تعیین وظایف دستگاه و نهادهای مسئول در مدیریت بحران

نمایندگان در نشست علنی امروز (سه شنبه، 9 بهمن ماه) مجلس شورای اسلامی، در جریان بررسی لایحه مدیریت حوادث غیر مترقبه کشور با اصل ماده 14 این لایحه با 144 رأی موافق، 8 رأی مخالف و 3 رأی ممتنع از مجموع 194 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.

در ماده 14 این لایحه آمده است: وظایف دستگاهها و نهادهای مسوول در مدیریت بحران عبارت است از:

الف - وزارتخانه های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند با همکاری جمعیت هلال احمر و سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و بر اساس استانداردهای سازمان، نسبت به طراحی و ارائه واحد درسی آمادگی در مقابل حوادث و سوانح» در قالب برنامه آموزشی مدارس، دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی اقدام نمایند. گذراندن این درس برای تمامی دانش آموزان و دانشجویان الزامی است.

ب - جمعیت هلال احمر موظف است:

1- با همکاری شوراهای اسلامی شهر و روستا، شهرداری ها، دهیاری ها، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان های مسئول در امور فرهنگی و تبلیغی و ستاد کل نیروهای مسلح و بر اساس استانداردهای سازمان، نسبت به آموزش آحاد جامعه و سازمان های مردم نهاد در برابر حوادث و سوانح اقدام نماید.

۲- با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کشور، نیروهای مسلح، شوراهای اسلامی شهر و روستا، شهرداری ها، دهیاری ها، فدراسیون های ورزشی از جمله نجات غریق و غواصی و کوهنوردی و صعودهای ورزشی و بر اساس استانداردهای سازمان، نسبت به نجات آسیب دیدگان از حوادث و سوانح و انتقال آنها به مراکز درمانی، اسکان اضطراری و تأمین مایحتاج ایشان تا رفع نیاز و ذخیره اقلام امدادی مربوط به خدمات مذکور اقدام نماید.

3- با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان بهزیستی کشور، وزارت امور خارجه و سایر دستگاههای مرتبط موضوع ماده (۲) این قانون، اقدامات لازم در زمینه جذب، هدایت و توزیع کمکهای غیردولتی داخلی و خارجی را با رعایت اصل هشتادم (۸۰) قانون اساسی انجام دهد. هرگونه دخل و تصرف، استفاده و تصاحب کمکهای یادشده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت غیر مجاز ممنوع است و به عنوان عمل مجرمانه تصرف غیر قانونی در اموال عمومی با دولتی محسوب گردیده و مرتکب برابر قانون مجازات اسلامی مجازات می شود.

پ - وزارت نیرو موظف است:

۱- با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کشور سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، سازوکارهای لازم جهت کنترل آبهای سطحی (سیلاب) در سطح ملی و استانی را ایجاد نماید.

۲- با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، سازمان هواشناسی کشور و سایر دستگاههای مرتبط موضوع ماده (۲) این قانون، نسبت به پیشگیری از خشکسالی اقدامات لازم را انجام دهد.

٣- نسبت به ذخیره سازی آب برای شرایط اضطراری اقدام نماید.

4- با ایجاد زیرساخت های مناسب و ایمن، سازوکارهای لازم جهت تأمین آب و برق مراکز جمعیتی در شرایط اضطراری را با همکاری وزارت کشور برنامه ریزی و اعمال نماید.

ت - وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق مؤسسات وابسته از جمله مؤسسه ژئوفیزیک، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی موظف است:

۱- با همکاری سازمان هواشناسی (پژوهشکده هواشناسی و اقلیم شناسی) و انجمن های علمی نسبت به توسعه تحقیقات، مطالعات و شبکه های اطلاعاتی تخصصی درباره پیشگیری و کاهش خطر حوادث و سوانح اقدام کند.

۰۲ به منظور پیش بینی دقیق و هشدار به هنگام وقوع مخاطرات زمین ساخت، با همکاری وزارت راه و شهرسازی (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، پژوهشکده هواشناسی و اقلیم شناسی)، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و سایر دستگاههای مرتبط با موضوع ماده (۲) این قانون، نسبت به ایجاد یا تقویت مراکز پایش و هشدار زلزله، آتش فشان، سونامی و لغزش زمین در کشور اقدام نماید.

