سخنان امام خميني(ره) درباره سياست خارجي

حضرت امام خميني در6 آبان 1363 درسخنراني خود درجمع مسوولين وزارت امور خارجه سخنان مهمي را درباره سياست خارجي و رابطه با کشورها مطرح کردند.

به گزارش ايسنا ايشان درسخنان خود يادآور شدند: از قرارى که من شنيدم شيطنت ديگرى مى‏کنند و آن اين‌که؛ ما چرا با دولت‏ها رابطه داشته باشيم؟ ما مى‏رويم به سراغ ملت‏ها و با دولت‏ها هيچ کارى نداريم! که اين هم نقشه‏اى است که اخيراً تعقيب مى‏شود.



بنيانگذار جمهوري اسلامي افزودند: نمى‏توانيم بنشينيم و بگوييم که با دولت‏ها چکار داريم. اين بر خلاف عقل و بر خلاف شرع است، و ما بايد با همه رابطه داشته باشيم، منتها چند تا استثنا مى‏شود که الآن هم با آن‌ها رابطه نداريم.

مشروح اين سخنان ـ که در جمع وزير خارجه وقت؛ علي اکبر ولايتي و معاونان، سفرا و کارداران جمهورى اسلامى ايران در قاره اروپا و امريکابيان مطرح شد ـ به اين شرح است:

«بسم‌اللَّه الرحمن‌الرحيم‏

لزوم بيدارى در مقابل توطئه‏ها و القائات شياطين‏

من از همه آقايان تشکر مى‏کنم که زحمت کشيده و به اين جا تشريف آورده‏ايد.ان‌شاءاللَّه خداوند به همه آقايان توفيق دهد که به اسلام و به ملتى که زير فشار اجانب و دولت‏هاى طاغوتى مقاومت مى‏کنند، خدمت کنيد. ما بايد به شيطنت‏هايى که از طرف ابرقدرت‏ها و وابستگان آنها انجام مى‏شود توجه کنيم و تحت تأثير واقع نشويم. و ملت ما بيدار باشد، چون براى کشورى که از اول بنايش بر اين بوده است که مستقل باشد و تحت سلطه ديگران نباشد و مستشار از خارج نياورد و خودش حکومت کند، اين مسائل بوده است.

ما وقتى که در پاريس بوديم، يک نفر از امريکا به عنوان يک تاجر آمد که بعداً معلوم شد تاجر نيست، فاجر است و گفت: صلاح نيست که به ايران برويد. يا دسته ديگرى که بعض از آنها مردمى صالح و بعض‏شان فضول بودند آمدند و گفتند که: سلطنت و قانون اساسى را حفظ کنيد، شاه سلطنت کند، نه حکومت، و از اين حرف‏ها مى‏زدند، که آنها هم اشتباه مى‏کردند. بعد هم که شاه رفت، راجع به بختيار همين مسأله را پيش آوردند؛ که بگذاريد بختيار و شوراى سلطنت باشد. بعد ديدند که نشد، راجع به تأخير آمدن ما شروع به فعاليت کردند که حالا صلاح نيست و ممکن است چه بشود. بعد هم که به ايران آمديم و مسائل اشتداد پيدا کرد؛ مثلًا، يکى از توطئه‏هاى آنان اين بود که، اين ارتش‏ طاغوتى بايد منحل شود و خودمان يک ارتش على حده درست کنيم و معلوم بود که مى‏خواهند شيطنت بکنند که اين نقشه هم از بين رفت. و حالا شما مى‏بينيد که ارتش متحول شده و به جز اشخاصى که فاسد بوده و فرار کردند و يا معدوم شدند، ديگران خدمت مى‏کنند، که اگر خداى نخواسته، در آن وقت چنين مسئله‏اى پيش مى‏آمد، ما مواجه با شکست مى‏شديم.

لزوم رابطه با ملت‌ها و دولت‌ها

و الآن از قرارى که من شنيدم شيطنت ديگرى مى‏کنند و آن اين که؛ ما چرا با دولت‏ها رابطه داشته باشيم؟ ما مى‏رويم به سراغ ملت‏ها و با دولت‏ها هيچ کارى نداريم! که اين هم نقشه‏اى است که اخيراً تعقيب مى‏شود. ابرقدرت‏ها و امريکا خيال مى‏کردند که ايران به واسطه انقلابى که کرده است و مى‏خواهد استقلال و آزادى را که يک مسئله تازه و بر خلاف رويّه همه حکومت‏هاست به دست بياورد، به ناچار منزوى خواهد شد، وقتى که منزوى شد زندگى نمى‏تواند بکند، که ديدند نشد و ايران روابطش با خارجى‏ها زيادتر گرديد. حالا به اين مطلب افتادند که؛ ما چکار داريم به دولت‏ها، اينها همه ظالم و کذا هستند و ما بايد با ملت‏ها روابط داشته باشيم. که اين هم نقشه تازه و مسئله بسيار خطرناک و شيطنت دقيقى است. ما بايد همان گونه که در زمان صدر اسلام، پيامبر سفير به اين طرف و آن طرف مى‏فرستاد که روابط درست کند عمل کنيم، و نمى‏توانيم بنشينيم و بگوييم که با دولت‏ها چکار داريم. اين بر خلاف عقل و بر خلاف شرع است، و ما بايد همه با همه رابطه داشته باشيم، منتها چند تا استثنا مى‏شود که الآن هم با آنها رابطه نداريم.

