شش حضور ايران در ديدار پاياني
فوتبال باشگاه‌هاي آسيا از نگاه آمار
در 28 دوره‌ي گذشته‌ي مسابقات قهرماني باشگاه هاي آسيا، ليگ فوتبال ايران 6 حضور در ديدار پاياني اين رقابت‌ها را تنها با سه تيم (استقلال، سپاهان و پاس) تجربه کرده است.
نخستين دوره ي مسابقات قهرماني باشگاه‌ها آسيا، در سال 1967 و تنها با حضور 6 تيم برگزار شد. کنفدراسيون فوتبال آسيا که همواره از همتاي اروپايي خود در اجراي اين‌گونه برنامه ها عقب بوده، با الگو برداري از تشکيلات يوفا، مسابقات قهرماني باشگاه هاي آسيا را راه اندازي کرد.
پس از گذشت تنها 4 دوره، به مدت 14 سال (1971 تا 1985) هيچ رقابتي در سطح باشگاه هاي فوتبال آسيا برگزار نشد تا دور جديد اين بازي ها از سال 1985 و به ميزباني جده عربستان از سر گرفته شود. مسابقات جام باشگاه هاي آسيا از سال 1985 تا 2002 ادامه پيدا کرد تا اين که از سال 2003 ليگ قهرمانان آسيا راه‌اندازي شد. با اين وجود شيوه جديد مسابقات که هم اکنون مورد استفاده قرار مي گيرد از سال 2004 به اجرا در آمده است.
تيم هاي کره جنوبي با 12 صعود به ديدار پاياني، در ميان ديگر کشورهاي آسيايي رکورددار محسوب مي شوند. تيم هاي سعودي با 10، نمايندگان ژاپن با 8 و باشگاه‌هاي ايراني با 6 مرتبه در رده هاي بعدي قرار دارند.
تاکنون 36 باشگاه به ديدار پاياني ليگ قهرمانان آسيا صعود کرده اند که تنها سه نماينده از ايران توانسته اند برگزار کننده‌ي اين مسابقه باشند. استقلال با 4 حضور و پاس و سپاهان هر کدام با يک صعود عملکرد بهتري نسبت به ساير تيم هاي ايراني داشته اند.
پوهانگ استيلرز کره‌ي جنوبي با سه عنوان قهرماني (97، 98 و 2009) پرافتخارترين باشگاه آسيايي لقب گرفته است. پس از پوهانگ، الهلال عربستان و استقلال ايران هر کدام با دو قهرماني و دو نايب قهرماني در مکان دوم قرار دارند. پاس تهران، در مکان سيزدهم و سپاهان اصفهان در رده ي بيست و يکم پر افتخارترين باشگاه هاي فوتبال آسيا ايستاده اند.
بهترين پيروزي دور جديد مسابقات ليگ قهرمانان آسيا به سئونگنام ايلهوا متعلق است که در سال 2004 توانست با نتيجه ي 15 بر صفر پرسيک اندونزي را مغلوب سازد. همچنين تنها بوسان پارک کره جنوبي و شاندونگ چين توانسته اند هر 6 مسابقه‌ي مرحله‌ي گروهي خود را با پيروزي به پايان برسانند و تمام 18 امتياز ممکن را جمع آوري کنند.
بهترين گل زن مسابقات ليگ قهرمانان آسيا "زانايتين تاجيف" با 13 گل از پاختاکور ازبکستان است. محمود کريمي مهاجم اسبق تيم فوتبال سپاهان اصفهان نيز با 10 گل، تنها ايراني رده بندي بهترين گلزنان مسابقات ليگ قهرمانان آسيا لقب گرفته است.
الاتحاد عربستان با سه حضور در ديدار پاياني (دو قهرماني و يک نايب قهرماني) پر افتخار ترين تيم، در دور جديد مسابقات ليگ قهرمانان آسيا محسوب مي شود.
