نوروز در كشور هاي همسايه و جهان

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ايران باستان است، و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.

زمان نوروز

جشن نوروز از لحظه اعتدال بهاری آغاز می‌شود. در دانش ستاره‌شناسی، اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیم‌کره شمالی زمین به لحظه‌ای گفته می‌شود ،که خورشید از صفحه استوای زمین می گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده می‌شود، و در تقویم هجری خورشیدی با نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین برابر است. نوروز در تقویم میلادی با ۲۱ یا ۲۲ مارس مطابقت دارد.

در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که تقویم هجری شمسی به کار برده می‌شود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته می‌شود و روز آغاز سال محسوب نمی‌شود.

واژهٔ نوروز

واژه نوروز یک اسم مرکب است که از ترکیب دو واژهٔ فارسی «نو» و «روز» به وجود آمده است. این نام در دو معنی به‌کار می‌رود: ۱) نوروز عام: روز آغاز اعتدال بهاری و آغاز سال نو 2) نوروز خاص: روز ششم فروردین با نام «روز خرداد»

ایرانیان باستان از نوروز به عنوان ناوا سرِدا یعنی سال نو یاد می‌کردند. مردمان ایرانی آسیای میانه نیز در زمان سغدیان و خوارزمشاهیان، نوروز را نوسارد و نوسارجی به معنای سال نو می‌نامیدند.

پیشینه

منشا و زمان پیدایش نوروز، به درستی معلوم نیست. در برخی از متن‌های کهن ایران ازجمله شاهنامه فردوسی و تاریخ طبری، جمشید و در برخی دیگر از متن ها، کیومرث به‌عنوان پایه‌گذار نوروز معرفی شده است. پدید آوری نوروز در شاهنامه، بدین گونه روایت شده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان، دستور داد تا در آنجا برای او تختی بگذارند و خودش با تاجی زرین بر روی تخت نشست. با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند و آن روز را روز نو نامیدند.

برخی از روایت‌های تاریخی، آغاز نوروز را به بابلیان نسبت می‌دهد. بر طبق این روایت‌ها، رواج نوروز در ایران به ۵۳۸ سال قبل از میلاد یعنی زمان حمله کورش بزرگ به بابل بازمی‌گردد. همچنین در برخی از روایت‌ها، از زرتشت به‌عنوان بنیان‌گذار نوروز نام برده شده است. اما در اوستا (دست کم در گاتها) نامی از نوروز برده نشده است.

نوروز در اشعار فارسی

گویندگان ایرانی از دیرباز تاکنون در وصف نوروز و جشن فروردین که همراه مواهب گرانبهای طبیعت و هنگام تجدید عهد نشاط و شادمانی است، داد سخن داده‌اند و ما در ذیل به برخی از لطایف اشعار پارسی در این موضوع اشارت می‌کنیم:

نوروز فراز آمد و عیدش به اثر بر نزد یکدگر و هر دو زده یک بدگر بر
نوروز جهان پرور مانده ز دهاقین دهقان جهان دیده‌اش پرورده ببر بر
آن زیور شاهانه که خورشید برو بست آورد همی خواهد بستن به شجر بر

و هم او در قصیده دیگر چنین گوید:
نوروز بزرگ آمد آرایش علم میراث به نزدیک ملوک عجم از جم...

فرخی ترجیع‌بند مشهوری در وصف نوروز دارد که بند اول آن چنین است:
ز باغ ای باغبان ما را همی بوی بهار آید کلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید
کلید باغ را فردا هزاران خواستار آید تو لختی صبر کن چندان که قمری بر چنار آید
چو اندر باغ تو بلبل به دیدار بهار آید ترا مهمان ناخوانده به روزی صد هزار آید
کنون گر گلبنی را پنج شش گل در شمار آید چنان‌دانی که هرکس را همی زو بوی یار آید
بهار امسال پندار همی خوشتر ز پار آید وزین خوشتر شود فردا که خسرو از شکار اید
بدین شایستگی جشنی بدین بایستگی روزی ملک را در جهان هر روز جشنی داد و نوروزی

