اکران فیلمی درباره تعرض به کودکان در کاخ جشنواره با حضور کودکان!

در آخرین ساعات روز پایانی جشنواره سی و یکم فیلم فجر و پس از اکران یکی از سه فیلم برتر جشنواره، نامزدهای بخش اصلی سینمای ایران (سودای سیمرغ) با یک روز تاخیر از سوی هیات داوران جشنواره اعلام شدند که فیلم استرداد محصول بنیاد دولتی فارابی با نامزدی در چهارده بخش پیشتاز مدعیان کسب سیمرغ های کریستال شد.

به گزارش «تابناک»؛ واپسین روز سی و یکمین دوره جشنواره بین المللی فجر با نمایش «ترنج» ساخته مجتبی راعی آغاز شد. راعی اگرچه از خلاقیت هایی برخوردار بود و یک موضوع ایرانی و فرهنگی را مورد توجه قرار می داد اما در «ترنج» که به واسطه غیبتش در گزینش اول هیات انتخاب، جنجالی به راه افتاده بود، شاهد پرداخت مناسبی از داستان نبودیم و ریتم به شدت کند اثر، باعث شد بسیاری از تماشاگران سالنی که یک سومش پر شده بود را ترک کنند و عده ای نیز در اواسط فیلم به خواب بروند!

جالب آنکه این فیلم که از ترکیب وسیع بازیگران مطرح و گرانقیمتی نیز برخوردار نبود و طبیعتاً تنها در جلوه های ویژه بصری هزینه های فراوانی داشته، یک میلیارد تومان هزینه در پی داشته است. راعی بی شک نگاهی به مخاطب نداشته و این فیلم از هم اکنون در گیشه شکست خورده است. انیمیشن «9:20 در بوشهر» به کارگردانی محمد امین همدانی نیز در بخش فیلم اولی ها اکران دوم را به خود اختصاص داد که متاسفانه داستان نه چندان منسجم و همچنین طراحی گرافیکی دارای ضعف های جدی، این انیمیشن را با اقبال اندک در سالن منتقدان همراه ساخت و این اثر سفارشی نیز نتوانست در روز پایانی اثرگذار باشد.
انسیه شاه حسینی در سانس سوم فرصت یافت تا با منتقدان و اهالی رسانه به تماشای فیلم آخرش «زیباتر از زندگی» بنشیند. این کارگردان زن سینمای کشورمان که شخصاً تجربه حضور در جنگ تحمیلی را دارد، این بار به سراغ داستان زندگی «شهید علم الهدی» رفته بود و گوشه هایی از زندگی این شهید را روایت کرده بود اما حامد کمیلی در نشل این شهید نتوانسته بود به باورپذیری نقش کمکی کند و شاید بهتر بود از بازیگر حرفه ای تری برای این نقش حساس بهره گرفته می شد. فیلم در قهرمان سازی مختص به داستان های کلاسیک تا حدودی موفق شده بود اما در مجموع به عنوان یک اثر شاخص در حوزه دفاع مقدس قابل طبقه بندی نیست.

آخرین فیلم جشنواره اما خستگی فیلم های ضعیف و متوسط را از تن منتقدان خارج کرد و یک اثر خوش ساخت و غیرمنتظره از پوران درخشنده مقابل دیدگان ساکنان کاخ جشنواره قرار داد. فیلم جنجالی «هیس دخترها فریاد نمی زنند» تصویری تکان دهنده از مسئله تعرض به کودکان و به ویژه دختران و پرده پوشی خانواده ها و عدم پیگیری برای حفظ آبرویشان است.

هفدمین فیلم بلند درخشنده به شدت تاثیرگذار است و درخشنده که بنابر اذعانش در نشست خبری پس از اکران، با یک مطالعه طولانی در این پرونده و به واسطه مواجهه با چند واقعه اینچنینی، ساخت این فیلم را تکلیف خود می دانسته، با زنانگی و دغدغه مادرانه اش، بهترین فیلم کارنامه اش را از مرحله تولید گذرانده و حالا دغدغه اکرانش را دارد.
فیلم «هیس دخترها فریاد نمی زنند» روایتگر داستان شیرین، دختر دانشجوی 28 ساله با بازی متفاوت «طناز طبابایی» است که در شب عروسی اش اقدام به قتل دربان آپارتمان محل سکونتش می کند و در ادامه برملا می شود که این مسئله ریشه در کودکی اش دارد و بارها به او و عده زیادی تعرض جنسی شده و این موارد هیچ گاه علنی نشده و در حال حاضر نیز چنین فجایعی رخ می دهد که خانواده ها برای حفظ آبرویشان، اقدام به طرح شکایت نمی کنند.

