براساس آمارهاي منتشر شده از سوي وزارت بهداشت، هر ايراني در هر دو گروه كودكان زير ۱۲ سال و افراد بالاي ۱۲ سال بهطور متوسط دو دندان پوسيده دارد اما از طرفي به گفته كارشناسان توزيع دهان شويه در مدارس ابتدايي كشور متوقف شده است.
به گفته متخصصان عفونتهاي دندان و لثه به تدريج، بدن را دچار ساير بيماريها كرده و در نتيجه سلامت افراد را تهديد ميكند، بيماريهايي از قبيل ناراحتيهاي دستگاه گوارش ناشي از خوب نجويدن مواد خوراكي، ورودعفونت دهان به قلب از طريق جريان خون وايجاد اختلال در كار قلب و...
اهميت بيماريهاي دهان و دندان در حوزه سلامت تاحدي است كه سازمان جهاني بهداشت در دستيابي به شاخصهاي سلامت تا سال ۲۰۲۰ ميلادي، سلامت دهان و دندان را جزو لاينفك و ضروري سلامت افراد جامعه و عاملي تعيين كننده در كيفيت زندگي انسانها محسوب كرده است. بنابر اين اگر بگوييم كه داشتن بيمهاي مخصوص براي خدمات بهداشتي دهان ودندان امري واجب وضروري است، سخني به گزاف گفته نشده. امري كه بهرغم وعدههاي داده شده از سوي وزارت بهداشت، تاكنون محقق نشده.
رئيس كل سازمان نظام پزشكي ايران با اشاره به وضعيت سلامت دندانهاي افراد كشور، افزايش فلورايد و طراحي برنامههايي از طرف اساتيد دانشگاههاي دندانپزشكي را بهترين شكل پيشگيري در حوزه دندانپزشكي ميداند.
مرضيه وحيد دستجردي، وزير بهداشت با اشاره به وضعيت دندانهاي كودكان 10 تا 12ساله كشور كه سه دندان پوسيده يا كشيده شده دارند، گفته است كه بر اساس استانداردها اين گروه سني يك دندان پوسيده يا يك دندان كشيده بايد داشته باشند. بنابراين در اين زمينه ضعف داريم و لازم است با وزارت آموزش و پرورش بهطور مشترك در اين زمينه فعاليت كنيم. به گفته دستجردي، پايش فلورايد با مصرف خوراكي فلورايد تفاوت دارد و اين نوع پايش در دنيا پذيرفته شده است. فلورايد بايد به مواد غذايي اضافه شود يا در دهان شويهها وجود داشته باشد. همانطور كه غني سازي مواد غذايي با آهن و فوليك اسيد داريم، اين مواد با فلورايد نيز بايد غني شوند.
از سوي ديگر محمدحسين خوشنويسان رئيس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت با تاكيد بر اينكه بيش از 95 درصد خرابي دندانهاي كودكان 12 ساله كشور مربوط به پوسيدگي است، تاكيد ميكند كه 1.68 دندانهاي كودكان 12 ساله كشور خراب است.
هزينههاي گران و راه حل ارزان!
خدمات تخصصي دندانپزشكي به علت گراني تجهيزات و مواد دنداني در تمام دنيا گران و هزينهبر است و نميدانم آيا واقعاً امكان پوشش بيمه اين خدمات هست يا نه اما فعلاً كه خبري از بيمه نيست. اين جمله را دكتر غلامرضا غزنوي رئيس انجمن دندانپزشكي ايران گفت وافزود: «هنوز خبري نيست زيرا سال جديد به تازگي آغاز شده است.»
ازطرف ديگر دكتر علي يزداني، عضو شوراي عالي نظام پزشكي كشور با تاكيد بر اينكه تنها درصد بسيار اندكي از مردم به رعايت بهداشت دهان و دندان توجه ميكنند گفت: «اغلب مردم كشور فقط در هنگام دندان درد به دندانپزشك مراجعه ميكنند كه در اكثر موارد منجر به كشيدن دندان ميشود». همچنين، در حال حاضر هزينه ترميم هر دندان از ۲۰ هزار تومان تا ۲۵۰ هزار تومان متفاوت است و گران بودن هزينههاي سنگين ترميم دندان و ساير خدمات دندانپزشكي باعث شده كه اغلب مردم قيد مراجعه به دندانپزشك را بزنند و به ناچار درد دندان را تحمل كنند يابه عنوان ارزان ترين راهكار، كشيدن دندان را انتخاب ميكنند. مطرح كردن اين بحث در حالي صورت ميگيرد كه در كشورهاي پيشرفته افراد در سن 80سالگي بايد حداقل از 20 دندان سالم برخوردار باشند. در اين كشورها و در سنين 35 تا 45 سالگي، تمام دندانها حفظ شده است.
اين در حالي است كه براساس آمارهاي اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، متاسفانه ميانگين دندان ايرانيها در اين سنين حدود 21 تا 7 /21 است.درواقع، نتيجه كشيدن دندانها به عنوان يك راهكار درماني، به اين مشكل ختم ميشود كه در سنين 40 تا50 سالگي در ايران، به پروتزهاي دنداني نياز شود.
از يك طرف بيمه براي خدماتي نظير پر كردن يا عصبكشي دندانها هزينهاي پرداخت نميكند، از طرفي هزينه اين امور در دندانپزشكيها دست كم معادل يكسوم و يا نيمي از حقوق يك كارگر يا كارمند است و در نهايت به مدد بيمه، فقط كشيدن دندان شامل خدمات بيمهاي ميشود.
