روز ملی خلیج فارس چه روزی است؟

به گزارش تابناک، دهم اردیبهشت در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز ملی خلیج فارس» نام‌گذاری شده است؛ روزی که برای ایرانیان معنای ژرفی دارد و بخش از غرور ملی ما را تشکیلم می‌دهد.

در طول سال‌ها با اینکه تلاش‌هایی برای خلیج عرب نامیدن آن شده است. ایرانیان تلاش زیادی برای حفظ و زنده نگاه داشتن نا خلیج فارس داشتند و همواره روی آن تعصب داشتند.

تاکنون درباربر تلاش‌های خارجی برای تغییر نام خلیج فارس، ایرانیان پویش‌های مختلفی به راه انداختند و نسبت به آن حساس بوده‌اند.

این روز با هدف پاسداشت نام تاریخی «خلیج فارس» و مقابله با تحریف‌های جغرافیایی و سیاسی، از سال ۱۳۸۴ به تقویم رسمی کشور افزوده شد و همین امر این روز را به یک مناسبت و رویداد ملی و تاریخی برایمان تبدیل می‌کند.

این روز نه‌تنها یادآور یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران در حوزه حاکمیت ملی است، بلکه نمادی از مبارزه ملت ایران با استعمار و حفظ تمامیت ارضی کشور محسوب می‌شود.

علت نام‌گذاری روز خلیج فارس چیست؟ انتخاب دهم اردیبهشت ماه به عنوان روز خلیج فارس به تاریخی مهم برای ایران باز می‌گردد.

وقتی در سال ۱۶۲۲ میلادی استعمارگران پرتغالیاز سوی سپاهیان شاه عباس صفوی از تنگه هرمز بیرون انداخته شدند.

در این روز، نیرو‌های نظامی ایران به فرماندهی امام‌قلی‌خان، سردار وفادار شاه‌عباس صفوی، با کمک مردم بومی جنوب کشور توفیق یافتند تا پس از بیش از یک قرن اشغال، جزیره هرمز و آب‌های جنوبی ایران را از سلطه پرتغالی‌ها آزاد کنند.

این رخداد، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های مقاومت ملی در برابر سلطه خارجی در تاریخ ایران به شمار می‌رود.

انتخاب این روز، علاوه بر بزرگداشت یک پیروزی نظامی، پاسخی فرهنگی و سیاسی به تحریف‌هایی است که در چند دهه گذشته پیرامون نام تاریخی خلیج فارس در برخی منابع و رسانه‌های عربی و بین‌المللی صورت گرفته است.

پیشینه نام خلیج فارس نام «خلیج فارس» سابقه‌ای چند هزار ساله در اسناد، نقشه‌ها و متون تاریخی دارد.

از متون باستانی ایران و یونان گرفته تا نوشته‌های مورخان اسلامی و اروپایی، همواره این پهنه آبی با عنوان «بحر فارس»، «خلیج فارس» یا معادل لاتین آن، «Persian Gulf» شناخته شده است.

حتی در اسناد تاریخی عربی تا قرون میانه نیز همین نام رایج بوده و به کار رفته است.

در قرن بیستم، هم‌زمان با اوج‌گیری گرایش‌های پان‌عربیستی در برخی کشور‌های عربی، تلاش‌هایی برای تغییر نام این پهنه آبی به «خلیج ع ر ب ی» صورت گرفت.

این اقدام، واکنش‌های گسترده‌ای را در محافل علمی، تاریخی و بین‌المللی به همراه داشت. سازمان ملل متحد، یونسکو و بسیاری از نهاد‌های معتبر جهانی، در اسناد رسمی خود بر استفاده از نام «خلیج فارس» تأکید کرده‌اند.

در واقع آنچه برای ایرانیان اهمیت دارد این است که خلیج فارس تنها یک نام تاریخی نیست، بلکه یکی از حیاتی‌ترین شاهراه‌های ژئوپلیتیکی جهان محسوب می‌شود.

حدود یک‌سوم منابع نفتی جهان در اطراف این خلیج قرار دارد و مسیر ترانزیتی آن یکی از پرترددترین مسیر‌های انرژی در دنیاست؛ بنابراین اهمیت اقتصادی، نظامی و ژئوپلیتیکی این منطقه برای ایران و کشور‌هایی که مایل به تغییر نام آن هستند، مطرح است.

در طول تاریخ، خلیج فارس محل تلاقی تمدن‌های بزرگ و صحنه تحولات سرنوشت‌ساز بوده است.

از دوران امپراتوری‌های ایران گرفته تا قرن‌های اخیر که استعمارگران پرتغالی، هلندی، بریتانیایی و آمریکایی به این منطقه نفوذ کرده‌اند، همواره تلاش‌هایی برای سیطره بر این منطقه حساس صورت گرفت؛ بنابراین پیروزی شاه عباس در آزادسازی هرمز در سال ۱۶۲۲ میلادی، اهمیت زیادی برای ما دارد.

کارکرد نمادین روز ملی خلیج فارس چیست؟ بزرگداشت روز ملی خلیج فارس در سال‌های اخیر، علاوه بر جنبه‌های تاریخی و سیاسی، کارکردی فرهنگی نیز یافته است.

در این روز، مجموعه‌ای از برنامه‌های فرهنگی و رسانه‌ای با هدف ارتقای آگاهی عمومی نسبت به اهمیت خلیج فارس برگزار می‌شود.

تولید مستندها، چاپ کتاب‌ها، انتشار مقاله‌ها، اجرای نمایشگاه‌های هنری، و برگزاری همایش‌های تخصصی در حوزه تاریخ و جغرافیای سیاسی خلیج فارس از جمله این برنامه‌هاست.

در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی نیز مراسم ویژه‌ای برای آموزش نسل جوان درباره هویت تاریخی این منطقه و اهمیت پاسداری از آن برگزار می‌شود.

این تلاش‌ها در کنار کارزار‌های رسانه‌ای، بخشی از دیپلماسی فرهنگی ایران در عرصه داخلی و بین‌المللی محسوب می‌شود.