منتظران را جان به لب آمد...

در میانه‌های سال نود، سرانجام قیام پر خون مردم لیبی که تنه به تنه جنگ‌های داخلی هم می‌زد، پاسخ داد و دیکتاتور عجیب و غریب لیبی سقوط کرد. این شاید مهمترین سال برای هواداران و منتظران موسی صدر بود که بارقه‌های امید و شادی دوباره در دلهاشان جرقه زد و با ساقط شدن حکومت قذافی، پرده از راز سرنوشت امام موسی صدر برداشته شد.

به گزارش «تابناک»، بی گمان، مرگ یک دیکتاتور آن هم به دست مردمی که سال‌ها زیر بار استبداد او رنج دیده‌اند، شاید مرهمی باشد بر زخم‌های یک کشور، ولی از سوی دیگر این مرگ، باعث بی پاسخ ماندن همه رازهای زندگی او هم خواهد شد؛ مانند اتفاقی که برای قذافی رخ داد و هرچند مرگ او، موجی از شادی را به مردم لیبی هدیه کرد، باعث شد بسیاری از اسرار این دیکتاتور همچنان بی پاسخ بماند و علامت سؤال‌ها همچنان ادامه داشته باشد. یکی از رازهای بزرگ زندگی حاکم دیوانه لیبی سرنوشت امام موسی صدر است؛ روحانی بزرگ عالم تشیع که در دهه شصت و هفتاد میلادی، دهه شکل گیری انقلاب‌های بزرگ جهانی به بسیج کردن جبهه بزرگی از جهان اسلام روی آورده بود و با کاریزمای خاص و قدرت مدیریت خود در حال تبدیل شدن به یک رهبر جهانی می‌شد.

نام امام موسی صدر از نهم شهریور سال 57 ـ چند ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ـ با نام معمر قذافی پیوند خورده است و در همه این سال‌ها، نه قذافی حاضر به پاسخگویی در این باره شده بود و نه تلاش‌های جهانی که برای آزادی ایشان صورت گرفت، توانست راه به جایی ببرد؛ تلاش‌هایی که به مدیریت خانواده صدر در حال پیگیری بود و هر از گاه، دولت‌های ایران و لبنان هم کارهایی را انجام می‌دادند.
 
اما پس از مرگ قذافی در 28 مهر ماه امسال، کاخ‌ها و زندان‌های بزرگ او به تسخیر مردم درآمد و کم‌کم آنانی که سال‌های سال در زندان‌ها اسیر بودند، آزاد شدند. علاقه‌مندان امام موسی صدر ـ چه در ایران، چه در لبنان و چه در لیبی ـ هر لحظه منتظر شنیدن خبر آزادی موسی صدر از  یکی از زندان‌های مخوف قذافی بودند، ولی هر روز که پیش می‌رفتیم، این امید کمرنگ‌تر می‌شد تا اینکه سرانجام تا پایان سال نود، همچنان خبری از موسای ربوده شده ما نشد.

در این ماه‌ها، روز نبود که خبری مبنی بر شهادت یا زنده بودن امام موسی صدر منتشر نشود؛ رخدادی که سرانجام خانواده صدر را مجبور به واکنش کرد و آنها در نشست رونمايي از «گفتارهاي تفسيري» امام موسي صدر از رسانه‌ها خواستند در گزينش اخبار خود مبني بر شهادت و يا حيات امام موسي صدر دقت بيشتري داشته باشند.
حتی سفر دی ماه پسر امام موسی صدر به لیبی هم که به همراه چند تن از اعضای بلندپایه امل صورت گرفت، نتیجه بخش نبود و همچنان هیچ خبر موثقی از سرنوشت ایشان در دست نیست.امام موسی صدر، اکنون هشتاد و چهار ساله هستند و این سن چندان زیاد نیست که بتوان به طور یقین، خبر از فوت ایشان داد. آنچه مسلم است، به دلیل شرایط سخت اطلاعاتی و امنیتی دستگاه اطلاعات قذافی، تا کنون هیچ دلیل مشخصی بر زنده بودن یا مرگ ایشان نیست و همین نبودن هیچ گونه مدرک متقنی، علاقه‌مندان ایشان را بر آن داشته تا همچنان چشم به راه بازگشت او باشند.