منوچهری مسمطی در نوروز ساخته که بند اول آن این است:
آمد نوروز هم از بامداد آمدنش فرخ و فرخنده باد
باز جهان خرم و خوب ایستاد مرز زمستان و بهاران بزاد
ز ابر سیه روی سمن بوی داد گیتی گردید چو دارالقرار

هم او در مسمط دیگر گفته:
نوروز بزرگم بزن ای مطرب نوروز زیرا که بود نوبت نوروز به نوروز
برزن غزلی نغز و دل‌انگیز و دلفروز ور نیست ترا بشنو از مرغ نوآموز
کاین فاخته زان کوز و دگر فاخته زانکوز بر قافیه خوب همی خواند اشعار

بوالفرج رونی گوید:
جشن فرخنده فروردین است روز بازار گل و نسرین است
آب چون آتش عود افروزست باد چون خاک عبیر آگین است
باغ پیراسته گلزار بهشت گلبن آراسته حورالعین است

مسعود سعد سلمان از عید مزبور چنین یاد کند:
رسید عید و من از روی حور دلبر دور چگونه باشم بی روی آن بهشتی حور
رسید عید همایون شها به خدمت تو نهاده پیش تو هدیه نشاط لهو و سرور
برسم عید شها باده مروق نوش به لحن بربط و چنگ و چغانه و طنبور

جمال‌الدین عبدالرزاق گفته:
اینک اینک نوبهار آورد بیرون لشکری هریکی چون نوعروسی در دگرگون زیوری
گر تماشا می‌کنی برخیز کاندر باغ هست با چون مشاطه‌ای و باغ چون لعبت گری
عرض لشکر می‌دهد نوروز و ابرش عارض است وز گل و نرگس مراد را چون ستاره لشکری

حافظ در غزلی گفته:
ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی
چو گل گر خرده‌ای داری خدا را صرف عشرت کن که قارون را غلطها داد سودای زراندوزی
ز جام گل دگر بلبل چنان مست می لعلست که زد بر چرخ فیروزه صفیر تخت فیروزی
به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی

هاتف در قصیده‌ای گوید:
نسیم صبح عنبر بیز شد بر توده غبرا زمین سبز نسرین خیز شد چون گنبد خضرا
ز فیض ابر آزادی زمین مرده شده زنده ز لطف باد نوروزی جهان پیر شد برنا
بگرد سرو گرم پرفشانی قمری نالان به پای گل به کار جان سپاری بلبل شیدا...
همایون روز نوروز است امروز و بیفروزی بر اورنگ خلافت کرده شاه لافتی ماوی

قاآنی در قصیده‌ای به وصف نخستین روز بهار گوید:
رساند باد صبا مژده بهار امروز ز توبه توبه نمودم هزار بار امروز
هوا بساط زمرد فکند در صحرا بیا که وقت نشاطست و روز کار امروز
سحاب بر سر اطفال بوستان بارد به جای قطره همی در شاهوار امروز
رسد به گوش دل این مژده‌ام ز هاتف غیب که گشت شیر خداوند شهریار امروز

جغرافیای نوروز

منطقه‌ای که در آن جشن نوروز برگزار می‌شد، امروزه شامل چند کشور می‌شود و همچنان در این کشورها جشن گرفته می‌شود. برخی آیین‌های نوروز در این کشورها با هم متفاوت‌اند. مثلاً در افغانستان سفره هفت‌میوه می‌چینند؛ اما در ایران سفره هفت سین می‌اندازند.

جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه چین شرقی (ترکستان چین)، سودان، زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل می‌شود. همچنین کشورهایی مانند مصر و چین جزو سرزمین‌هایی نیستند که در آنها نوروز جشن گرفته می‌شد، اما امروزه جشن‌هایی مشابه جشن نوروز در این کشورها برگزار می‌شود.

در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۰۹۱۰ فروردین ۱۳۸۸)، پارلمان فدرال کانادا، اولین روز بهار هر سال را به عنوان نوروز (Nowruz Day)، عید ملی ایرانیان و بسیاری اقوام دیگر نامگذاری کرد. در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۰ سازمان ملل متحد با تصویب یک قطعنامه در مقر سازمان در نیویورک، عید نوروز را به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت.

