بالاخره سبزيجات بخوريم يا نخوريم؟

موضوع آلودگي سبزيجات باز هم بحث سلامت مردم را به چالش كشيده است. «سرب» متهم اصلي آلودگي سبزيجات است. كارشناسان مي‌گويند آبياري مزارع با آب‌هاي آلوده باعث مي‌شود كه ميزان سرب در محصولات كشاورزي بالا برود و در اين بین پياز بيشترين ميزان جذب سرب را در بين سبزيجات دارد؛ به‌طوريكه تا ۸۱ درصد سرب هوا، آب و سموم را جذب مي‌كند. در همين رابطه رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ديروز اعلام كرد:‌»مصرف گوجه، سیب زمینی و پیاز آلوده مردم را مسموم مي‌كند.»

به‌گزارش تهران‌امروز، دكتر بهزاد دماری رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت مي‌گويد: «آلودگی آب و غذا حقيقت دارد. طبق بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم این آلودگی در سبزیجاتی چون گوجه‌ فرنگی، سیب‌زمینی و پیاز بیشتر از سایر اقلام است اما از آنجایی که پوست این سبزی‌ها و صیفی‌جات کنده می‌شود و بیشترین آلودگی در پوست‌شان است خطر زیادی در سطح جامعه وجود ندارد.» آبان ماه گذشته هم مديرعامل سابق ميادين ميوه و تره‌بار شهرداري تهران اعلام كرده بود كه پياز آلوده‌ترين محصول كشاورزي است كه در تهران مصرف مي‌شود؛ حال با همه اين تفاسير شهروندان چقدر بايد نگران باشند؟

سرب در طولاني مدت خطرناك است

دكتر مسعود كيمياگر درباره وجود سرب و آلاينده‌هايي كه در هوا وجود دارد و از طريق آب و خاك وارد محصولات كشاورزي مي‌شود به تهران امروز مي‌گويد: طبيعي است كه آلودگي‌هاي محيط‌زيست خيلي راحت وارد مواد غذايي مي‌شود و روي سلامت مردم تاثير مي‌گذارد. استفاده از سمومي كه در اين محصولات استفاده مي‌شود نيز بايد براساس معيارهاي حساب شده باشد. اين متخصص تغذيه مي‌افزايد:زماني كه اين محصولات سمپاشي مي‌شود بايد در مدت زمان مورد نياز روي محصولات باقي بماند و بعد برداشت شود. اين سم‌ها اگر در مدت زمان كافي روي ميوه‌ها و سبزيجات باقي نمانند نمي‌توانند تاثيري كه بايد را در از بين بردن سموم بگذارند. او در رابطه با تاثير آلودگي‌هايي مانند سرب در سبزيجات توضيح مي‌دهد: «فلزات سنگيني مانند سرب وقتي داخل سبزيجات هستند اگر شسته يا پخته هم شوند از بين نمي‌روند. در مورد گوشت مرغ آلوده نيز به همين گونه است.» او ادامه مي‌دهد: «تبعات چنين آلودگي‌هايي در سبزيجات و مواد غذايي در كوتاه مدت قابل مشاهده نيست و در دراز مدت و به صورت مزمن بدن را براي بيماري آماده مي‌كند. در مورد آلودگي‌هاي انگلي نيز در سبزيجاتي مانند گوجه، سيب زميني و پياز با كندن پوست آنها از بين مي‌روند. اما آنچه مسلم است اينكه در كشور ما آلودگي‌هاي شيميايي وصنعتي بسيار است يك روز در برنج‌ها خودش را نشان مي‌دهد يك روز در مرغ‌ها و روز ديگر در محصولات كشاورزي آلودگی بروز مي‌كند.»

سلامت مردم در خطر است؟

دكتر مسعود مس‌چي متخصص تغذيه و سلامت در پاسخ به اين سوال تهران امروز كه با آلودگي سبزيجات كشاورزي سلامت مرد تا چه حد به خطر مي‌افتد؟ مي‌گويد: «اين سبزيجات با مصرف روزانه مردم در ارتباط است و از طرفي چون در خاك كاشته مي‌شود و با آن درارتباط است مي‌تواند باعث بيماري‌هاي عفوني و انگلي شود.

اما آنچه مهم است اين است كه اين سبزيجات به شيوه‌هاي مختلف در دستور غذايي مردم قرار دارد كه مي‌توان با شست‌وشوي كافي اين محصولات درصد ميكروب‌هاي انگلي را در آن تا ميزان بسيار بالايي از بين برد.» دكتر مس چي در رابطه با وضعيت سرب در محصولات كشاورزي توضيح مي‌دهد: سرب در بافت سبزيجات نفوذ مي‌كند و نمي‌توان با شست و شو آن را از بين برد ولي نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه تاكنون منابع رسمي كشور به صورت شفاف و جدي در رابطه با آلودگي محصولات كشاوزي بخصوص سبزيجات هشدار نداده‌اند.

