آلودگي هواي تهران سرانجام اين شهر را در آستانه بحران قرار داده است. بحراني كه بتدريج ميرود تا زمينه بروز فاجعه انساني را رقم بزند. بحراني كه 58 سال پيش در لندن رخ داد و در آن 4 هزار شهروند تنها ظرف 3 روز به دليل ساكن ماندن هوا جان خود را از دست دادند و حالا اين روزها آلودگي هوا جان شهروندان تهراني را نشانه گرفته است.
بر اين اساس روز گذشته محمدرضا محمودي، معاون استاندار و دبير كميته كاهش آلودگي هواي تهران درباره دلايل تعطيلي آخر هفته گفت: آنچه مسلم است تهرانيها در حال حاضر دارند سم استنشاق ميكنند، بنابراين ما از قبل روزهاي تعطيل را اعلام كرديم كه مردم به سفر بروند تا بتوانند چند روزي را در هواي سالم نفس بكشند.
اين در حالي است كه دكتر ايرج خسرونيا، رئيس جامعه پزشكان متخصص داخلي معتقد است: هر چند كه خروج از تهران و تنفس نكردن اين هوا حتي براي دو روز هم ميتواند براي سلامت مردم مفيد باشد، اما مساله اين است كه امكان سفر و خروج از تهران براي همه فراهم نيست.
او با سمي دانستن اين هوا و اينكه بايد كودكان و افراد مسن را از استنشاق آن دور نگه داشت، در گفتوگو با «جامجم» افزود: مشكل اينجاست كه بيش از 80 درصد تهرانيها بهخاطر هزينه سفر، امكان خروج از تهران را ندارند، بنابراين براي حل مشكل آلودگي هوا بايد راه چاره اساسي جست.
رئيس جامعه پزشكان متخصص داخلي تاكيد كرد: تعطيلي مهد هاي كودك و دبستانها در اين هوا واجب است، چرا كه در دراز مدت كودكان از تنفس در اين هوا آسيب جدي ميبينند و بهتر است افراد بالاي 60 سال شاغل در بخشهاي خصوصي و دولتي در اين روزها مرخصي بگيرند.
با افزايش غلظت آلايندهها و پيشبيني سازمان هواشناسي كشور مبني بر پايداريهاي جوي و عدم وزش باد و بارندگي در تهران، نگرانيها از بابت تداوم شرايط هشدار در پايتخت تا اواسط هفته آينده و پيامدهاي مخرب آن بر سلامت شهروندان تهراني افزايش يافته است. نگراني از افزايش آلودگي هواي تهران اين روزها در حالي عميقتر ميشود كه برخي كارشناسان شهري و زيست محيطي نسبت به احتمال بروز فاجعه مشابه 1952 لندن در شهر تهران كه در آن بيش از 4 هزار شهروند ظرف 3 روز به دليل ساكن شدن هوا در اين شهر جان خود را از دست دادند، هشدار ميدهند. اين كارشناسان پيشبيني ميكنند با توجه به تعدد آلايندهها و موقعيت جغرافيايي، از نظر قدرت پالايندگي تهران نيز دچار اين فاجعه شود.
عضو اسبق هيات مديره شركت كنترل كيفيت هواي تهران، بروز چنين فاجعهاي در تهران را دور از ذهن ندانست و گفت: در دهه 50 دود ناشي از احتراق زغالسنگ، آلودگي هوا در لندن و بسياري از شهرهاي اروپايي را تشديد كرده و ساكن شدن هواي لندن معلول افزايش ميزان اين آلاينده بود كه درصد قابل توجهي از شهروندان را به كام مرگ كشاند و امروزه نميتوان نگران تكرار اين فاجعه نبود زيرا آلايندههايي كه در تهران توليد ميشود خطر بيشتري از زغال سنگ در لندن دهه 50 دارد .
كمال شعار افزود: در حال حاضر درصد بالايي از خودروها در پايتخت تردد ميكنند كه احتراق ناقص دارند و همين موضوع افزايش آلايندهها را دامن ميزند طوري كه ميتوان گفت امروزه درصد بالايي از آلايندههاي شهر مربوط به تردد خودروها ميشود .
وي در گفتوگو با فارس در حالي اين موضوع را مطرح ميكند كه از ديدگاه كارشناسان محيط زيست تهران از قدرت پالايندگي پاييني برخوردار بوده و اين موضوع نگرانيها از ساكن شدن هوا را تشديد ميكند .
از سوي ديگر به گفته يك كارشناس محيط زيست، قدرت پالايندگي پايين تهران و تراكم ساختمانها يكي از موضوعاتي است كه احتمالات در خصوص تكرار فاجعه 52 لندن را تقويت ميكند؛ چرا كه در چنين شرايطي ما با افزايش ميزان آلاينده نيز مواجه هستيم و چه بسا مجموع اين شرايط وضعيتي مشابه لندن را ايجاد كند.