آیین‌ها

خانه‌تکانی

خانه‌تکانی یکی از آیین‌های نوروزی است ، که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن می‌گیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان و افغانستان برگزار می‌شود.

سفره‌های نوروزی

سفره هفت سین از سفره‌های نوروزی است، که در ایران، جمهوری آذربایجان و برخی از نقاط افغانستان رایج است.

سفره‌های نوروزی یکی از آیین‌های مشترک در مراسم نوروز در بین مردمی است که نوروز را جشن می‌گیرند. در بسیاری از نقاط ایران ، جمهوری آذربایجان و برخی از نقاط افغانستان، سفره هفت سین پهن می‌شود. در این سفره هفت چیز قرار می‌گیرد که با حرف سین آغاز شده باشد؛ مثل سرکه، سنجد، سمنو، سیب و... پهن کردسفره هفت سین در ایران آداب و رسوم خاصی دارد.

روی سفره آینه می گذارن که نشانه روشنایی، شمع که نشانه نورو درخشش، یک کاسه آب که نشانه پاکی می‌باشد.برای زیبایی سفره از سنبل استفاده می‌کنندو این جزء سین‌های هفت سین به حساب نمی‌آید. برای تزئین سفره از تخم مرغ رنگ شده استفاده می‌شود. بعد از ورودماهی قرمز از چین به ایران از این ماهی‌های کوچک جهت زیبایی سفره هفت سین استفاده می‌شود همچنین بعد از ورود اسلام به ایران کتاب قرآن نیز بر روی سفره قرارداده می‌شود. تمامی هفت سینی که چیده می‌شود یک معنی خاص را نیز به همراه دارند. مثلا سیب نماد زیبایی وتن درستی است؛سنجد به روایتی نماد عشق و محبت است؛سبزه سرسبزی زندگی؛سمنو برکت؛سکه رزق و روزی؛و سیر سمبل شفاو سلامتی است.

در کابل و شهرهای شمالی افغانستان، سفره هفت میوه متداول است. در این سفره، هفت میوه قرار می‌گیرد، از جمله؛ کشمش سبز و سرخ، چارمغز، بادام، پسته، زردآلو و سنجد. چیدن سفره‌ای مشابه با استفاده از میوه خشک شده، در بین شیعیان پاکستان هم مرسوم است. علاوه بر این، سفره هفت شین در میان زرتشتیان، و سفره هفت میم در برخی نقاط واقع در استان فارس در ایران متداول است. در جمهوری آذربایجان نیز بدون توجه به عدد هفت، بر روی سفره‌های نوروزی خود، آجیل قرار می‌دهند.

غذاهای نوروزی

یکی از متداول‌ترین غذاهایی که به مناسبت نوروز پخته می‌شود، سمنو (سمنک، سومنک، سوملک، سمنی، سمنه) است. این غذا با استفاده از جوانه گندم تهیه می‌شود. در بیشتر کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند، در برخی از کشورها، پختن این غذا با آیین‌های خاصی همراه است.

دید و بازدید

دید و بازدید عید یا عید دیدنی یکی از سنت‌های نوروزی است که در بیشتر کشورهایی که آن را جشن می‌گیرند، متداول است. در برخی از مناطق، یاد کردن از گذشتگان و حاضر شدن بر مزار آنان، مسابقات ورزشي ، طبيعت گردي نیز رایج است.

نوروز در دوران معاصر

نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم قرار داشته و هر ساله برگزار می‌شود. البته برگزاری جشن نوروز به صورت آشکار در برخی از کشورها توسط برخی حکومت‌ها برای مدت زمانی ممنوع بوده است. حکومت شوروی برگزاری جشن نوروز را در برخی از کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان ممنوع کرده بود و این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف ادامه داشت. با این وجود، مردم این مناطق نوروز را به‌گونهٔ پنهانی و یا در روستاها جشن می‌گرفته‌اند. همچنین برخی از مردم این مناطق برای جلب موافقت مقامات محلی نام دیگری بر روی نوروز می‌گذاشتند؛ به‌طور مثال در تاجیکستان، مردم با اتلاق جشن لاله یا جشن ۸ مارس سعی می‌کردند که آیین‌های نوروز را بی مخالفت مقامات دولتی به جای آورند.