دو بار ديدارهاي تيم هاي کره اي در مسابقه‌ي پاياني به ضربات پنالتي کشيده شده است که هر دو بار آن را نمايندگان فوتبال کره توانسته اند موفق عمل کنند. اين در حالي است که تنها يک بار مسابقه‌ي فينال يکي از نمايندگان ايران به ضربات مرگ بار پنالتي کشيده شده که در آن تيم ايراني با قبول شکست، به مقام دومي بسنده کرده است.
نگاهي به ديدارهاي پاياني استقلال، پاس و سپاهان در مسابقات جام باشگاه ها و ليگ قهرمانان آسيا:
- 10 آوريل 1970 – نخستين حضور ايران در ديدار پاياني
سومين دوره ي تورنمنت قهرماني باشگاه هاي آسيا از اول تا دهم آوريل 1970 در تهران برگزار شد که در آن تنها 7 تيم حضور پيدا کرده بودند. تيم فوتبال تاج، نماينده ي فوتبال ايران در اين بازي ها با کسب سه پيروزي متوالي خود را به ديدار پاياني سومين دوره ي تورنمنت قهرماني باشگاهي آسيا رساند و در بازي فينال، در حالي که با يک گل از حريف خود عقب بود، با گل زني در دقايق 83 و 92، هاپوئل تل آويو اسرائيل را شکست داد و براي نخستين بار بر سکوي نخست باشگاهي آسيا تکيه زد.
- 29 جولاي 1991 – دومين قهرماني استقلال پس از 21 سال
در حالي دهمين دوره ي مسابقات جام باشگاه‌هاي آسيا در داکا پايتخت بنگلادش برگزار شد، که استقلال تنها نماينده ي فوتبال ايران در اين مسابقات بود. ليائونينگ چين، محمدان بنگلادش، بانکوک بانک تايلند، جايا جاکارتاي اندونزي، النصر عمان و تيم 25 آوريل کره ي شمالي تيم هاي حاضر در دور نهايي بازي هاي جام باشگاه هاي آسيا بودند. استقلال پس از کسب دو پيروزي و يک تساوي در مرحله ي گروهي، به عنوان تيم نخست به ديدار نيمه پاياني صعود کرد که پس از کنار زدن جايا جاکارتاي اندونزي، در ديدار نهايي حريف ليائونينگ چين شد. در 29 جولاي 1991 و در ورزشگاه ملي "بانگاباندهو" ي داکا، استقلال و ليائونينگ به مصاف هم رفتند که در نهايت نماينده‌ي ايران با پيروزي 2 بر يک براي دومين بار بر سکوي جام قهرماني بوسه زد.
- 22 دسامبر 1992 – نخستين ناکامي فوتبال ايران در ديدار پاياني
قهرمان آخرين دوره ي مسابقات جام باشگاه هاي آسيا، در دور جديد اين بازي ها که در دوحه ي قطر برگزار مي شد در مرحله‌ي گروهي با الهلال عربستان و تيم 25 آوريل کره ي شمالي همگروه بود. آبي پوشان ايران عملکرد قابل قبولي را در اين مرحله از خود به نمايش نگذاشتند به نحوي که در نهايت به عنوان تيم دوم به مرحله ي نيمه پاياني راه يافتند. شکست يک بر صفر برابر الهلال و تساوي 1 بر 1 در بازي با نماينده‌ي کره ي شمالي، نتايج استقلال در مرحله ي گروهي بود. در ديدار نيمه پاياني استقلال توانست 2 بر 1 الريان قطر را پشت سر بگذارد تا با صعود به بازي فينال بار ديگر براي تصاحب عنوان قهرماني برابر الهلال عربستان به ميدان برود. در اين مسابقه که 22 دسامبر 1992 در ورزشگاه دوحه قطر برگزار شد دو تيم در اوقات قانوني بازي به تساوي 1 بر 1 رضايت دادند تا ضربات پنالتي تعيين کننده‌ي تيم قهرمان باشد. اما اين بار شانس با تيم ايراني يار نبود، تا الهلال با برتري 4 بر 3 در اين ضربات، نخستين عنوان قهرماني خود را جشن بگيرد.
