شعار‌های انقلابی که ۳۹ ساله شدند
۲۲ بهمن‌ماه سال ۹۶ مصادف است با سی و نهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی. انقلابی که با مشارکت طبقات مختلف مردم انجام شد و نظام پادشاهی پهلوی را سرنگون کرد.
خیابان‌های شهر‌های مختلف کشور در سال ۱۳۵۷ پر بود از راهپیمایی مردم که با سر دادن شعار‌های مختلف جریان پیدا می‌کرد. به اعتقاد عباس عبدی، کارشناس مسایل ایران و از فعالان سیاسی این دوران، بحث استقلال سیاسی، دخالت بیگانگان و وابستگی محمدرضا شاه به آن‌ها بحثی کلیدی بود که در شعار‌ها نیز تجلی یافته است، ولی ترکیب این موارد با آزادی و جمهوری اسلامی به تدریج شکل گرفت.
اما مردم در آن سال‌ها چه شعار‌هایی می‌دادند؟
بخشی از شعار‌ها بر مبنای نفی رژیم شاهنشاهی بود:
ازهاری بیچاره،ای سگ چارستاره، باز هم بگو نواره، نوار که پا نداره.
نه شریفی نه امامی بلکه یک خر تمامی.
ما می‌گیم شاه نمی‌خوایم، نخست‌وزیر عوض می‌شه! ما می‌گیم خر نمی‌خوایم، پالون خر عوض می‌شه! نه شاه می‌خوایم نه شاپور، لعنت به هر چی مزدور!
نصرُ من‌الله و فتحٌ قریب، مرگ بر این سلطنت پرفریب.
زیر بار ستم نمی‌کنیم زندگی جان فدا می‌کنیم در ره آزادگی/ سرنگون می‌کنیم سلطنت پهلوی / مرگ بر شاه
برخی دیگر از شعار‌ها در حمایت از امام خمینی (ره) بودند:
درود بر خمینی، رهبر انقلاب، مدافع استقلال، آزادی و حقوق زحمتکشان
درود بر چریک‌های مسلمان و فدایی امام خمینی
درود بر خمینی/ رهبر مستضعفین
درود ما کارگران پالایشگاه تهران بر امام خمینی
کارگر، دهقان، مستضعف، رنجبر / خمینی است رهبر
ما کارگران حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی می‌خواهیم
الله اکبر، خمینی رهبر
اینست شعار ملی: خدا، قرآن، خمینی
با خون خود نوشتم، از جان خود گذشتم، یا مرگ یا خمینی
خمینی بت‌شکن / ریشه شاهو بکن
رهبر نهضت آزادگانست آیت‌الله خمینی/ انقلابی‌ترین مرد جهانست آیت‌الله خمینی
رهبر نهضت ما شیعیان است آیت‌الله خمینی / او فرستاده صاحب زمان است آیت الله خمینی
کار شاه تمام است خمینی امام است / استقلال و آزادی جمهوری اسلامی آخرین کلام است
درود بر خمینی بت‌شکن / مرگ بر این یزید قانون شکن
بیا خمینی وطن انقلابست / نقش مخالفین تو بر آبست
جان ما فدایت / همچو مصطفایت
ما همه سرباز توایم خمینی / گوش به فرمان توایم خمینی
یک شنبه آقا نیاد / دوشنبه انقلابست
صل علی محمد / رهبر ما خوش آمد
لحظه به لحظه گویم / زیر شکنجه گویم / یا مرگ یا خمینی
برخی از شعار‌های مردم دقیقا ضد شخص محمدرضا پهلوی بودند:
مرگ بر شاه‌ای امام زمان رحمی به ما کن/ ما رو از دست این جلاد رها کن‌ای بی‌شرف حیا کن/ سلطنتو رها کن
به همت توده‌ها/ شاه تو را می‌کشیم
تا مرگ شاه خائن/ نهضت ادامه دارد
این شاه آمریکایی اعدام باید گردد
شاه جنایت می‌کند/ کارتر حمایت می‌کند
به کوری چشم شاه/ زمستونم بهاره
تا شاه کفن نشود/ این وطن، وطن نشود
امروز هوا بارونیه، کشتن شاه قانونیه
امروز هوا ابریه، مردن شاه حتمیه
ما شیر و موز نمی‌خوایم/ ما شاه دزد نمی‌خوایم‌ای شاه خائن آواره گردی/ خاک وطن را ویرانه کردی / کشتی جوانان وطن آه و واویلا / کردی هزاران تن کفن آه و واویلا / مرگ بر شاه
برخی شعار‌ها نیز شاخصه‌های هویت ایرانی داشتند:
ایران کشور ماست/ خمینی رهبر ماست
ایران ما دریای خون است/ رژیم ظالم شاه سرنگون است
ایران وطن ماست/ خاکش کفن ماست
ارتش ایران حسینی شده/ رهبر ایران خمینی شده
خیابان‌های شهر‌های مختلف کشور در سال ۱۳۵۷ پر بود از راهپیمایی مردم که با سر دادن شعار‌های مختلف جریان پیدا می‌کرد. به اعتقاد عباس عبدی، کارشناس مسایل ایران و از فعالان سیاسی این دوران، بحث استقلال سیاسی، دخالت بیگانگان و وابستگی محمدرضا شاه به آن‌ها بحثی کلیدی بود که در شعار‌ها نیز تجلی یافته است، ولی ترکیب این موارد با آزادی و جمهوری اسلامی به تدریج شکل گرفت.