جشن جهانی نوروز

در ۷ فروردین ۱۳۸۹ نخستین دورهٔ جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد ،و این شهر به عنوان «دبیرخانهٔ نوروز» شناخته شد. در این جشن، سران کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند گردهم می‌آیند و این آیین باستانی را گرامی می‌دارند. هر ساله یکی از این کشورها، میزبان جشن جهانی نوروز است. اعلام ثبت نوروز در فهرست میراث معنوی سازمان فرهنگی ،علمی،و تربیتی ملل متحد ( یونسکو) در سال 1388 مردم کشورهای همسایه به استقبال جشن نوروز سال 1389همانند سالهای گذشته می روند. نوروز بزرگترین جشن ایرانیان از روزگار کهن تا به امروز است و همچنین نمایان ترین جشن های بهار در جهان محسوب می شود.

نوروز از دیدگاه اسلام و تشیع

نوروز آیین جهان شمول زایش و رویش رستاخیز می باشد ،واژه عید در قرآن کریم یکبار در آیه 114 سوره مائده آمده است .

با طلوع اسلام در ایران زمین "نوروز" زیباتر گردید و بزرگترین حادثه تاریخ اسلام به خصوص تشیع یعنی ولایت علی (ع) در روز غدیر خم از سوی پیامبر اسلام (ص) در نخستین روز بهار مصادف بانوروز باستانی بوده است.تشیع از همان ابتدا که با فرهنگ ایرانیان عجین گشت هیچ گاه به نوروز بی مهری نکرد و آن را مورد تقدیر قرار داد چرا که هر جزیی از آن آیین نمادی از ستایش زیبایی اخلاق انسانی و مهر دوستی است.

در اسلام و به ویژهٔ آیین تشیع به نوروز به عنوان روزی خجسته نگاه شده و بر گرامی داشتن آن تأکید شده است. از دیدگاه شیعه، نوروز روز ظهور امام زمان (عج )است. در حدیثی از امام صادق (ع)آمده است:

«روز نوروز همان روزی است ،که خداوند در آن از بندگانش پیمان گرفت ،که او را پرستش کنند، و هیچ چیزى را شریک او ندانند و این که به پیامبران و اولیایش ایمان بیاورند و آن نخستین روزی است که خورشید در آن طلوع کرده، و بادهاى باردار کننده در آن وزیده است و گلها و شکوفه‌هاى زمین آفریده شده است. و آن روزیست که کشتى نوح(ع) به کوه جودى قرار گرفت. و آن روزى است که در آن قومى که از ترس مرگ از خانه‌هاى خود بیرون آمدند و آنها هزارها نفر بودند پس خداوند آنها را بمیراند و سپس آنها را در این روز زنده کرد. و آن روزیست که جبرئیل بر پیامبر (ص) فرود آمد. و آن همان روزیست که ابراهیم(ع) بتهاى قوم خود را شکست. و آن همان روزیست که پیغمبر خدا، امیرالمومنین على(ع) را بر دوش خود سوار کرد تا بتهاى قریش را از بالاى خانه خدا به پائین انداخت و آنها را خرد کرد...»


نوروز در كشورهاي همسايه وجهان


نوروز در آذربایجان

یکی از جشن های بزرگ مردم آذربایجان نوروز است ، عید نوروز سال های پیش از میلاد در آذربایجان بر گزار می شد ، مردم آذربایجان به واسطه اعتقادات شدید به آیین و مراسم نوروز برای با شکوه شدن جشن نوروز مراسم و تدارک ویژه ای می بینند. از قبیل سرودن ترانه های پیش از نوروز ، تدارک بساط شادی در ایام نوروز ، مرسم خاطره انگیزا ی همچون ارسال خوان سمنو، کلاه پوستین به درها ، آویزان کردن کیسه و توبره از سوراخ بام در شب عید و در خواست تحفه در این سرزمین مرسوم است.