- 22 ژانويه 1993 – آخرين قهرماني فوتبال ايران در باشگاه هاي آسيا
پس از صعود استقلال در دو دور گذشته‌ي مسابقات جام باشگاه هاي آسيا، پاس تهران با کنار زدن العربي قطر در دو بازي رفت و برگشت در مرحله ي مقدماتي، حضور خود در اين مسابقات را قطعي کرد. سبزپوشان ايران در مرحله‌ي گروهي عملکرد چندان قابل قبولي از خود به نمايش نگذاشتند، به طوري که با يک تساوي و قبول يک شسکت به ترتيب برابر ووهايب پاکستان و الوصل امارات به عنوان تيم دوم راهي مرحله ي نيمه پاياني شد. در اين مرحله شاگردان فيروز کريمي با کنار زدن يوميوري ژاپن به ديدار پاياني صعود کردند. در مسابقه ي فينال، پاس تهران با شکست 1 بر صفر الشباب عربستان يکي از متمول ترين باشگاه هاي وقت آسيا، براي نخستين بار جام باشگاه هاي آسيا را فتح کرد.
- 30 آوريل 1999 – نايب قهرماني دراماتيک استقلال در آزادي
6 فصل پس از قهرماني پاس در مسابقات جام باشگاه هاي آسيا، بار ديگر استقلال توانست خود را به ديدار پاياني برساند. در حالي که تهران ميزبان دور نيمه پاياني و ديدارهاي فينال و رده بندي اين فصل از بازي هاي جام باشگاه هاي آسيا بود، استقلال در مرحله ي نيمه پاياني 4 بر 3 از سد داليان چين گذشت. عليرضا اکبرپور، علي موسوي و محمود فکري گلزنان آبي پوشان در اين مسابقه بودند. استقلال تهران که براي چهارمين بار حضور در ديدار پاياني را تجربه مي کرد سعي داشت با هدايت ناصر حجازي و در ورزشگاه خانگي خويش که بيش از صد هزار هوادار آبي پوش را در خود جاي داده بود، سومين عنوان قهرماني را در مسابقات جام باشگاه هاي آسيا کسب کند. اما استقلالي ها با قبول شکست دو بر يک از جوبيلو ايواتاي ژاپن، نتوانستند در حالي که از حمايت کامل هواداران خود بهره مند بودند به عنوان قهرماني دست پيدا کنند.
- 14 نوامبر 2007 – ناتواني سپاهان در شکست الماس هاي قرمز ژاپن
در سال 2007، تيم فوتبال سپاهان اصفهان که خود را به عنوان قطب جديد فوتبال ايران معرفي کرده بود، توانست پس از ارائه ي فوتبالي منسجم، زيبا و منطقي خود را به ديدار پاياني فصل 2007 مسابقات ليگ قهرمانان آسيا برساند. طلايي پوشان اصفهان در مرحله ي گروهي در رقابت با تيمهايي چون العين امارات و الشباب عربستان به عنوان تيم نخست به مرحله ي حذفي صعود کردند و پس از مغلوب ساختن کاواساکي فورنتال ژاپن و الوحده ي امارات در دو بازي رفت و برگشت به مسابقه فينال صعود کردند. راهيابي سپاهان به ديدار پاياين اين اميدواري را در فوتبال دوستان زنده کرد که فوتبال باشگاهي ايران بتواند پس از 14 سال بار ديگر بر بام فوتبال آسيا بايستد. اما اوراوا ردز ژاپن که در بين هواداران خود به الماس هاي قرمز شهره است، با تجهيز بسيار قابل توجه خود از تحقق آرزوي اهالي فوتبال ايران جلوگيري کرد.
رابسون پونته، واشنگتون، يوئيچيرو ناگاي و يوکي آبه از جمله ستاره هاي بزرگ اوراوا محسوب مي شدند که تحت رهبري مربي بزرگي چون هولگر اوسيک آلماني که در جام جهاني 1990 ايتاليا به عنوان دستيار و کمک مربي فرانتس بکن باوئر، به مقام قهرماني جهان دست يافته بود، فوتبال تحسين برانگيزي از خود به نمايش مي گذاشتند. 14 نوامبر 2007 و ورزشگاه سايتاماي ژاپن بزرگترين تجربه ي ميداني باشگاه سپاهان بود که نتوانستند از آن سر بلند بيرون بيايند و با قبول شکست دو بر صفر تنها نظاره گر جشن قهرماني نماينده ي ژاپن بودند. طلائي پوشان اصفهان در ديدار رفت با تک گل محمود کريمي به تساوي 1 بر 1 رضايت داده بودند.
