استفاده از بازاريابان خانم بدحجاب برای فروش بیشتر!

حرفه تخصصي بازاريابي در پيشبرد امور اقتصادي در شركت‌هاي بزرگ دنيا بسيار مؤثر است و اين در حالي است كه در كشور ما از اين اهرم به نحو ناصحيح استفاده مي‌شود و جوانان بدون آگاهي در مسيري اشتباه براي كسب درآمد وارد اين شغل مي‌شوند.

به گزارش خبرنگار اجتماعي فارس، بازاريابي (MARKETING) شامل شناخت نظام بازار و نيازها و خواسته‌ها و رفع آنها از طريق مبادلات مطلوب است.
در پديد آوردن شگردهاي بازاريابي دانش‌هايي مانند روانشناسي، جامعه‌شناسي و اقتصاد نقش بازي مي‌كند و اين مطلب بيانگر قائل شدن جايگاه علمي و تخصصي براي شغل بازاريابي است.
در اين ميان شركت‌هاي تجاري معمولاً هزينه‌هاي سنگيني به منظور بازاريابي سنتي متحمل مي‌شوند بنابراين امروزه تمام تكنيك‌هاي بازاريابي به صورت الكترونيكي نيز مورد استفاده قرار مي‌‌گيرد كه با نام بازاريابي الكترونيكي شناخته مي‌شود.
با وجود اينكه دنيا به سمت بازاريابي تخصصي و الكترونيكي پيش مي‌رود، اين شغل در كشور ما هنوز به شيوه سنتي مرسوم است و در اين بين، بيكاري كه خود معضلي براي همه جوامع است موجب شده است تعدادي از جوانان ما به سوي شغل بازاريابي گرايش پيدا كنند.
با نگاه كردن به بخش استخدام در صفحات نيازمندي روزنامه‌هاي مختلف يك جوان با خود مي‌گويد: اين بازاريابي عجب شغل پرطرفدار و مورد نيازي است ولي واقعيت موجود اين چنين نيست و تقريباً نوع تنظيم آگهي‌ها در اين خصوص يك نوع عوامفريبي است و با وعده و وعيدهايي كه در آن داده شده است از جمله حقوق ثابت، بيمه و پورسانت بالا نظر جوانان و دانشجويان جوياي كار را به خود جلب مي‌كند.

*رفتار نامناسب با خانم‌هاي بازارياب

براي بيشتر جويندگان كار، انتخاب شغل بازاريابي در رتبه «يكي مانده به آخر» قرار دارد؛ علت اصلي اين رخداد بيشتر مرتبط با ذهنيت عمومي جامعه نسبت به اين شغل است كه منجر به يك رفتار ناپسند با بازاريابان به ويژه خانم‌هاي بازارياب در سطح جامعه شده است؛ واقعيت اين است كه بيشتر افراد در جامعه ما بازاريابان را با دلالان سنتي هم رتبه مي‌دانند.
تحقيقات نشان مي‌دهد از هر 20 نفري كه براي شغل بازاريابي اقدام مي‌كنند، تنها 3 نفر مدتي را در آن شغل مي‌ماند و از اين سه نفر، يك نفر شغل بازاريابي را ادامه مي‌دهد.
فرد بازارياب كه از سر ناچاري به اين حرفه دعوت شده است، بدون آموزش مجبور به يادگيري از طريق تجربه است و اين چيزي است كه كارفرمايان نمي‌پسندند؛ كارفرمايان نمي‌توانند 10 تا 100 مشتري خود را هزينه كنند تا بازاريابشان چيزي بياموزد بنابراين بيشتر كارفرماها خودشان آستين‌ها را بالا مي‌زنند و به آموزش مي‌پردازند.
بازاريابان با دانش و انرژي و چشم اندازي حرفه‌اي وارد بازار نمي‌شوند و با چند تا نه شنيدن پاي خود را از كل ماجرا بيرون مي‌كشند و مي‌روند، در بين راه، وقتي خسته شده و با مشكل مواجه مي‌شوند، كسي نيست كه دستشان را بگيرد.
يكي از علل عدم نتيجه‌گيري در بازاريابان كه موجب سرخوردگي و دلسردي آنها مي‌شود، كمبود اطلاعات فني و تجربي بازاريابي است اين در حالي است كه بعضي از شركت‌ها يك خانم را با يك تيپ و شكل نامناسب براي شغل بازاريابي انتخاب مي‌كنند و به آن به ديد يك ابزار براي فروش محصولاتشان مي‌نگرند.
در اين گزارش جايگاه اين شغل را در كشورهاي غربي و كشور خودمان بررسي مي‌كنيم و نظر كارشناسان را در اين زمينه جويا مي‌شويم؛ ضمن اينكه بررسي مي‌شود كه وعده وعيدهاي داده شده به بازاريابان در دل آگهي‌ها تا چه حد به حقيقت نزديك است؟