نوروز در تاجیکستان

عید نوروز برای مردم تاجیکستان به خصوص بد خشانیان تاجیک در ایام عید نوروز خانه را پاک کرده و به اصطلاح خانه تکانی می کنند تا گردی از سال کهنه باقی نماند و برابر رسم دیرینه نوروز قبل از شروع عید " نوروز" با نور خانه وقتی که خورشید به اندازه یک سرنیزه بالا آمد و جارو را که سرخ رنگ است و در فصل پاییز از کوه جمع کرده اند تا جشن نوروز نگاه دا شته اند در جلوی خانه راست می گذارند. پس از طلوع کامل خورشید هر خانواده ای سعی دارد، هر چه زودتر وسایل خانه را بع بیرون آورده و یک پارچه قرمز را بالای سر و در ورودی خانه بیاویزد ،که این به معنی همان رمز نیکی و خوشی ایام سال است. پس از شروع عید تنها زن خانه است ،که بایستی وارد خانه شود، واسباب و اثاثیه را در خانه مرتب و چیده و با باز کردن در و پنجره به نوعی هوای نوروزی و بهاری را که معتقد ند حالت برکت و شادی دارد وارد خانه نماید. یکی دیگر از آیین‌های نوروز که در آسیای میانه و کشور تاجیکستان مرسوم است، مراسم گل گرداني و بلبل كرداني است. گل گردان‌ها از دره و تپه و دامنهٔ کوه‌ها، گل چیده و اهل دهستان خود را از پایان یافتن زمستان و فرا رسیدن عروس سال و آغاز کشت و کار بهاری و آمدن نوروز مژده می‌دهند.

نوروز در قزاقستان

مردم قزاقستان نوروز را اعتدال بهاری می دانند و بر این باور ند که در این روز ستارهای آسمانی به نقطه ابتدایی می رسند وهمه جا تازه می شود و روی زمین شادمانی برقرار خوهاد شد، قزاقها معتقدند که نوروز اغاز سال است ودر میان آنان عبارت " نوروز" وجود دارد. نوروز ، روزی است که یک سال منتظر بوده اند . " نوروز" روزی است که سنگ نیلگون سمرقند آب می شود. پختن غذای به نام "ایقی آشار" از گوشت اسب در شب عید ، پوشیدن لباس نو و سفید نشانه شادمانی بوده واگر در این روز باران یا برف ببارد آن را به فال نیک گرفته و معتقد ند سال خوبی در پیش خواهند داشت. در عصر نوروز مسابقه آیتس" آغاز می شود که آن مسابقه شعر و شاعری است.



نوروز در ترکمنستان

در کشور ترکمنستان نوروز نشانه احیای دو باره آداب و رسوم دیرینه مردم ترکمنستان است. مردم ترکمنستان عقیده دارند زمانی که جمشید به عنوان چهارمین پادشاه پیشدادیان بر تخت سلطنت نشست آن را " نوروز " نامیدند. مردم ترکمنستان در این ایام با پختن غذاهای معرف نوروزی همانند ، نوروز کجه، نوروز بامه، سمنی (سمنو) و اجرای بازیهای مختلف توسط جوانان ترکمن حال و هوای دیگری به این جشن و شادی می دهند. در این ایام "نوروز" مسابقات مختلفی در ترکمنستان برگزار می شود که می توان به مسابقات اسب دوانی، کشتی ،پرش برای گرفتن دستمال از بلندی نام برد .


نوروز در پاکستان

در پاکستان نوروز را "عالم افروز" یعنی روز تازه رسیده که با ورود خود جهان را روشن و درخشان می کند می نامند. در میان مردم این سرزمین تقویم و روز شمار و یا سالنمای نوروز از اهمیت خاصی بر خوردار است . بدین جهت گروها و دسته های مختلف اجتماعی در صفحات اول تقویم خود به تفسیر و توضیح روز و ارزش و اهمیت آن می پردازند و این تقویم را در پاکستان "جنتری" می نامند.از آداب و رسوم عید نوروز "برفی" ، "شر پاره" ،" کریم رول" ، "مسمو هن حلوا" ، و همچنین پختن غذاهای معروف این ایام و عیدی دادن و دید و باز دید اقوام می توان اشاره نمود. در ایام نوروز مردم پاکستان از گفتار نامناسب پرهیز نموده و با نواختن و نوازش احترام و اخلاص از یکدیگر نام می برند . سرودن اشعار نوروزی به زبان های اردوی ، دری و عربی در این ایام مرسوم است، که بیشتر در غالب قصیده و غزل بیان می شود. پاکستانی ها بر این باورند که مقصد نوروز امیدواری در امن و صلح و آشتی نگهداشتن جهان اسلام و عالم انسانیت است ، تا آنجا که آزادی آزادگی و خوشبختی و کامیابی ، محبت و دوستی و برادری همچون خوش گل های بهاری در دل مردم جایگزین می گردد.


