پوتین از احیای «روسیه بزرگ» می‌گوید

سرویس بین‌الملل ـ ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه و امید نخست ریاست جمهوری آینده این کشور، در مقاله‌ای که روز گذشته منتشر کرد، خطوط اصلی سیاست‌های ملی مدنظر خود را تشریح کرده و روسیه را کشوری دانسته که همواره در تاریخ خود، ماهیتی چندملیتی داشته است.

به گزارش «تابناک»، پوتین در این مقاله موضوعات اساسی ملی را در کشورهای گوناگون جهان با هم مقایسه کرده و وضعیت روسیه را به کلی متفاوت از آنها ارزیابی می‌کند.

در این نوشتار که در راشا تودی منتشر شده، پوتین می‌گوید: «ما آنچه را در جهان رخ می‌دهد، می‌بینیم؛ خطراتی جدی که رو به افزایش است: اوج‌گیری تنش‌های میان قومی و میان مذهبی واقعیت امروز جهان است. ناسیونالیسم و عدم تساهل مذهبی به پایه ای ایدئولوژیک برای برخی از افراطی‌ترین گروه‌ها و جنبش‌ها تبدیل می‌شود. این ایدئولوژی مبتنی بر نابود کردن و حذف دولت‌ها و چندپاره کردن جوامع است...».

پوتین سپس به وقوع مهاجرت‌های گسترده در نقاط گوناگون جهان اشاره می‌کند و آن را موج جدیدی از «مهاجرت عظیم انسانی» می‌داند؛ موجی که می‌تواند ساختارها و تصاویر آشنای همه قاره‌ها را تغییر دهد.

وی سپس به وضعیت روسیه می‌پردازد و آن را با وقایع در حال رخ دادن در سراسر جهان متفاوت می‌داند: «با وجود مشابهت‌های سطحی، وضعیت ما اساساً متفاوت است. مسائل ملی و مهاجرتی ما مستقیم با سقوط اتحاد شوروی و در اصل با «روسیه بزرگ» که بنیان‌های آن به قرن هجدهم بازمی‌گردد، در ارتباط است».

اظهارات پوتین اشارات مهمی به سیاست‌های آینده فدراسیون روسیه را در خود دارد. در حقیقت، دو نکته مهم از این مطالب قابل استنباط است که عبارتند از:

نخست؛ این نوشتار، بازتاب دهنده مهمترین نگرانی روسیه در عرصه سیاست داخلی است؛ مهمترین مسأله‌ای که روسیه از زمان فروپاشی شوروی تاکنون با آن درگیر بوده، خطر شورش‌های تجزیه طلبانه و حرکات قومی بوده است.

مهمترین نمود این امر، مسأله چچن است که روسیه در دو دهه گذشته با آن درگیر بوده است. دولت روسیه تاکنون راهبردهای گوناگونی را برای حل این مسأله در پیش گرفته، ولی سخنان اخیر پوتین را می‌توان نشانه ای از حاکم شدن نوعی جدید از واقع‌گرایی در دولت این کشور دانست. در واقع دولت روسیه گام نخست را که پذیرفتن اصل مسأله است، برداشته و به جای راهبرد تقابلی، شیوه ای تعاملی را برگزیده است.

تلفیق این رویکرد با سیاست‌های چهار سال گذشته دیمیتری مدودیف که مبتنی بر مدرن سازی و توسعه اقتصادی کشور به طور کلی و مناطق و جمهوری‌های فدراسیون به موازات آن بوده، می‌تواند آینده متفاوتی را برای روسیه رقم بزند

دوم؛ اشاره به مفهوم «روسیه بزرگ» در مقاله پوتین نکته‌ای مهم است و پیامدهای خاص خود را برای سیاست خارجی این کشور در پی دارد. پوتین همان کسی است که در سال 2005، فروپاشی شوروی را «بزرگترین فاجعه ژئوپلیتیکی قرن» دانسته بود و در هشت سال ریاست جمهوری خود نیز پیوسته تلاش داشت تا روسیه را به جایگاه یک قدرت بزرگ ارتقا دهد.

مطالب اخیر نشان می‌دهد که در صورت روی کار آمدن دوباره پوتین به عنوان رئیس جمهور روسیه، این کشور بار دیگر به راهبرد «قدرت بزرگ» بازخواهد گشت. در این صورت مطمئناً سیاست‌های روسیه در قبال مسائل مهمی از قبیل گسترش ناتو و یا روابط با آمریکا، راهی متفاوت با شرایط کنونی را خواهد پیمود.