این برای اولین بار نیست که طی دو سال گذشته و همزمان با بهبود روابط خارجی ایران از قبل مذاکرات هستهای با غرب، شرکتهای تولید کننده خودرو، از بازگشت به بازار ایران و شروع دوباره همکاری با صنعت خودروی کشور در پی رفع تحریمها سخن به میان میآورند؛ اما در این میان، قصه پژو، داستان متفاوتی است و نگاهی به اظهارات اخیر مدیر عامل این شرکت، به خوبی نشان میدهد این شرکت فرانسوی چگونه قصد دارد با همکاری با شرکای وفادار خود در ایران، از وضعیت پیش آمده، بیشترین بهره را ببرد و چگونه بازار و صنعت خودروی کشور، بازیچه این شرکت برای کسب و سود و منفعت است.
به گزارش «تابناک»، این موضوع کاملا طبیعی است که اقتصاد ایران از قبل رفع تحریمها و باز شدن دروازههای سرمایهگذاری خارجی به بازاری سودآور و پر رونق برای شرکتهای خارجی تبدیل خواهد شد. جمعیت ۸۰ میلیونی ایران، بازار بسیار مناسبی برای هر شرکت خارجی و داخلی که توان بهره برداری از آن را داشته باشد، تشکیل میدهد و این موضوع در عین حال میتواند ضمن رفع بخش مهمی از نیازهای داخل کشور، خود سکوی پرتابی برای رشد اقتصادی ایران باشد.
اما این یک دیدگاه خوشبینانه است که هرچند تمایل زیادی به حفظ این دیدگاه در بطن جامعه وجود دارد، موارد استثنایی نیز در این میان هست که منجر به محو و تیره شدن این دیدگاه خوشبینانه میشود؛ از جمله این موارد استثنایی، شرکت خودروسازی فرانسوی پژو است که سابقه آن برای همه روشن است و هیچ کس فراموش نکرده که خروج این شرکت از ایران و قطع همکاری با صنایع مونتاژ خودروی کشور، چگونه منجر به آن شد که یک فاجعه اقتصادی در کشور رقم بخورد؛ فاجعهای که البته مدیران شرکتهای مونتاژ خودرو نیز در آن کمتر از پژو مقصر نبودند.
پیش از این، در چند نوبت مدیران این شرکت فرانسوی اعلام کرده بودند که آمادگی بازگشت به بازار خودروی ایران و ازسرگیری همکاریها با شرکتهای ایرانی در راستای تولید خودرو و قطعات را دارند. البته این اظهار نظرات هیچ یک بازخورد مثبتی در جامعه ایرانی به همراه نداشت، زیرا برای اقتصاد ایران به خوبی مشخص شده بود که این چربزبانیهای پژو، ناشی از بوی خوش مذاکرات و گشوده شدن دروازههای سیاست خارجی ایران است که مشام این شرکت فرانسوی را تیز کرده است.
اما به تازگی اظهارنظر جالب توجهی که «ماکسیم پیکات» مدیر عامل پژو بیان کرده، به خوبی روشن میسازد هدف این شرکت و مدیران آن از ورود دوباره به بازار خودروی ایران چیست.
پیکات امروز با بیان اینکه مذاکرات با مسئولان شرکت ایران خودرو برای همکاری در صورت لغو تحریمها در حال انجام است، اظهار کرده: ما در مورد یک پروژه با سرمایهگذاری مشترک ایران خودرو فکر میکنیم که از طریق آن میتوانیم کل زنجیره تأمین قطعات را برای تولید و فروش قطعات یدکی پوشش بدهیم. پیکات گفته که پژو تمایل دارد در میانمدت در ایران خودرو تولید کند.
همچنین وی صراحتا بیان کرده است: پژو که قبلا سالانه ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو در ایران میفروخت، ابتدا مدلهای گرانقیمتتر را از اروپا به ایران صادر خواهد کرد تا وجهه خود را در ایران تقویت کند و سپس در ایران، خودروهای ارزانتر تولید کند.
