نشانه‌های شکست در «جنگ نفتی» عربستان علیه تولیدکنندگان خارجی
در شرایطی که عربستان سعودی طی ماه های اخیر به ماجراجویی های گسترده در عرصه منطقه ای، به ویژه در یمن و سوریه دست زده، کاهش مستمر بودجه دولتی به معضلی تبدیل شده که می تواند این کشور را به طور جدی به چالش بکشد. در این میان، سعودی ها قصد دارند با استفاده از ابزارهای مختلف، «جنگ نفتی» را علیه تولیدکنندگان خارجی که به عنوان رقیب در بازار نفت مطرح هستند، ادامه دهند.
در شرایطی که عربستان سعودی طی ماه های اخیر به ماجراجویی های گسترده در عرصه منطقه ای، به ویژه در یمن و سوریه دست زده، کاهش مستمر بودجه دولتی به معضلی تبدیل شده که می تواند این کشور را به طور جدی به چالش بکشد. در این میان، سعودی ها قصد دارند با استفاده از ابزارهای مختلف، «جنگ نفتی» را علیه تولیدکنندگان خارجی که به عنوان رقیب در بازار نفت مطرح هستند، ادامه دهند.به گزارش «تابناک»، نشریه «فوربس» در مطلبی به قلم ناتان واردی به بررسی رویکردهای جدید نفتی عربستان سعودی پرداخته و می نویسد این کشور تاکنون حدود 100 میلیارد دلار در جنگ نفتی با تولیدکنندگان نفت «شِیل» آمریکا و همچین دیگر تولیدکنندگان نفت ارزان قیمت، هزینه کرده است.
تصمیم یک سال پیش عربستان سعودی در خودداری از کاهش تولید به منظور حمایت از قیمت های نفت، سبب شده هم قیمت نفت برنت و هم وست تگزاس اینترمدییِت به زیر 50 دلار در هر بشکه سقوط کند؛ اما سعودی ها برای پیروزی در نبرد خود، به صرف مبالغ بسیار بیشتری نیاز دارند.
اکنون، نشانه هایی وجود دارد مبنی بر اینکه سعودی ها سعی دارند با استفاده از استقراض بین المللی، به استراتژی خود در این زمینه شدت ببخشند. بر همین اساس، این کشور قصد دارد با قرض گرفتن مبالغی در بازار اوراق قرضه بین المللی، منابع مالی بیشتری را به نبرد خود برای حفظ سهم در بازار نفت اختصاص داده و ادامه فعالیت را برای تولیدکنندگان شیل آمریکا غیرممکن سازد.
در این میان، عربستان سعودی برای پیشبرد و ادامه پروژه های اجتماعی خود به پول نیاز دارد؛ زیرا کسری بودجه این کشور به دلیل کاهش درآمدهای نفتی، به شکل فزاینده ای رو به افزایش است. افزون بر این، مداخله نظامی پرهزینه این کشور در یمن، فشار اقتصادی را بر آن دوچندان کرده است.
این روند در شرایطی جریان دارد که تولیدکنندگان نفت شیل آمریکایی، به قدرتمندترین نیرو در بازار جهانی نفت تبدیل شده اند. ایگور سچین، رئیس شرکت «روس نفت» اخیراً گفت نفت شیل آمریکا با پشتوانه 150 میلیارد دلار قرضه، به سمت کنترل بازار جهانی نفت پیش می رود.
به هر ترتیب، عربستان سعودی تاکنون نتوانسته در مبارزه خود علیه نفت شیل آمریکا به پیروزی های چشمگیری دست پیدا کند. البته تعداد حلقه چاه های فعال در آمریکا از اوج خود که 1925 عدد بود، به 771 عدد رسیده و حدود 20 شرکت نفتی نیز ورشکسته شده اند؛ اما اغلب آن ها، شرکت های کوچک بوده اند. سهام برخی شرکت های بزرگ همچون کنتینانتال ریسورسِز طی یک سال گذشته 35 درصد افت داشته؛ اما دیگر شرکت ها، همچون پایونیر نچرال ریسورسِز تنها افتی 15 درصدی را تجربه کرده اند.
در مجموع، هرچند تولید نفت آمریکا طی یک سالی که از زمان آغاز طرح جدید سعودی ها می گذرد 500 هزار بشکه کاهش داشته، اما این کشور هنوز رقم قابل توجه 9.1 میلیون بشکه در روز، تولید دارد. این در حالی است که سه سال پیش، میزان تولید نفت این کشور 6.8 میلیون بشکه در روز بود.
به این ترتیب، می توان گفت که نفت شیل آمریکا، خود را با شرایط وفق داده است. شرکت هایی مثل آنادارکو پترولیوم با انجام اقداماتی، توانسته اند زمان و هزینه استخراج نفت را کاهش دهند. از جمله اقدامات این شرکت ها، عدم استخراج کامل نفت از چاه ها و باقی گذاشتن بخشی از نفت در آن هاست تا زمانی قیمت ها بار دیگر افزایش پیدا کند.
به جز آمریکا، جنگ نفتی عربستان در دیگر جبهه ها نیز با موفقیت های چندانی همراه نبوده است. این کشور در سیاست های خود، کشورهای غیرعضو اوپک، همچون روسیه را نیز هدف قرار داده و اقدام به فروش نفت ارزان قیمت به مشتریان روسیه، همچون لهستان می کند. در این میان، هرچند اقتصاد روسیه ضربه خورده، اما این کشور همچنان روزی 10.78 میلیون بشکه نفت صادر می کند که از زمان فروپاشی شوروی تاکنون بی سابقه است. انتظار می رود که ایران نیز سال آینده نفت بیشتری را وارد بازار کند.
در چنین شرایطی، گزارش ها حاکی از آن است که عربسان سعودی قصد دارد تا پنج سال آینده، اقدام به افزایش سطح بدهی خود تا سطح 50 درصد از تولید ناخالص داخلی کند. با این وجود، این کشور باید نخست ثابت کند که توان بازپرداخت چنین بدهی را دارد. همین امر، در شرایط منطقه ای و بین المللی کنونی، کار را برای سعودی ها بیش از پیش سخت کرده است.
