این گِل را نباید به راحتی دور ریخت

 به گزارش تابناک، ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: گِل قرمز که به آن لجن قرمز نیز گفته می‌شود یک محصول جانبی زائد از تولید آلومینیوم با روش «بایر» است. روش بایر شیوه اصلی تصفیه بوکسیت برای دستیابی به آلومینا است.

آلومینای به‌دست‌آمده ماده خام برای تولید آلومینیوم به کمک فرایند «هال ـ هرولت» است. یک کارخانه تولید بوکسیت دو برابر بیشتر از آلومینا گل قرمز تولید می‌کند. این نسبت بستگی به نوع بوکسیتی دارد که در فرایند تصفیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گِل قرمز ترکیبی از اکسیدهای جامد فلزی است. رنگ قرمز آن به دلیل وجود اکسیدهای آهن است که تا 60 درصد از جرم گل قرمز را تشکیل می‌دهند. این مواد زائد pH بالایی دارند و علاوه بر آهن، دارای اکسید تیتانیم، سیلیس و آلومینیوم آزاد نشده هستند.

گِل قرمز به‌راحتی دورریختنی نیست چون بیرون ریختن گِل قرمز ازلحاظ زیست‌محیطی خطرناک است. در بیشتر کشورهایی که گِل قرمز تولید می‌شود، آن را به درون حوضچه‌های مخصوصی پمپاژ می‌کنند.

وجود گِل قرمز در یک منطقه یک مشکل جدی محسوب می‌شود چراکه زمینی بزرگ را اشغال می‌کند. این زمین نه قابل کشاورزی است و نه قابل ساخت‌وساز، حتی زمانی که گِل خشک شده باشد. یک چالش این است که برای خشک کردن این لجن انرژی زیادی مورد نیاز است و این انرژی گرمای نهان است.

گرمای نهان انرژی آزاد یا جذب شده از سیستم‌های ترمودینامیک است، گرمایی که ماده حین تبدیل شدن از حالتی به حالت دیگر جذب می‌کند یا از دست می‌دهد. دو شکل رایج آن گرمای نهان‌ذوب و گرمای نهان‌تبخیر هستند. پژوهشگران در جستجوی کاربردهایی برای لجن قرمز هستند. یکی از کاربردهای بالقوه آن تولید بتن ارزان‌قیمت است.