* بازاريابان بعد از 8 ميليون تومان فروش بيمه مي‌شوند

مدير عامل يكي از شركت‌ها در خصوص آگهي استخدامي با شرح «استخدام بازارياب تبليغاتي حرفه‌اي خانم و آقا در يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي تبليغاتي با درآمد عالي + بيمه +‌ پاداش به همراه آموزش تخصصي رايگان» كه در روزنامه همشهري منتشر كرده است در پاسخ به خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» كه به عنوان بازارياب با آنها تماس گرفته است، مي‌گويد: اينجا پيك... است، يك رسانه جديدي را شروع كرده‌ايم كه منحصر به فرد است.
وي در ادامه مي‌افزايد: اين رسانه فوق‌العاده درآمدزاست و براي نخستين بار فعاليت كرده است؛ بايد بياييد كار را از نزديك ببينيد.
آقاي «ع . م» درباره نحوه بيمه كردن بازاريابان مي‌گويد: بازاريابان وقتي 8 ميليون تومان فروش براي ما داشته باشند بيمه مي‌شوند البته درآمد آنان آن قدر بالا خواهد بود كه مي‌توانند خودشان را بيمه كنند و ديگر نيازي نخواهد بود كه ما آنها را بيمه كنيم.
مدير عامل اين شركت تصريح مي‌كند: ما به آنها حقوق ثابت پرداخت نمي‌كنيم ولي بازاريابان پورسانت‌هاي خوبي دريافت مي‌كنند؛ به عنوان مثال درآمد معمولي آنها از ماهي يك ميليون تومان شروع مي‌شود.

*بعضي جاها بازاريابان خانم محجبه را نمي‌پسندند

وي درباره نوع فعاليت مجموعه‌اش اظهار مي‌دارد: مجله ما نصف راه را خودش رفته و معرف خيلي‌ها است؛ در بين بازارياب‌هاي ما كسي بوده كه 4 ميليون تومان نيز پاداش گرفته است يا اينكه بعضي از آنها سكه جايزه مي‌گيرند كه بستگي به نوع فعاليت و كارايي آنها دارد.
منشي اين شركت در پاسخ به خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» مي‌گويد: يك نفر كه به عنوان بازارياب مبتدي بود پس از استخدام در همان ماه اول يك ميليون تومان پاداش و پورسانت داشت.
وي درباره تيپ ظاهر بازارياب خانم مي‌گويد: در حال حاضر همه‌ تيپ بازاريابي داريم ولي تيپ معمولي بهتر است و مهم فن بيان بازارياب است كه بايد متناسب باشد البته بهتر است خانم‌ها خيلي محجبه نباشند چون بعضي جاها نمي‌پسندند و با آنها كار نمي‌كنند

* حقوق ثابت هر بازارياب 150 هزار تومان است

مدير عامل يكي از شركت‌هاي توزيع تجهيزات آرايشگاهي در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» نسبت به درج آگهي استخدام بازارياب با شرح «بازارياب خانم حقوق ثابت و پورسانت‌ عالي در زمينه تجهيزات و ابزار آرايشگاهي» اظهار مي‌دارد: شركت‌ ما بازرگاني است و در زمينه تجهيزات وسايل سالن آرايشگاه‌هاي زنانه فعاليت داريم همچنين بزرگترين وارد كننده اين محصول در كشور هستيم و همكاران ديگر محصولات را از ما تهيه مي‌كنند.
وي در ادامه مي‌افزايد: در حال حاضر با پخش مويرگي كار را راه‌اندازي كرديم بنابر‌اين به بازارياب نياز داريم كه حقوق ثابت براي پرداخت به آنها 150 هزار تومان در نظر گرفته شده است و پورسانت هم از 5 درصد تا 8 درصد پرداخت مي‌شود.
آقاي (ح‌.ر) مي‌گويد: اگر سقف فروش تا 5 ميليون تومان باشد 5 درصد سود، تا 10 ميليون تومان 6 درصد و بالاي 15 ميليون 8 درصد پرداخت مي‌شود.
وي در خصوص تيپ ظاهري بازارياب مورد استخدام شركت تصريح مي‌كند: معمولاً يك فروشنده خوب بايد ظاهر مرتبي داشته باشد حالا اينكه با مانتو باشد يا چادر فرق نمي‌كند از طرفي محيط كاري ما به لحاظي كه با خانم‌ها سرو كار دارد محيطي سالم است.

