نابساماني در عمليات عمره، مقصر كيست؟

در حالي كه برگزاري عمليات عمره در سال‌هاي گذشته با كيفيت مناسب‌تري انجام مي‌شد، امسال نارضايتي بسياري در ميان زايران وجود دارد.

به گزارش خبرنگار «تابناك»، مشخص نبودن ساعت بسياري از پروازها تا يك روز پيش از انجام پرواز، كيفيت نامناسب غذا، سردرگمي در اسكان، محل نامناسب هتل در مكه، فقدان توانايي و اطلاعات خدمه، ناكافي بودن امكانات پزشكي، عدم ارايه خدمات لازم به مسافران و... تنها بخشي از مشكلات است و مسئولان ستاد عمره، تنها با اعلام اين‌كه هم‌اكنون اوايل انجام عمره امسال است، قصد رفع و رجوع كردن آن را دارند، اما به راستي اين دليل مي‌تواند پس از دو دهه انجام عمليات عمره، پذيرفته شود؟

بيشتر زايران عمره را كساني تشكيل مي‌دهند كه براي بار نخست مشرف شده و ممكن است به علت كهولت سن يا ناتواني مالي تا پايان عمر ديگر اين فرصت را پيدا نكنند؛ بنابراين، اگر براي مسئولان و خدمه عمره، اين يك فعاليت روزمره و عادي است و بارها تكرار مي‌شود، براي بسياري از زايران يك فرصتي استثنايي است كه مدتها منتظر آن بوده‌اند و نمي‌توان با اين بهانه كه اوايل كار است، قصور و تقصيرها را توجيه كرد.

براي نمونه، در مورد كيفيت غذا، مسئولان ستاد عمره آن را مربوط به ابتداي كار بودن مي‌دانند، در حالي كه دليل آن مشخص است. اگر مواد غذايي همان‌گونه كه مورد ادعاست، مرغوب باشد، كيفيت غذا به دليل ناتواني تيم آشپزي پايين است و اين هم به دليل آن است كه خدمه آشپزخانه، عموما از افراد مخلص و متديني هستند كه براي اجر و ثواب اين مسئوليت را بر عهده گرفته‌اند، اما چه بسا تخصص لازم در پخت غذا در مقياس گسترده را ندارند و عوامل ستاد عمره با خودداري از استفاده از عوامل حرفه‌اي، عملا آسيب سنگيني به زايران كه به دليل شرايط سني بالا، قادر به هضم و استفاده از غذاهاي با كيفيت نامناسب نيستند، مي‌زنند.

برخي ديگر از خدمه نيز از شرايط مشابهي برخوردارند و بيشتر آنان با نيت خير و با استفاده از ارتباط و دوستي با مسئولان آژانس‌ها و سازمان حج و زيارت وارد تيم عمليات عمره شده‌اند و هرچند حسن نيت دارند، اما فاقد توانايي‌هاي لازم مانند تسلط به زبان عربي، تخصص در فعاليت‌هاي توريستي مانند هتل‌داري، حمل‌ونقل و برنامه ديگري هستند و نتيجه آن نيز شرايط نابسامان كنوني است؛ براي نمونه با تخريب هتل شرايتون، هتل پنج ستاره‌ براي حجاج درجه يك اجاره شده كه از يك سو داراي امكاناتي است كه مورد نياز زايران نيست (مانند تلويزيون‌هاي LCD، مايكروفر، لوازم تشريفاتي و گرانقيمت و ...) و از سوي ديگر، داراي نقاط ضعفي است كه موجب آزار زايران است؛ مانند دوري به حرم، عدم امكان بردن غذا به اتاق و ممنوعيت شستشوي لباس. اما اگر تخصص و پيگيري لازم در ميان مسئولان عمره وجود داشت، هتلي نزديكتر به حرم با امكانات تشريفاتي كمتري اجاره مي‌شد كه هم هزينه كمتري داشت و هم رضايت مشتري را جلب مي‌كرد.