ث - وزارت راه و شهرسازی موظف است:

1- با همکاری وزارت کشور و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران سازوکارهای مناسب برای اعمال مدیریت یکپارچه حمل و نقل و عبور (ترانزیت) شریان های مواصلاتی و همچنین ایمن سازی قطارهای شهری در شرایط اضطراری را برنامه ریزی و عملیاتی نماید.

۲- با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور ایمن سازی مراکز درمانی اقدام کند.

٣- از طریق بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با همکاری شهرداری های دهیاری ها، وزارت کشور سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و ستاد کل نیروهای مسلح در چهارچوب برنامه ملی بازسازی و بازتوانی ، ضمن آواربرداری مستحدثات و اماکن آسیب دیده، در بازسازی مناطق روستایی آسیب دیده از حوادث و سوانح، به گونه ای عمل نمایند که با اطمینان از ساخت واحدهای مسکونی مقاوم در منطق ایمن، فرهنگی، آداب و رسوم، اقلیم و مصالح بومی منطقه رعایت شود.

٤- از طریق سازمان هواشناسی کشور اقدامات ذیل را انجام دهد:

4-1- به منظور پیش بینی دقیق و هشدار به هنگام وقوع مخاطرات آب و هوایی، با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاههای مرتبهل مرفوع ماده (۲) این قانون، نسبت به ایجاد مرکز پایش و هشدار بهمن، طوفان، گردباده صائقه، تگرگ، موج گرما (باد و باد گرم) و سرما در کشور اقدام نماید.

4-2- با همکاری وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی شبکه پایش و هشدار سیل در سطح کشور را تکمیل کند.

4-3- به منظور پیش بینی دقیق و اعلام هشدارهای لازم، نسبت به تقویت مراکز پایش و هشدار خشکسالی اقدام نماید.

چ- وزارت جهاد کشاورزی موظف است:

1- به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه در زمینه همه گیری (اپیدمی) آفات و بیماری های گیاهی و جانوری و مشترک انسان و دام، مراکز پایش و هشدار همه گیری (اپیدمی) آفات و بیماری های گیاهی و حیوانی و مشترک انسان و دام را با مشارکت سازمان هواشناسی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت نیرو و سایر دستگاهها و نهادهای مرتبط با موضوع ماده (۲) این قانون، ایجاد نماید.

۲- با همکاری نیروهای مسلح، نسبت به اتفای حریق در جنگلها و مراتع اقدام نمایند.

ح- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است:

1- با همکاری جمعیت هلال احمر و بر اساس استانداردهای سازمانی نسبت به تهیه برنامه های آموزشی برای ارتقای سطح آگاهی مردم در برابر بحران اقدام نماید.

۲- با هماهنگی سازمان نسبت به اعلام هشدارهای لازم و اطلاع رسانی آگاهانه به مردم در خصوص مخاطرات و بحران ها اقدام نماید.

خ- وزارت امور اقتصادی و دارایی (بیمه مرکزی) موظف است با هماهنگی سازمان و همکاری دستگاههای مرتبط با موضوع ماده (۲) این قانون، سیل و زلزله را فراهم نماید. سازوکارهای لازم جهت گسترش بیمه حوادث و سوانح با اولویت آتش سوزی، سیل و زلزله را فراهم نماید.

د- وزارت نفت موظف است با همکاری وزارت کشور، با ایجاد زیرساخت های مناسب و ایمن ، برای ذخیره مناسب حامل های انرژی (گاز، شرایط اضطراری اقدام نماید. نفت سفید، بنزین و گازوئیل) و تأمین سوخت مورد نیاز مناطق آسیب دیده در شرایط اضطراری اقدام نماید.

ذ- وزارت کشور موظف است:

1- با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح نسبت به انتظام امور و تأمین امنیت جانی و مالی مردم و سازمانهای مسؤول در شرایط اضطراری اقدام کند.

٢- از طریق سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور اقدامات ذیل را انجام دهد:

۱-2. با همکاری نیروی انتظامی و وزارت راه و شهرسازی، آسیب دیده را اتخاذ و اجراء کند. سازوکارهای لازم برای اعمال مدیریت تردد ترافیک در شهرها و روستاهای آسیب دیده را اتخاذ و اجرا کند.

