۰۰:۱۳ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
ما فقط باید بمب رو بسازیم و برامون مهم نباشه بقیه چیکار میکنن.
پاسخ ها
حمید
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۷:۱۶ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
چین نقش روسیه را بازی میکند در کنار امریکا.هدف بازی کنترل است
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۴۲ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
اتفاقاً باید مهم باشه عراق هنوز دنباله خوزستان پروژه بی آبی خوزستان.اتش گرفتن نخیلات جزیره مینو همه خبر از یک چیز میدهد.ادامه پروژه حمله صدام.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۴۴ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
این جاه طلبی که میفرمایید یعنی چه؟؟بنده های خدا این انرژی هسته ای یکی از بنیادی ترین علوم هست که روی تمام وجوه زندگی و سایر علوم اثرات مستقیم داره...آب غذا پزشکی امنیتی انرژی
حق مسلم همه ی ملتها هست که بتونن به علمی دست پیدا کنن که زندگیشون رو بهتر کنه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۰:۳۲ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
هر روز به عنوان یک وطن پرست میگفتیم. دیگر پهباد وموشک راهم دارند. الان دور دور قدرت وبازدارندگی ست. هرکشوری سلاح هسته ایی بازدارنده دارد. حرفی برای گفتن دارد وگرنه باید هرروز منتظر یک حادثه برای هموطنان خودباشد. ایران برای ماندن باید قوی باشد
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۵۶ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
الان بمب اتم چه بازدارندگی می‌تونه داشته باشه
آمریکا حدود ۵۰۰۰کلاهک اتمی داره با ۵۰ تاش کل جمعیت ایران صفر میشه
الان شما بمب اتم بسازید اونا بازهم هر کاری که دلشان میخواد میکنند و اگر سعی کنید با بمب اتم بازدارندگی کنید و تهدید کنید اونا هم تهدید به حمله هسته ای میکنند
انگار هیچی عوض نشده
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۴۳ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
احسن باید پانصد تا کلاهک هسته ای تاکتیکی وغیر داشته باشیم با موشکهای قاره پیمایش پانزده هزار کیلومتری انسائالله ماهوارهامون درسیوشش هزار کیلومتری بچرخند رصد کنند زمینو
دیزان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۰۵ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
عراق با دنیا کنار آمده ما هنوز با خودمان هم کنار نیامدیم
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۱۹ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
اگه نتیجه با دنیا کنار اومدن چیزیه که در عراق میبینیم همون بهتر که منزوی باشیم. جالبه بدونی عامه عراقی ها آرزوی یگپارچگی مثل ایران رو دارن
ناشناس
| United Arab Emirates |
۱۲:۲۹ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
عراق اصلا حاکمیت ملی مستقلی نداره . یک حکومت ضعیف و بی ثبات و غیرمتمرکز . پرا از پابگاه های نظانی امریکا
ناشناس
| Canada |
۲۱:۵۹ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
عراق سال ۱۹۸۰ با همکاری فرانسه یک رآکتور. ساخت ولی صهیونیست ها بمبارانش کردند، آمریکا هم پشت بندش بقیه تاسیسات را زد.

چه تضمینی هست که حالا که چین براش میسازه دوباره بمباران نکنند؟ سرطان صهیونیزم همچنان هست و نمی گذارند. کشورهای عربی تاسیسات هسته ای داشته باشند.
سعید
|
Greece
|
۰۱:۰۷ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
رفتاری از ایران در منظر اروپا و امریکا شکل گرفته که اگر تمام کشور ها احداثات اتمی داشته باشند ایران از این جمع استثناست
پاسخ ها
ناشناس
| Canada |
۲۲:۰۲ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
عراق چهار دهه قبل هم با همکاری فرانسه رآکتور ساخته بود. ولی صهیونیست ها بمبارانش کردند. اینها تقسیم کاره فرانسه چند میلیارد. می گیره کارشناسانش را می فرسته تا مثلا راکتور بسازند بعد با صهیونیست ها در هماهنگی کامل دو سه روز مرخصی می گیرند و بمبارانش می کنند. فرانسه میمونه با جیب های پر پول و ملت عراق با خرابه ای ساختمانی. صهیونیزم هم نگذاشته اون کشور. اتمی بشه.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۲۳ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
امروز کشوری روهسته ای می کنند چندروزبعدبمب وموشک برسرش آوارگی کنند.
ناشناس
|
Lithuania
|
۰۱:۳۴ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
بزودی یمن را شدید بمباران خواهند کرد از من گفتن بود
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۲۲ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
آره خب ولی اگه مشکل با بمباران شدید حل میشد آمریکا ول نمیکرد بره.
مهدی ahari
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۴۰ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
این نشانه ترس شماست
وقتی ترس کل وجود یک انسان رو گرفته باشه و مقداری هم خود کم بینی رو باهاش ترکیب کنی
افکار منفی و ترس کل ذهن یه آدم رو درگیر می‌کنه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۷:۴۴ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۱
قراره آلبانی رو بمباران کنند مراقب باش
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۴۹ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
مبارکتون باشد ایران با شادی شماها شاد میشود و هر گز بخیل نیست
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۱۹ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
ولی ما براشون کلی شهید دادیم، اونا حتی یک بیانیه ندادن که اسراییلیا از آسمون کشورشون علیه ایران استفاده نکنن. هرچند ما برای مقابله با داعش ، دفاع اتباع مقدسه و دفاع از مردمی مظلومی که کشته شدن رفتیم و باز هم میریم اما عراقی ها قدر زحمات ایران رو ندونستن.
ناشناس
|
United States of America
|
۰۳:۰۴ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
اگه برا سازه های نوساز زیر بیست سال مجوز و سند نیم طبقه بیس سی متری روی بام را در قبال ان پنل خورشیدی بدهند هم کمبود برق و مسکن برطرف میشه و میتونه سقفش خود پنل باشه. اینم پیگیری کنید. تشکر
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۳:۰۴ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
اشکالی نداره. بالاخره این ی نوع تجارت محسوب میشه عراق پول میده چین هم در مقابل بهش ی امکاناتی میده.لطفا الکی شلوغش نکنید.وقتی کشور آمریکا و ناتو و... بمب اتم دارند،همه کشورها حق داشتن انرژی هسته ایِ صلخ امیز رو دارند. من که میگم اگه ایران هم ی کم سیاست داشت حتی میتوانست بمب اتم هم بسازد و کسی هم بهش نگوید بالای چشمت ابروست. همونطور که خیلی از کشورها دارند
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۳:۵۳ - ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
ما اگر تمام کشورمان هم به اندازه ده هزار موشک هسته ای داشته باشیم تا با دنیا کنار نیاییم هیچ تاثیری در قدرت ما ندارد نمی دانم تا کی مسولین با این وضع موجود کنار می آیند و ادامه دارد این وضع آینده خوبی ندارد هم مردم هم کشور هم مسولین
نظر شما

سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

برچسب منتخب
# عملیات وعده صادق 3 # جنگ ایران و اسرائیل # مذاکره ایران و آمریکا # آژانس بین المللی انرژی اتمی # حمله آمریکا به ایران
نظرسنجی
آیا موافق ساخت بمب اتم هستید؟
الی گشت