اختلاف نظر برادران لاریجانی بر سر اصلاح‌طلبان

وقتی از پنج برادر در خانواده لاریجانی، دو برادر به ریاست دو قوه مقننه و قضاییه رسیدند، این باور به وجود آمد که اختلافات دیدگاهی به حداقل می رسد در حالی که ضرب المثلی عکس آن را می گفت که در یک خانواده هم دو برادر شبیه هم نمی شوند.

این ضرب المثل از آن تحلیل درست تر از آب درآمد، خصوصا وقتی پای برادر سوم یا برادر بزرگتر هم به میان آمد. وجود دیدگاههای مختلف در خانواده لاریجانی نمادی از تشتت در خانواده اصولگرایی است. سه برادر در سه مقام مختلف، هر یک راجع به هر چیز، نظرات مختلف و گاه متناقض مطرح می کنند، در مواردی چنان مغایر هم موضع گیری می کنند که تنها فصل مشترکشان، نام های خانوادگی شان است. از یک طرف برادر بزرگتر می گوید: « به خاطر منافع ملی، از مذاکره با شیطان در قعر جهنم هم ابایی نداریم. مثل بحث ما در ژنو، ما از مذاکره هیچ ابایی نداریم.» (محمدجواد لاریجانی در دانشگاه صنعتی شریف)

از سویی دیگر سومین برادر قاطعانه اعلام می کند: «مذاکره با آمریکا به هیچ وجه ممکن نیست و هیچ کسی حق ندارد با شیطان بزرگ سازش کند.» (سخنرانی علی لاریجانی در قم) برادر دیگر هم این موضوع را منوط به نظر ولی فقیه می داند و اظهار می کند: «همگان باید بدانند که سیاست ما در مذاکره با آمریکا از اموری است که تنها مقام معظم رهبری شرایط آن را ترسیم و اعلام می کنند و چیزی نیست که کسی بخواهد در هر یک از قوا به صورت شخصی درباره آن تصمیم بگیرد.» (آیت الله صادق لاریجانی در جلسه مسئولان عالی قضایی)

لاریجانی ها و اصلاح طلبان یکی دیگر از موارد جدی اختلاف نظر برادران، به شرکت اصلاح طلبان در انتخابات باز می گردد. این دیدگاه ها هر چند وقت یک بار با سخنرانی هر یک از برادران فرصت ظهور می یابد، به طوری که یکی از سخت ترین سوالات پیش روی اصلاح طلبان، فهم مواضع این سه برادر است. یعنی اگر قرار باشد اصلاح طلبان تنها از مجموع نظرات علی و محمدجواد و صادق، به یک نتیجه برسند، مدت ها باید فکر کنند که چه کنند. اصلاح طلبانی که منتظر نظر این سه برادر هستند، برای ورود به عرصه انتخابات، تا بعد از انتخابات هم تکلیفشان روشن نخواهد شد. البته این وضعیت کلی جبهه اصولگرایی است.

آن ها هر روز یک تصمیم جدیدی برای شرکت رقیب در انتخابات اخذ می کنند. یک روز از آن ها با احترام دعوت می کنند و یک روز دیگر می گویند اصرار چندانی هم وجود ندارد که آن ها بیایند. کوچک شده این تشتت آرا در خانواده لاریجانی ها هم وجود دارد. علی لاریجانی کارت دعوت برای اصلاح طلبان می فرستد و برادر بزرگتر، دعوت را پس می گیرد. علی لاریجانی تاکید می کرد: «نفی اصلا ح طلبان، نفی واقعیت است » محمد جواد لاریجانی می گفت: «پرچمداران اصلاح طلبان لیاقت شرکت در انتخابات را ندارند.» علی می گفت: « دلیلی وجود ندارد که اصولگرایان وجود جریان اصلاح طلب را در انتخابات پیش رو نفی کرده و نادیده بگیرند.» محمدجواد دلیل می آورد که : «اصلاح طلبان دشمنان قسم خورده دموکراسی هستند. اصلاح طلبی جریانی منحرف، فرصت طلب است و قطعا انتخابات ما بدون آنها پررنگتر خواهد بود. آنها چیزی به انتخابات اضافه نمی کنند بنابراین ما نباید در این زمینه دل خوش کنیم و ناز کسی را بکشیم که در انتخابات وارد شود. »