اما مردم در آن سال‌ها چه شعار‌هایی می‌دادند؟
بخشی از شعار‌ها بر مبنای نفی رژیم شاهنشاهی بود:
ازهاری بیچاره،ای سگ چارستاره، باز هم بگو نواره، نوار که پا نداره.
نه شریفی نه امامی بلکه یک خر تمامی.
ما می‌گیم شاه نمی‌خوایم، نخست‌وزیر عوض می‌شه! ما می‌گیم خر نمی‌خوایم، پالون خر عوض می‌شه! نه شاه می‌خوایم نه شاپور، لعنت به هر چی مزدور!
نصرُ من‌الله و فتحٌ قریب، مرگ بر این سلطنت پرفریب.
زیر بار ستم نمی‌کنیم زندگی جان فدا می‌کنیم در ره آزادگی/ سرنگون می‌کنیم سلطنت پهلوی / مرگ بر شاه
برخی دیگر از شعار‌ها در حمایت از امام خمینی (ره) بودند:
درود بر خمینی، رهبر انقلاب، مدافع استقلال، آزادی و حقوق زحمتکشان
درود بر چریک‌های مسلمان و فدایی امام خمینی
درود بر خمینی/ رهبر مستضعفین
درود ما کارگران پالایشگاه تهران بر امام خمینی
کارگر، دهقان، مستضعف، رنجبر / خمینی است رهبر
ما کارگران حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی می‌خواهیم
الله اکبر، خمینی رهبر
اینست شعار ملی: خدا، قرآن، خمینی
با خون خود نوشتم، از جان خود گذشتم، یا مرگ یا خمینی
خمینی بت‌شکن / ریشه شاهو بکن
رهبر نهضت آزادگانست آیت‌الله خمینی/ انقلابی‌ترین مرد جهانست آیت‌الله خمینی
رهبر نهضت ما شیعیان است آیت‌الله خمینی / او فرستاده صاحب زمان است آیت الله خمینی
کار شاه تمام است خمینی امام است / استقلال و آزادی جمهوری اسلامی آخرین کلام است
درود بر خمینی بت‌شکن / مرگ بر این یزید قانون شکن
بیا خمینی وطن انقلابست / نقش مخالفین تو بر آبست
جان ما فدایت / همچو مصطفایت
ما همه سرباز توایم خمینی / گوش به فرمان توایم خمینی
یک شنبه آقا نیاد / دوشنبه انقلابست
صل علی محمد / رهبر ما خوش آمد
لحظه به لحظه گویم / زیر شکنجه گویم / یا مرگ یا خمینی
برخی از شعار‌های مردم دقیقا ضد شخص محمدرضا پهلوی بودند:
مرگ بر شاه‌ای امام زمان رحمی به ما کن/ ما رو از دست این جلاد رها کن‌ای بی‌شرف حیا کن/ سلطنتو رها کن
به همت توده‌ها/ شاه تو را می‌کشیم
تا مرگ شاه خائن/ نهضت ادامه دارد
این شاه آمریکایی اعدام باید گردد
شاه جنایت می‌کند/ کارتر حمایت می‌کند
به کوری چشم شاه/ زمستونم بهاره
تا شاه کفن نشود/ این وطن، وطن نشود
امروز هوا بارونیه، کشتن شاه قانونیه
امروز هوا ابریه، مردن شاه حتمیه
ما شیر و موز نمی‌خوایم/ ما شاه دزد نمی‌خوایم‌ای شاه خائن آواره گردی/ خاک وطن را ویرانه کردی / کشتی جوانان وطن آه و واویلا / کردی هزاران تن کفن آه و واویلا / مرگ بر شاه
برخی شعار‌ها نیز شاخصه‌های هویت ایرانی داشتند:
ایران کشور ماست/ خمینی رهبر ماست
ایران ما دریای خون است/ رژیم ظالم شاه سرنگون است
ایران وطن ماست/ خاکش کفن ماست
ارتش ایران حسینی شده/ رهبر ایران خمینی شده