نگاه اشتباه حوزه سلامت به خدمات دندانپزشكي
شهاب الدين صدر، رئيس سازمان نظام پزشكي در پيامي به مناسبت 23 فروردين روز دندانپزشكي، گفت: «كمبود اعتبارات و نوع نگاه غلط در سياستگذاري و تخصيص اعتبارات اين حوزه به عنوان يك حوزه هزينهبر، اشتباه مزمني است كه همواره اثرات ناخوشايند آن گريبان خدمتگزاران حوزه دندانپزشكي و از آن مهمتر سلامت مردم را گرفته است و امروز شاهديم كه با وجود پيش بيني تمهيدات لازم در حدود 30 سال گذشته براي تربيت متخصصان و نيروي آموزش ديده، همچنان قشرهاي مختلف جامعه از فقر سلامت دهان و دندان و كم توجهي به آن رنج ميبرند. »
اومعتقد است در شرايط كنوني و با اجراي قانون مهم و تاريخي هدفمند كردن يارانهها حفظ و ارتقاي دستاوردهاي حوزه سلامت و تامين نيازها و پيش نيازهاي فعاليت مفيد و كارآمد جامعه پزشكي بايد مورد توجه ويژه قرار گيرد.» رئيس كل سازمان نظام پزشكي ايران افزود: « اعتقاد سازمان نظام پزشكي اين است كه هدفمند كردن يارانهها ميتواند فرصت بزرگي براي رشدفزاينده سلامت مردم و رضايتمندي آحاد جامعه پزشكي بهشمار رود. يكي از اين فرصتها اختصاص سهم پيشبيني شده در قانون برنامه پنجم توسعه كشور از محل درآمد هدفمندي يارانهها به حوزه سلامت و جبران كاستيهاي ديرينه نظام بهداشت و درمان كشور است.»
پيشگيري بهتر از درمان
با توجه به گراني خدمات درماني دهان ودندان و اينكه هنوز خبري از اجراي طرح بيمه درماني براي دندان پزشكي نشده، بهترين راه حل همان پيشگيري است كه البته ارزان تر وقابل دستيابي تر است.
راههاي سادهاي همچون: مسواك زدن وتميزكردن دندانها كه البته با هم بسيار متفاوتندوبايد اين دو را از هم جدا كرد. خيليها هستند كه مسواك ميزنند اما قادر نيستند پلاكهاي ميكروبي سطوح دندان را تميز كنند و مواد قندي روي پلاكهايي كه در سطوح گوناگون دندان و در زير شيار لثه هستند، ميچسبند و موجب پوسيدگي ميشوند. در واقع وقتي پلاك، در خط لثه روي ريشه دندان تشكيل شود، بيماري لثه شروع ميشود.
با انتقال پلاك به قسمتهاي عميقتر، شاهد بروز التهاب و قرمزي خواهيد بود و ممكن است اوضاع بدتر شود و بافتهاي نگهدارنده دندان و استخوان اطراف دندان هم آسيب ببيند و حتي دندان لق شود. ديدن پلاك دنداني با چشم غيرمسلح مشكل است و برخي رنگهاي آشكارساز به صورت قرص يا محلول در داروخانهها هستند كه موجب رنگي شدن پلاك دنداني و قابل رويت شدن آن ميشوند كه با مسواك و نخ دندان ميتوانيد آن را برطرف كنيد.
همچنين عواملي چون ژنتيك و وراثت، جنس دندانها را مشخص ميكند و در بعضي خانوادهها مشكلاتي دردندان وجود دارد كه البته نيازمند توجه بيشتري براي حفظ دندانهايشان هستند.
نوع تغذيه هم مهم است كه آيا عادت داريم از مواد قندي و شكلات زياد استفاده كنيم و رژيم غذاييمان چگونه است؟
همچنين اگر به هر دليل مجبور شديم دندان يا دندانهايي را از دهان خارج كنيم و حالا دندان مصنوعي داريم، باز هم مراقبت خاصي لازم است تا به مشكل لثه دچار نشويم.
مراقبتهايي مانند: اگر افراد يك دندان ندارند و از پل دنداني يا بريج برايشان استفاده شده بايد حتما با وسايلي مخصوص كه از زير بريج رد ميشود و مانند شيشهشوي است، براي تميز كردن آن استفاده كنند و يا از نخ دندان مخصوص به نام فلاس تريدر (داراي يك سر سوزن پلاستيكي است كه از زير بريج رد ميشود) كمك بگيرند تا دندانهاي كناري كه پايههاي پل دنداني شدهاند، تميز شوند و گرنه به مرور زمان، دندانهاي كناري دچار آسيب خواهند شد و يا لثه شل ميشود. اگر هم از پروتز متحرك استفاده ميكنند و بيش از يك دندانشان را از دست دادهاند، چه پروتز از نوع قلابدار كه پارسيل نام دارد، باشد و چه از نوع كامل يا همان دست دندان بايد حتما آن را تميز كنند و پس از هر وعده غذايي آن را از دهان خارج كرده و با آب و مسواك بشويند. فراموش نكنيد كه حتما شبها پروتزها را از دهان خارج كرده و در ظرف محتوي آب بگذاريد. اگر اين كار را نكنيد، فشار زيادي روي لثهها وارد ميشود و استخوان اطراف دندان تحليل ميرود.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.