«اقتصاد اشتباهی ایرانی» از «دکتر آلمانی» تا کنون!
داستان تاریخ را گفتن، همیشه برای تلخ نویسی نیست. تاریخ برای عبرت گرفتن است. سال‌های سال است که ما مانده‌ایم با اقتصادی بیمار و بیماری که چموش است تا جایی که سخنان دکتر آلمانی هم پس از 58 سال، هنوز تا دولت دهم بر زمین مانده است!
دکتر
«شاخت»، معمار اقتصاد موفق و پویای هیتلری بود؛ هر چند از دل این بنای مستحکم
اقتصادی، دیوانگی جهانسوز نازیها سر برآورد.
به گزارش «تابناک»، 58 سال پیش در چنین روزی، دکتر شاخت با وجود بی‌علاقگی به دلیل پافشاری دولت وقت ایران برای بار سوم به ایران آمد تا به دولت زاهدی درباره چاپ و انتشار اسکناس مشاوره دهد.
بار دوم نیز در مهر 1331 در تهران به دولت مصدق، اندرزهاي فراوانی در زمينه اقتصاد بدون نفت و سياست‌هاي مالياتي و پولي و رساندن هزينه‌هاي دولت به حداقل داد.
آن گونه که در تاریخ ایرانیان آمده است، سال بعد هم که از او دعوت شد، نخست او به آمدن به تهران تن نداد و پاسخ داد كه دادن اندرز از آلمان هم چیزی است كه دولت تهران بر مذاكره از نزديك پافشاری كرده بود.
هدف دولت زاهدي از دعوت «شاخت»، انتشار اسكناس تازه ـ به بهانه راه افتادن نفت ـ بود ولي وي موافق چاپ اسكناس بزرگتر از 20 توماني و فدا كردن كار رقابت توليدات داخلي با خارج (با افزايش تعرفه گمركي بر واردات) نبود و آن را مانع پيشرفت و مرغوب شدن محصولات داخلي مي‌دانست و بر گرفتن ماليات بر درآمد و سياست پولي بر پايه انعطاف‌پذير بودن نرخ بهره نظر داشت و گرفتن ماليات ثابت را كه مورد نظر پولدارهاي ايران بود، رد مي‌كرد.
برای مقایسه‌ای تاریخی، نگاهی به موارد زیر جالب است:
ـــ دکتر شاخت از اقتصاد ضعیف آلمان که در آن پول ملی آلمان‌ها چنان بی‌ارزش شده بود که یک گونی از آن، معادل یک قرص نان بود، اقتصاد پویا و قدرتمندی ساخت که کارایی خود را در سال‌های سخت جنگ نشان داد.
اکنون می‌پرسیم کشور ما با تحریم‌های ظالمانه غرب روبه‌روست؛ در حالی که سخن از برنامه‌ریزی یک بودجه سایه برای مقابله با تحریم‌ها در میان بود، چرا شرایط به گونه‌ای شده که برخی نمایندگان مجلس و اقتصاددانان بر این باورند که بودجه سال آینده کشور برای شرایط عادی نوشته شده و متناسب با شرایط تحریم‌ها نیست؟
ـــ در آغاز دهه 1340، دکتر شاخت در دیدار با یک مقام بانکی ایران در آلمان، اظهار شگفتی میکند که چرا انحصارات دولتی، باعث انباشت منابع مالی در بانک‌هایی میشود که کمکی به بخش تولید نمیکنند؛ این سوال را اکنون نمی‌شود پرسید!