*ابتدا قرارداد 5 روزه مي‌بنديم

خانم (ص. د) منشي يكي از شركت‌هاي پخش كننده جعبه‌هاي شانسي درباره آگهي درج شده شركتش با شرح «بازارياب خانم و آقا 450 هزار تومان حقوق ثابت + پورسانت + بيمه+ پاداش تهران و شهرستان» است در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» كه به عنوان بازارياب تماس گرفته‌ است، مي‌گويد: اين شركت نياز به ويزيتور دارد كه بتواند در سوپرماركت‌ها محصولات را عرضه كند؛شركت ما وارد‌ كننده جعبه‌هاي شانسي براي بچه‌ها است.
وي مي‌افزايد: 450 هزار تومان حقوق ثابت به بازارياب‌هامان مي‌دهيم البته اين ميزان حقوق بدون سقف فروش است و اگر شما در طول يك ماه حتي فروش هم نداشته باشيد مي‌توانيد اين حقوق را به طور ثابت دريافت كنيد همين كه شما بتوانيد سوپر‌ماركت‌ها را ويزيت كنند اين حقوق را دريافت مي‌كنيد و ساعت كار مشخصي هم نمي‌خواهد.
خانم(ص.د) در پاسخ به اين پرسش كه چگونه ممكن است اگر در طول ماه بازارياب فروش نداشته باشد بتواند حقوق دريافت كند يا اينكه آيا با آنها قرارداد بسته مي‌شود يا خير، مي‌افزايد: ما ابتدا يك قرارداد 5 روزه با آنها منعقد مي‌كنيم اگر از كار راضي بودند يا ما از آنها رضايت داشتيم آن وقت يك قرارداد يك ساله تنظيم مي‌شود و بعد از سه ماه هم بازارياب‌هامان را بيمه مي‌كنيم.
وي در خصوص تيپ ظاهر بازاريابان استخدام شده در شركت اظهار مي‌دارد: فرقي نمي‌كند كه چه تيپي باشند براي ما انجام كار ملاك است.

* بازاريابان بيرون از اينجا كار مي‌كنند و مي‌توانند هر تيپي بزنند

آقاي (الف.ش) مدير يك شركت بيمه نسبت به درج آگهي شركتش كه با شرح «به تعدادي بازارياب با روابط عمومي قوي و پورسانت‌ عالي نيازمنديم» به خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» مي‌گويد: كار در اين شركت، حقوق ثابت ندارد و ابتدا بايد بياييد و خودتان را در كار محك بزنيد و نسبت به كار و فعاليتتان پورسانت دريافت خواهيد كرد.
وي در پاسخ به اين پرسش كه تيپ ظاهري خانم بازارياب بايد چه باشد، مي‌گويد: به هر صورت بايد تيپي باشد كه به ما ايراد وارد نشود البته افراد بيرون از اينجا براي ما كار انجام مي‌دهند و مي‌توانند هر تيپي كه دوست دارند بزنند و اين به خود آنها مربوط است نه به ما.

*مقايسه جايگاه شغلي بازاريابي در جوامع سرمايه‌داري و جامعه ايران

مجيد ابهري، روانشناس و متخصص علوم رفتاري و آسيب‌شناسي اجتماعي در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» در تعريف شغل بازاريابي اظهار مي‌دارد: بازاريابي يكي از علوم وابسته به رشته بازرگاني است كه در راستاي تبليغات و معرفي كالا و ارتباط چهره به چهره با خريداران فعاليت مي‌كند.
وي جايگاه اين شغل را در دنياي غرب به عنوان اصلي‌ترين محور تجارت و بخشي از هزينه‌هاي توليد و فروش عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: در كشورهاي سرمايه‌داري به ويژه ژاپن و حتي كشورهاي آسيايي بازاريابي به عنوان يك رشته علمي و محوري در امور بازرگاني شناخته شده و داراي جايگاه ويژه‌اي از منظر اجتماعي و اقتصادي است.