در واقع همانگونه که درخشنده در نشست خبری پس از فیلم اشاره کرد، آخرین اثرش که احتمال توقیف شدن به واسطه مضمون ملتهبش کم نیست، یک هشدار به جامعه است؛ هشداری به خانواده ها که در مرتبه اول می بایست مراقب کودکان به خصوص دختربچه های در فضای کنونی جامعه آلودمان بود و در مرتبه دوم اگر کودکی دچار آسیبی شد، انگشت اتهام ابتدا به سمت خود قربانی گرفته نشود و برای جلوگیری از تعرض های بیشتر چنین اشخاصی، به سرعت طرح شکایت شده و فرصت توسعه این فجایع در کنار سکوت قربانیان فراهم نشود.

برخی کلیشه ها در داستان همچون مسیر خروج از دادگاه که بارها در فیلم ها به همین شکل طراحی شده یا دادگاه علنی و همچنین درخواست انتقالی افسر پرونده به باورپذیری داستان ضربه زده است. واقعیت آن است که دادگاه چنین تعرضاتی به هیچ عنوان به شکل علنی برگزار نمی شود و عموماً رسانه ها نیز به این شکل امکان حضور در بیرون دادگاه را برای این پرونده ها برای حفظ آبروی خانواده قربانیان نمی یابند. از آن سو افسر چنین پرونده هایی در آگاهی معمولاً به صورت تخصصی بر روی سوژه های مشابهی تحقیقات پلیسی دارند و برایشان چنین اتفاقاتی معمول است و بنابراین درخواست انتقال بر سر این پرونده غیرمنطقی به نظر می آید.

با این حال این ملودرام پرکشش آنچنان به خوبی پرداخت شده بود که این نقاط ضعف دیده نشود و تماشاچی خاص نیز در سکوت مطلق به تماشای این فیلم تکان دهنده بنشیند و در انتهای فیلم برای اقوامش خردسالش نگران شود. «شهاب حسینی» در نقش افسر پرونده و «مریلا زارعی» در نقش وکیل شیرین به اندازه بود و «بابک حمیدیان» نیز در رفتاری شجاعانه نقش بد فیلم را که بسیاری از بازیگران حاضر نشده بودند بپذیرند را در عهده گرفت و آنچنان خوب بازی کرد که به طور کامل بیننده او را در مقام یک مرد مریض و متجاوز بپذیرد.

در این فیلم پربازیگر، بازیهای «امیر آقایی»، «فرهاد آئیش»، «نیما صفایی» و دو دختربچه ای که نقش قربانی را برعهده گرفته بودند نیز در جای خود متناسب با نقش هایشان بود و کستینگ این ملودرام اجتماعی به همراه داستان بی سابقه ای که در سینمای ایران روایت می کند، این فیلم را جزو سه فیلم برتر راه یافته به جشن سی و یکم قرار می دهد و شاید «حوض نقاشی» مازیار میری تنها فیلمی است که می تواند شانه به شانه اثر درخشنده یا اندکی پایین تر از آنچه امشب شاهدش بودیم، مدعی ظاهر شود.

در اکران فیلم درخشنده اما یک فاجعه رخ داد که مسئولان برگزاری جشنواره می بایست پاسخگویش باشند. فیلم با توجه به مضمون ملتهب که در پرداخت نیز این التهاب کاملاً هویدا است، برای نمایش گروه زیر 15 سال واقعاً قابل پذیرش نیست اما متاسفانه مسئولان جشنواره در سانس آخر کارت های حاضران را کنترل نکردند و حجم عظیمی از مردم به سالن آمدند که گروهی از ایشان که عمدتاً سینماگر یا خبرنگار نیز نبودند، از سر ناآگاهی کودکانشان را نیز با خود به سالن برج میلاد آورده بودند و در واقع این کودکان به تماشای فیلمی با مضمون تعرض به کودکان نشستند.
فضای اکران علاوه بر بحث حضور کودکان در سانس آخر آنچنان آشفته شد که گروهی از اهالی رسانه از روی سن و یک متری پرده سینما به تماشای فیلم پرداختند که این اتفاق تلخ و برخوردهای غیرمحترمانه با منتقدان و سینماگران که قرار بود در سالن شان محترمانه فیلم ببینند، به اوج خود رسید.

اما تلخ تر از این برخوردها، همان بحث حضور کودکان بود تا شاهد عذرخواهی و ابراز تاسف پوران درخشنده بابت چنین شرایط اکرانی در نشست خبری پس از فیلم باشیم؛ شرایطی که انتظار می رفت عباسیان در همان روزهای نخست سامانش دهد و چهره های غیرمرتبط صندلی های خبرنگاران را تا روز آخر پرنکنند اما انگار توقعات از دبیر جشنواره بیش از حد بود!

ساعاتی پس از پایان اکران آخر جشنواره، با یک روز تاخیر اسامی نامزدهای بخش مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) نیز اعلام شد که در اتفاقی جالب فیلم پرخرج «استرداد» ساخته علی غفاری و با سرمایه گذاری فارابی، در چهارده بخش نامزد سیمرغ کریستال شد، «دربند» اثری از پرویز شهبازی و «دهلیز» به کارگردانی بهروز شعیبی هریک در 10 بخش کاندیدا شدند.