محمد فاطمي توضيح داد: به گفته كارشناسان بهداشت هر فرد به طور متوسط روزانه 20 هزار ليتر هوا تنفس ميكند كه در تهران به دليل وجود آلايندههاي صنعتي اين معادله برعكس بوده و آنها روزانه همين مقدار گازهاي سمي وارد ريههاي خود ميكنند كه در اين فرآيند ذرات درشت دود در قسمتهاي فوقاني دستگاه تنفسي تجمع كرده و موجب اختلال در ترشحات بيني و سينوسها ميشوند.
به گفته وي از سوي ديگر ذرات ريز نيز در راههاي عميقتر ريهها نفوذ كرده و حجم بالاي اين ذرات باعث اشكال در تنفس افراد مبتلا به آسم، برونشيت مزمن، آمفيزم و ديگر بيماريهاي ريوي ميشود و در بسياري از موارد به مرگ زودرس سالمندان نيز ميانجامد.
افزايش مراجعات قلبي و ريوي به اورژانس
آلودگي شديد هواي تهران اين روزها درصد مراجعات شهروندان تهراني و بخصوص بيماران قلبي و تنفسي به مراكز اورژانس را افزايش داده است به طوري كه وزير بهداشت با اشاره به افزايش آمار مراجعات قلبي و ريوي به اورژانس در پي شرايط هشدار آلودگي هواي تهران گفت: براساس آمار اورژانس تهران طي چند روز اخير، آمار مراجعان ريوي و قلبي به اورژانس به ترتيب حدود 91 و 9 درصد افزايش يافته است .
دكتر مرضيه وحيد دستجردي با تاكيد بر اينكه بيماران قلبي، ريوي و گروههاي پرخطر در زمان آلودگي هوا به ويژه زماني كه آلودگي به حد هشدار ميرسد در معرض خطر مرگ و مير قرار ميگيرند از تمهيدات جديد وزارت بهداشت در زمينه آلودگي هوا خبرداد و افزود: اين تمهيدات بزودي به شهروندان تهراني اعلام خواهد شد. در چنين شرايطي دستگاهها و سازمانهاي اجرايي مسوول، طرحهاي متعددي را اين روزها به اجرا ميگذارند تا شايد به اين ترتيب از ميزان آلايندگي هواي تهران كاسته شود.
پس از مصوبه تعطيلي روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه شهر تهران، طرحهاي جديدي مانند توسعه طرح زوج و فرد در سراسر تهران با هدف كاهش استفاده از خودروي شخصي و برخورد با خودروهاي آلاينده از يكسو و كاهش يك ساعته فعاليت ادارات دولتي تا اطلاع ثانوي از سوي ديگر به اجرا گذاشته شده است.
طرح زوج و فرد در كل تهران
رئيس پليس راهنمايي و رانندگي تهران در گفتوگو با ايسنا از اجراي طرح زوج و فرد در كل تهران و جريمه 130هزار ريالي خودروهاي متخلف خبر داد و گفت: بر اين اساس خودروهايي كه داراي رقم سمت راست يك، 3، 5، 7 و 9 هستند روزهاي فرد و خودروهايي كه داراي رقم سمت راست 2، 4، 6 و 8 هستند تنها روزهاي زوج اجازه تردد در تهران را دارند.
سردار حسين رحيمي با اشاره به اين كه طرح ترافيك نيز از محدوده طرح زوج و فرد در تهران اعمال ميشود، تصريح كرد: خودروهاي داراي آرم طرح ترافيك، سرويسهاي مدارس، خودروهاي امدادي و سرويس ادارات از ممنوعيت زوج و فرد مستثني هستند .
به گفته وي، بر اساس تدابير انديشيده شده ساعت طرح زوج و فرد با طرح ترافيك يكي شده و از ساعت 30/6 تا 17 اعمال ميشود.
جريمه 13 هزار توماني متخلفان
وي با اشاره به اينكه اجراي اين طرح در جهت عدم خروج خودروهاي غير مجاز از منازل است، تصريح كرد: بر اين اساس، طرح زوج و فرد از امروز در كل تهران تشديد شده و تمامي خودروهاي متخلف 130 هزار ريال جريمه ميشوند .
رئيس پليس راهور تهران با تاكيد بر اينكه ممنوعيت تردد زوج و فرد و طرح ترافيك در تهران در تعطيلات چهارشنبه و پنجشنبه نيز اعمال خواهد شد، افزود: هنوز تصميم قطعي در خصوص موتورسيكلتها اتخاذ نشده است و در صورت تصميم نهايي تردد موتورسيكلتها نيز در تهران نوبتي خواهد بود.
برخورد با خودروهاي آلاينده
سردار رحيمي از برخورد با حدود 3000 دستگاه خودرو و موتورسيكلت دودزا از ابتداي هفته جاري تاكنون خبر داد و تصريح كرد: 25 هزار خودرو و موتورسيكلت متخلف و آلاينده نيز اعمال قانون يا پيوست گواهينامه شدهاند.