ـــ دکتر شاخت در جایی می‌گوید: از نظر من رشته اقتصاد بر خلاف باور بسياري از اقتصاديون، «علم» نيست، «هنر» است. در تعيين مشي اقتصاد ملي، معادله و فرمولي نیست كه اشخاص بتوانند با جانشين كردن حروف يا اعداد، به مانند فرمول‌هاي جبري به پاسخ يكسان و غيرقابل بحثي برسند. هر شاگرد مكتب اقتصاد در مورد كشور معين و در مقابل مسأله معين، بنا بر رويه، ديد و طرز استدلال شخصي، به راهکاري مي‌رسد كه احتمالا مباين و حتي متضاد با راهکاري است كه ديگري به آن ممكن است رسيده باشد. اگر حقیقت این گونه است که وی می‌گوید، در شرایطی که اقتصاددانان ایرانی، بهای دلار را از 450 تومان تا چند هزار تومان می‌دانند، این هنرمند گمشده اقتصاد ایران کیست؟
ـــ وی بخشی از راه توسعه کشور را در جوانانی می‌داند که بتوانند در جوانی برای خانه خود کالای تولید شده در کارخانه‌های داخلی بخرند. اکنون چند بخش از این فرمول عملی است؛ جوانی، خانه و یا تولید داخلی؟!
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۲
انتشار یافته: ۱۱۳
متاسفانه آنان که باید بشنوند خود را به نشنیدن زده اند و ... اقایان بشنوینبا همه احترام اگر روزی یک مسئول اعلام کند مسیر من اشتباه بود و ان را صحیح کند به می بالیم و دفعه بعدی که گفت باز اشتباه کردم میگیم برو خونتون
در اواخر جمهوری وایمار بود که سبد پول را میدزدیدند و پولها را باقی می گذاشتند.اقتصاد آزاد شاید یک دهه سختی را به مردم تحمیل کند ولی سالها آرامش اقتصادی را به همراه خواهد داشت.
آموزش صحیح دشواریهای راه را کم کرده و زمان رسیدن به شکوفایی را نزدیک می نماید.(عدم توجه به وضعیت معیشتی معلمان آتیه اقتصادی و بنیان های فرهنگی بهداشتی امنیتی کشور را به خطر می اندازد.)
پاسخ ها
ناشناس
| 
| ۰۰:۰۱ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
چه عجب کسی از معلمان یادی کرد؟! كاش يه ذره يكي اهميت ميداد به اقتصاد اين مملكت و مردمش سوال من اینه چرا مثلا برای یک بازی فوتبال حاضر میشین مربی از بقیه کشورها بیارین ولی برای مدیریت و اقتصاد ملی نمی خواین از افراد نخبه ی خارجی مشاوره بگیرین پاسخ ها
حامد
| | ۰۸:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
برای اینکه اقتصاد بر بقیه ی جوانب زندگی مردم تاثیر میذاره اقتصاد نباید ربوی باشه، و یا مرکانتیلیستی و...(که البته شرایط اقتصاد فعلی جالب نیست) به نظر من راه حل دست جوان های همین کشوره ناشناس
| | ۱۱:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
آهان الان ربوی نیست؟ الان ... نیست؟جوانی که پول توی جیبش رو نمی تونه مدیریت کنه چطور اقتصاد آلوده و بهم ریخته این مملکت رو جمع کنه
مشکل اینجاست که بحث های امنیتی پیش می آید که استثناها را در اقتصاد زیاد می کند و نسخه ها بی اثر می شود
کودکی که یکباره پیر میشودحتی بسیاری فرصت ازدواج پیدا نمیکنند
خانه که یک رویا است
تولید داخلی با وجه به امنیت نامناسب شغلی و نوسان قیمت که غیر ممکن است
و . . .
جووونی خانه و کالای داخلی عملیست اما با دزدی ازتون ممنونم دکتر شاخت را معرفی کردید من هم اقتصاد آلمانی زمان نازیها را مهم میدانم .
بعضی از جملات شما بنظر بی ربط می اید مثلا "در شرایطی که اقتصاددانان ایرانی قیمت دلار را از 450 تومان تا چند هزار تومان می‌دانند، این هنرمند گمشده اقتصاد ایران کیست؟"
تجارت جهانی را بنده تا حد خاصی قبول دارم طوری طراحی شده که فن آوری در دست شرکت های بزرگ چند ملیتی باقی می ماند و روند حرکت پول به سمت آمریکا و اروپا همیشه باقی خواهد ماند و غالب مردم جهان بردگان آنها هستند
پاسخ ها
ناشناس
| 
| ۲۱:۰۹ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
اتفاقا جمله "در شرایطی که اقتصاددانان ایرانی قیمت دلار را از 450 تومان تا چند هزار تومان می‌دانند، این هنرمند گمشده اقتصاد ایران کیست؟"مهمترین جمله این مقاله بسیار خوب است. درک این مقاله برای همه کس چندان آسان نیست. آنرا بسیار ساده تر ترجمه کنیم میتوان گفت تنها ارزش افزوده در یک کشور است که میزان خوشبختی یا عدم آنرا در آن کشور معین میکند. هر عملی که ارزش افزوده را بالا ببرد معیار خوب و بد است.