پس از گذشت تنها 4 دوره، به مدت 14 سال (1971 تا 1985) هيچ رقابتي در سطح باشگاه هاي فوتبال آسيا برگزار نشد تا دور جديد اين بازي ها از سال 1985 و به ميزباني جده عربستان از سر گرفته شود. مسابقات جام باشگاه هاي آسيا از سال 1985 تا 2002 ادامه پيدا کرد تا اين که از سال 2003 ليگ قهرمانان آسيا راه‌اندازي شد. با اين وجود شيوه جديد مسابقات که هم اکنون مورد استفاده قرار مي گيرد از سال 2004 به اجرا در آمده است.
تيم هاي کره جنوبي با 12 صعود به ديدار پاياني، در ميان ديگر کشورهاي آسيايي رکورددار محسوب مي شوند. تيم هاي سعودي با 10، نمايندگان ژاپن با 8 و باشگاه‌هاي ايراني با 6 مرتبه در رده هاي بعدي قرار دارند.
تاکنون 36 باشگاه به ديدار پاياني ليگ قهرمانان آسيا صعود کرده اند که تنها سه نماينده از ايران توانسته اند برگزار کننده‌ي اين مسابقه باشند. استقلال با 4 حضور و پاس و سپاهان هر کدام با يک صعود عملکرد بهتري نسبت به ساير تيم هاي ايراني داشته اند.
پوهانگ استيلرز کره‌ي جنوبي با سه عنوان قهرماني (97، 98 و 2009) پرافتخارترين باشگاه آسيايي لقب گرفته است. پس از پوهانگ، الهلال عربستان و استقلال ايران هر کدام با دو قهرماني و دو نايب قهرماني در مکان دوم قرار دارند. پاس تهران، در مکان سيزدهم و سپاهان اصفهان در رده ي بيست و يکم پر افتخارترين باشگاه هاي فوتبال آسيا ايستاده اند.
بهترين پيروزي دور جديد مسابقات ليگ قهرمانان آسيا به سئونگنام ايلهوا متعلق است که در سال 2004 توانست با نتيجه ي 15 بر صفر پرسيک اندونزي را مغلوب سازد. همچنين تنها بوسان پارک کره جنوبي و شاندونگ چين توانسته اند هر 6 مسابقه‌ي مرحله‌ي گروهي خود را با پيروزي به پايان برسانند و تمام 18 امتياز ممکن را جمع آوري کنند.
بهترين گل زن مسابقات ليگ قهرمانان آسيا "زانايتين تاجيف" با 13 گل از پاختاکور ازبکستان است. محمود کريمي مهاجم اسبق تيم فوتبال سپاهان اصفهان نيز با 10 گل، تنها ايراني رده بندي بهترين گلزنان مسابقات ليگ قهرمانان آسيا لقب گرفته است.
الاتحاد عربستان با سه حضور در ديدار پاياني (دو قهرماني و يک نايب قهرماني) پر افتخار ترين تيم، در دور جديد مسابقات ليگ قهرمانان آسيا محسوب مي شود.
دو بار ديدارهاي تيم هاي کره اي در مسابقه‌ي پاياني به ضربات پنالتي کشيده شده است که هر دو بار آن را نمايندگان فوتبال کره توانسته اند موفق عمل کنند. اين در حالي است که تنها يک بار مسابقه‌ي فينال يکي از نمايندگان ايران به ضربات مرگ بار پنالتي کشيده شده که در آن تيم ايراني با قبول شکست، به مقام دومي بسنده کرده است.
