یک بار برای همیشه به دعواها پایان دهیم؛
آثار تاریخی حریم ندارند یا حرمت‌شکنی نهادینه شده؟!
غایله تئاتر شهر و مترو، نه نخستین مورد از کشمکش‌های اینچنینی در کشور است و نه آخرین مورد. این داستان در گذشته، بار‌ها و بار‌ها رخ داده و شاید داستان برج جهان نمای اصفهان یا تیر بلند دوربین شهری در میدان میرچخماق یزد، آخرین نمونه‌های آن باشد؛ داستانی که اینقدر تکرار شده که به لزوم رعایت حریم‌های تاریخی شک می‌کنیم! ... آیا بهتر نیست که مسئولان امر، یک بار برای همیشه، حریم آثار را با متر دقیق مشخص کنند تا همه چیز تعبیر به دعوای سیاسی نشده و راه مجازات خاطیان باز شود؟
سرویس اجتماعی ـ از سه سال پیش که ساخت مترو در نزدیکی تئاتر شهر مطرح شد، اعتراض بسیاری از اهالی هنر را برانگیخت.
به گزارش «تابناک»، با اینکه ساخت ایستگاه چهار راه ولیعصر در محوطه تئاتر شهر، از آغاز خبرساز شده بود و مخالفان بسیاری داشت، به هر شکل به پایان رسید و اکنون، محوطه تئاتر شهر که قرار بود فضای سبز و پارک باشد، به محیطی پر ازدحام تبدیل شده که آکنده از افرادی است که وقتی از مترو بیرون می‌آیند، بی‌توجه به پیرامون گذر می‌کنند.
هنوز زمان بسیاری از آرام گرفتن بگومگوها نگذشته بود که با آغاز ساخت و ساز هواکش مترو در این محوطه، سر و صدا‌ها دوباره بالا گرفت و اهل هنر هر کدام با بیان اهمیت تاریخی، معماری و هنری ساختمان تئاتر شهر، اعتراض خود را در این باره اعلام کردند.
مترویی که قرار بود با ورود به زندگی شهری آسایش بیشتری را فراهم آورد، امروز برای اهالی هنر در پایتخت به غصه‌ای بزرگ تبدیل شده که هر روز با گذر از این محوطه و دیدن ساخت و ساز بیشتر اذیتشان می‌کند؛ نگرانی از آسیب رسیدن به ساختمان زیبای تئاتر شهر.
واقعا در شهری به این بزرگی، جای دیگری برای راه‌اندازی ایستگاه نبود؟!
مدیر عامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «تابناک» اظهار داشت: ساخت ایستگاه مترو در نزدیکی مراکز فرهنگی و هنری در کشورهای دنیا انجام شده و ما نیز می‌خواستیم با راه‌اندازی این ایستگاه در محوطه تئاتر شهر، رفاه حال قشر هنرمند و هنر دوست جامعه را فراهم کنیم؛ بنابراین، یکی از دلایلی که این ایستگاه در این مکان جانمایی شده، سرویس دهی هر چه بهتر و راحت‌تر به هنرمندان است.
قلی‌ها افزود: هر کار عمرانی افزون بر فوایدی که خواهد داشت، در مدت زمان اجرا، برای افراد کمی مشکلاتی پدید خواهد آورد. وقتی کار عمرانی در محدوده‌ای آغاز می‌شود، همه کسانی که از آن مکان گذر می‌کنند، از آن آگاه می‌شوند و مسئولین تئاتر شهر هم باید همکاری لازم را با کارگران داشته باشند، تا هر چه سریع‌تر این کار به پایان رسیده و رفت‌وآمدها آسانتر شود.
وی خاطرنشان کرد: متروی تهران برای آغاز به کار در این محدوده، باید نخست اطلاع‌رسانی کرده و تابلو نصب کند و باید گفت که هیچ کس نمی‌تواند اعتراضی مبنی بر نبود هماهنگی عنوان کند.
