میکروبیوم چیست و چه اهمیتی در سلامت شما دارد؟
شاید قدری برایتان عجیب باشد که بشنوید تریلیون‌ها موجود میکروسکوپی در سرتاسر بدن شما از روده گرفته تا سطح پوستتان زندگی می‌کنند و جالب‌تر اینکه زندگی مسالمت‌آمیزی با سلول‌های بدن انسان دارند!
به احتمال زیاد با شنیدن نام میکروب به‌یاد موجوداتی بیماری‌زا و خطرناک بیفتید که البته برخی از میکروب‌ها نیز به‌همین صورت هستند اما به‌صورت کلی ما سلامتی و کارکرد درست بدن خود را مدیون برخی از این میکروب‌ها هستیم. بنابراین میکروبیوم که یک ساختار پیچیده از میکروب‌ها است نقش بسیار مهمی در سلامت قسمت‌های مختلف بدن افراد دارد.
میکروبیوم چیست؟
میکروبیوم به‌معنای میکروب نیست و در واقع می‌توان آن را یک زیست بوم ریز اندامگان و یا اجتماع گونه‌های مختلف باکتری، قارچ، ویروس و سایر موارد دانست. میکروبیوم تنها در بدن انسان وجود ندارد و در خاک و همچنین بدن گیاهان و حیوانات نیز می‌توان انواع مختلفی از این نوع زیستگاه را مشاهده کرد و همانطور که پیشتر گفته شد این زیستگاه می‌تواند خطر آفرین یا مفید باشد.
بزرگترین میکروبیوم بدن انسان، میکروبیوم موجود در دستگاه گوارش تحتانی و همچنین روده بزرگ است که این وظیفه‌دار تنظیم سیستم گوارش و همچنین فرآیند استخراج مواد مغذی است.
این میکروب‌ها از ابتدای زندگی تا انتها در کنار ما قرار دارند و تنها در صورت ورود میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و یا بر اثر از بین رفتن تعادل بین تعداد یا عملکرد، این سیستم به‌هم خورده و افراد دچار بیماری‌های مختلفی می‌شوند که معمولاً یکی از رایج‌ترین دلایل مراجعه به دکتر گوارش نیز همین موضوع است.
میکروبیوم چه فوایدی بر سلامتی دارد؟
فرایند زندگی میکروب‌های موجود در یک میکروبیوم در بدن به‌صورت همزیستی است به‌این صورت که هم این موجودات میکروسکوپی و هم بدن ما از این همزیستی سود می‌برد. در صورتی‌که تعادل میکروبیوم‌ها به‌هم نخورد و همچنین عامل بیماری زایی در این سیستم نفوذ نکند، میکروبیوم‌ها در فرایند‌های مختلف بدن مفید هستند که در ادامه به‌بررسی این فواید پرداخته‌ایم.
هضم غذا
از ابتدای زندگی، باکتری‌های زیادی از جمله بیفیدوباکتریوم در روده انسان شروع به‌رشد می‌کنند که این باکتری‌ها کمک زیادی به‌هضم غذا مخصوصاً شیرمادر و فیبر می‌کنند.
هضم فیبر یک موضوع بسیار مهم است چرا که این ماده مغذی باعث جلوگیری از ایجاد اضافه وزن، دیابت، بیماری‌های قلبی و انواع سرطان می‌شود. همچنین باکتری‌ها در هضم سایر مواد مغذی برای بدن و جذب آن‌ها ضروری بوده و بدون آن‌ها تقریباً می‌توان گفت که تغذیه هیچ ارزشی ندارد!
تنظیم وزن
فارغ از دلایل غیر طبیعی چاقی یا لاغری مانند دلایل ژنتیکی یا انواع بیماری‌ها، تعیین وزن بدن و بافت چربی بستگی به‌میزان مواد مغذی دارد که از طریق غذا جذب می‌شوند. با توجه به‌اینکه میکروبیوم در فرایند هضم غذا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، می‌توان نتیجه گرفت که این سیستم وظیفه‌دار تنظیم و کنترل وزن بدن نیز است.