نقص ديگر ستاد عمره كمبود امكانات خدماتي است، وسليه عزيمت به مسجد «تنعيم» براي عمره مجدد وجود ندارد، در حالي كه كمترين هزينه را دارد. پزشك ايراني بسيار كم و در سه هتل براي بيست هزار زاير وجود دارد، آن هم تنها در هشت ساعت از شبانه‌روز، اطلاع‌رساني مناسب صورت نمي‌گيرد و مراسم مذهبي به ميزان كافي وجود ندارد و ... احتمالا پاسخ به همه اين مسائل، هفته‌هاي اوليه كار است!

مسئولان عمره پاسخ دهند براي زايري كه همه اين مشكلات را تحمل مي‌كند، چه تفاوتي دارد كه هفته‌هاي اول يا آخر عمره است؟ او تنها ده روز يا دو هفته در مكه و مدينه است و مي‌خواهد يكي از شريفترين دوران‌هاي معنوي خود را در كنار خانه خدا و قبور رسول خدا(ص) و ائمه بقيع ـ عليهم السلام ـ بگذارند، عذرخواهي زباني چه مشكلي از او را حل مي‌كند؟ در حالي كه اگر از تيم باتجربه و داراي تخصص لازم در مديريت كاروان‌ها، آشپزخانه و ستاد استفاده شود، هفته‌هاي اول و آخر تفاوتي نمي‌كند.

يكي از زايران عمره به خبرنگار «تابناك» گفت: در محل پزشك ايراني با صف طويل بيماراني روبه‌رو مي‌شويم كه گاه حتي صندلي كافي براي نشستن در نوبت نيست، در حالي كه اگر تنها اندكي كفايت و مديريت در ستاد عمره بود، مي‌شد با استفاده از پزشكان ماهر بسياري كه داوطلب خدمت در حج هم هستند، بدون هزينه، خدمت بسيار بهتري ارايه كرد و با ارايه يك دستورالعمل ساده به خدمه، جلوي سرگرداني و آزار زايران را گرفت.

وي پرسيد: به راستي، اگر به جاي بنده، شخص مسن‌تر يا با حال وخيم‌تري بود كه پس از ساعت‌ها سرگرداني و بدون كوچكترين راهنمايي و كمكي از سوي مسئولان، دچار حادثه‌اي مي‌شد، چه كسي پاسخگو بود؟

متأسفانه، مسئولان ستاد عمره و خدمه كاروان‌ها با تكرار اين‌كه اعتراض موجب از بين رفتن حال معنوي مسافران مي‌شود، تلاش دارند بر اين قصورها و تقصيرها سرپوش گذارند، اما بايد بدانند هرچند شايد كسي اين مشكلات را در ايران پيگيري نكند و مسئولان حج و ستاد و نمايندگي با توجه به ارتباط دوستانه با هم از آنها بگذرند، اما در پيشگاه صاحب اين خانه، آزارهاي پياپي زايران محفوظ است و صرفا به دليل اين‌كه مسئولان و خدمه حسن‌نيت دارند، توجيه‌شدني نيست، چراكه بنا بر فتواي تمامي مراجع و حكم عقل، اگر كسي توانايي كافي براي انجام مسئوليتي را ندارد، پذيرفتن آن جايز نيست، ولو اين‌كه داراي حسن نيت، اخلاص و حتي تخصص و تحصيلات در ديگر مسائل غير از مسئوليت خود باشد.

مسئولان ستاد عمره و خدمه بدانند كه قطعا در ايران، افراد بسياري با توانايي بيشتر و تخصص عميقتر از آنان وجود دارند كه مشتاق به خدمت در جوار خانه خدا و مدينة‌النبي هستند و اگر با اشغال اين مسئوليت‌ها نمي‌توانند به درستي به زايران خدمت كنند، خوب است جاي خود را به كساني بدهند كه از عهده كار بهتر برمي‌آيند و از حجم زياد مشكلات و نارضايتي زايران مي‌كاهند.