"رتينو پاتی ديابتی" دلیل عمده نابینایی در بزرگسالان‎

"رتينوپاتي ديابتي" عارضه اي ناشي از ديابت است كه بدليل تغييرات ايجاد شده در رگ هاي خوني رخ مي دهد. پرده شبكيه لايه عصبي در پشت چشم است كه نور را درك مي­كند و تصاوير را به مغز مي­فرستد. وقتي عروق خوني در شبكيه آسيب مي­بينند ممكن است باعث نشت مايع يا خون شده يا منجر به رشد شاخه­هاي عروقي شكننده و كلافه مانند شده و باعث تخريب شبكيه شود در نتيجه تصويري كه شبكيه به مغز مي­فرستد تار شده يا كج و معوج مي­شود.

دكتر فريدون فرهي در گفتگو با خبرنگار  وب دا خوزستان،  با بيان اين مطلب كه بيماري ديابت يكي از بيماري هاي شايع در جهان امروزي است كه تخمين زده مي شود حدود 4 ميليون نفر در ايران به آن مبتلا باشند گفت: "رتينو پاتي" شايع ترين بيماري شبكيه  و شايع ترين علت نابينايي در سنين جواني و ميانسالي است كه حدود 10 درصد بيماران ديابتي به آن مبتلا هستند كه دچار ناراحتي هاي جدي مي باشند و نياز به درمان دارند.

عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهوازافزود: به خاطر عوارضي كه "رتينو پاتي" به دنبال دارد لازم است كه بيماران ديابتي ضمن شركت در سيستم غربالگري، طبق يك برنامه از قبل تنظيم شده به صورت مرتب و مستمر مورد معاينه شبكيه چشم قرار داشته باشند تا قبل از اينكه دچار عوارض شديد شوند درمان هاي لازم براي اين بيماران انجام شود.

فرهي ضمن بيان اين نكته كه در 5 سال ابتدايي ديابت "رتينو ديابتي" ايجاد نميشود گفت: ديابتي هاي نوع يك كه وابسته به انسولين هستند ضروري است كه 5سال بعد از شروع ديابت مورد معاينه شبكيه قرار بگيرند، و افراد مبتلاي به ديابت نوع دوم لازم است كه از همان لحظه تشخيص معاينه چشم شوند زيرا معلوم نيست كه از چه موقعي به ديابت مبتلا شده اند. درنهايت بايد هر دو گروه نوع اول و دوم ساليانه در فاصله هاي زماني مشخص مورد معاينه شبكيه چشم قرار بگيرند.

مدير گروه چشم دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز ادامه داد: بعضي از عوارض "رتينو ديابت" قابل درمان است، سير بيماري پيش رونده است و درمان ها كمك مي كنند كه كوري به تعويق بيفتد و يا اينكه ميزان و شدت نابينايي كمتر شود و حداقل ديد براي بيمار باقي بماند.

وي افزود: البته درمان ها نسبي هستند و اگر مريضي مبتلا به "رتينو" شد و مرتب به پزشك مراجعه كرد مي توان ديد وي را خوب نگه داشت اما علي رغم اين مراجعات باز هم عوارضي وجود دارد كه با علم پزشكي كه  امروزه در اختيار بشر است نمي توان بطور كامل جلوي آنها را گرفت و اين شيوع نابينايي در اثر ديابت برخلاف همه پيشرفت هايي كه حاصل شده باز هم جمعيت زيادي را به كام نابينايي مي كشاند.

درمان رتينو پاتی ديابت

دكتر فرهي گفت: يكي از رايج ترين راههاي درمان اين بيماري ليزر درماني است كه قدمتي 40 ساله دارد و هنوز هم به عنوان درمان استاندارد مورد استفاده قرار مي گيرد، بعلاوه در چند سال اخير تزريق داروهاي داخل چشمي كه باعث مي شوند رگ هاي غير طبيعي كه ايجاد شده اند خشك شوند و اگر هيچكدام از اين دو روش موثر نباشد در نهايت لازم است كه بيمار مورد جراحي داخل چشمي قرار بگيرد.

اين چشم پزشك در خصوص عوارض "رتينو ديابتي" بر شبيكه چشم گفت:  عوارضي كه ديابت ايجاد مي كند و باعث نابينايي مي شود تخريب سلول هاي بينايي در مركز شبكيه است كه مي تواند بر اثر از بين رفتن عروق و يا متورم شدن مركز شبكيه باشد، ممكن است خونريزي هاي شديدي هم ايجاد شده جلوي ديد را بگيرد و يا بافت "فيبروز"  ايجاد شود و اين بافت به خاطر خاصيت انقباضي كه دارد شبيكه را جدا مي كند  كه اين جدايي  باعث كاهش ديد مي شود.

كنترل ديابت ابتلاي بيمار به رتينو ديابت را به تاخير مي اندازد

عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز گفت: اين ذهنيت اشتباه است كه اگر فرد  ديابتش كنترل شود و مرتب تحت درمان قرار داشته باشد هيچوقت به "رتينو ديابت" مبتلا نخواهد شد، چون ديابت درمان نمي شود بلكه كنترل مي شود و سيستم بدن و متابوليسم شخص ديابتي  طبيعي نيست و به تدريج دچار عوارض  ديابت خواهد شد اما كنترل ديابت زمان ابتلاي به "رتينو ديابت" را به تاخير خواهد انداخت.

وي ادامه داد:هر چقدر كه قند خون بهتر كنترل شود "رتينو ديابتي" ديرتر ايجاد مي شود و اين عوارض در درازمدت براي همه بيماران ممكن است اتفاق بيفتد به همين خاطر لازم است كه در سيستم غربالگري ساليانه معاينه شوند.

فرهي با بيان اين مطلب كه بخاطر احتمال پيشرفت بيماري بعد از درمان، بيمار بايد تحت كنترل باشد افزود: ممكن است بيمار درمان شود و طي چند سال بعد از درمان خوب باشد ولي بيماري وي دوباره پيشرفت كند.هر چقدر سيستم عمومي بدن بيمار از وضعيت بهتري برخوردار باشد در جلوگيري از ايجاد "رتينو ديابتي" موفق تر خواهد  بود، مثلا اگر فشار خون و يا چربي  خون بيمار كنترل شود درمانها بهتر و زودتر اثر خواهند گذاشت.

فلوشيپ جراحي شبكيه در پايان به اثرات ديابت در تخريب عروق اشاره كرد و ضمن بيان اين مطلب كه مكانيسم ديابت از بين بردن عروق است گفت: ديابت يك بيماري متابوليك است كه باعث تخريب عروق مي شود، يعني عروق، مويرگ ها و بعد رگ هاي بزرگتر  در چشم از بين مي روند و اين امر در همه جاي بدن از جمله در مغز، پوست و كليه اتفاق مي افتد. در جاهاي ديگر بدن مانند پا عروق را نمي توان ديد اما در چشم، پزشك با معاينه مي تواند اين عروق و تغييرات آن را ببيند. در ديابت عروق ضعيف شده از بين مي روند و چون ترميم به خوبي انجام نمي شود در نهايت عروق از بين مي روند.