۲ - ۲ . با همکاری سازمان پزشکی قانونی، نیروی انتظامی و متولیان دینی مذاهب رسمی کشور برای انتقال، تشخیص هویت و تدفین متوفیان ناشی از وقوع بحران با رعایت آداب محلی و مذهبی ایشان اقدام کند.

۳ - ۲. برای توسعه ایمنی، اطفای حریق، جست وجو و نجات آسیب دیدگان از حوادث شهری و روستایی در مراکز جمعیتی اقدام کند.

ز- از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است با هماهنگی سازمان و با همکاری وزارت کشور نسبت به ایجاد زیرساخت های لازم جهت تأمین ارتباطات (ماهواره ای، کابلی، موبایل و بی سیم اعم از صوتی و تصویری) در شرایط اضطراری اقدام نماید؛ به گونه ای که قادر به حفظ ارتباطات از ابتداء تا انتهای شرایط مذکور باشد.

ژ- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است:

١- نسبت به ذخیره سازی دارو، واکسن و تجهیزات پزشکی جهت درمان آسیب دیدگان از حوادث و سوانح در شرایط اضطراری اقدام نماید.

۲- نسبت به کمکهای اولیه، تخلیه و انتقال مصدومین با تعداد زیاد و درمان آنها با همکاری دستگاههای مرتبط با موضوع ماده (۲) این قانون، اقدام نماید.

۳- به منظور پیش بینی دقیق، هشدار به موقع و انجام اقدامات پیشگیرانه در زمینه همه گیری (اپیدمی) بیماری های انسانی، نسبت به ایجاد مراکز پایش و هشدار با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست اقدام نماید.

- با همکاری جمعیت هلال احمر، سازمان بهزیستی کشور و ستاد کل نیروهای مسلح، ساز و کارهای لازم جهت تأمین بهداشت و درمان (جسمی و روحی آسیب دیدگان در شرایط اضطراری را برنامه ریزی و اعمال نماید.

س- ستاد کل نیروهای مسلح موظف است:

۱- با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سازوکارهای لازم جهت اطفای حریق هوایی در سطح کشور را اتخاذ و اجراء نماید.

۲- جهت پشتیبانی از سازمان های امدادی در شرایط اضطراری، یگان های ویژه ای در سطح کشور تشکیل داده و مطابق با استانداردهای سازمان نسبت به آموزش و تأمین تجهیزات مناسب برای آنها اقدام نماید؛ به گونه ای که این یگانها بتوانند در کوتاهترین فاصله زمانی پس از وقوع حوادث و سوانح، ضمن اطلاع رسانی به رئیس ستاد به محل بحران اعزام شوند و اقدامات امدادی و حفاظتی را تا اعلام کتبی رفع نیاز توسط رئیس ستاد به انجام رسانند.

٣- نسبت به پذیرش، راهبری و کنترل عملیاتی تیمهای امدادی که از نیروهای مسلح کشورهای دیگر به محل بحران اعزام می شوند، اقدام نماید.

ش- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است به منظور کاهش خطر حوادث و سوانح، از طریق سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور برای آموزش و توسعه مهارت های نیروی انسانی در حوزه ساخت و ساز اقدامات لازم را انجام دهد.

ص - وزارتخانه های نفت، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی مسؤولیت رعایت ایمنی در نگهداری، حمل و مصرف مواد خطرناک در حوزه وظایف دستگاه متبوع خود را بر عهده دارند.

تبصره - آیین نامه اجرایی این بند مشتمل بر خصوصیات و شرایط ویژه حمل و نقل مواد موضوع این بند و نحوه جبران خسارات وارده، به پیشنهاد مشترک وزارت کشور سازمان مدیریت بحران کشور و سازمان حفاظت محیط زیست، ظرف مدت شش ماه از لازم الاجراء شدن این قانون به تصویب هیأت وزیران می رسد.

ض - وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی ساختمان، شهرداری ها و دهیاری ها موظفند در اجرای قوانین و مقررات مربوط به مقاوم بودن ساختمانها، استانداردهای سازمان را اعمال نمایند.

تبصره- وظایف تفصیلی دستگاهها و نهادهای مشمول این قانون در سند راهبرد ملی مدیریت بحران و برنامه های ملی مبتنی بر آن تعیین می شود.