نگاهي به ديدارهاي پاياني استقلال، پاس و سپاهان در مسابقات جام باشگاه ها و ليگ قهرمانان آسيا:
- 10 آوريل 1970 – نخستين حضور ايران در ديدار پاياني
سومين دوره ي تورنمنت قهرماني باشگاه هاي آسيا از اول تا دهم آوريل 1970 در تهران برگزار شد که در آن تنها 7 تيم حضور پيدا کرده بودند. تيم فوتبال تاج، نماينده ي فوتبال ايران در اين بازي ها با کسب سه پيروزي متوالي خود را به ديدار پاياني سومين دوره ي تورنمنت قهرماني باشگاهي آسيا رساند و در بازي فينال، در حالي که با يک گل از حريف خود عقب بود، با گل زني در دقايق 83 و 92، هاپوئل تل آويو اسرائيل را شکست داد و براي نخستين بار بر سکوي نخست باشگاهي آسيا تکيه زد.
- 29 جولاي 1991 – دومين قهرماني استقلال پس از 21 سال
در حالي دهمين دوره ي مسابقات جام باشگاه‌هاي آسيا در داکا پايتخت بنگلادش برگزار شد، که استقلال تنها نماينده ي فوتبال ايران در اين مسابقات بود. ليائونينگ چين، محمدان بنگلادش، بانکوک بانک تايلند، جايا جاکارتاي اندونزي، النصر عمان و تيم 25 آوريل کره ي شمالي تيم هاي حاضر در دور نهايي بازي هاي جام باشگاه هاي آسيا بودند. استقلال پس از کسب دو پيروزي و يک تساوي در مرحله ي گروهي، به عنوان تيم نخست به ديدار نيمه پاياني صعود کرد که پس از کنار زدن جايا جاکارتاي اندونزي، در ديدار نهايي حريف ليائونينگ چين شد. در 29 جولاي 1991 و در ورزشگاه ملي "بانگاباندهو" ي داکا، استقلال و ليائونينگ به مصاف هم رفتند که در نهايت نماينده‌ي ايران با پيروزي 2 بر يک براي دومين بار بر سکوي جام قهرماني بوسه زد.
- 22 دسامبر 1992 – نخستين ناکامي فوتبال ايران در ديدار پاياني
قهرمان آخرين دوره ي مسابقات جام باشگاه هاي آسيا، در دور جديد اين بازي ها که در دوحه ي قطر برگزار مي شد در مرحله‌ي گروهي با الهلال عربستان و تيم 25 آوريل کره ي شمالي همگروه بود. آبي پوشان ايران عملکرد قابل قبولي را در اين مرحله از خود به نمايش نگذاشتند به نحوي که در نهايت به عنوان تيم دوم به مرحله ي نيمه پاياني راه يافتند. شکست يک بر صفر برابر الهلال و تساوي 1 بر 1 در بازي با نماينده‌ي کره ي شمالي، نتايج استقلال در مرحله ي گروهي بود. در ديدار نيمه پاياني استقلال توانست 2 بر 1 الريان قطر را پشت سر بگذارد تا با صعود به بازي فينال بار ديگر براي تصاحب عنوان قهرماني برابر الهلال عربستان به ميدان برود. در اين مسابقه که 22 دسامبر 1992 در ورزشگاه دوحه قطر برگزار شد دو تيم در اوقات قانوني بازي به تساوي 1 بر 1 رضايت دادند تا ضربات پنالتي تعيين کننده‌ي تيم قهرمان باشد. اما اين بار شانس با تيم ايراني يار نبود، تا الهلال با برتري 4 بر 3 در اين ضربات، نخستين عنوان قهرماني خود را جشن بگيرد.