ناشناس
| | ۱۲:۴۷ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۲
برادر عزیزم شما را دعوت میکم به مطالعه کتب تجارت بین الملل.این کتاب هم کتاب خوبیه البته درسیه
اقتصاد بین الملل نوشته پل کروگمن
درودبسیار زیبا مشکلات جامعه مطرح شد
از این مقاله ها بیشتر بنیسید
بار علمی خوبی دارن
چیزی که ما در اقتصاد سخت بدان نیازمندیم نگرش سیستمی است که نهایتا مثل یک بدن کار کند و واردات و صادرات آن مبتنی بر توانمتدیهای داخلی در اول و بعد رفع نیازهای ضروری از خارج باشد. رانتخواری و ویژه خوری نداشته باشد و شفافیت لازم را نیز نشان دهد. و .... جوانی، خانه و یا تولید داخلی ؟آدم چی بگه آخه
هنرمند گمشده اقتصاد "ایمان" است که جای آنرا تجمل پرستی و رقابت نامشروع گرفتهحسین
پاسخ ها
ناشناس
| | ۰۱:۲۵ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
حالم از این حرفهای شعاری به هم میخوره. ناشناس
| | ۱۰:۵۱ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
راست میگه اگه تجمل پرستی باشه عده کمی ثروت زیادی رو از ان خود میکنند و بقیه خیلی زور بزنن سرشون نره زیر خط ناشناس
| | ۱۱:۴۲ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
آدرس بدید از زندگی شما یک مستند بسازیم ناشناس
| | ۱۴:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
منم ازاین حرفا خسته شدم با سلامدر مورد بند آخر مطلب شما باید عرض کنم الان هم جوان در خانه از کالاهای کارخانه های داخلی استفاده می کند.منتها فرقش این است که این کالا اینجا تولید نشده بلکه مونتاژ شده.آنقدر دولت حمایت های بی دریق از صنعت کرد که یا ورشکست شدند یا به جای تولید کننده به مونتاژ کننده تبدیل شدند.و این همه ممکن نبود مگر تلاش مجدانه تصمیم گیران محترم در دولت و مجلس که واقعاً شبانه روز به فکر اقتصاد و تولیدند.دستشون درد نکنه.
دكتر شاخت پيش كشتون. يك نفر رو پيدا كنيد كه عقل سليم داشته باشد. واقعا روحش شاد. و واقعا دست نویسنده درد نکنه.این اقتصاد یک هنرمند تمام عیار می خواهد که ما را از این فلاکت در بیارد. پاسخ ها
ناشناس
| | ۱۱:۰۷ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
ما همیشه منتظر یه منجی هستیم که بیاد و همه کارا را درست کنه ولی تا کی؟ چرا به خودمون نگاه نمیکنیم. جسارت به ساحت مقدس ولی عصر(ع) نکردم ایشان منجی کل بشریت اند هر جا به نخبه ها میدان دادند موفق شدیم اميدوارانه در انتظاريم، كاسب و بازاري ايراني هنگام فروش كالا با افتخار كالاي مرغوب ايراني را به خريدار ايراني معرفي و ارايه نمايد. همانطور كه از تبليغات از انيميشن در جهت اصلاح رفتار ترافيكي بهره مي بريم، از اين نوع تبليغات در جهت استفاده با افتخار از كالاي ايراني نيز بهره بگيريم.
