عقلانیت حلقه گمشده مناظرات داخلی درباره مذاکرات هستهای است؛ مناظراتی که باید افزون بر تأکید دوباره بر تلاش در ایجاد اجماع ملی پیرامون یک مسأله مرتبط با منفعت ملی، به سمتی برود که به تدریج کمکدهنده به تیم مذاکراتی برای ادامه روند مذاکرات جامع و درازمدت باشد. حرکتهای افراطی در راستای سرکوب مخالفان و یا حرکات افراطی برای به چالش کشیدن مذاکرات و تیم مذاکره کننده که خالی از منطق و عقلانیت است، به تدریج باید از عرصه این مناظرات داخلی کنار گذاشته شود.
به گزارش «تابناک»، در حالی که جهان تلاشهای ایران برای استفاده از انرژی صلحآمیز هستهای و تولید سوخت هستهای را عملا پذیرفته، تلاش برای بیفایده نشان دادن توانایی ایران در تولید سوخت هستهای در مناظرات داخلی گامی رو به عقب است که نه تنها بر باد دادن تلاش همه دانشمندان هستهای و دستاندرکاران این صنعت استراتژیک است که زحمات تیم مذاکره کننده ایرانی را نیز زیر سؤال برده و آنان را نیز دلسرد و ناامید میکند.
نمونهای از این افراد، صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران است؛ هرچند در دلسوزی و خیرخواهی وی برای مردم و کشور تردیدی نیست و همگان میدانند که وی همواره در برابر سخنان خارج از منطق مخالفان جمهوری اسلامی با زبان عقل و منطق ایستادگی و محاجه و از کیان ملت و جمهوری اسلامی دفاع میکند، هر از گاهی نیز سخنان تعجبانگیزی میگوید.
وی به تازگی در این باره گفته است: ــ «وقتی سوخت نیروگاه بوشهر میتواند توسط آژانس با هزینهای که هزاران بار ارزانتر از هزینه تولید آن در ایران است، تأمین شود، آیا پافشاری ما بر اینکه خودمان آن را در کشور و به رغم غیر اقتصادی بودنش تولید کنیم، جای سؤال نیست؟ همین وضعیت در خصوص رادیو داروها هم هست».
ــ «نهایتا اصرار ما بر تولید سوخت هستهای (غنی سازی) در کشور با توجه به هزینه سنگین آن، هیچ توجیه اقتصادی ندارد، بلکه سایر مطالبی هم که با نامهایی چون «دستاوردهای غرورانگیز و افتخارآمیز هستهایمان» گفته میشوند، یکسویه و مبالغهآمیز هستند».
ــ «کشوری که سرانه دوا و درمان و آموزش و پرورش آن همردیف کشورهای توسعهنیافته و آفریقایی است، محیط زیست آن بدل به زبالهدانی بزرگی شده و در حال از بین است، سطح آبهای زیرزمینی آن به دلیل بیتوجهی و نبود بودجه دهها متر پایین رفته و کشور را در معرض یک بحران جدی خشکسالی قرار داده، با ۵،۶ میلیون بیکار روبهروست و هزار و یک مشکل دیگر دارد؛ با همه اینها آیا درست است این همه توان صرف برنامههای هستهایش بشود؟
ــ و در ادامه وی پرسشی مطرح میکند با این مضمون که فعالیتهای هستهایمان چه حاصل اقتصادی و کدام مابهازایی برای رشد و توسعه کشور داشتهاند؟».
شاید وجه مشترک همه مخالفان و موافقان معتدل توافق ژنو، اختلاف در تاکتیکها و رویکردها برای رسیدن به انرژی صلحآمیز هستهای باشد، نه اصل موضوع هستهای. هزینه برای به دست آوردن چنین فناوری حساس و سطح بالایی نیز بر کسی پوشیده نیست؛ آن هم کشوری که انواع و اقسام تحریمها را تجربه کرده و میداند که حتی دشمن این ملت در هنگام تحریم، فرستادن دارو به این کشور را هم ممنوع میکند و هموطنان ما هستند که روی تخت بیمارستانها جان میدهند.
در دوران ملی شدن صنعت نفت، رزم آرا نخست وزیر وقت شاه به شدت در برابر ملی شدن صنعت نفت ایستاده بود و به هیچ وجه حاضر به پذیرش احقاق حقوق ملت ایران از انگلیس نبود؛ افزون بر این، او توانایی و قابلیت ملت ایران را بهشدت مسخره میکرد و بر این باور بود ایرانیها هیچ قابلیتی ندارند.
رزم آرا در این باره جمله معروفی داشت که میگفت: «ایرانیها قادر به ساختن لوله هنگ (آفتابه) هم نیستند، چه رسد به اینکه صنعت نفت را اداره کنند».
امروز پس از گذشت شصت سال از آن دوران، کسی از منتقدین نمیگوید چرا عدهای در آن دوران به فکر ملی کردن صنعت نفت بودند، بلکه اگر کسی هم انتقاداتی داشته باشد، نسبت به مواردی است که مثلا چرا ایران طرح بانک جهانی را نپذیرفت یا آنکه چرا مصدق مجلس شورای ملی را منحل کرد و... .
بنابراین امروزه کسی نمیگوید، اصلا ملی شدن نفت ایران چه سود اقتصادی داشت. اتفاقا در همان دوران ایران به دلیل ایستادگی در برابر زیادهخواهیهای بریتانیا، شش ماه اقتصاد بدون نفت را تجربه کرد و با مشکلات اقتصادی فراوانی روبهرو شد.
هرچند در موضوع هستهای نیز اختلافات و مباحثی پیرامون توافق ژنو و یا عملکرد آقای جلیلی در دوران آقای احمدینژاد وجود دارد، هیچ کدام از این مناظرات مبنی بر بیپایه بودن و بیفایده بودن، اصل توانایی ایران برای دستیابی به انرژی هستهای بومی نیست.
آقای زیبا کلام، مرحوم دکتر علی شریعتی یک جمله ماندگار در نظریهپردازیهای عقیدتی خود دارد، مبنی بر اینکه: «برای کوبیدن یک حقیقت به آن خوب حمله کن و از آن بد دفاع کن». در واقع برای بیاعتبار و تضعیف کردن یک نظر، عقیده یا فکر، لزوما نیاز به حمله به آن ندارید، بلکه میتوان از آن به بدترین صورت ممکن دفاع کرد!
استاد محترم، چنین سخنانی خود دامن زدن به افراطگرایی است. تلاش برای ایجاد دو قطبیهای بیفایده حیدری و نعمتی است. بگذارید فضای نقد در اختیار عقلا و منصفان قوم قرار گیرد. سخنان شما منتقدان افراطگرا را جریتر میکند. جریتر شدن مخالفان خود به خود به افراط موافقان هم منجر خواهد شد. کمی فضا را آرام کنید تا منفعت ملی کشور در مذاکرات بلند مدت تأمین شود. اگر کمکی نمیکنید چه اصراری هست که فضا را آلوده کنید؟