اما از سخنان مدیر عامل پژو پیداست که چه نقشهای برای بازار خودروی ایران ـ و البته با همکاری مدیران و مسئولان شرکت ایران خودرو ـ در سر دارد. این شرکت فرانسوی به قدری صریح و بیپروا در خصوص اهداف بلندپروازانه خود برای ورود دوباره به بازار ایران سخن میگوید که جای کمتر شک و شبههای میماند که هدف نهایی، تنها و تنها قبضه مجدد بازار خودروی ایران با محصولات این شرکت و در نهایت خارج کردن سایر رقبا از ایران با یک برنامه ـ به گفته پیکات ـ میان مدت است.
پژو که اکنون دروازههای بازار ایران را به سوی خود باز میبیند، در صدد است با یک پروژه سرمایهگذاری، کل زنجیره تأمین قطعات را برای تولید و فروش قطعات یدکی پوشش بدهد و این موضوع ناخودآگاه یادآور خاطرات دهه ۷۰ تا اواسط ۸۰ در صنعت خودروست که چنان بازار خودرو را به حضور این شرکت وابسته کرده بود که خروج یکباره آن از این بازار، منجر به بلایی شد که هنوز مشتریان خودروی کشور تاوان آن را پس میدهند.
اما جالبترین نکته در خصوص اظهارات پیکات این است که گویا وی خود از موقعیت و وجهه پژو در ایران با خبر است. به همین دلیل است که ابتکار جالبی در سر دارد تا به وسیله آن «وجهه خود را در ایران تقویت کند» و این راهکار چیزی نیست، جز ورود خودروهای گران قیمتتر این شرکت به ایران در مرحله اول.
گویا مدیر عامل پژو نیز به خوبی دریافته که زور شرکتهای مونتاژ خودرو در ایران برای فشار آوردن بر گرده مشتریان بسیار است و هیچ واهمهای از این موضوع ندارد که تولیدات گران قیمت خود را وارد بازاری کند که سالیانه مدیران مونتاژ خودرو و مجلسی و دولتی، راهکارهای خلاقانه و مبتکرانهای برای افزایش قیمت خودرو در آن در چنته دارند.
و همچنین گویا مدیر عالم پژو نیز به خوبی دریافته که همکاری با شرکای خود در ایران میتواند منجر به آن شود که به سادگی این شرکت محصولات گران قیمت خود را وارد بازار کرده و از قبل آن سود هنگفتی ـ که شاید نصیب وارد کنندگان خودروهای خارجی میشود ـ در یک آن به جیب زده و بعد از آن برای ادامه حضور پر منفعت خود در بازار خودروی ایران، ورود مدلهای دیگر را نیز در دستور کار قرار دهد تا دوباره به «سلطان مونتاژ خودرو در ایران» تبدیل شود.
پژو به دنبال دو هدف همزمان است: اول کسب بخش مهمی از درآمد بازار واردات خودرو با ورود خودروهای گران قیمت خود و دوم تسخیر دوباره بازار خودروی ایران در «میان مدت».
نگاه از این زاویه به اظهارات پیکات شاید به باور بسیاری، همراه با نوعی توهم آلوده به عناد باشد، اما واقعیت آن است که نگاهی به سوابق این شرکت در بازار خودروی ایران از یک سو و موقعیتهای فراوانی که برای صنایع ایران به ویژه صنعت خودرو از قبل باز شدن افقهای سیاست خارجی در آینده نزدیک متصور است، ذهن را مشخصا به این سمت و سو راهبری میکند که دندانهای این شرکت فرانسوی، بار دیگر برای فرو رفتن در گوشت بازار خودروی کشور تیز میشود؛ باز هم با همکاری شریک داخلی آن.
البته این موضوع چندان دور از ذهن هم نیست. در جایی که دولت و مجلس نه تنها فکر اساسی برای صنعت مونتاژ خودروی کشور نکرده و نمیکنند و نخواهند کرد، چه جای شکایت از شرکتی که یکبار مزه قبضه بازار خودروی ایران را چشیده است؟!