محمدرضا ترکی مطرح کرد؛
لزوم ایجاد «گفتمان ملی حماسه» در جامعه
استاد ادبیات دانشگاه تهران ضمن اشاره به اهمیت گفتمان «فرهنگ حماسه» بر لزوم ترویج این گفتمان در جامعه تأکید کرد.
به گزارش مهر، دکتر محمدرضا ترکی، استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در این زمینه گفت: ترویج گفتمان حماسه در جامعه یک ضرورت است. جامعه فاقد فرهنگ حماسه مثل بدنی است که گلبول سفید ندارد و به راحتی در برابر ضعیف‌ترین عوامل بیرونی از پای درمی‌آید.
استاد دانشگاه تهران با بیان این مطلب که در تاریخ ایران هرگاه این فرهنگ تضعیف شده عوامل بیگانه و استعمارگران با کمترین هزینه بر ما چیره شده‌اند گفت: مردمی که غرق در فرهنگ فردگرایی می شوند و تنها به منافع شخصی خودشان می اندیشند معمولاً نمی توانند دارای فرهنگ حماسی باشند و به راحتی تن به تسلیم و ذلت می دهند. معمولاً وقتی فرهنگ جامعه به سمت مادیت و لذت طلبی شخصی پیش می‌رود و روحیه مردم از فرهنگ حماسی فاصله می‌گیرد.
وی با اشاره به حماسه انقلاب و قدرت معنوی امام در رهبری مردم اذعان کرد: کار بزرگ امام (ره) دمیدن روح حماسی در رگ‌های جامعه بود. با زنده شدن روح شجاعت ملی بود که همان ملتی که تسلیم ارعاب ساواک پهلوی شده بود و یک آژان ساده در جامعه می توانست بخش گسترده ای از مردم را بترساند و تحقیر کند به میدان آمدند و بزرگترین حماسه های تاریخ معاصر را آفریدند.
ترکی عنوان کرد: امام (ره) با تعدادی سخنرانی و پیام و اعلامیه های ساده موفق شد روح شهامت را در جان جامعه سرکوب شده بدمد و جامعه را به آگاهی و شعوری برساند که امروز بعد از سال‌ها، هجوم رسانه‌های بیگانه و هزاران شبکه رادیویی و تلویزیونی و سایتهای خبری و ...نتوانسته است با هزینههای میلیاردی بنیانهای روح حماسی امام را در دل این ملت متزلزل کند. بی‌شک اگر بیگانگان بتوانند بار دیگر یاس و تسلیم را در برابر عزت نفس به این جامعه القا کنند ما بار دیگر به تفرقه و جدایی و حصارهای ترس و ذلت و تسلیم پناه خواهیم برد و دیگران خواهند توانست با کمترین هزینه اتفاقاتی مثل ۲۸ مرداد را سازماندهی کنند و برای سال‌های طولانی منافع این مملکت را غارت کنند.
استاد دانشگاه ادبیات تهران تأکید کرد: برای پرورش روح حماسی در جامعه و خصوصاً بین جوانان ایجاد میزهای گفتمان ملی فرهنگ حماسه یک روش اثرگزار است و کنگره فرهنگ حماسه زمانی می‌تواند موثر واقع شود که گفتمان ملی فرهنگ حماسه به خوبی ترتیب داده شده و هدف مشخص باشد در غیر این صورت شاید بی فایده ترین کار برگزاری گنگره های رسمی و دولتی است.
ترکی در ادامه گفت: دولت و صداوسیما و نهادهای فرهنگی دیگر شاید در این شرایط خاص و باوجود مشکلات جدی موجود در عرصه اقتصاد کشور نباید به سراغ اقدامات بی‌حاصل همایشی و نمایشی بروند بلکه باید به جای کارهای متداول و متعارف فعلی با تشکیل یک اتاق فکر و هیات اندیشه ورز جدی و البته جمع و جور با حضور عده‌ای از اصحاب فکر و فرهنگ به دلایل تهدید کننده و مسایلی که جامعه را از فرهنگ حماسه و پایداری دور می‌کند و افراد را به سوی منفعت شخصی به جای منافع ملی و جمعی سوق می‌دهد بیندیشند و با کمک و همفکری هم راهکاری برای ترویج فرهنگ حماسه پیدا کنند. بدیهی است از دل اندیشیدن به منافع و مصالح ملی است که روح حماسی و خدمت به مردم و روح فداکاری و ایثار را به وجود می‌آورد.
این استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در ادامه با توجه به نقش سازمان‌ها و نهادهای مختلف فرهنگی در تقویت و تضعیف فرهنگ حماسه در جامعه گفت: شاید لازم باشد نهادهای فرهنگی و اجرایی از کارهایی که روح ایثار و جوانمردی را از مردم می‌گیرد و آنها را به خودبینی و تمرکز بر منافع شخصی وادار می‌کند دست بردارند. در جامعه ای که اختلاس و ربا وجود دارد و بانک‌های رسمی رباخواری پیشه کرده‌اند و تمام درو دیوار شهر مصرف‌گرایی و منفعت طلبی را فریاد می‌کنند و شکاف طبقاتی هر روز بیشتر می‌شود و قشری نوکیسه هر روز بر حجم دارایی هایشان بدون تلاش و کار سودمند و عمدتاً از راههای نبهره و زیان آور برای اقتصاد عمومی می‌افزایند توقع داشت که مردم با برگزاری یک و حتی صد سمینار و گردهمایی و تجلیل و... به سوی ایثار و فداکاری و روح حماسی سوق پیدا کنند. اگر مسیولین محترم دست از این شیوهها بردارند و فکری به حال این معضلات بکنند جامعه خود به خود دارای روح و فرهنگ حماسی خواهد شد. ریشه های بحران‌های فکری و روانی و اخلاقی و گسترش طلاق و... را باید عمدتاً در معضلاتی که گفته شد جستجو کرد و اندیشید که از چه طریقی می‌توان حس حماسه‌گری ، سلحشوری و همدلی را به پیکره جامعه تزریق کرد.
ترکی با انتقاد از عملکرد برخی از رسانه‌ها در جهت سوق دادن جامعه به سوی روحیه فردگرایی و انزواطلبی بیان کرد: همین که فیلمهای ما و سریالهای صدا و سیما و خبرگزاری‌های رسمی جامعه را به سمت بی‌خیالی و فردمحوری و منفعت طلبی شخصی و دنیاگرایی سوق ندهند کافی است. بقیه موارد پیشکش! به عنوان مثال مدتی قبل در یکی از خبرگزاری‌های رسمی مطالبی منتشر می شد در این زمینه که مردان ایرانی در گذشته آرایش می‌کرده اند و به نمونه‌هایی از آرایش پادشاهان گذشته ایران و شخصیت‌هایی مثل کوروش و داریوش و شاه عباس و دیگران استناد شده بود. هدف نویسندگان این مطالب که با ژست محقق تاریخ مطالب مخدوشی را مطرح کرده بودند این بود که به طور غیرمستقیم قبح آرایش را در میان مردان و جوانان ایرانی از بین ببرند و ایران را که متاسفانه یکی از پررونق ترین بازارهای واردات لوازم آرایش زنانه است به بازاری بزرگتر برای منافع اقتصادی و اغراض فرهنگی و سیاسی آنها مبدل کنند. من تصور می‌کنم همین که نهادهای رسمی ما این گونه معیارهای تاریخ و فرهنگ ایرانی را منهدم نکنند برای ترویج فرهنگ ملی و گفتمان حماسی در میان ملت کافی است. خوشبختانه روح فرهنگ ایرانی با شهامت و فداکاری و ایثار درآمیخته است. این فرهنگ را باید با همه توان حفظ کرد.
ترکی در پایان گفت: گسترش فرهنگ حماسه با حفظ آنچه هست و در جهت درست قرار دادن ارزشها تحقق می‌یابد و برای حفظ این فرهنگ قبل از ایجاد هر کنگره و سمینار و ریخت و پاش‌های متداول نیاز به اندیشه ورزی و همت است.
