بهای ارز اینجا تعیین میشود؟!+ تصاویر

به گزارش «تابناک»، شاید گذار برخی از ما به بازار موازی ارز و سکه افتاده باشد و بسیاری از ما حتی نمیدانیم، بهای ارز و سکه که در ماههای اخیر عادت به نوسانات ساعتی و حتی دقیقهای کرده است، در چه جایی تعیین میشود. این امر بهانهای برای سر زدن به بازار موازی ارز و طلا در تهران شد.
آری؛ اینجا جایی است که بهای ارز و طلا، فارغ از هر گونه دخالت دولتی تعیین میشود و اینها تعیین کنندگان بهای ارز و طلا هستند.

سیاست دولتها در تعیین نرخ غیر واقعی، یا مدیریت شده مستقیم به پدیده بازار موازی شکل میدهد. این همان جایی است که نرخ ارز را عرضه و تقاضای واقعی و خارج از کنترل حکومت ـ در خوشبینانهترین حال ـ و یا بازی هوشمندانه فعالان و سرمایهگذاران بزرگ که بیشتر نام دلال بر آنها نهاده میشود ـ در بدبینانهترین حالت ـ تعیین میکند. بازار موازی نقطهای است که تقاضای ارز پاسخی از مراجع رسمی دریافت نکرده و روانه گزینه دوم شده است.

به تدریج با روانه شدن سیل تقاضای بیپاسخ از سوی حکومت به سمت بازار موازی، این بازار به یک شبه بورس تبدیل شده که نوسانات ارزش کالاهای آن، لحظهای و آنی میشود. افتوخیز میزان تقاضا در کنار حجم عرضه در بازار، رسماً یک بازار با همه ویژگیهایش را رقم میزند که سرمایهگذاران و فعالان و متقاضیان خاص خود را دارد.

در نتیجه مشخص است که اساساً سیاست دولت مستقیم در پیدایش بازار موازی ارز دخیل است و این خود دولت است که بازار موازی را پدید میآورد. به همین دلیل، اعتقادی بر گذاشتن نامی همچون بازار سیاه، بازار غیر رسمی بر مکان آن و نامی همچون دلالان، محتکران و سودجویان بر فعالان آن نداریم. این یک بازار با همه ویژگیهای یک بازار است.

بيگمان، در این بازار دلالان و محتکران ـ به معنای واقعی کلمه ـ نیز هستند و از آنجا که بیشتر این افراد با کانالهای ارتباطی قوی که دارند، تأثیرگذاری بسیاری بر بازار دارند، این بازار تا اندازهای برگرفته از نحوه بازی این افراد است؛ اما همین بازی نیز حد و مرز خود را دارد و اساساً آن گونه که پنداشته میشود، بهای ارز و طلا در این بازار تنها توسط این افراد تعیین نمیشود. بازی این افراد هنگامی آغاز میشود که پیش از آن شرایط بازی فراهم شده باشد؛ تصمیمی اقتصادی یا سیاسی از سوی دولت و مجلس که شرایط را تغییر دهد.

«تغییر نرخ ارز به صورتی که امروز میبینیم از نخستین شوک آغاز شد؛ هنگامی که نرخ ارز دولتی با بازار آزاد فاصله گرفت. در آن موقع برخی دلالان با مراجعه به شهرهای غربی کشور که مرز مشترک با کشورهای همسایه دارد، نسبت به استخدام مسافر خارجی و داخلی برای بهره بردن از گذرنامه و به دنبال آن، عایدی ارزی دولتی آنها اقدام کردند، به گونهای که با پرداختی مبالغ ناچیزی نزدیک پنجاه هزار تومان و تأمین مکان خواب و اندک غذایی برای دو شب، میتوانستند با خرید بلیت سفر به کشورهای خارجی از دلارها و سایر ارزهای متعلقه سود سرشاری به دست آورند و سپس نسبت به ابطال بلیت اقدام میکردند. در مرحله بعد با عرضه سکه دولتی از سوی بانکها نیز افرادی را فقط با داشتن کارت ملی با مبلغ بیست هزار تومان استخدام میکردند تا در کنار بانکها تا صبح بخوابند و از همان ساعات آغازین عرضه سکه، بیشترین سود را عاید دلالان کنند... برخی از آنها حتی با صرافان مهم پایتخت و حتی شهرستانها در تماس آنلاین هستند و آخرین دستاورد خود را از تغییرات نهایی به آنها عرضه میکنند».

بنابراین، مشخص است که سیاستهای دولت چگونه در به وجود آمدن و نحوه عمل مثبت یا منفی در این بازار دخیل است. تعیین نرخ غیر واقعی برای ارز و سپس سیاستگذاری پر خلل و فرج دولت و مجلس اساساً زاینده و زندگی بخش به این بازار است.
پرسش پایانی این که با همه این تفاسیر، آیا این یک بازار بورس ارز واقعی دولت ساخته نیست؟