رئيس سازمان محيط زيست نيز از برخورد شديد با خودروهاي آلاينده در تهران خبر داد و با اشاره به موافقت دولت با پيشنهاد كميته اضطرار مبني بر تعطيلي روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه تهران افزود: شبكههاي بانكي در اين دو روز تعطيل به صورت كشيك داير خواهند بود و به شهروندان تهراني خدمترساني خواهند كرد .
اجراي طرح زوج و فرد از در منازل
وزير كشور نيز با بيان اينكه شرايط هواي تهران براي خردسالان، بيماران و افراد كهنسال نگران كننده است، افزود: دولت پيشبيني تعطيلي 2 روز آخر هفته را براي كاهش اين ميزان آلودگي در نظر گرفته است و در عين حال تا پايان هفته طرح زوج و فرد از مبدا يعني از منازل آغاز ميشودو به اين ترتيب پيش بيني ميشود با كاهش تعداد خودروها شرايط ترافيك و آلودگي هوا بهبود يابد.
كاهش ساعت كار ادارات تا اطلاع ثانوي
استاندار تهران نيز با اشاره به تعطيلي روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه تهران، از تعطيلي ادارات دولتي، مدارس و دانشگاههاي تهران خبرداد و گفت: مراكز امدادي، اورژانسي و نظامي و انتظامي در اين 2 روز تعطيل نبوده و تابع مقررات خاص خود هستند.
مرتضي تمدن با تاكيد بر اينكه تا اطلاع ثانوي همه ادارات دولتي يك ساعت زودتر تعطيل ميشوند، از شهروندان تهراني خواست در حد امكان از تردد با خودروي شخصي خودداري كرده و از وسايل نقليه عمومي استفاده كنند.
تداوم پايداري جوي تا اواسط هفته آينده
مديركل پيشبيني و هشدار سريع سازمان هواشناسي كشور با بيان اينكه پيشبينيها نشان ميدهد تا اواسط هفته آينده، پايداري هوا را خواهيم داشت، گفت: اين امر باعث ميشود شرايطي كه هم اكنون در سطح تهران مشاهده ميشود تا اواسط هفته آينده ادامه داشته باشد.
پرويز رضازاده با بيان اينكه 20 روز است آسمان تهران صاف است و از آخرين بارش باران نيز 20 روز ميگذرد، افزود: تا اواسط آينده خبري از تغييرات دما نيست و پيشبيني پايداري هوا تا اواسط هفته آينده، موجب افزايش نگرانيها شده است .
مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران نيز گفت: پايداري جوي تا اواسط هفته آينده ادامه دارد و ميزان آلودگي هوا طي روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه تشديد ميشود.
يوسف رشيدي با اشاره به اين كه هماكنون امكان دريافت وضعيت آلودگي هوا از طريق پيام كوتاه و نقشه آلودگي هوا از طريق تلفن همراه فراهم شده است، گفت: به اين ترتيب ظرف چند هفته آينده شهروندان ميتوانند از طريق تلفن همراه خود از وضعيت آلودگي هواي تهران به صورت منطقهاي مطلع شوند . وي با اشاره به تاثير نوع رانندگي در تشديد آلايندگي هواي تهران تصريح كرد: رانندگي شتابزده و نامتناسب با ترافيك ميتواند تا 7 برابر يك رانندگي صحيح در مسير و شرايط ترافيكي يكسان آلودگي توليد كند.
باز بودن مراكز معاينه فني در تعطيلات
نيروگاهها و پالايشگاه تهران برابر يك ميليون خودروي استاندارد آلودگي توليد ميكنند.
اين گفته مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران است كه از 3 برابر شدن مراجعه رانندگان براي دريافت برگه معاينه فني نسبت به پيش از اجراي طرح تشديد برخورد با خودروهاي فاقد معاينه فني خبر داد و گفت: بر اين اساس هم اكنون روزانه 7000 برگه معاينه فني در تهران صادر ميشود .
وحيد نوروزي با تاكيد بر اينكه مراكز معاينه فني تهران در روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه تعطيل نيست، افزود: همه مراكز معاينه فني در پايتخت از ساعت 30/7 تا 30/19 نسبت به ارائه خدمات به شهروندان اقدام ميكنند .
وي تصريح كرد: متاسفانه به بهانه كمبود گاز، سوخت سنگين مازوت در نيروگاههاي تهران مورد استفاده قرار ميگيرد و اين در حالي است كه مسوولان مربوطه براي همدردي با شهروندان اخيرا سوخت مصرفي خود را از مازوت به گاز تبديل كردهاند.
نوروزي با اشاره به آلايندگي كارخانجات سيمان اطراف تهران، تاكيد كرد: كمترين اقدام در اين شرايط تعطيل اين كارخانجات است اما بعيد به نظر ميرسد با تعطيل كردن آنها اتفاق ويژهاي رخ دهد.