- 22 ژانويه 1993 – آخرين قهرماني فوتبال ايران در باشگاه هاي آسيا
پس از صعود استقلال در دو دور گذشته‌ي مسابقات جام باشگاه هاي آسيا، پاس تهران با کنار زدن العربي قطر در دو بازي رفت و برگشت در مرحله ي مقدماتي، حضور خود در اين مسابقات را قطعي کرد. سبزپوشان ايران در مرحله‌ي گروهي عملکرد چندان قابل قبولي از خود به نمايش نگذاشتند، به طوري که با يک تساوي و قبول يک شسکت به ترتيب برابر ووهايب پاکستان و الوصل امارات به عنوان تيم دوم راهي مرحله ي نيمه پاياني شد. در اين مرحله شاگردان فيروز کريمي با کنار زدن يوميوري ژاپن به ديدار پاياني صعود کردند. در مسابقه ي فينال، پاس تهران با شکست 1 بر صفر الشباب عربستان يکي از متمول ترين باشگاه هاي وقت آسيا، براي نخستين بار جام باشگاه هاي آسيا را فتح کرد.
- 30 آوريل 1999 – نايب قهرماني دراماتيک استقلال در آزادي
6 فصل پس از قهرماني پاس در مسابقات جام باشگاه هاي آسيا، بار ديگر استقلال توانست خود را به ديدار پاياني برساند. در حالي که تهران ميزبان دور نيمه پاياني و ديدارهاي فينال و رده بندي اين فصل از بازي هاي جام باشگاه هاي آسيا بود، استقلال در مرحله ي نيمه پاياني 4 بر 3 از سد داليان چين گذشت. عليرضا اکبرپور، علي موسوي و محمود فکري گلزنان آبي پوشان در اين مسابقه بودند. استقلال تهران که براي چهارمين بار حضور در ديدار پاياني را تجربه مي کرد سعي داشت با هدايت ناصر حجازي و در ورزشگاه خانگي خويش که بيش از صد هزار هوادار آبي پوش را در خود جاي داده بود، سومين عنوان قهرماني را در مسابقات جام باشگاه هاي آسيا کسب کند. اما استقلالي ها با قبول شکست دو بر يک از جوبيلو ايواتاي ژاپن، نتوانستند در حالي که از حمايت کامل هواداران خود بهره مند بودند به عنوان قهرماني دست پيدا کنند.
- 14 نوامبر 2007 – ناتواني سپاهان در شکست الماس هاي قرمز ژاپن
در سال 2007، تيم فوتبال سپاهان اصفهان که خود را به عنوان قطب جديد فوتبال ايران معرفي کرده بود، توانست پس از ارائه ي فوتبالي منسجم، زيبا و منطقي خود را به ديدار پاياني فصل 2007 مسابقات ليگ قهرمانان آسيا برساند. طلايي پوشان اصفهان در مرحله ي گروهي در رقابت با تيمهايي چون العين امارات و الشباب عربستان به عنوان تيم نخست به مرحله ي حذفي صعود کردند و پس از مغلوب ساختن کاواساکي فورنتال ژاپن و الوحده ي امارات در دو بازي رفت و برگشت به مسابقه فينال صعود کردند. راهيابي سپاهان به ديدار پاياين اين اميدواري را در فوتبال دوستان زنده کرد که فوتبال باشگاهي ايران بتواند پس از 14 سال بار ديگر بر بام فوتبال آسيا بايستد. اما اوراوا ردز ژاپن که در بين هواداران خود به الماس هاي قرمز شهره است، با تجهيز بسيار قابل توجه خود از تحقق آرزوي اهالي فوتبال ايران جلوگيري کرد.
رابسون پونته، واشنگتون، يوئيچيرو ناگاي و يوکي آبه از جمله ستاره هاي بزرگ اوراوا محسوب مي شدند که تحت رهبري مربي بزرگي چون هولگر اوسيک آلماني که در جام جهاني 1990 ايتاليا به عنوان دستيار و کمک مربي فرانتس بکن باوئر، به مقام قهرماني جهان دست يافته بود، فوتبال تحسين برانگيزي از خود به نمايش مي گذاشتند. 14 نوامبر 2007 و ورزشگاه سايتاماي ژاپن بزرگترين تجربه ي ميداني باشگاه سپاهان بود که نتوانستند از آن سر بلند بيرون بيايند و با قبول شکست دو بر صفر تنها نظاره گر جشن قهرماني نماينده ي ژاپن بودند. طلائي پوشان اصفهان در ديدار رفت با تک گل محمود کريمي به تساوي 1 بر 1 رضايت داده بودند.
