شناسایی شبکه کشتار حیات وحش در قوچان

انتشار مواردی از کشتار گروهی و قتل عام حیات وحش به منظور فروش گوشت در استان خراسان از یک سو و کاهش شدید جمعیت گونه های جانوری در بیشتر زیستگاه های این استان، نگرانی عمیقی از وضعیت حیات وحش در این استان را به همراه دارد.

به گزارش «تابناک»، به نقل دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران بر پایه اطلاعات موثق دریافتی از دوستداران محیط زیست شهرستان قوچان، هفته گذشته به دنبال ارائه گزارشی مبنی بر کشتار حیات وحش توسط گروهی از شکارچیان غیرمجاز، نیروهای یگان محیط زیست پس از گرفتن نیابت قضایی وارد دو منزل شخصی در شهرستان های قوچان و مشهد شده و به بازرسی از این دو مکان پرداختند.

در جریان بازرسی از این دو منزل مسکونی، بقایای لاشه و مستنداتی مبنی بر کشتار ۲۶ رأس قوچ و میش وحشی، ۱۳ راس کل و بز وحشی، یک رأس آهو، یک گراز، یک کبک، ۳ پرنده شکاری و یک زاغ نوک سرخ کشف شده است.

در این زمینه تاکنون سه شکارچی غیرمجاز به نام های «ابراهیم.ت» ، «مهدی.ب» و فردی به نام «اشکان» شناسایی، دستگیر و پرونده ای نیز در این زمینه در مراجع قضایی تشکیل شده است.

اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی تاکنون از آگاهی رسانی در مورد این کشتار گسترده خودداری کرده و سعی در مخفی نگه داشتن این موضوع داشته است.

شبکه های کشتار و فروش گوشت حیوانات، مهمترین عامل کاهش جمعیت حیات وحش در زیستگاه های خراسان رضوی

اواسط بهمن ماه سال ۱۳۹۲ نیز مواردی از کشتار سازمان یافته حیات وحش در نقاط گوناگون استان خراسان رضوی از دو مخفیگاه در شهر مشهد شامل ۱۰ عدد سر آهوی نر و ماده، ۴ عدد سر قوچ وحشی، ۱۰ کیلوگرم گوشت آهو و قوچ و میش وحشی، ۲ تخته پوست دباغی شده آهو، تعدادی شاخ آهو و قوچ، ۳ عدد دست و پای آهو، یک تخته پوست سوخته آهو، پنج عدد جمجمه آهو که گوشت های مربوطه آنها به فروش رفته بود و مقادیری سلاح و مهمات کشف و ضبط شد.

انتشار مواردی از کشتار گروهی و قتل عام حیات وحش در استان خراسان از یک سو و کاهش شدید جمعیت گونه های جانوری در بیشتر زیستگاه های این استان، نگرانی عمیقی از وضعیت حیات وحش در این استان را به همراه دارد؛ برای نمونه، پناهگاه حیات وحش حیدری، روزگاری نه چندان دور، بهترین زیستگاه قوچ و میش اوریال به لحاظ جمعیت و خلوص نژاد در کشور به شمار می رفت.

گزارش های دریافتی حاکی است، جمعیت قوچ و میش اوریال در پناهگاه حیات وحش حیدری از ۳ هزار رأس در سال ۸۸ به ۱۶۷۹ رأس در سال ۹۱ کاهش یافته و در سرشماری پاییز سال گذشته، ۶۰۲ رأس قوچ و میش اوریال در این منطقه شمارش شده است.

بر پایه گزارش های دریافتی از ۴ شکارچی مجاز و دارای پروانه که سال گذشته برای شکار به پناهگاه حیات وحش حیدری رفته اند، سه تن از آنها موفق به رؤیت حتی یک قوچ بالاتر از هشت سال نشده و به رغم داشتن پروانه شکار، دست خالی از این پناهگاه بیرون آمده اند و صرفا یک شکارچی پروانه دار، موفق به شکار شده که این فرد نیز یک قوچ کمتر از هشت سال را شکار کرده است!

نمودار زیر مقایسه جمعیت قوچ و میش وحشی در پناهگاه حیات وحش حیدری بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ را نشان می دهد که این آمار در سال ۱۳۹۲ به ۶۰۲ رأس کاهش یافته است.


همچنین گزارش ها حکایت از نابودی بخش عمده ای از جمعیت آهو در پناهگاه حیات شیراحمد سبزوار دارد. پناهگاه حیات وحش شیراحمد که در سال های گذشته، یکی از بهترین زیستگاه های آهو در کشور بوده و حتی جمعیت این گونه بیش از ظرفیت این منطقه اعلام و در مقاطعی تعدادی آهو جهت انتقال به سایر زیستگاه های فقیر در کشور از شیراحمد زنده گیری می شده است.

بنا بر گزارش های دریافتی و مستندات موجود، جمعیت آهو در پناهگاه حیات وحش شیراحمد از ۲۸۶۴ رأس در سال ۸۸ به ۱۶۴۸ رأس در سال ۹۱ رسیده و در سرشماری پاییز سال گذشته نیز ۱۳۶۰ رأس آهو در این منطقه شمارش شده است.

در این گزارش تنها به شیراحمد و حیدری به عنوان دو منطقه مهم با درجه حفاطتی پناهگاه حیات وحش به عنوان زیستگاه اصلی دو گونه شاخص آهو و قوچ و میش اوریال در استان خراسان رضوی اشاره شد. البته وضعیت سایر زیستگاه های این استان نیز مشابه دو مورد مذکور بوده و بعضا وضعیت وخیم تری نیز به لحاظ جمعیت حیات وحش دارند.


با نگاهی به دو پرونده کشتار یادشده در خرداد ۱۳۹۳ و بهمن ۱۳۹۲ که حتما تنها گوشه ای از رخدادهای در حال وقوع در این زمینه است، می توان تا اندازه بسیاری به دلیل اصلی کاهش شدید جمعیت گونه های جانوری به ویژه چهارپایان علفخوار در زیستگاه های تحت مدیریت و مناطق آزاد استان خراسان رضوی پی برد.

این موارد فراتر از بحث شکار غیرمجاز بوده و نشان از وجود شبکه های کشتار دسته جمعی و تجارت گوشت و پوست آهو، قوچ و میش و کل و بز وحشی در استان خراسان رضوی دارد و در صورتی که این شبکه ها شناسایی و متلاشی نشوند، در آینده ای بسیار نزدیک، اثری از گونه های شاخص جانوری در بیشتر زیستگاه های این استان نخواهد ماند.