به گفته اين كارشناس تغذيه آنچه كه تا امروز در رابطه با آلودگي سبزيجات ارائه شده منطقه‌اي بوده نه كشوري، براي همين قرار نيست كه مردم هر پيازي كه در تهران مي‌خرند را مشكوك به آلودگي سربي بدانند. مس چي توضيح مي‌دهد: نكته بسيار مهم در مصرف سبزيجات شست‌وشوي كافي و موثر آن است. به اين صورت كه قبل از استفاده بايد آنها را با آب و مقدار كافي محلول شوينده ضدعفوني كنند. البته در مورد پياز و سيب زميني به اين صورت است كه وقتي پوست كنده مي‌شود احتمال انتقال ميكروب و بيماري تا حد بسيار بالايي از بين مي‌رود. چون همه‌ ميكروب‌ها در پوست سيب‌زميني وجود دارد و با برداشتن پوست آن خطر بيماري به صفر مي‌رسد. اگر اينها به صورت كامل و با شيوه درست شست‌وشو شود جاي نگراني نيست. اما ممكن است آبي كه اين محصولات با آن شست‌وشو مي‌شود آلوده باشد و بيماري‌هاي انگلي و غيرانگلي را ايجاد كند. و براي همين مردم بايد حتما از آب‌هاي لوله كشي و تصفيه شده براي شست و شو استفاده كنند.

دكتر مس چي در مورد آلودگي گوجه فرنگي هم توضيح مي‌دهد: در مورد گوجه فرنگي اين قضيه متفاوت است. متاسفانه مردم پوست گوجه فرنگي را برنمي‌دارند و با پوست مصرف مي‌كنند معمولا پوست ميوه‌ها به عنوان پوشش حفاظتي شان در مقابل ميكروب است و ميوه‌ها و سبزيجاتي كه پوست آنها برداشته نمي‌شود در معرض انتقال بيماري‌هاي واگير دارتا حد بالايي هستند. اما به‌طور كلي سيب زميني و پياز به شرط اينكه خوب ضدعفوني شود احتمال درگير كردن آن به بيماري بسيار كم است. در مورد گوجه فرنگي مورد ديگر اينكه مردم قبل از مصرف آنها در سالاد بايد به خوبي آنها را ضدعفوني كنند.

توضيحات وزارت بهداشت درباره آلودگي برخي سبزيجات

محمد هاشمي مديرروابط‌عمومي سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت و درمان درباره وجود موضوع آلودگي برخي محصولات كشاورزي هم به خبرنگار تهران امروز توضيحاتي ارائه كرد. هاشمي مي‌گويد:بحث آلودگي پياز و سيب زميني و گوجه فرنگي كه انتشار خبرآن حساسيت‌هايي ايجاد كرد موضع امسال نيست و مدت هاست وجود دارد. اما وزارت بهداشت هيچ‌گاه اعلام نكرده است كه همه سيب زميني‌ها و پيازها آلوده هستند چون اين بحث منطقه‌اي است و به كل كشور مربوط نيست. وي ادامه مي‌دهد: مثلا كسي كه مي‌گويد 50 درصد سبزي‌ها آلوده است ما مي‌آييم و اين را به صورت جاروجنجال در مي‌آوريم و مي‌خواهيم از آن يك تعبير كلي كنيم. در حالي كه بايد براي اثبات چنين موردي مصداق‌هاي آلودگي را بررسي كنيم و پيدا كنيم كه در كل كشوراين مشكل وجود دارد يا در يك استان و شهر است.

هاشمي ادامه مي‌دهد:اگر درباره سمي بودن سبزيجات صحبت مي‌كنيم بايد مدرك مستدل داشته باشيم. چنين خبرهايي باعث ايجاد استرس و نگراني در بين مردم مي‌شود. ما در حال تقويت مطالعات دوره‌اي مان هستيم. اما آنچه بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه اگر آلودگي در ميوه‌جات و سبزيجات وجود دارد يا حتي اگر اين مسئله به صورت شايعه مطرح مي‌شود بايد از بالاترين مرجع گفته شود. او مي‌گويد:دامن زدن به چنين بحث‌هايي غيراز ايجاد نگراني اتفاق ديگري را باعث نخواهد شد. در مورد آلودگي ميوه جات و سبزيجات هم تا زماني كه از سوي يك مرجع رسمي مسموميت خاصي اعلام نشده مردم مي‌توانند از اين ميوه‌ها و سبزيجات استفاده كنند. به گفته مديرروابط‌عمومي سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت و درمان ما هميشه براي بدبين كردن مردم خيلي راحت مي‌توانيم اقدام كنيم.

هاشمي در ادامه با بيان اينكه قطعا چنين مشكلي در كل كشور وجود ندارد و تنها در منطقه خاصي است توضيح مي‌دهد: مثلا نقطه‌اي از كشور به دلايل مختلف سبزيجات آلوده توليد مي‌كند آيا لزومي دارد در يك خبر سراسري اعلام كنيم تا مردم از آن محصول استفاده نكنند؟ متاسفانه در مواردي با انتشار اين خبرها مردم دچار سردرگمي مي‌شوند و موضوع را جدي مي‌گيرند. آن‌وقت بايد فال بگيرند كه فلان غذا را بخورند يا نخورند و در نهايت خروجي مثبتي نخواهد داشت.