اختلاف دیدگاه‌های اعضای ۱+۵ در مذاکرات استانبول
سرانجام پس از مدت‌ها بحث و گمانه‌زنی، روز شنبه، کشورهای گروه 1+5 و ایران، در استانبول پای میز مذاکره خواهند نشست. این در حالی است که بر خلاف آنچه ممکن است در آغاز به نظر برسد، تنها دو موضع در این مذاکرات مطرح نیست و پیچیدگی بحث بیش از اینهاست!
سرانجام پس از مدت‌ها بحث و گمانه‌زنی، روز شنبه، کشورهای گروه 1+5 و ایران، در استانبول پای میز مذاکره خواهند نشست. این در حالی است که بر خلاف آنچه ممکن است در آغاز به نظر برسد، تنها دو موضع در این مذاکرات مطرح نیست و پیچیدگی بحث بیش از اینهاست!
به گزارش «تابناک»، به باور برخی تحلیلگران، کشورهای گروه 1+5 با یک موضع واحد وارد مذاکرات استانبول نخواهند شد، بلکه در واقع «طیفی از گزینه‌ها» در این مذاکرات مطرح خواهد بود.
در همین رابطه، نشریه «تایم» با انتشار تحلیلی به بررسی مواضع گوناگون موجود در مذاکرات آتی پرداخته و ویژگی‌های هر یک از این دیدگاه‌ها را معرفی کرده است.
این مواضع و دیدگاه‌ها عبارتند از:
1 ـ موضع روسیه و چین: هر دوی این کشورها، تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا را ناخوشایند و به طرز خطرناکی، نامربوط به برنامه هسته‌ای ایران ارزیابی می‌کنند. آنها درصددند این دو موضوع را از هم جدا کرده و یا دست‌کم تحریم‌ها را کاهش دهند. هرچند هیچ یک از این دو کشور با دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای موافق نیستند، بر این باورند که راه پیش روی، مبتنی بر مذاکرات مستقیم و نیز بهره از ابزارهای اعتمادساز است.
2 ـ موضع انگلیس، فرانسه و آلمان: این سه کشور، همگی بیش از ایالات متحده، مایلند باور کنند که ایران در پی دستیابی به سلاح هسته‌ای است. آنها همچنین تجربه بیشتری در مذاکره با ایران دارند و بر این باورند که این تجربه به آنها آموخته که نباید هیچ گونه فضای مانوری در اختیار ایران گذاشت.
در این میان به ویژه فرانسه، موضع سفت و سختی دارد. این کشور بر این باور است، ایران باید برنامه هسته‌ای ایران را کاملا متوقف کرده و همه اورانیوم خود را تحویل دهد. در مجموع، این سه کشور بر این باور نیستند که ابرازهای اعتمادسازی درباره ایران کارآمد باشند، یا دست‌کم بر این باورند که چنین ابزارهایی به ایران فرصت تأخیراندازی و مانور زیادی می‌دهد. در حقیقت، آنها یک رهیافت «همه یا هیچ» را در مورد ایران دنبال می‌کنند.
3 ـ موضع رژیم اسرائیل: هرچند اسرائیل در مذاکرات شرکت ندارد، دیدگاه‌هایش به طور بالقوه بر مذاکرات تأثیرگذار است. همانند سه کشور اروپایی، اسرائیل نیز کاملا باور دارد که ایران در راه دستیابی به بمب هسته‌ای است و چنین چیزی برایش، یک «تهدید وجودی» به شمار می‌رود. اسرائیل نگران است که هدف ایران از مذاکرات، درگیر شدن جدی در فرایند دیپلماسی نیست، بلکه می‌خواهد با خرید زمان، زمانش را برای دستیابی به بمب باز نگه دارد.
4 ـ موضع آمریکا: آمریکا میان چند دیدگاه متناقض گیر افتاده است. برخی اخبار حاکی از آن بود که دولت آمریکا با رویکردی سخت، خواهان بسته شدن «فردو» و توقف غنی سازی 20 درصد است؛ اما موضع آمریکا در حقیقت به موضع چین و روسیه نزدیک‌تر است: پس از این مذاکرات اولیه که خود به مثابه ابزار اعتمادساز است، موضع آمریکا نرم‌تر خواهد شد. این حقیقت که آنها توقف کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران را خواستار نشده‌اند، نشان دهنده موضعی نرم‌تر از قطعنامه‌های شورای امنیت است.
به این ترتیب، آمریکا حق ایران در غنی سازی 3.5 درصد را می‌پذیرد. با این حال، ارتباط نزدیک «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل با «میت رامنی»، کاندیدای جمهوری خواهان در انتخابات آمریکا برای اوباما به مسأله‌ای تبدیل شده، زیرا هم‌اکنون جمهوری خواهان اوباما را به نرمش در مقابل ایران متهم می‌کنند.