نبايد منتظر دولت يا شخص يا سيستمي ماند تا تغييري در اين وضعيت اقتصاد صورت گيرد بلكه:
هر خريدار ايراني بخصوص جوان به خودي خود قطره اي از خريداران مي باشد كه در بازگشت سرمايه به توليد ، ..... و در نهايت كاهش بيكاري مرد و زن ايراني بطور غير مستقيم نقش خواهد داشت.
فقط و فقط خودمان مي توانيم به خودمان كمك كنيم
باسلامسخنان آقای دکتر شاخت را به اضافه چند اصل ثابت و بدیهی اقتصادی و روش مدیریت منابع مالی را می بایست بصورت برنامه اجرایی وزارتخانه های اقتصادی ایران در آورد. توجه مدام به اهداف تعیین شده بلند مدت یک اقتصاد صادق و سالم و اجتناب از تن دادن و ترس از تبعات بعضا ناخوشایند کوتاه مدت
اقتصاد علم باشد یا هنر ، در هر صورت بخشی از علوم است و یا یکی از هنرها می تواند باشد. جامعه ای پیشرفت می کند که در ان از تمامی علوم و از تمامی هنرها به نحو مطلوب و در راستای اهداف آن کشور استفاده شود. در ایران گویا هیچ هدفی وجود ندارد و یا اهدافی که توسط دولت ها پیگیری می شود ، به شدت ضد علم است.به امید روزی که بدانیم چه می خواهیم (نه اینکه چه چیزی را نمی خواهیم) و در همان راستا و در اندازه توان جامعه (منظور همه 75میلیون ایرانی است) برنامه ریزی کنیم. تابناک جون دست رو دلمون نذار که خون مرده شده. ممنون از مقاله ارزشمندتان. امیدوارم بیش از پیش شاهد این چنین تحلیلها و مباحث تاریخی - علمی در سایت شما باشیم آفرین معلوم هست چه گفتي؟ بخش آخر رو خیلی قشنگ اومدی . چون که اولا روحیه ی جوونی و نشاط از وجودمون رخت بربسته ، دومآ اگه بیشتر درامدمون رو پس انداز کنیم و با زحمت زندگی کنیم معلوم نیست که بتونیم تا چند سال دیگه خونه بخریم و سوم این که تولیدات داخلی مگه کیفیت دارند، با کالاهای خارجی رقابت ندارند و اجناس خارجی گران هستند و بازار داخل انحصار کالای بی کیفیت شده و یا کالای چینی. ماشین ها رو بگیم یا لوازم بی کیفیت تولید داخل. برای کم شدن هزینه ی تولید جنساشون از مرغوبیت و از ماده ی اولیه میزنن تا سود بیشتری عایدشون بشه و نظارت هم که ضعیفه، پس ما به چی دلمون خوش باشه؟؟؟؟؟؟؟ ما خودمان داریم به دنیا طرح میدیم کجای کاری با سلامبه نظرم خیلی جالب بود اگر اشاره میکردید که وقتی در سال 1314 به ایران آمد ( یعنی قبل از جنگ دوم جهانی ) یعنی در دولت نازی هم او بود که اقتصاد را اداره کرد و در سال 1331 که دوباره به ایران آمد ( یعنی پس از جنگ دوم جهانی) ایشان دوباره وزیر اقتصاد آلمان بود و دوباره پایه گذار اقتصادی که خود نوشته اید. جالبه که او را کنار نگذاشتند - تیر باران نکردن و از همه مهمتر به اقتصاد و علم او سر خم کردند و از همه مهمتر هر دو حکومت به حرف او توجه کردن.
پاسخ ها
ناشناس
| | ۱۱:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۱
هزاران مثبت به شما بسیار تحلیل سطحی ای بود. لطفا کمی نظریات اقتصاددانان الان ایرانی را هم بیاورید تا تحلیل های بهتری داشته باشیم. این تحلیل مانند تحلیل های دانشجویانی است که تازه با الفبای اقتصاد آشنا و چیزهایی شنیده اند. هیچ کدام من حاضرم نقش هنرمند را انجام دهم!!!! مطلب جالبی بود از نویسنده تشکر می کنم مطلب جالبی بود.جهان سوم همیشه در برخورداری از مدیران مجرب دچار نقصان بوده.