البته با توجه به اطلاعات و اخبار منتشره از گوشه و کنار و اظهارنظر‌های گوناگون در زمینه سرنوشت امام موسی دو روایت هست؛ نخست اینکه ایشان در همان روزهای نخست ربوده شدن به دست قذافی به شهادت رسیده است. این روایت‌ها بیان می‌کند که در همان روزهای نخست ربوده شدن، میان امام موسی و قذافی درگیری لفظی در می‌گیرد و همان درگیری منجر به شهادت او از سوی قذافی می‌شود.

البته این اخبار، خبر دقیقی از محل دفن ایشان نمی‌آورد و برخی می‌گویند که جسد امام به آب انداخته شده، برخی صحرای سبها را محل دفن ایشان می‌دانند و برخی هم حومه طرابلس را، ولی روایت دوم که بیشتر از سوی برخی زندانیان مطرح می‌شود، خبر از زندانی شدن ایشان در یکی از زندان‌ها دارد که با توجه به سن و سال امام و اینکه تا کنون از هیچ زندانی اثری از امام موسی پیدا نشده، احتمال مرگ او در زندان وجود دارد.

اما نکته در این است که هیچ یک از این روایت‌ها، چندان موثق نیست و چون هیچ مدرکی، دال بر شهادت یا محل تدفین امام نیست، جستجو‌ها همچنان ادامه دارد؛ موضوعی که واکنش وزارت خارجه ایران را هم به همراه داشته است و حسین امیرعبداللهیان در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت امام موسی صدر و خبر مندرج در یک نشریه لبنانی مبنی بر شهادت ایشان افزود: بر پایه اطلاعات موجود، امام صدر در کشور لیبی بوده و تاکنون هیچ مدرک موثقی مبنی بر شهادت وی ارائه نشده است.

چه کسانی خبر شهادت امام را تأیید کرده‌اند؟

تا کنون عبدالسلام جلود، مرد شماره دو و جانشين معمر قذافي در شوراي فرماندهي انقلاب ليبي در زمان ربوده شدن امام موسی صدر، سیف الاسلام قذافی، فرزند معمر و مرد شماره دو این سال‌های لیبی، احمد رمضان از معتمدان نزديك امنيتي معمر قذافي، حسنی مبارک دیکتاتور مخلوع مصر و چند تن از اعضای شورای انتقالی لیبی، خبر شهادت امام موسی صدر را تأیید کرده اند.

ولی حقیقت این است که تا کنون هیچ روایت معتبری از مرگ ایشان نشده و و بنا به شواهد و با توجه به گذشت سال‌های متمادی می‌گویند، ایشان به شهادت رسیده‌اند. با این حال، همچنان خانواده امام موسی صدر با امید فراوان به تلاش خستگی ناپذیر خود برای یافتن خبری از سرنوشت ایشان ادامه می‌دهند.

آیا عملکرد دولت‌ها در پیگیری سرنوشت ایشان کارساز بود؟

گویا، ماجرای پیگیری سرنوشت امام موسی صدر در این سال‌ها به موضوعی روزمره برای دولتمردان تبدیل شده و اگر نبود مداومت خانوده ایشان در این سال‌ها، ای بسا همین مقدار را هم انجام نمی‌دادند. اما با توجه به سقوط دولت قذافی، انتظار می‌رفت دولت، هیأت ویژه ای برای پیگیری سرنوشت ایشان تشکیل دهد و با حضور در همان روزهای نخست در لیبی، به پیگیری سفت و سخت سرنوشت ایشان بپردازند.

به هر حال و با همه این احوال و با گذشت سی و سه سال از ربوده شدن و بی خبری از سرنوشت ایشان، امید و شوری که در میان خانواده و علاقه‌مندان ایشان برای بازگشتشان وجود دارد، ما را همچنان امیدوار می‌کند.

نوروز 91 می‌توانست نوروزی باشد که خانوده امام موسی و همه علاقه‌مندان ایشان در کنار ایشان، جشن سال نو را گرامی دارند، ولی این اتفاق رخ نداد؛ به امید اینکه سال دیگر این انتظار به پایان برسد.