البته لازم به‌ذکر است که بر هم خوردن تعادل باکتری‌های سالم و ناسالم در روده که معمولاً با نام دیس بیوزیس روده شناخته می‌شود ممکن است باعث تغییر ناگهانی و شدید وزن بشود.
افزایش سلامت قلب
تاثیر میکروبیوم بر سلامت قلب و اندازه روده شدید نیست اما در طی تحقیقاتی نشان داده شده که میکروبیوم روده می‌تواند بر سلامت قلب تاثیرگذار باشد. همچنین این سیستم برای افزایش میزان کلسترول خوب و‌تری‌گلیسیرید در خون ضروری بوده و همین موضوع منجر به‌بهبود عملکرد قلب خواهد شد.
افزایش سلامت مغز
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که میکروب‌ها تاثیرات بسزایی در سلامت مغز دارند. همچنین به‌صورت غیر مستقیم با توجه به‌جذب مواد مغذی مختلف توسط این زیست بوم‌ها، مغز همانند سایر اعضای بدن به‌خوبی تغذیه شده و عملکرد بهتری پیدا خواهد کرد.
تقویت و کنترل سیستم ایمنی
میکروبیوم‌ها می‌توانند با سلول‌های ایمنی ارتباطی محکم برقرار کرده و پاسخ‌های ایمنی در برابر میکروب‌های عفونت‌زا را کنترل کنند و همچنین برای شناسایی میکروب‌های عفونت‌زا نیز به‌سیستم ایمنی کمک‌کننده هستند.
بهبود التهاب
به‌صورت کلی التهاب زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی برای مبارزه با یک عفونت دست به‌کار شود. برخی از گونه‌های باکتری موجود در روده برای حفظ سلامتی روده بسیار کمک‌کننده هستند و همچنین از انتقال مواد شیمیایی التهابی از روده به‌جریان خون جلوگیری کرده و مانع افزایش وزن و مقاومت افراد به‌انسولین می‌شوند.
برای حفظ میکروبیوم چه باید کرد؟
جالب است بدانید میکروبیوم در بدن افراد یکسان نیست و برخی تحقیقات نشان داده که حتی میکروبیوم‌های موجود در بدن دوقلو‌ها، مقدار متفاوتی نسبت به‌هم دارند. به‌صورت کلی میکروبیوم هر فرد بسته به‌عواملی مانند شرایط محیطی، مصرف دارو‌ها، عوامل زمینه‌ای و ژنتیکی و رژیم غذایی است که همین مورد آخر نیز مهم‌ترین راه‌کار برای بهبود شرایط میکروبیوم در بدن است.
مهم‌ترین مواد غذایی مفید برای میکروبیوم ها عبارت اند از:
- پروبیوتیک ها
- پری‌بیوتیک ها
- غذاهای تخمیر شده
البته توجه داشته باشید که نباید در مصرف این مواد غذایی افراط کرد چراکه بهترین وضعیت میکروبیوم در بدن وضعیت تعادل است و نه زیاد یا کم بودن. همچنین خودداری از استفاده بی‌دلیل آنتی بیوتیک‌ها و کنار گذاشتن غذاهای تصفیه شده صنعتی، در بهبود اوضاع میکروبیوم بدن بسیار تاثیرگذار است.
جمع‌بندی
همانطور که پیشتر نیز گفته شد بدن انسان شامل تعداد بسیار زیادی از میکروب‌ها مانند قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها است که نتیجه اجتماع مسالمت‌آمیز این موارد میکروبیوم می‌شود و تاثیر بسزایی در سلامت و درستی کار کرد بدن انسان دارد. به‌واسطه اهمیت این موضوع ما در این نوشته تمام تلاش خود را به‌کار بستیم تا مهم‌ترین نکات در این باره را برایتان بازگو کنیم.
در صورتی‌که نیازمند به‌اطلاعات تخصصی در این زمینه و یا هر موضوع دیگری هستید، می‌توانید به‌سادگی از طریق وب سایت نوبت دهی آنلاین درمانکده اقدام به‌دریافت نوبت تمام پزشکان متخصص از دکتر ارتوپد گرفته تا متخصص پوست و مو و هر تخصص پزشکی دیگری کنید.
انتهای رپرتاژ آگهی/