برعکس عرب ها در این زمینه بهتر عمل کرده اند. سری به دبی بزنید و ببینید که چطور بهترین مدیران جهانی را انجا آورده اند و ما دایم تلاش می کنیم همه چیز را به روش خودمان حل کنیم و دایم دنبال اختراع چرخ هستیم.
بالاخره شما هم یک کلمه حرف منطقی و درست زدید "این هنرمند گمشده اقتصاد ایران کیست؟"جمله جالبیه....
ای کاش مسئولین مملکتی هم نگاهی به این مطلب بیندازند... واردات انبوه وبيهدف وعدم حمايت از توليدات داخلي جائي براي كالاي ايراني نگذاشته است بنده عضو نظام مهندسي يكي از استانها هستم هرقدر اصرار كردم چاي مصرفي را 50در صد ايراني وبا چاي خارجي مخلوط كنند تا حال بگوش اقايان نرفته است تابناک جان دلت خوش است بودجه را هرسال به تناسب تورم بالا می برند .سازمان برنامه وبودجه ودفاتر برنامه ریزی به اعتقاد مسئولان اداره ای بی فایده است. عقیده وتفکر من از همه بهتر می دانم کی تمام می شود به نظر من هیچ کدام.ماپیشرفت کرده ایم ولی پول ما ارزش پول کشور های عربی را هم ندارد. لطفا اقتصاددانان محترم برای روشن شدن بیشتر مردم نظر بدهند هنرمندای اقتصاد این مملکت زبونشون چینی و روسیه. میشه لطفا یک نسخه از مقالات اینچنینی را با پست برای وزرا بفرستید؟ احتمالا با اینترنت بیگانه هستند!اظهر من الشمس نوشتید که این اقتصاد بیمار داره جون میکنه
از مسئولين عزيز خواهش ميشود به هيچ وجه به اين مقاله ارزشمند توجه ننموده و با قدرت به راه خود ادامه دهند،تعرفه ها را بالاتر ببريد ،حق ما رقابت و بالا رفتن كيفيت محصولات داخلي نيست ما بايد حالا حالاها تلفات بدهيم و بدهيم و از خواب هم بيدار نشويم هنر مسئولين در طراحي مراسم سالگرد تاريخي ورود امام خيلي چيزها را نشان دادحواسمون باشه چه كساني را راهي مجلس ميكنيم
درود بر امپراوری پروس. مرگ بر اسرائیل کثیف . بد نیست بعد از 32 سال بی طرفانه اشکالات خودمون رو نقد کنين و از آنها بیا موزيم نه اينکه انگار مردم نمم بينن و فقط از خودمون تعريف کنيم. . اين کار بايد از بالا شروع بشه تا فرهنگسازی بشه. اينطوری دلار هم 2000 تومان نمیشه, بيکاری هم بالا نميره و یواش یواش همه چيز درست میشه.
33 سال است که اقتصاد ایران سال به سال بدتر میشه. اولین وظیفه دولتها حفظ قدرت خرید مردم.بالا بردن ارزش پول رایج. ایجاد اشتغال و تقویت تولید داخلی است. کشورهای بدون نفت و گاز به کجا رسیدند ما به کجا . اقتدار اقتصادی .اقتدار نظامی و سیاسی و علمی هم میآورد. استفاده از مشاورین خبره مثل چین الگوی خوبی است.حمایت منطقی از تولید. اعتبارات ارزاننظارت و خشکاندن ریشه فساد مالی و رانت..مشوقهای صادراتی..و یک دهه زمان میتوانیم جزو ده اقتصاد اول جهان بشویم..کار سختی نیست..اراده انجامش نیست...
همه بخش های این بحث یه طرف، قسمت آخر یه طرففکر کنم ما مشکلاتمون پایه ای تر از این حرفاست که نعیین با قیمت دلار حل بشه
"دکتر راه توسعه کشور را در جوانانی می‌داند که بتوانند در جوانی برای خانه خود کالای تولید شده در کارخانه‌های داخلی بخرند"
So much noteworthy !