به گزارش «تابناک»، با اینکه ساخت ایستگاه چهار راه ولیعصر در محوطه تئاتر شهر، از آغاز خبرساز شده بود و مخالفان بسیاری داشت، به هر شکل به پایان رسید و اکنون، محوطه تئاتر شهر که قرار بود فضای سبز و پارک باشد، به محیطی پر ازدحام تبدیل شده که آکنده از افرادی است که وقتی از مترو بیرون می‌آیند، بی‌توجه به پیرامون گذر می‌کنند.
هنوز زمان بسیاری از آرام گرفتن بگومگوها نگذشته بود که با آغاز ساخت و ساز هواکش مترو در این محوطه، سر و صدا‌ها دوباره بالا گرفت و اهل هنر هر کدام با بیان اهمیت تاریخی، معماری و هنری ساختمان تئاتر شهر، اعتراض خود را در این باره اعلام کردند.
مترویی که قرار بود با ورود به زندگی شهری آسایش بیشتری را فراهم آورد، امروز برای اهالی هنر در پایتخت به غصه‌ای بزرگ تبدیل شده که هر روز با گذر از این محوطه و دیدن ساخت و ساز بیشتر اذیتشان می‌کند؛ نگرانی از آسیب رسیدن به ساختمان زیبای تئاتر شهر.
واقعا در شهری به این بزرگی، جای دیگری برای راه‌اندازی ایستگاه نبود؟!
مدیر عامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «تابناک» اظهار داشت: ساخت ایستگاه مترو در نزدیکی مراکز فرهنگی و هنری در کشورهای دنیا انجام شده و ما نیز می‌خواستیم با راه‌اندازی این ایستگاه در محوطه تئاتر شهر، رفاه حال قشر هنرمند و هنر دوست جامعه را فراهم کنیم؛ بنابراین، یکی از دلایلی که این ایستگاه در این مکان جانمایی شده، سرویس دهی هر چه بهتر و راحت‌تر به هنرمندان است.
قلی‌ها افزود: هر کار عمرانی افزون بر فوایدی که خواهد داشت، در مدت زمان اجرا، برای افراد کمی مشکلاتی پدید خواهد آورد. وقتی کار عمرانی در محدوده‌ای آغاز می‌شود، همه کسانی که از آن مکان گذر می‌کنند، از آن آگاه می‌شوند و مسئولین تئاتر شهر هم باید همکاری لازم را با کارگران داشته باشند، تا هر چه سریع‌تر این کار به پایان رسیده و رفت‌وآمدها آسانتر شود.
وی خاطرنشان کرد: متروی تهران برای آغاز به کار در این محدوده، باید نخست اطلاع‌رسانی کرده و تابلو نصب کند و باید گفت که هیچ کس نمی‌تواند اعتراضی مبنی بر نبود هماهنگی عنوان کند.
حریم آثار تاریخی، محدوده‌ای است که متولی اثر تاریخی بر پایه ضوابط قانونی برای حفظ اثر تعیین می‌کند و باعث حفظ موجودیت و یکپارچگی اثر می‌شود؛
طرحی که از سه نوع حریم تشکیل می‌شود:
حریم‌‌حفاظتی، حریم‌بصری و حریم کاربردی یا ذهنی (پیوستگی اثر تاریخی و محدوده)
بنا بر گفته یک کار‌شناس میراث فرهنگی و باستان‌شناس، تعرض به محوطه مجموعه تئاتر شهر با ضوابط حفاظت از آثار تاریخی مغایر است و از آغاز نیز راه‌اندازی مترو در این مکان، مغایر با ضوابط حفاظت از آثار تاریخی بوده است، چرا که هر اثر تاریخی حریمی دارد که با محیط پیرامون آن معنا پیدا می‌کند.
اسکندر مختاری، با اشاره به اقدام شرکت مترو در تئاتر شهر گفت: این کار هم با محیط فیزیکی و هم محیط عینی و ذهنی تئاتر شهر مرتبط است؛ همانند ساخت ایستگاه در این محوطه که هم بر محیط کاربری و هم بر محیط عینی و ذهنی آن تأثیر گذاشته است.
