چگونه تغذیه ای سالم و مفید داشته باشیم!؟

درآمد یا دسترسی اقتصادی برای تامین امنیت غذایی افراد خانواده، گرچه از عوامل بسیار مهم و اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود، ولی به تنهایی امکان دستیابی به سلامتی تغذیه را فراهم نمی‌سازد.‏
چراکه گستردگی سوءتغذیه و عدم تعادل در تامین مواد مغذی و حیاتی نه تنها در افراد کم درآمد جامعه مشاهده می‌شود، بلکه گروه‌های مرفه و بسیار غنی نیز به نحو دیگری دچار انواع بیماری‌های گوناگون ناشی از تغذیه نامناسب و نامتعادل شده و حتی هستی و حیات آنان در مخاطره بیشتری نسبت به افراد کم درآمد قرار دارد.
گواه این مدعا، افزایش ابتلا به بیماری‌های مختلف، بالا رفتن سرسام‌آور هزینه‌های دوا و درمان و اقامت در بیمارستان این گروه از شهروندان است که طبق آمارهای رسمی منتشر شده است.
گرچه فقیر و غنی، پیر و جوان با توجه به نحوه اشتغال در چهارچوب مهارت‌های کسب شده علمی و عملی، سن، جنس و فرصت‌های شغلی موجود، درآمدهای متفاوتی را کسب می‌ کنند، ولی همه این افراد درصدی از امکانات خود را برای تامین نیازهای سبد غذایی روزمره اختصاص می‌دهند. همچنین مواد انتخابی آن ها در سبد نیاز تغذیه روزمره‌شان یکسان نیست، بلکه تحت تاثیر دو عامل مهم آگاهی‌های تغذیه‌ای و قیمت مواد غذایی عرضه‌شده، کیفیت، کمیت، تعادل، تنوع غذاهای انتخابی و حتی نوع مواد غذایی مختلف تحت تاثیر قرار می‌گیرد:‏
الف- آگاهی تغذیه‌ای
نه تنها در انتخاب مواد غذایی اصلح و تنوع بخشیدن به مواد انتخابی مفید و دربردارنده مواد مغذی حیاتی،تاثیرگذار است، بلکه در امر حمل و نگهداری مواد غذایی خام و پخته، نحوه پخت و پز، برگزیدن روش‌های مناسب طبخ و توزیع بین افراد خانواده بر مبنای نیاز آنها نیز تعیین‌کننده است.‏
صاحب‌نظران بر این باورند که کدبانوی هر منزلی در بهبود امنیت غذایی افراد تشکیل‌دهنده خانواده، نقش اساسی دارد و هر چه آگاهی آن ها نسبت به دانش و باورهای صحیح تغذیه‌ای و احتیاجات فردی اعضای خانواده (از بعد سنی، جنسی، وضعیت فیزیولوژیکی) افزون‌تر باشد، تعادل و تناسب را در تقسیم منابع موجود و قابل دسترس بیشتر تامین می‌ کند، از افراط و تفریط در زیر سیستم مصرف مواد غذایی پرهیز و از ضایعات و فساد مواد خوراکی در حالت خام و پخته جلوگیری می‌ کند. این امر نه تنها امنیت غذایی را در بین اعضای خانوار برقرار می‌سازد، بلکه به‌طور غیرمستقیم به حفظ امنیت غذایی در سطح محله، شهرستان، استانی و ملی نیز کمک می‌کند.
برای درک این موضوع به مقدار مواد غذایی تلف شده و دور ریزهایی که به علل مختلف در هر روز در خانواده شما اتفاق می‌افتد و یا در اعیاد، جشن‌ها و عزاداری‌ها مقدار قابل توجهی از مواد غذایی ارزشمند روانه سطل زباله می‌ شود، توجه فرمایید. اگر حجم و مقدار نعمت‌های تلف‌شده را در طول روز، هفته، ماه و سال محاسبه فرمایید و آن را به تعداد خانوارهای کشورمان که بین 13- 15 میلیون خانوار هستند، ضرب نمایید، رقم قابل توجهی از مواد غذایی تلف شده به دست خواهد آمد که با صرفه‌جویی از این اتلاف‌های دایمی و به کار گیری آن ها در تامین نیازهای خانواده‌های فاقد امکانات اقتصادی نه تنها میلیون‌ها نفر از سوءتغذیه رهایی می‌یابند بلکه می‌توان سرمایه‌گذاری لازم را برای ایجاد تشکیلات تولیدی و خدماتی جدید در سراسر کشور به دست آورد و سطح اشتغال را برای به کارگیری افراد بیکار گسترش داد. اگر علاقمند به بهبود وضع تغذیه کشور می‌باشیم، باید از خودمان شروع کنیم. لذا بیایید از همین امروز راه‌های جلوگیری از ضایعات مواد غذایی در سطح خانواده‌مان را مورد مطالعه قرار دهیم و سعی کنیم به اندازه نیاز واقعی مواد غذایی را فراهم کنیم و با بهبود بخشیدن به نحوه نگهداری و پخت و تهیه غذای خانواده بر مبنای برنامه‌ریزی قبلی سهم افرادی که برای غذا خوردن در منزل اشتیاق نشان نمی‌دهند (به خصوص جوانان که به غذاهای سنتی تهیه شده در منزل تمایلی نشان نداده و میل کردن غذاهای آسان دسترس خوش ظاهر بی‌محتوا را ترجیح می‌دهند) در نظر بگیریم و تا وقتی که با گفتمان لازم آن ها را به سر سفره خانواده جلب نکرده ایم، سهم غذای آنها را در تغذیه روزانه و هفتگی از مقدار غذای تهیه شده برای خانواده کسر نماییم و از دورریز آن ها جلوگیری کرده و مطمئن باشیم بدین ترتیب از محل صرفه‌جویی‌های به عمل آمده می‌توانیم هم کیفیت تغذیه بقیه اعضای خانواده را بهبود ببخشیم و هم با صرف آن برای رفع نیازهای دیگر خانواده، سطح زندگیمان را ارتقا دهیم. ‏