نوروز در افغانستان

نوروز در افغانستان و یا به عبارتی در بلخ و مرکز آن مزار شریف هنوز به همان فر و شکوه پیشین برگزار می شود ، در روزهای اول سال همه دشت های بلخ و دیوار و پشت بام های گلی ان پر از گل سرخ است یا به عبارتی مانند اجاق بزرگی که در آن لاله می سوزد. این گل فقط در بلخ به فور گثرت می روید واز این رو جشن "نوروز" و جشن "گل سرخ" هردو به یک معنی به کار می رود. در اولین "عید نوروز" علم معرف به علم مبارک امام (ع) برای در پای این علم مقدس چله می نشینند. گفته شده بسیاری از بیماران لا علاج در زیر همین علم شفا یافته اند. مردم این سرزمین بر این باورند که اگر در بر افراشته شدن علم به آرامی و بدون لرزش و توقف از زمین بلند شود ، سالی که در پیش است نیکو ومیمون خواهد بود. از آیین رسم نوروزی در سرزمین بلخ می توان به شتشوی فرش ها های خانه و زدودن گرد و غبار پیش از آمدن نوروز ، اولین چهارشنبه سال را نیز با گردش در طبیعت سپری می‌کنند انجام مسابقات مختلف از قبیل ، بزکشی،شتر سواری ، قوچ سواری و کشتی خاص این منطقه اشاره نمود.


نوروز در ترکیه

عثمانیان یا مردم ترکیه امروز ه عید" نوروز" را به عنوان یکی از معدود ایام جشن می گیرند.در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی که "نوروز" نامیده می شود ،جهت پادشاهان تهیه می نموده که گفته شده است ، این معجون از چهل نوع ماده خاص تهیه ترکیب گشته که شفابخش بسیاری از بیماریها و درد ها بوده و باعث افزایش قدرت بدنی می شده است. مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهارطبیعت و شروع تجدید حیات و طراوت در جهان و برخی عامل اتحاد و همبستگی و حتی آن را سالروز تولد علی (ع) و تعیین ایشان به خلافت و سالروز ازدواج ایشان با حضرت فاطمه (س) دانسته اند. قابل ذکر است نوروز تا نخستین سال های جمهوریت در میان ترکان پایدار مانده و سپس رفته رفته اهمیت پیشین خود را از دست داده در پاره ای از مناطق شمال این کشور آیین نوروز موجودیت خود را حفظ کرده است.


نوروز در مصر

قبطیان مصر نیز جشنی سالانه به‌نام نیروز دارند، که به عربی به آن النیروز می‌گویند. این جشن هر سال در اول پائیز برگزار می‌شود و روز آغاز سال در تقویم قبطیان است. در مورد سابقه این جشن برخی معتقدند ، که یادگاری از دوره تسلط هخامنشیان بر مصر است، اگر چه خود قبطیان آن را مربوط به مصر باستان می‌دانند.

نوروز در زنگبار

در زمان‌های کهن گروه بزرگی از شیرازیان به زنگبار در کرانه‌های شرقی قاره آفریقا کوچیدند و آیین‌های ایرانی مانند نوروز را نیز با خود بهمراه بردند. جشن نوروز در زنگبار «نوروزی» نامیده می‌شود و هنوز جشنی شناخته شده است.



*کار شناس ارشد روابط بین الملل

منبع:
شعبانی رضا،سال 1387، آداب و رسوم نوروز، انتشارات بین المللی الهدی.
سايت اينترنتي ويكي پديا.
عطار، نگرشی به سنن نوروزی در چهار گوشه جهان.
تدبیر، ویژه نامه نوروز . www.sppc.co.ir