اما اين که با هيچ دولتى نبايد رابطه داشته باشيم، هيچ عقل و هيچ انسانى آن را نمى‏پذيرد، چون معنايش شکست خوردن و فنا و مدفون شدن است تا آخر. و ما بايد با ملت‏ها و دولت‏ها رابطه پيدا کنيم؛ آنها را که مى‏توانيم ارشاد کنيم، با همين روابط ارشاد کنيم، و از آنهايى که نمى‏توانيم ارشاد کنيم، سيلى نخوريم. بنا بر اين، من به شما سفارش مى‏کنم که در هر جا و در هر کشورى که هستيد رابطه‏تان را محکم کنيد و رفت و آمد داشته باشيد چون وقتى که رئيس جمهور به چند مملکت مى‏رود و نخست وزير و آقاى دکتر ولايتى‏ هم مى‏روند- و حق ايشان است- مى‏فهمند که ايران با دنيا رابطه دارد.

روابط با کشورها با حفظ استقلال‏

البته ما طرفدار همه مظلومين در همه جا هستيم، و ميل داريم که مظلومين بر همه ستمگران غلبه کنند. و آقايان توجه کنند که روابط زمان سابق نباشد که در زمان سابق روابط يک طرفه بود؛ آقايى و نوکرى، چه در زمان قاجار و چه زمان رضا خان و تا آخر. و شما ديديد که از اول اين طور بود که وقتى سفيرى از انگلستان يا امريکا مى‏آمد، کسى جرأت نمى‏کرد حتى يک کلمه‏اى بر خلاف مصالح آنها بگويد. ولى ايران، امروز اين طور نيست، و ما هيچ کشورى مثل ايران سراغ نداريم که اين طور، دنيا و شرق و غرب به آن نظر داشته باشند، و مستقل بوده و بگويد ما نه با امريکا کار داريم و نه با شوروى و ما خودمان هستيم. و اين که با همه دولت‏ها رابطه داشته باشيم يعنى، رابطه دوستانه، نه روابط بين ارباب و رعيت، و ما اين روابط را نمى‏خواهيم مادامى که اين طور هست. و ما استقلال خودمان را مى‏خواهيم حفظ کنيم و در دنيا زندگى کنيم و اسلام را به پيش ببريم.

اين روابط بايد هر روز محکمتر بشود، و شما از اول بايد به آنها بفهمانيد اين معنا را که ما نمى‏خواهيم روابطمان مثل روابط زمان شاه باشد، بلکه ما روابط خاص اسلامى داريم که اسلام نه ظالم بود و نه زير بار ظلم مى‏رفت، و ما هم مى‏خواهيم اين طور باشيم که نه ظلم کنيم، نه زير بار ظلم برويم.

مشروط بودن رابطه با امريکا

و شما اين نکته را توجه داشته باشيد که؛ آن قدرتى که شما را به استقلال و آزادى رساند، قدرت خداى تعالى بود، و تا وقتى که اين عنايات الهى محفوظ باشد، هيچ قدرتى نمى‏تواند کارى بکند. همان طور که در اين جنگى که عليه ما به راه انداخته و از همه جا به دشمن ما کمک مى‏کنند، مع ذلک همه ملت ما و جوانان ما و تمام کشور ما ايستاده‏اند، و ما براى دفاع تا آخر ايستاده‏ايم، و دامنه تبليغات هم عليه ما مى‏دانيد از کجا تا کجاست. آن وقتى که فرانسه آن هواپيماها را به عراق فرستاد، چقدر تبليغ کردند که کار تمام شد و صدام خارک را با خاک يکسان مى‏کند. آن مسأله تمام شد، حال مسئله‏ ديگرى شروع کرده‏اند که؛ هليکوپترها و هواپيماهاى تازه‏اى آمده و همه جا را مى‏زند، و فاصله بين خاک عراق تا خارک سيصد کيلومتر است و اينها پانصد کيلومتر را مى‏زنند. ما مى‏دانيم، اگر صدام يک روز هم قدرت اين را داشته باشد که ايران و منافع ايران را به هم بزند، اين کار را مى‏کند، و اگر نمى‏زند نمى‏تواند. در عين حال، راديوها مرتب مى‏گويند که آنها مى‏توانند همه جا را بزنند. اينها مى‏خواهند يک هياهو راه بيندازند تا با امريکا روابط داشته باشيم و ما دست از صدام برداريم. و ما تا آخر ايستاده‏ايم و با امريکا روابط ايجاد نخواهيم کرد، مگر اين که آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد و از آن طرف دنيا نيايد در لبنان، و نخواهد دستش را به طرف خليج فارس دراز کند. مادامى که امريکا اين طور است و آفريقاى جنوبى آن طور عمل مى‏کند و اسرائيل هست، ما با آنها نمى‏توانيم زندگى بکنيم. اسرائيل آدم شدنى نيست. مع ذلک مى‏بينيد شياطين، با اين که ما از بيست سال قبل و در زمان شاه فرياد زديم و مسلمين را به ادراک خطر اسرائيل دعوت کرديم، مى‏گويند: ايران با اسرائيل و امريکا رابطه دارد! ما بايد فکر کنيم که يک کشورى هستيم که مى‏خواهيم خودمان زندگى کنيم و نمى‏خواهيم ديگران در کار ما دخالت داشته باشند. و مادامى که روابط ما با خداى تبارک و تعالى محکم است، کسى نمى‏تواند به ما آسيب برساند. و شما اين مطلب را حفظ کنيد. و سفارتخانه‏ها صورت اسلامى داشته باشد که هر کس آن را مى‏بيند، يک سفارتخانه ممتاز باشد و مثل سابق نباشد. قلب‏هايتان را با خداى تبارک و تعالى آشنا کنيد. خدا پشتيبان شماست؛ انْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْکُمْ وَ يُثَبِّتْ اقْدامَکُمْ «». ان شاء اللَّه خداوند به همه شما توفيق دهد که به اسلام و انقلاب خدمت کنيد.

و السلام عليکم و رحمة اللَّه‏

صحيفه امام، ج‏19، ص: 92