ب- قیمت مواد غذایی
با توجه به گستردگی نیازها و محدودیت امکانات مالی خانواده‌ها، قیمت مواد غذایی اساسی و جایگزین‌های آن ها برای جلوگیری از افت کیفیت و کمیت سبد نیاز خانواده‌ها بسیار تاثیرگذار است. از این رو اجرای سیاست تثبیت قیمت کالاها برای مواد غذایی اساسی از طرف دولتمردان بسیار مفیدبوده و به‌طور غیرمستقیم در تحکیم سلامت تغذیه‌ای جامعه، کاهش چشمگیر هزینه‌های دوا و درمان معلولیت و از کار افتادگی بسیار تاثیرگذار است.

*امنیت مواد غذایی
علاوه برموارد گفته شده، عامل مهم دیگری که در سلامتی افراد خانواده‌ها تاثیر غیرقابل انکاری دارد، ایمنی و سلامت مواد غذایی عرضه شده است که متاسفانه تحت تاثیر آلودگی‌های مختلفی از لحظه کاشت، داشت، برداشت، حمل و انبار توزیع و فرآوری قرار گرفته و آلودگی‌های زیان‌بار مختلفی را می‌توانند به همراه آورند و حتی پس از رسیدن به دست مصرف‌کنندگان نیز امکان آلوده‌تر شدن و فساد بیشتر در سطح وسیعی فراهم می‌ شود و موجبات مسمومیت‌های حاد و مزمن و بیماری‌های مختلف فراهم می‌شود.



*مطالبی كه خواندید گزیده ای بود از آنچه در این صفحه تدارك دیده ایم، چرا كه اطلاعات اصلی در یك برنامه رادیویی برای شما فراهم شده است. برنامه رادیویی مورد نظر در همین صفحه از طریق گزینه پیش رو تحت عنوان "بشنوید" قابل شنیدن و از طریق گزینه "دریافت" كه با رنگ سبز مشخص شده قابل دریافت است.