حزبی که می‌تواند خواب‌های اردوغان را آشفته کند

به گزارش «تابناک»، انتخابات پارلمانی امروز در ترکیه که از آن به عنوان مهمترین انتخابات پارلمانی از سال 2002 (زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه) تاکنون یاد می شود، می تواند تأثیرات قابل توجهی بر ساختار سیاسی آتی ترکیه داشته باشد. «بی بی سی» ضمن اشاره به این موضوع می نویسد، هرچند 31 حزب در انتخابات پارلمانی با یکدیگر رقابت می کنند، ‌رقابت دو حزب عدالت و توسعه و حزب دموکراتیک خلق ها، مهمترین رقابتی است که تأثیری سرنوشت ساز بر کل روند انتخابات خواهد داشت.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه امیدوار است پیروزی قاطع حزب متبوعش در انتخابات پارلمانی، بتواند زمینه را برای تغییر قانون اساسی و تبدیل نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری فراهم نماید. این در حالی است که به باور تحلیلگران، در حال حاضر حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان مهمترین تهدید، نه تنها در برابر طرح های ریاستی اردوغان، بلکه در مقابل کلیت قدرت حزب وی مطرح است.

در این زمینه باید اشاره کرد که مجلس ترکیه در مجموع 550 کرسی دارد و در انتخابات قبلی در سال 2011، حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان توانست 327 کرسی را به دست آورد. در صورتی که این حزب بتواند در انتخابات امروز ‌کرسی های خود را به عدد 330 برساند، اکثریت لازم را برای برگزاری همه پرسی درباره آینده ساختار سیاسی کشور به دست خواهد آورد.

فراتر از این، در صورتی که این حزب موفق شود اکثریت دو‌سوم کرسی های پارلمان، یعنی 367 کرسی را به خود اختصاص دهد، می تواند بدون برگزاری همه‌پرسی، تغییراتی را که در قانون اساسی مدنظر دارد ‌به تصویب رسانده و اجرایی کند.

اما یک موضوع دیگر که در روند انتخابات پارلمانی ترکیه نقشی تعیین کننده دارد، این است که هر حزب برای ورود به پارلمان، باید بتواند دست‌کم 10 درصد ‌مجموع آرا را از آن خود کند. بر اساس پیش بینی ها، در صورتی که حزب چپ گرای دموکراتیک خلق ها بتواند چنین حد نصابی را به دست آورد، با بیش از 50 کرسی وارد پارلمان خواهد شد و با توجه به مشترک بودن حوزه‌هایی که هر دو حزب مذکور امیدوار به کسب رأی بیشتر در آنها هستند، این امر به معنای ناکامی حزب عدالت و توسعه از پیشبرد اهداف خود خواهد بود.

نکته اینجاست که با توجه به مخالفت های دیگر احزاب حاضر در پارلمان با تغییرات مورد نظر حزب عدالت و توسعه، در صورتی که این حزب نتواند به اکثریت 330 کرسی برسد، بسیار بعید است ‌بتواند اصولاً همه پرسی را برای قانون اساسی در ترکیه برگزار کند.

حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان یک حزب چپ‌گرای طرفدار کردها شناخته می شود که در سال 2012 تأسیس شده است و برخی از اعضای کنونی این حزب، هم اکنون به عنوان نمایندگان مستقل در مجلس حاضر هستند. البته با توجه به کمتر بودن آرای کردها از حد نصاب 10 درصد، این حزب نیازمند آن است که از میان شماری از دیگر قشرهای جامعه ترکیه نیز رأی کسب کند. در این زمینه، امید حزب دموکراتیک خلق ها بیشتر به کسب آرای گروه های چپ‌گرا و فعالان مدنی است.

گفته می شود، حتی برخی ‌طرفداران دیگر احزاب مخالف دولت، از جمله حزب جمهوری خواه خلق نیز تصمیم دارند به منظور جلوگیری از پیشبرد برنامه های مدنظر اردوغان، رأی خود را به حزب دموکراتیک خلق ها داده و به این ترتیب، بخت این حزب را برای ورود به مجلس بیشتر کنند. به عنوان مثال، مجدت گزن، سینماگر هوادار حزب جمهوری خلق است که در توییتر خطاب به هواداران این حزب نوشت، ‌از هر چهار نفرشان، یکی به حزب دموکراتیک خلق‌ها رأی بدهند تا این حزب از سد ورود به مجلس بگذرد.

عامل مهم دیگر، فتح الله گولن، شخصیت مذهبی پرنفوذ ترکیه است که هوادارانش از ستون‌های شاکله حزب عدالت و توسعه بودند، ولی در سال‌های اخیر، میان او و رجب طیب اردوغان اختلاف افتاد و اکنون او از هوادارانش خواسته به جای حزب عدالت و توسعه به حزب دموکراتیک خلق‌ها رأی بدهند.

گفتنی است، به جز حزب دموکراتیک خلق ها، دیگر احزاب مهم مخالف دولت ترکیه که در انتخابات امروز شرکت دارند عبارتند از حزب جمهوری خواه خلق و حزب حرکت ملی. حزب جمهوری خواه خلق به رهبری کمال قلیچدار اوغلو امیدوار است با ‌35 درصد آرا، همچنان مهمترین حزب مخالف در پارلمان ‌بماند. حزب ملی‌گرای حرکت ملی نیز در انتخابات سال 2011، حدود 13 درصد آرا را به دست آورد.