در اتفاقی عجیب «رسوایی» به کارگردانی مسعود ده نمکی در 4 رشته کاندیدا شد و در اتفاقی عجیب تر فیلم مهم «حوض نقاشی» تنها در سه بخش کاندیدا شد و برای تعجب بیشتر می توان اشاره کرد که «هیس دخترها فریاد نمی زنند» تنها در دو بخش کاندیدا شده است! همچنین در واقعه ای قابل پیش بینی فیلم ضعیف «چه خوبه که برگشتی» در هیچ بخشی نامزد نشد تا تلنگری به استاد مهرجویی باشد و او در مسیر تازه فیلم سازی اش تجدیدنظر کند.

1. محسن روزبهانی (استرداد)

2. عباس شوقی (جیب‌بر خیابان جنوبی)

3. آرش آقابیک (دهلیز)

4. محسن روزبهانی (زیباتر از زندگی)

5. رضا ترکمان (عقاب صحرا)

6. اصغر پورهاجریان (گناهکاران)

1. مجید شوندی (استرداد)

2. امیر سحرخیز (ترنج)

3. محراب مشهدبان (دهلیز)

4. بهنام خاکسار (عقاب صحرا)

5. پیام نبوتی (فرزند چهارم)

1. محمدرضا دلپاک (استرداد)

2. محمد رضا دلپاک (برلین منفی 7)

3. ایرج شهزادی (جیب‌بر خیابان جنوبی)

4. فرامرز ابوالصدق (دربند)

5. مهران ملکوتی (گناهکاران)

1. حسن زاهدی (استرداد)

2. منصور شهبازی (دربند)

3. وحید مقدسی (دهلیز)

4. نجفی / دانشمند (قاعده تصادف)

5. بهمن حیدری (گناهکاران)

1. ایرج رامین‌فر (استرداد)

2. آتوسا قلمفرسایی (حوض نقاشی)

3. ایرج رامین فر (خسته نباشید!)

4. کیوان مقدم (دربند)

5. مجید میرفخرایی (رسوایی)

1. سعید ملکان (آسمان زرد کم‌عمق)

2. محسن بابایی (استرداد)

3. فاطمه و زهرا کمالی (دهلیز)

4. امیر اسکندری (رسوایی)

5. مسعود ولدبیگی (عقاب صحرا)

1. بهرام دهقان (آسمان زرد کم‌عمق)

2. بهرام دهقان (استرداد)

3. مصطفی خرقه‌پوش (برلین منفی 7)

4. محمدرضا و میثم مویینی (جیب‌بر خیابان جنوبی)

5. حمیدرضا قربانی (دهلیز)

1. ستار اورکی (استرداد)

2. حامد ثابت (برلین منفی 7)

3. آرمان موسی‌پور (خاک و مرجان)

4. فریدون شهبازیان (فرزند چهارم)

5. کارن همایونفر (هیس دخترها فریاد نمی‌زنند)

1. پیمان شادمانفر (آسمان زرد کم‌عمق)

2. محمود کلاری (استرداد)

3. فرشاد محمدی (برلین منفی 7)

4. هومن بهمنش (دربند)

5. محمد آلادپوش (حوض نقاشی)

6. تورج منصوری (عقاب صحرا)

1. پگاه آهنگرانی (دربند)

2. ندا جبرائیلی (قاعده تصادف)

3. زهرا داود نژاد(کلاس هنرپیشگی)

4. مریلا زارعی (هیس دخترها فریاد نمی زنند)

5. شقایق فراهانی (گناهکاران)

1. رامبد جوان (گناهکاران)

2. مسعود رایگان (برلین منفی 7)

3. یداله شادمانی (خسته نباشید)

4. محمدرضا شریفی نیا (رسوایی)

5. بهرنگ علوی (دربند)

6. فرهاد قائمیان (استرداد)

1. نازنین بیاتی (دربند)

2. هانیه توسلی (دهلیز)

3. نگار جواهریان (حوض نقاشی)

4. الهام حمیدی (گهواره ای برای مادر)

5. ترانه علیدوستی (آسمان زرد کم عمق)

1. مهران احمدی (روز روشن)

2. امیر جعفری (قاعده تصادف)

3. اکبر عبدی (رسوایی)

4. رضا عطاران (دهلیز)

5. حمید فرخ نژاد (استرداد)

1. رضازاده / طالب زاده (استرداد)

2. پرویز شهبازی (دربند)

3. علی اصغری (دهلیز)

4. بهنام بهزادی (قاعده تصادف)

5. محمدسام قریبیان (گناهکاران)

1. علی غفاری (استرداد)

2. پرویز شهبازی (دربند)

3. بهروز شعیبی (دهلیز)

4. بهنام بهزادی (قاعده تصادف)

5. علیرضا داودنژاد (کلاس هنرپیشگی)

1. محسن آقا علی اکبری/ بنیاد (استرداد)

2. پورشریف / موسسه (برلین منفی 7)

3. سمواتی / بنیاد (دربند)

4. محمود رضوی مجد (دهلیز)

5. فرامرز قریبیان (گناهکاران)