یکی از مهمترین دغدغههایی که در مدارس به آن پاسخ داده نمیشود، جای دادن دانشآموزان از کودکی تا ابتدای جوانی در یک نظام تربیتی است که حداقل اصول زندگی شخصی و اجتماعی در این نظام آموزشی ـ تربیتی بر اساس استانداردهای معمول آموخته شود؛ حداقلهایی که آداب معاشرت یکی از کوچکترین آنهاست و متأسفانه، بدیهیترین این آموزشها نیز از زمان پایه گذاری سیستم آموزشی کشور، تعریف نشده است.
به گزارش «تابناک»، پس از انتشار مطلب روز گذشته «تابناک» پیرامون نحوه برخورد مناسب شهروندان با آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشورمان، یکی از مهمترین موارد مورد تأکید خوانندگان، نبود سیستم آموزشی است که بدیهیات نحوه برخورد با این آثار فرهنگی همچون عدم تماس با چنین آثاری را یادآور شده باشد، با این حال، چنین آموزشهایی تنها درس فرهنگی نیست که در میان دروس دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطه جایش خالی است.
برای نمونه حتی آموزشهایی بدیهیتر از حفاظت از میراث فرهنگی نیز در دروس قرار دارد و مثلا حتی درسی برای حفاظت از محیط زیست نیز در میان دروس نیست. باز هم میتوان عقبتر رفت؛ حتی درباره آداب معاشرت نیز چنین خلأ آموزشی وجود دارد و یک سلسله اصول و جزئیات درباره نوع برخورد با قشرهای گوناگون در اجتماع، گفتوگوی دو نفره، گفتوگو در جمع، طرز نشستن در محافل، آداب سفر و نظایر اینها نیز در میان دروس آموزشی نیست.
به اینها میتوانید قوانین کلیدی و شهروندی که هر شهروندی در طول عمر نیازمند یادگاری آن است، افزود و سادهتر از آن، حتی قانون اساسی به عنوان بخشی از یکی از کتب درسی به عنوان حقوق اساسی هر ایرانی آموزش داده نمیشود و هیچ کودک ایرانی مکلف به حفظ بخش اعظمی از قانون اساسی به عنوان مهمترین قانون کشورش نیز نیست، چه رسد به قوانین شهروندی نظیر بخشهای مهم قانون آپارتمان نشینی؛ حتی برخی از آپارتمان نشینان نمیدانند قانونی برای آپارتمان نشینی وجود دارد!
حتی میتوان باز هم عقبتر رفت و یادآور شد که حتی مسائلی همچون آداب غذا خوردن (چگونگی نشستن، ترتیب به دست گرفتن قاشق، چنگال، چاقو، ریتم خوردن و...)، آداب راه رفتن، آداب بهداشت شخصی و... نیز در قالب دروس عملی به دانش آموزان آموزش داده نمیشود و این شاید آموزشهایی باشد که میبایست توسط معلمان تربیتی مطابق با دروس مشخص یک کتاب که جنبه دفعی نیز نداشته باشد و جذابیتهای خاص خود را داشته باشد، به دانش آموزان آموزش داده شود.
متأسفانه سطح بهداشت سرویسهای بهداشتی بسیاری از مدارس و اماکن عمومی و کفشهای با ساییدگی از یک سو و بیماریهای گوارشی در سنین نه چندان بالای دانش آموزان دیروز، این واقعیت تلخ را یادآوری میکند که بسیاری از خانوادهها تصور میکنند چنین آموزشهایی باید توسط شخص به صورت غریزی و چشمی فراگرفته شود و ضرورتی برای آموزش درست راه رفتن، غذا خوردن و رعایت بهداشت نمیدانند یا اصول خود در رعایت برخی از این موارد با اشکالاتی مواجهند و مدارس نیز چنین آموزشهایی را تکلیف خانوادهها میپندارند و در این زمینه مسئولیتی متوجه خود نمیدانند.
هرچند نقش صداوسیما و دیگر نهادهای فرهنگی در این آموزشها انکارناشدنی است و انتظار میرفته و میرود که چنین آموزشهایی در قالب برنامههای آموزشی مستقیم و در قالب برنامههای سرگرمی نظیر فیلمها و سریالها به طور غیرمستقیم آموزش داده شود، انتظار اصلی از وزارت آموزش و پرورش است که این مجموعه دروس در قالب کتابی به دانش آموزان عرضه شود و یک دانش آموز پس از پایان دوره متوسطه به حداقلهای اینچنینی تسلط داشته باشد؛ کتابی که با نام «مهارتهای زندگی» میتواند طبع شود و قطعاً پرکاربردترین کتاب برای فرزندان ایران خواهد بود. بیگمان با چنین آموزشهایی، بخش وسیعی از فرهنگسازی که سالیانه میلیاردها تومان هزینه دارد، به طور کامل برطرف خواهد شد.