تحلیلگر تایم در پایان به این نکته اشاره می‌کند که مهمترین موضع در این میان، موضع ایران است، زیرا ایران تاکنون بارها نشان داده که توان بر هم زدن استراتژی‌های از پیش تعیین شده دیگر دولت‌ها را در مذاکرات دارد؛ اما ایران نیز به دنبال راهی است تا طرف‌های مقابل را به پایان دادن تحریم‌ها علیه خود متقاعد کند.
به گزارش «تابناک»، به باور برخی تحلیلگران، کشورهای گروه 1+5 با یک موضع واحد وارد مذاکرات استانبول نخواهند شد، بلکه در واقع «طیفی از گزینه‌ها» در این مذاکرات مطرح خواهد بود.
در همین رابطه، نشریه «تایم» با انتشار تحلیلی به بررسی مواضع گوناگون موجود در مذاکرات آتی پرداخته و ویژگی‌های هر یک از این دیدگاه‌ها را معرفی کرده است.
این مواضع و دیدگاه‌ها عبارتند از:
1 ـ موضع روسیه و چین: هر دوی این کشورها، تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا را ناخوشایند و به طرز خطرناکی، نامربوط به برنامه هسته‌ای ایران ارزیابی می‌کنند. آنها درصددند این دو موضوع را از هم جدا کرده و یا دست‌کم تحریم‌ها را کاهش دهند. هرچند هیچ یک از این دو کشور با دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای موافق نیستند، بر این باورند که راه پیش روی، مبتنی بر مذاکرات مستقیم و نیز بهره از ابزارهای اعتمادساز است.
2 ـ موضع انگلیس، فرانسه و آلمان: این سه کشور، همگی بیش از ایالات متحده، مایلند باور کنند که ایران در پی دستیابی به سلاح هسته‌ای است. آنها همچنین تجربه بیشتری در مذاکره با ایران دارند و بر این باورند که این تجربه به آنها آموخته که نباید هیچ گونه فضای مانوری در اختیار ایران گذاشت.
در این میان به ویژه فرانسه، موضع سفت و سختی دارد. این کشور بر این باور است، ایران باید برنامه هسته‌ای ایران را کاملا متوقف کرده و همه اورانیوم خود را تحویل دهد. در مجموع، این سه کشور بر این باور نیستند که ابرازهای اعتمادسازی درباره ایران کارآمد باشند، یا دست‌کم بر این باورند که چنین ابزارهایی به ایران فرصت تأخیراندازی و مانور زیادی می‌دهد. در حقیقت، آنها یک رهیافت «همه یا هیچ» را در مورد ایران دنبال می‌کنند.
3 ـ موضع رژیم اسرائیل: هرچند اسرائیل در مذاکرات شرکت ندارد، دیدگاه‌هایش به طور بالقوه بر مذاکرات تأثیرگذار است. همانند سه کشور اروپایی، اسرائیل نیز کاملا باور دارد که ایران در راه دستیابی به بمب هسته‌ای است و چنین چیزی برایش، یک «تهدید وجودی» به شمار می‌رود. اسرائیل نگران است که هدف ایران از مذاکرات، درگیر شدن جدی در فرایند دیپلماسی نیست، بلکه می‌خواهد با خرید زمان، زمانش را برای دستیابی به بمب باز نگه دارد.
4 ـ موضع آمریکا: آمریکا میان چند دیدگاه متناقض گیر افتاده است. برخی اخبار حاکی از آن بود که دولت آمریکا با رویکردی سخت، خواهان بسته شدن «فردو» و توقف غنی سازی 20 درصد است؛ اما موضع آمریکا در حقیقت به موضع چین و روسیه نزدیک‌تر است: پس از این مذاکرات اولیه که خود به مثابه ابزار اعتمادساز است، موضع آمریکا نرم‌تر خواهد شد. این حقیقت که آنها توقف کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران را خواستار نشده‌اند، نشان دهنده موضعی نرم‌تر از قطعنامه‌های شورای امنیت است.
به این ترتیب، آمریکا حق ایران در غنی سازی 3.5 درصد را می‌پذیرد. با این حال، ارتباط نزدیک «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل با «میت رامنی»، کاندیدای جمهوری خواهان در انتخابات آمریکا برای اوباما به مسأله‌ای تبدیل شده، زیرا هم‌اکنون جمهوری خواهان اوباما را به نرمش در مقابل ایران متهم می‌کنند.
تحلیلگر تایم در پایان به این نکته اشاره می‌کند که مهمترین موضع در این میان، موضع ایران است، زیرا ایران تاکنون بارها نشان داده که توان بر هم زدن استراتژی‌های از پیش تعیین شده دیگر دولت‌ها را در مذاکرات دارد؛ اما ایران نیز به دنبال راهی است تا طرف‌های مقابل را به پایان دادن تحریم‌ها علیه خود متقاعد کند.