وی افزود: ساخت و ساز دوباره مترو در جلوی درب ورودی تئاتر شهر برای خط جدید مترو و عبور هواکش این خط، همانند اقدام بار نخست، مخالف قوانین حفاظت از آثار تاریخی است.
مختاری ادامه داد: شرکت مترو تهران برای دومین بار و خودسرانه و بدون هماهنگی با مسئولان معاونت هنری، اقدام به احداث سازه و حفر گودال در حوالی درب ورودی تئاتر شهر کرده است و همان گونه که محیط پیرامون تئاتر شهر، برگرفته از معماری خروجی مترو، دچار دگرگونی شده است، اکنون نیز حریم بصری ساختمان با نمایان شدن لوله و سیلندر هواکش مترو لطمه خواهد دید، در حالی که انجام این گونه اعمال که محیط اثر تاریخی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مغایر با حفظ اصالت اثر است و باید با آن برخورد کرد.
اسکندر مختاری، با اشاره به اقدام شرکت مترو در تئاتر شهر گفت: این کار هم با محیط فیزیکی و هم محیط عینی و ذهنی تئاتر شهر مرتبط است؛ همانند ساخت ایستگاه در این محوطه که هم بر محیط کاربری و هم بر محیط عینی و ذهنی آن تأثیر گذاشته است.
وی افزود: ساخت و ساز دوباره مترو در جلوی درب ورودی تئاتر شهر برای خط جدید مترو و عبور هواکش این خط، همانند اقدام بار نخست، مخالف قوانین حفاظت از آثار تاریخی است.
مختاری ادامه داد: شرکت مترو تهران برای دومین بار و خودسرانه و بدون هماهنگی با مسئولان معاونت هنری، اقدام به احداث سازه و حفر گودال در حوالی درب ورودی تئاتر شهر کرده است و همان گونه که محیط پیرامون تئاتر شهر، برگرفته از معماری خروجی مترو، دچار دگرگونی شده است، اکنون نیز حریم بصری ساختمان با نمایان شدن لوله و سیلندر هواکش مترو لطمه خواهد دید، در حالی که انجام این گونه اعمال که محیط اثر تاریخی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مغایر با حفظ اصالت اثر است و باید با آن برخورد کرد.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که ساخت و سازهای جدیدی که هم‌اکنون در مجموعه تئاتر شهر در حال انجام است، عمارت مجموعه تئاتر شهر را ـ که در ایران و بلکه در خاورمیانه تک است و به عنوان مدرن‌ترین معماری اسلامی ایران شناخته شده و به ثبت ملی و میراث فرهنگی نیز رسیده است ـ دچار مشکل نمی‌کند، چرا که اگر به این مجموعه بی‌مهری شود، در واقع بی‌مهری به تئاتر نبوده، بلکه فرهنگ ایرانی ضربه خورده و یک اثر ملی فرو خواهد ریخت که آن وقت، صورت مسأله پاک شده و دیگر چیزی برای حل و فصل باقی نمی‌ماند.
پرده پایانی: عمارت مسعودیه
«مسعودیه»، نام عمارتی قاجاری بود که در مجاورت طاق بستان بنا شده بود؛ عمارتی که با سن تقریبی بیش از صد سال، به ظاهر بسیار سالم به نظر می‌رسید (بر پایه عکسی که از عمارت موجود است). این عمارت در سال ۱۳۴۲، برای نمایان ساختن آثار باستانی و آزادسازی چشمه تخریب و به جایش یک دریاچه ساخته شده است.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۸
ایکاش امروز که سالروز تخریب حرم سامراست مطلبی هم در مورد این موضوع مینوشتیداونجا هم سوای تمامی ارزشهایی که داره آثار تاریخی هم بشمار میرفت سنش هم از چندن قرن بیشتر بود
طاق بستان خیلی زیباست و متاسفانه من هم عکس اون عمارت رو همونجا دیدم. صد حیف چرا خبری از تخریب و اسیب رساندن به نقش برجسته های بی نظیر شهر تاریخی بیشاپور نیست؟ تپه 9000 ساله ازبكي در حال تخريب است و مسئولين هم خواب تشريف دارند ...