محمدجواد در ادامه کش و قوس هایش با برادر کوچکتر و در آخرین اظهاراتش باز حرف های علی را نادیده گرفته است و اظهار داشته است: «پرچمداران اصلاحات لیاقت شركت در پروسه انتخابات را ندارند. » محمدجواد لاریجانی در اولین نشست هم افزایی مشترك نمایندگان، وزیر علوم و هیاتهای نظارت بر تشكل های اسلامی و معاونان فرهنگی و اجتماعی دانشگاههای سراسر كشور، افزوده بود: «این افراد، فرصت طلب هستند زیرا در دامن غرب رفتند و هیچ توضیحی در قبال راهپیمایی علیه ولایت مطلقه فقیه ارائه نكردند. » او تصریح کرده بود: «نسخه ای برای دولت و شورای نگهبان نمی پیچم اما افرادی كه پرچم اصلاحات را در دست گرفته اند، لیاقت شركت در پروسه انتخابات را ندارند زیرا این افراد به اصل نظام قائل نیستند و سكولارند. »

اما این دیدگاهها برای برخی از اصلاح طلبان هم جالب شده و باعث شده است برخی در برابر برادر بزرگتر، برادر کوچکتر را دارای دیدگاه های اصلاح طلبانه بدانند. در این خصوص یکی از اعضای كمیسیون اقلیت مجلس با استقبال از مواضع علی لاریجانی گفته بود: «من گرچه آقایان لاریجانی، مطهری، كاتوزیان، باهنر، عباسپور و برخی دیگر از اصولگرایان را نواصلاح طلب نمی دانم اما آنها دارای دیدگا ههای اصلاح طلبی هستند. » اما برای اصولگرایان هم این تشتت دیدگاه مهم بوده تا جایی که از محمدجواد پرسیده بودند «آیا علی آقایتان را نصیحت می کنید یا نه؟ » که او هم حق برادری را به جا آورده بود و گفته بود: «دکتر ما دارای هوش بسیار سرشاری است و از مریدان سرسخت ولی امر و فدایی رهبری است وبرای مصالح نظام هم زیر نظر رهبری عمل می کند. »

لاریجانی ها و اصولگرایان دیدگاههای برادران لاریجانی در این بخش کمتر از موضوعات دیگر است. آنها به سبب موقعیت خانوادگی شان و فرزندی میرزا هاشم آملی، که تعداد قابل توجهی از اصولگرایان زمانی شاگرد ایشان بوده اند، بیشتر به همان طیف از اصولگرایان سمپاتی دارند.

برادران لاریجانی بر این اساس معتقدند: «اصولگرایان باید تابع روحانیت باشند و اصولگرایی بدون روحانیت پوچ است. » اما نقدهای این دو برادر به جریان اصولگرایی هم متفاوت است و نشان از اختلافاتشان در این حوزه است. یکی بیشتر منتقد تندروی اصولگرایان است و دیگری این که چرا در بین اصولگرایان برخی آن چنان که باید حرف نزده اند. علی از اعتدال می گوید و محمدجواد هم آواز با همان تندروها از خارج کردن معتدلان اصولگرا از ائتلاف ها، مشابه درخواست اعضای جبهه پایداری از کمیته 7+ 8 که مصرند ساکتین جریان انتخابات سال88 از کمیته کنار گذاشته شوند، که در راس آن ها همان علی لاریجانی است.

بخشی از تفاوت نگاه ها را در صحبتهای اخیر محمد جواد لاریجانی می توان دید. او در همایش مذکور درباره اصولگرایان و با اشاره به جبهه معارض داخلی به عنوان جبهه ای خطرناك كه دشمن آن را در جامعه ایجاد كرده است، گفته بود: «اصولگرایان ما جبهه قابلی هستند اما در میان اصولگرایان نیز افرادی داشتیم كه در مقابله با فتنه كوتاه آمدند. » در حالی که علی لاریجانی پیش از این اظهار داشته بود: «اصولگرایان مقوله رفق و مدارا را مورد توجه قرار دهند. »

منبع: آرمان