* نگاه شركت‌هاي سرمايه‌داري در دنيا به شغل بازاريابي علمي است

ابهري استفاده كشورهاي سرمايه‌داري از زن به عنون ابزار تبليغاتي را جاي هيچ شك و شبهه‌اي نمي‌داند و مي‌گويد: با اين حال نگاه شركت‌هاي سرمايه‌داري در دنيا به اين شغل علمي است و بيشتر به تخصص، تحصيلات و تجربه فرد توجه مي‌شود.
وي 70 درصد هزينه‌هاي توليد در دنياي غرب را مربوط به هزينه‌هاي بازاريابي و تبليغات مي‌داند و اظهار مي‌دارد: اين در حالي است كه بعضي از توليدكنندگان و پخش‌كنندگان كالاها در كشور ما از نياز بسياري از جوانان به كار سوءاستفاده كرده و از اين خلاء با پرداخت درصد ناچيزي از انرژي و فكر جوانان بهره مي‌گيرند.

* چرب زباني، دلالي و راضي كردن خريدار به هر شكل ممكن

اين متخصص علوم رفتاري و آسيب‌شناسي اجتماعي شغل بازاريابي را از منظر ديد عموم در كشور ما، چرب‌زباني، دلالي و راضي كردن خريدار به هر شكل ممكن توصيف مي‌كند و اظهار مي‌دارد: از نظر رفتار سازماني تعريف بازاريابي به معني توسعه و گسترش بازار و معرفي كالا در جهت آشنا كردن خريدار يا مصرف‌كننده است و مي‌توان با مقايسه اين تعريف علمي و كار اجرايي ويزيتور در كشور ما به فاصله عميق فرهنگي اين شغل پي برد.
ابهري تصريح مي‌كند: در كشور ما اين شغل به عنوان ويزيتور شناخته شده و اغلب بازاريابان تحصيلات عالي در اين زمينه نداشته و تنها به اتكا تجربه و ظاهر خويش و برقرار كردن ارتباط در اين زمينه به فعاليت مي‌پردازند.

* صدمات ناشي از شغل بازاريابي متوجه نيروي جوان است

ابهري با اشاره به اينكه حداكثر عمر بازاريابي در كشور ما بين 3 تا 6 ماه است بيان مي‌دارد: شغل بازاريابي در كشور ما شغلي كاذب به حساب مي‌آيد و ثبات شغلي حتي براي مدت يك سال در آن وجود ندارد.
وي در ادامه مي‌افزايد: 80 درصد از بازاريابان در سنين بين 18 تا 27 سال هستند كه 65 درصد آنها از بين دختران جوان انتخاب مي‌شوند و تمام آنها در وهله اول با وعده‌هاي گوناگون و دروغين به اين شغل گرايش پيدا مي‌كنند و پس از مدتي كوتاه پي به اين واقعيت برده و از اين كار فاصله مي‌گيرند.

*بسياري از شركت‌ها بازاريابان را از ميان دختران جوان انتخاب مي‌كنند

اين كارشناس علوم رفتاري تصريح مي‌كند: منش بازاريابي پس از مدتي در شخصيت و رفتار جوانان اثر مستقيم گذاشته و بسياري از عوامل پخش از دختران جوان در اين زمينه استفاده مي‌كنند چرا كه استفاده ابزاري از آنها در فروش بيشتر محصولاتشان مي‌تواند مؤثر باشد.
وي هدف شركت‌هايي كه از بين دختران جوان بازارياب انتخاب مي‌كنند را ناپسند مي‌پندارد و مي‌افزايد: در برخورد اول اين شركت‌ها به دختران جوان مي‌گويند «پوشش شما مربوط به خودتان است اما هر چه تميزتر و شيك‌تر باشيد درآمدتان بيشتر مي‌شود» در واقع منظورشان آرايش كامل و عدم پوشش مناسب است.
ابهري در ادامه تصريح مي‌كند: اين خود يك نوع دعوت به استفاده از فرهنگ غرب در كشور است و به لحاظ موانع قانوني اين گونه مراكز در دفاتر خود لزوم رعايت حجاب را كتبي و شفاهي اظهار مي‌دارند اما در اصل توقع آنان از بازارياب‌ها مخصوصاً دختران جوان عدم رعايت حجاب اسلامي است.