به گزارش مهر، دکتر محمدرضا ترکی، استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در این زمینه گفت: ترویج گفتمان حماسه در جامعه یک ضرورت است. جامعه فاقد فرهنگ حماسه مثل بدنی است که گلبول سفید ندارد و به راحتی در برابر ضعیف‌ترین عوامل بیرونی از پای درمی‌آید.
استاد دانشگاه تهران با بیان این مطلب که در تاریخ ایران هرگاه این فرهنگ تضعیف شده عوامل بیگانه و استعمارگران با کمترین هزینه بر ما چیره شده‌اند گفت: مردمی که غرق در فرهنگ فردگرایی می شوند و تنها به منافع شخصی خودشان می اندیشند معمولاً نمی توانند دارای فرهنگ حماسی باشند و به راحتی تن به تسلیم و ذلت می دهند. معمولاً وقتی فرهنگ جامعه به سمت مادیت و لذت طلبی شخصی پیش می‌رود و روحیه مردم از فرهنگ حماسی فاصله می‌گیرد.
وی با اشاره به حماسه انقلاب و قدرت معنوی امام در رهبری مردم اذعان کرد: کار بزرگ امام (ره) دمیدن روح حماسی در رگ‌های جامعه بود. با زنده شدن روح شجاعت ملی بود که همان ملتی که تسلیم ارعاب ساواک پهلوی شده بود و یک آژان ساده در جامعه می توانست بخش گسترده ای از مردم را بترساند و تحقیر کند به میدان آمدند و بزرگترین حماسه های تاریخ معاصر را آفریدند.
ترکی عنوان کرد: امام (ره) با تعدادی سخنرانی و پیام و اعلامیه های ساده موفق شد روح شهامت را در جان جامعه سرکوب شده بدمد و جامعه را به آگاهی و شعوری برساند که امروز بعد از سال‌ها، هجوم رسانه‌های بیگانه و هزاران شبکه رادیویی و تلویزیونی و سایتهای خبری و ...نتوانسته است با هزینههای میلیاردی بنیانهای روح حماسی امام را در دل این ملت متزلزل کند. بی‌شک اگر بیگانگان بتوانند بار دیگر یاس و تسلیم را در برابر عزت نفس به این جامعه القا کنند ما بار دیگر به تفرقه و جدایی و حصارهای ترس و ذلت و تسلیم پناه خواهیم برد و دیگران خواهند توانست با کمترین هزینه اتفاقاتی مثل ۲۸ مرداد را سازماندهی کنند و برای سال‌های طولانی منافع این مملکت را غارت کنند.
استاد دانشگاه ادبیات تهران تأکید کرد: برای پرورش روح حماسی در جامعه و خصوصاً بین جوانان ایجاد میزهای گفتمان ملی فرهنگ حماسه یک روش اثرگزار است و کنگره فرهنگ حماسه زمانی می‌تواند موثر واقع شود که گفتمان ملی فرهنگ حماسه به خوبی ترتیب داده شده و هدف مشخص باشد در غیر این صورت شاید بی فایده ترین کار برگزاری گنگره های رسمی و دولتی است.
ترکی در ادامه گفت: دولت و صداوسیما و نهادهای فرهنگی دیگر شاید در این شرایط خاص و باوجود مشکلات جدی موجود در عرصه اقتصاد کشور نباید به سراغ اقدامات بی‌حاصل همایشی و نمایشی بروند بلکه باید به جای کارهای متداول و متعارف فعلی با تشکیل یک اتاق فکر و هیات اندیشه ورز جدی و البته جمع و جور با حضور عده‌ای از اصحاب فکر و فرهنگ به دلایل تهدید کننده و مسایلی که جامعه را از فرهنگ حماسه و پایداری دور می‌کند و افراد را به سوی منفعت شخصی به جای منافع ملی و جمعی سوق می‌دهد بیندیشند و با کمک و همفکری هم راهکاری برای ترویج فرهنگ حماسه پیدا کنند. بدیهی است از دل اندیشیدن به منافع و مصالح ملی است که روح حماسی و خدمت به مردم و روح فداکاری و ایثار را به وجود می‌آورد.
این استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در ادامه با توجه به نقش سازمان‌ها و نهادهای مختلف فرهنگی در تقویت و تضعیف فرهنگ حماسه در جامعه گفت: شاید لازم باشد نهادهای فرهنگی و اجرایی از کارهایی که روح ایثار و جوانمردی را از مردم می‌گیرد و آنها را به خودبینی و تمرکز بر منافع شخصی وادار می‌کند دست بردارند. در جامعه ای که اختلاس و ربا وجود دارد و بانک‌های رسمی رباخواری پیشه کرده‌اند و تمام درو دیوار شهر مصرف‌گرایی و منفعت طلبی را فریاد می‌کنند و شکاف طبقاتی هر روز بیشتر می‌شود و قشری نوکیسه هر روز بر حجم دارایی هایشان بدون تلاش و کار سودمند و عمدتاً از راههای نبهره و زیان آور برای اقتصاد عمومی می‌افزایند توقع داشت که مردم با برگزاری یک و حتی صد سمینار و گردهمایی و تجلیل و... به سوی ایثار و فداکاری و روح حماسی سوق پیدا کنند. اگر مسیولین محترم دست از این شیوهها بردارند و فکری به حال این معضلات بکنند جامعه خود به خود دارای روح و فرهنگ حماسی خواهد شد. ریشه های بحران‌های فکری و روانی و اخلاقی و گسترش طلاق و... را باید عمدتاً در معضلاتی که گفته شد جستجو کرد و اندیشید که از چه طریقی می‌توان حس حماسه‌گری ، سلحشوری و همدلی را به پیکره جامعه تزریق کرد.
ترکی با انتقاد از عملکرد برخی از رسانه‌ها در جهت سوق دادن جامعه به سوی روحیه فردگرایی و انزواطلبی بیان کرد: همین که فیلمهای ما و سریالهای صدا و سیما و خبرگزاری‌های رسمی جامعه را به سمت بی‌خیالی و فردمحوری و منفعت طلبی شخصی و دنیاگرایی سوق ندهند کافی است. بقیه موارد پیشکش! به عنوان مثال مدتی قبل در یکی از خبرگزاری‌های رسمی مطالبی منتشر می شد در این زمینه که مردان ایرانی در گذشته آرایش می‌کرده اند و به نمونه‌هایی از آرایش پادشاهان گذشته ایران و شخصیت‌هایی مثل کوروش و داریوش و شاه عباس و دیگران استناد شده بود. هدف نویسندگان این مطالب که با ژست محقق تاریخ مطالب مخدوشی را مطرح کرده بودند این بود که به طور غیرمستقیم قبح آرایش را در میان مردان و جوانان ایرانی از بین ببرند و ایران را که متاسفانه یکی از پررونق ترین بازارهای واردات لوازم آرایش زنانه است به بازاری بزرگتر برای منافع اقتصادی و اغراض فرهنگی و سیاسی آنها مبدل کنند. من تصور می‌کنم همین که نهادهای رسمی ما این گونه معیارهای تاریخ و فرهنگ ایرانی را منهدم نکنند برای ترویج فرهنگ ملی و گفتمان حماسی در میان ملت کافی است. خوشبختانه روح فرهنگ ایرانی با شهامت و فداکاری و ایثار درآمیخته است. این فرهنگ را باید با همه توان حفظ کرد.
ترکی در پایان گفت: گسترش فرهنگ حماسه با حفظ آنچه هست و در جهت درست قرار دادن ارزشها تحقق می‌یابد و برای حفظ این فرهنگ قبل از ایجاد هر کنگره و سمینار و ریخت و پاش‌های متداول نیاز به اندیشه ورزی و همت است.