*در كشور ما نگاه رابطه‌اي به شغل بازاريابي وجود دارد

اين متخصص علوم رفتاري و آسيب‌شناسي اجتماعي در اين خصوص مي گويد: معضلات و مشكلات ناشي از عدم شناخت شغل بازاريابي در كشور، توجه عميق مسئولان را در اين زمينه مي‌طلبد.
وي با اشاره به اينكه در حال حاضر در دانشگاه رشته مديريت بازرگاني به عنوان يك رشته اصلي است كه با گرايش بازاريابي اجرا مي‌شود، اظهار مي‌دارد: متأسفانه در كشور ما هنوز نگاه علمي به اين شغل نشده است و بيشتر ديدگاه رابطه‌اي در اين خصوص وجود دارد.
ابهري با بيان اينكه تعدادي از جوانان هم‌اكنون در اين زمينه وقت و انرژي خود را به كار گرفته‌اند، تصريح مي‌كند: براي حذف آسيب‌هاي اجتماعي ناشي از عدم شناخت شغل بازاريابي بايد ستادي تشكيل شود تا بتوانيم آن را به صورت تخصصي سازماندهي كنيم.
وي در ادامه مي‌افزايد: نهادهاي فرهنگي، علمي و بعضي از نهادها مانند وزارت كار، قوه قضاييه و نيروي انتظامي مي‌توانند در اين امر سهيم شوند تا بلكه با تشكيل ستاد نظارتي بر اين شغل نيروي جوان به صورت علمي و تخصصي تربيت شود.

* كشور ما از اهرم اساسي بازاريابي به نحو مطلوب استفاده نمي‌كند

هادي مقدسي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا» اظهار مي‌دارد: حرفه تخصصي بازاريابي در پيشبرد امور اقتصادي در شركت‌هاي بزرگ دنيا بسيار مؤثر است؛ اين درحالي است كه كشور ما از اين اهرم بسيار اساسي به نحو مطلوب استفاده نمي‌كند.
وي در ادامه مي‌گويد: در واقع شركت‌هاي پخش كننده حرفه بازاريابي را به كار نمي‌گيرند بلكه براي بازار گرمي است كه از توانمندي‌هاي جوانان استفاده مي‌كنند؛ به همين دليل نياز است يك واكاوي عميق و دقيقي بر روي اين موضوع داشته باشيم چرا كه اين نوع نگاه و بكارگيري افراد علاوه بر ضايع كردن علم بازاريابي، اهانت به كرامت انسان است.

* از سوء استفاده‌هاي ناشي از شغل بازاريابي جلوگيري كنيم

مقدسي تصريح مي‌كند: متوليان تنظيم و ساماندهي مشاغل از جمله وزارت كار و امور اجتماعي بايد از سوءاستفاده‌هاي اين شغل به صورت جدي جلوگيري كنيم چرا كه امروزه بازاريابي يكي از اركان مهم و اساسي بحث اقتصاد در هر رشته‌اي است؛ در حال حاضر شركت‌هاي بزرگي هستند كه بر روي ستون ماركتينك‌ها، فعاليت‌هايشان را متمركز مي‌كنند.
وي با بيان اينكه شركت‌هايي وجود دارند كه تقريباً معادل صادرات نفتي كشور ما، با استفاده از بازارياب‌هايشان سود مناسب در زمينه صادرات خود را دارند، اظهار مي‌دارد: در كشورهاي آسياي جنوب شرقي به ويژه ژاپن، چين و همچنين اروپا و آمريكا نقش بازارياب‌ها درست به همان ميزان مؤثر است كه طراحان اين شركت‌ها براي افزايش كيفيت محصولات خودشان فعاليت دارند.

* بايد بپذيريم به سمت يك بازار رقابتي در حال حركت هستيم

وي در ادامه مي‌افزايد: به عنوان مثال براي ارائه محصولات خودرو در كشور نيازي به امر بازاريابي در مجموعه خود احساس نمي‌كنيم در صورتي كه شركت بزرگي مانند تويوتا يكي از اركان مهم فعاليت اقتصاديش بر دوش بازاريابان است.
مقدسي با بيان اينكه بايد بپذيريم كه به سمت يك بازار رقابتي در حال حركت هستيم و اقتصاد و تصدي‌گري‌ها را از دست دولت بايد بيرون آوريم، خاطر نشان مي‌كند: با توجه به اصل 44 ضرورتي ندارد دولت به امر توليد كالا بپردازد و بايد به بخش خصوصي اطمينان داشته باشيم؛ آن هنگام است كه با توجه به رقابتي كه بين بنگاه‌هاي اقتصادي وجود دارد، خود به خود نياز به امر بازاريابي در سطح داخلي و بين‌المللي خواهيم داشت كه در اين بين بايد به بازاريابي وسيع، گسترده و علمي روي آوريم.

* خلاء علم بازاريابي در سطح محصولات داخلي و بين‌المللي كشور